واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۴ مرداد ۱۳۹۳ (۱۶:۲۰ب.ظ)
واردات برنج حدودا 2 برابر ميزان نياز مصرف کشور توليد برنج ايران به تقريب با متوسط عملکرد جهان برابري مي کند و ميزان واردات کشور حدودا 2 برابر ميزان نياز مصرف کشور است.
به گزارش خبرگزاري موج، دفتر مطالعات زيربنايي مرکز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي اعلام کرد: ايران با واردات بيش از يک ميليون تن برنج در سالهاي اخير، پس از کشورهاي فيليپين، نيجريه و عربستان سعودي در رده چهارم واردات برنج جهان قرار گرفته است. اين در حالي است که عملکرد توليد برنج ايران به تقريب با متوسط عملکرد جهان برابري ميکند و ميزان واردات کشور حدودا ۲ برابر ميزان نياز مصرف کشور است.
پيشي گرفتن ميزان واردات برنج از ميزان توليد اين محصول در کشور، مسئلهاي است که کسب و کار کشاورزاني را که به گونه مستقيم از اين راه امرار معاش ميکنند به خطر انداخته است؛ به ويژه آنکه در برخي از سالها ديده شده واردات برنج در فصل برداشت قوت ميگيرد و برنج کاران را با مشکلات بيشتري مواجه ميسازد.
بررسي آمار واردات برنج طي سالهاي ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۱ حاکي از آن است که طي اين دوره ميزان واردات اين محصول از ۶۹۹ هزار تن در سال ۱۳۸۰ با سير صعودي به ۱۲۸۹ هزار تن در سال ۱۳۹۱ رسيده که نشان دهنده افزايش ۴۵ درصدي در اين دوره است.
لازم به ذکر است به طور کلي اگر مصرف سرانه برنج براي هر ايراني ۴۰ کيلوگرم در نظر گرفته شود، ساليانه سه ميليون تن برنج مورد نياز است که با احتساب توليد ۲ ميليون و ۴۰۰ هزار تن در داخل، نياز به واردات ۶۰۰ هزار تن برنج است و اگر ۲۰۰ هزار تن هم به منظور ذخيره سازي اين محصول در نظر گرفته شود ساليانه نهايتا بايد ۸۰۰ هزار تن برنج خارجي وارد شود تا هم تامين کننده بازار مصرف باشد و هم به دسترنج کشاورزان لطمه نزند، ولي هم اکنون با واردات يک ميليون و ۲۸۹ هزار تن برنج ۴۸۹ هزار تن بيش از آنچه مورد نياز است به کشور وارد ميشود که اين مقدار مازاد، توليدکنندگان داخلي را با مشکلات بيشتري مواجه ميسازد.
آمار و ارقام موجود نشانگر آن است که با گذشت زمان، درصد خوداتکايي کاهش پيدا کرده به طوري که از ۶۱ درصد در سال ۱۳۸۰ به ۴۴ درصد در سال ۱۳۹۱ رسيده است. مسئله فوق نشان دهنده اين واقعيت است که در مورد خودکفايي برنج، به برنامه توليد برنج توجهي نشده است و دولت بايد براي حفظ سرمايههاي داخلي و جلوگيري از خروج ارز از کشور، حامي برنج کاران باشد.
واردات بيرويه، نبود نظارت دقيق و کافي بر واردات و تنظيم بازار برنج، همواره کشاورزان را براي فروش محصولات خود با مشکلات زيادي مواجه ساخته است. همچنين بررسيهاي نشان ميدهند که واردات برنج متاثر از دو عامل توليد داخل و نرخ تعرفه تعيين شده بر برنج وارداتي است.
در بخشي از اين گزارش آمده است: در توليد محصول برنج، مشکلات زيادي وجود دارند که بخشي از آنها مربوط به ساختار و مراحل مختلف توليد و بخش ديگر مربوط به مراحل پس از توليد تا تبديل شدن آن به برنج سفيد ميشود. کوچک بودن قطعات زمينهاي زيرکشت، هزينه بالاي توليد، عدم مزيت نسبي درتوليد برنج، ضايعات زياد کارخانههاي شالي کوبي و عدم استفاده مناسب از محصولات جانبي از اين گونه موارد به شمار ميروند. از سوي ديگر مصرف برنج در کشور نيز داراي مشکلاتي است که از مهمترين آنها ميتوان به اختصار يارانه به مصرف به جاي توليد، الگوي نامناسب مصرف و مجزا بودن بازار برنج داخلي و وارداتي از لحاظ کيفيت و قيمت اشاره کرد.
همچنين تجارب برنج به دليل شرايط موجود در بخش بازرگاني کشور داراي مشکلاتي است که از مهمترين آنها ميتوان به انحصاري و دولتي بودن واردات، عدم هماهنگيهاي لازم بين نهادها و ارگانهاي مربوطه، واردات بيش از اندازه، اخلال در نرخ ارز و نبود سيستم تعرفهاي مناسب اشاره داشت. سياستهاي تعرفهاي کنوني در مورد برنج در کوتاه مدت باعث ضرر کشاورزان و کاهش درآمد آنان است و در ميان مدت با تغيير ذائقه به تغيير الگوي مصرف و در بلندمدت الگوي کشت را متاثر کرده و توليد محصول استراتژيکي مانند برنج را به مخاطره خواهد انداخت و توليدکنندگان سنتي داخلي را با حاشيه سود پايين در مقابل دنياي مکانيزه کشاورزي در بازار جهاني قرار خواهد داد با مشکلات و اخلالهاي فوق الذکر آثار فراواني را بر توليد، مصرف و واردات برنج داشتهاند. به طوري که در حال حاضر يکي از مهمترين نقاط ضعف اساسي بازار، برنج اطلاعات تنظيم بازار آن است. تا زماني که شبکه دقيقي از مولفههاي بازار شکل نگيرد، دولت نميتواند در تنظيم بازار آن با موفقيت عمل کند. عدم برآورد دقيق ميزان توليد همواره دولت را در تعيين ميزان دقيق واردات با مشکل مواجه ساخته است. متاسفانه دولت تاکنون علي رغم مداخلات فراوان در بازار براي اين مهم چارهاي نيانديشيده است و اغلب مبادلات بازار، چه از بعد نرم افزاري و چه از بعد سخت افزاري در فضايي سنتي صورت ميگيرند. واضح است که با توجه به رشد و توسعه بازار مصرف و توليد اين محصول، روشهاي سنتي، ديگر پاسخگوي نيازهاي بازارهاي جديد و گسترده نيستند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 80]