واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
فیسبوک تویتر Google+ Cloob الزامات تجدید ژنو بین ایران و 1+5 تهران - ایرنا - مذاکرات وین 6 که در طول 17 روز بحث همراه با جدال دیدگاه ها و منافع، هرچند نهایتاً نتوانست مواضع طرفین را در خصوص همه مسائل مهم محتوایی توافق جامع یا برنامه جامع اقدام مشترک به هم نزدیک نماید، اما این توافق را حاصل کرد که با امید به تحقق این توافق جامع و نهایی، بر سر مسئله تمدید چهار ماهه توافق موقت ژنو و جزئیات آن به تفاهم برسند.
در ادامه یادداشتی که به قلم « نادر ساعد » روز یکشنبه در روزنامه جوان منتشر شد آمده است: فارغ از چرایی غلبه این اقدام بر خروجی های مذاکرات وین (در حالی که پیش از آن بارها بر لزوم سرعت گرفتن گفت و گوهای محتوایی و عدم تمدید تأکید می شد)، آنچه تحت عنوان «تمدید چهار ماهه» مورد موافقت قرار گرفته است، دومین توافقنامه میان ایران و گروه 1+5 است؛ توافقی که هرچند عنوان «تمدید» دارد اما دارای مفادی مختص به خود است که با «تمدید» معمول در ادبیات حقوقی و سیاسی بین المللی تفاوت دارد.
در ادبیات حقوقی و بین المللی، تمدید مفهومی صرفاً زمانی است که براساس آن، توافق های قبلی میان طرفین که حاکی از اجرای حقوق و تعهداتی مشخص در یک دوره زمانی مشخص است، برای مدتی دیگر فراسوی زمان بندی اولیه به اجرا در می آید.
عموماً حقوق و تعهدات مذکور، یک بسته هستند که تمدید تنها اقدامی دایر بر گسترش دامنه زمانی اجرای آنها خواهد بود بدون اینکه به تغییر در محتوای آنها یا ایجاد تعهدات جدید منجر شود. اما در مورد توافق دیروز میان ایران و اعضای گروه 1+5، تمدید با تغییراتی در برخی حقوق و تعهداتی است که طرفین بر اساس توافق نوامبر 2013 (گام اول) همراه است. حتی می توان ایجاد الزامات جدید در مورد طرفین را نیز در قالب آن، ملاحظه نمود.
به عنوان نمونه، تعهد به آزادسازی قسطی و مرحله ای درآمدهای آزاد شده ایران در گام اول، صورت گرفته است و در دوره تمدید، الزام غرب به آزادسازی 2میلیارد و 800 میلیون دلار در شش قسط مقرر شده است که حدود نیمی از مبلغ توافق موقت است. همچنین در مورد الزامات ایران، نحوه برخورد با اورانیوم غنی شده 20 درصدی که در گام اول اکسید شده است، نیز مشخص و به عنوان مصرف 25 کیلوگرم آن به صورت سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران مقرر شده است.
علاوه بر این، چند نکته مهم دیگر نیز قابل توجه به نظر می رسند: نکته اول، ترتیبات و نحوه ادامه تعلیق تحریم های مقرر در گام اول توافق ژنو است. بیانیه ظریف- اشتون بسیار کلی است و صرفاً به این عبارت اکتفا شده که: «تصمیم گرفته ایم اجرای اقدامات برنامه اقدام مشترک را تا 24 نوامبر 2014 که مطابق با زمان بندی پیش بینی شده در برنامه مشترک اقدام است، ادامه دهیم». در مقابل ادامه الزامات ایران دایر بر خودداری از غنی سازی 20 درصد و اکتفا به غنی سازی زیر 5 درصد، ادامه راستی آزمایی های آژانس، ادامه تعلیق راه اندازی 10 هزار ماشین سانتریفیوژ در نسل های مختلف، امریکا و اتحادیه اروپا نیز باید با وضع مقررات لازم، تعلیق تحریم ها را تا پایان مدت چهار ماهه این توافق ادامه دهند.
نکته دوم، نیازمندی توافق جدید به یک برنامه زمانی اجرا است. از آنجا که توافق موقت بعدها با توافق بعدی طرفین قابلیت اجرایی یافت و برنامه زمان بندی خاصی برای مجموعه الزامات متقابل طرفین مقرر شد، ادامه اجرای آنها طی این چهار ماه نیز اصولاً نیازمند جزئیات زمانی است. به عنوان مثال، طرف های غربی تا چه زمانی باید در خصوص ادامه تعلیق تحریم های مقرر در گام اول، تصمیمات داخلی لازم را اتخاذ کنند یا اینکه آنها بر اساس چه برنامه زمانی باید نسبت به آزادسازی درآمدهای ایران اقدام کنند. از این رو، باید متنی همراه با جزئیات در مورد نحوه تمدید اجرای توافق موقت در چهارماهه آتی وجود داشته باشد. دکتر عراقچی، جزئیات زمان بندی این توافق در مورد آزادسازی درآمدهای ایران و مبلغ هر قسط را بیان داشته است اما سایر موارد نیز چنین جزئیاتی خواهند داشت که شاید بعداً تشریح شوند.
ثالثاً برخی از الزامات ایران نظیر فراهم کردن دسترسی به معادن و کارگاه های خاص، ممکن است تحصیل حاصل به نظر برسد. با این حال، ادامه نظارت ها و دسترسی های مدیریت شده به این محل ها و تأسیسات، برای طرف غربی بسیار حائز اهمیت تلقی می گردد.
رابعاً امتیاز ایران در توافق جدید و در مقایسه با توافق قبلی، عمدتاً امکان دسترسی به کمتر از 3 میلیارد دلار از درآمدهای مسدود شده و اما در پیشبرد خواسته اصلی کشورمان یعنی تعلیق و لغو تحریم ها، موانع قبلی باقی است. طرف غربی علاوه بر استمرار الزامات ایران در گام اول، در مورد حساس ترین بخش برنامه هسته ای کشورمان یعنی غنی سازی 20 درصد نیز توانسته است توافق نوامبر 2013 را یک گام به جلو برده، مصرف بخشی از مواد اکسید شده در این سطح و تبدیل پسماند مواد غنی شده به اورانیوم طبیعی را نیز مورد موافقت طرفین قرار دهد. الزامات جدید طرفین در دوره تمدید، نشئت گرفته از تمایل آنها برای ایجاد یک مهلت چهار ماهه است که در آن، فضای روانی لازم برای استمرار روند توافق نهایی در مورد مسائل نهایی نشده تقویت شود.
در هر حال، توافق مربوط به چهار ماه آتی، با هدف فراهم کردن زمان لازم برای توافق در مورد سایر ابعادی است که هنوز فاصله مواضع طرفین در مورد آنها، زیاد تلقی می شود. با وجود مخالفت ها، تمایل غالب در فضای مذاکرات، دستیابی به توافق جامع است و از همین روست که طرفین در مورد تمدید چهار ماهه و حتی شرایط متفاوت طرفین در دوره زمانی مذکور، موضعی اختلافی در پیش نگرفتند.
اول**1104
انتهای پیام /*
ارتباط با سردبير:
[email protected]
تماس بی واسطه با مسئولین
29/04/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]