تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837194086
راهبرد ایران برای بحران خاورمیانه
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
راهبرد ایران برای بحران خاورمیانه خاورمیانه سال‌هاست روی ثبات را به خود ندیده است. جذابیت این منطقه برای کشورهای اروپایی، آمریکا و حتی شرق دور باعث کشمکش‌های بسیاری در این خطه بوده است به گونه‌ای که در هر دوره‌ای مولفه‌های همکاری یا عدم همکاری کشورهای این منطقه با یکی از دولت‌های یادشده باعث ایجاد بحران و تنش در خاورمیانه شده است.
بی تدبیری و بی ثباتی در سیاست ها و حاکمیت کشورهای منطقه نیز در به وجود آمدن این شرایط بی تاثیر نبوده است. تنها کشوری که به اذعان کارشناسان بین المللی در این منطقه از ثبات برخوردار بوده، ایران است تا جایی که از آن به عنوان جزیره ثبات در خاورمیانه یاد می شود. هرچند ایران در مناسبات میان خود و همسایگان همواره به دنبال ترمیم و توسعه روابط بوده و سیاست تنش زدایی را در پیش گرفته، اما دخالت کشورهای دیگر به خاطر منافع آنان در این منطقه به پیچیدگی این روابط انجامیده است، به طوری که بخشی از این پیچیدگی ها حتی در دوران دولت روحانی که شعار تنش زدایی و توسعه همکاری های منطقه ای را با جدیت بیشتری دنبال می کند، ادامه دارد. ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای در مناسبات خاورمیانه، اثرگذاری غیرقابل انکاری دارد و درخواست مذاکره با ایران برای حل مسائل منطقه ای و حتی بین المللی بر جایگاه و نقش کشورمان تاکید دارد. با این همه، بررسی روابط منطقه ای جمهوری اسلامی ایران با کشورهای همسایه نشان می دهد این کشور مدافع ایجاد ثبات و امنیت حاصل از روابط کشورهای منطقه ای است و دخالت کشورهای دیگر را عامل برهم خوردن نظم منطقه ای می داند. سودای اردوغان برای بازیابی موقعیت تاریخی ترکیه در چند سال اخیر با ارائه چهره ای متفاوت از خود سعی در احیای جایگاه خود در تاریخ منطقه داشته است. اردوغان با تلاش برای ایجاد اصلاحات در داخل و به کوشش بیشتر برای توسعه روابط خارجی خود چهره بین المللی ترکیه را بهبود بخشید و داعیه دار ارائه الگویی برای کشورهای اسلامی بود. از این حیث این کشور سعی داشت جا پای جمهوری اسلامی ایران بگذارد که همین نقش را پس از پیروزی انقلاب اسلامی در منطقه داشته است. مولفه هایی چون توسعه روابط با کشورهای غربی، اختلاف نظر در بحران های منطقه ای و تضاد در عملکرد دیپلماتیک ترکیه (که بعد ها باعث تضعیف جایگاه این کشور نیز شد) روابط تهران - آنکارا را هرچند در ظاهر همگرا نشان داده است، اما در باطن نشانه هایی از اختلاف های جدی وجود دارد. این اواخر، اعمال برخی اصلاحات از سوی اردوغان باعث نزدیکی بیشتر این کشور با جمهوری اسلامی ایران شد و مناسبات اقتصادی دو کشور مولفه ای برای افزایش همگرایی دولت ها بوده است. تنش در رابطه با برادر بزرگ تر عرب ها عربستان به عنوان کشوری که خود را برادر بزرگ تر کشورهای عربی منطقه می داند، همیشه سعی کرده است در معادلات منطقه ای، دست بالاتر را داشته باشد. سعودی ها در این مسیر ایران را یک رقیب جدی می دانند و کمتر سعی کرده اند با همکاری دوجانبه به موضوعات خاورمیانه بپردازند چرا که معتقدند این همکاری و سهیم کردن ایران به کاهش قدرت و نفوذ آنها در منطقه خواهد انجامید. همین رویکرد بخصوص پس از پیروزی انقلاب اسلامی عامل تیرگی روابط در دوران مختلف بوده است. هرچند نمی توان این مساله را به همه سال های پس از انقلاب 57 نسبت داد، اما برآیند مناسبات چیزی جز این نبوده است. طبیعی است در سال های اخیر با تشدید بحران های منطقه ای، تنش حاصل از این رویکرد سعودی ها در قبال ایران بیشتر شده و اختلاف سلیقه ها در مسائل سوریه، عراق، بحرین و حتی همکاری با کشورهای فرامنطقه ای مانند اتحادیه اروپا و آمریکا به شکاف میان تهران و ریاض دامن زده است. ظهور نگاه های مثبت پس از سقوط صدام اگر از جنگ هشت ساله میان ایران و عراق بگذریم و دوران تازه سیاسی در این کشور را مورد نظر قرار دهیم، روابط ایران و همسایه غربی اش پس از سقوط صدام رو به گسترش بوده است. برخورداری از اکثریت شیعه، عوامل مذهبی و عتبات عالیات، اثبات حسن نیت و کمک های ایران در دوران پس از صدام، عدم توفیق سیاست های آمریکا و برخی کشورهای منطقه در این کشور، همه و همه باعث نزدیکی و اعتماد بیشتر سران عراقی به جمهوری اسلامی ایران شده است. عراق هنوز کشوری است که تحت نفوذ و گرایش های قومیت ها و گروه های مختلف قرار دارد. نگاه مثبت جریان های مختلف سیاسی مذهبی در عراق به ایران در روابط این دو کشور تاثیر زیادی داشته است. به طور مثال تعبیر مقتدی صدر در این باره موید همین مطلب است: «ایران و عراق، دو روح در یک بدن هستند». همین مناسبات دوجانبه باعث نگرانی داعیه داران بزرگ تری در خاورمیانه و همپیمانان بین المللی آنان بوده و تلاش آنان برای ایجاد تنش و بدبینی در روابط دو کشور همواره مشهود بوده است. صفحه ای تازه در رابطه با کویت سفر امیر کویت در خرداد ماه امسال نقطه عطف تازه ای در مناسبات دو کشور بود و به تعبیر تحلیلگران صفحه تازه ای در روابط ایران و کویت باز شد. دعوت حسن روحانی از شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح برای سفر به تهران و حضور او در ایران نشان از اراده ای متقابل برای توسعه روابط داشت. هرچند برخی این سفر را دارای اهداف دیگری همچون میانجیگری در روابط ایران و عربستان قلمداد کردند، اما مذاکرات دوجانبه و امضای شش سند همکاری در این سفر چیزی نیست که بتوان براحتی از کنار آن گذشت. پس از تیرگی حاصل از حمایت کویت از عراق در جنگ تحمیلی، سفر امسال امیر این کشور به تهران تاریخی خوانده شد. سفری که عملا شورای همکاری خلیج فارس را دچار شکاف بیشتری کرد و به صف بندی های تازه در منطقه قوت بیشتری بخشید. شیعیان، مولفه ای تعیین کننده حدود 70 درصد جمعیت بحرین را شیعیان این کشور تشکیل می دهند که از لحاظ نژادی و ریشه ای با ایرانیان بومی جزایر خلیج فارس نزدیکی بسیاری دارند. مخالفت این دسته از شیعیان بحرینی با سیاست های آل خلیفه و اعتراضات آنان بخصوص در چند سال اخیر موجب تشدید اختلافات در روابط ایران- بحرین شده است. نزدیکی گرایش های سیاسی و مذهبی آل خلیفه به آل سعود این کشور را در صف مخالفان عربی سیاست های جمهوری اسلامی ایران در منطقه قرار داده است. به دنبال اعتراضات سه سال گذشته در بحرین، حکومت این کشور ایران را به دخالت در امور داخلی و حمایت از معترضان بحرینی متهم کرد که ایران با محکوم کردن سرکوب اعتراضات شیعیان توسط نیروهای امنیتی بحرین و ارتش عربستان، این اتهام را رد کرد و آن را بهانه ای برای سرکوب های داخلی برشمرد. گشایشی تازه در مناسبات تهران - دوحه ایران و قطر در سال های اخیر نگاه مثبتی به روابط دوجانبه داشته اند و تنها عاملی که باعث ایجاد خلل در مناسبات دوحه تهران شده، مساله سوریه است. اختلاف نظر در بحران سوریه موجب دوری این دو کشور در همکاری های سیاسی شد که پس از زاویه گرفتن قطر با سیاست های عربستان در شورای همکاری خلیج فارس و کمرنگ شدن بحران سوریه در منطقه دوباره فصل مشترک دیدگاه های دوکشور آغاز شده است. قطر پس از نگاه انتقادی به سیاست سعودی ها تمایل بیشتری برای نزدیکی به ایران پیدا کرد. هرچند نباید ریشه های عربی این کشور و بازی آنها با کارت ایران برای امتیاز گرفتن از اعراب را نادیده گرفت، اما به نظر می رسد این نزدیکی دیپلماتیک که بخصوص پس از سفر اواخر سال گذشته وزیر امور خارجه ایران به دوحه اتفاق افتاد، ظرفیتی جدید را برای گشایش روابط دو کشور ایجاد کرده است. امارات و ادعای تکراری باوجود همه نزدیکی هایی که در روابط اقتصادی و گردشگری ایران و امارات وجود دارد، همواره ادعای مقامات امارات درباره سه جزیره واقع در خلیج فارس که جزولاینفک خاک جمهوری اسلامی ایران به حساب می آید در مناسبات دو کشور تنش آفرین بوده است و مانع نزدیکی سیاسی و دیپلماتیک دو کشور می شود. اما نشانه های بهبود روابط دو کشور پس از روی کارآمدن دولت حسن روحانی بیشتر دیده شد به طوری که وزیر امور خارجه این کشور در سفر سال گذشته خود به ایران از تلاش برای بهبود مناسبات دو کشور خبر داد. وی در جای دیگری نیز گفته بود: «ما با جمهوری اسلامی ایران همسایه هستیم، اما به این سطح اکتفا نمی کنیم و می خواهیم شریک جمهوری اسلامی ایران باشیم.» دیپلماسی پنهان قابوس پادشاه عمان در دوران حکومت خود همواره سعی داشته است در منازعات منطقه ای و بین المللی رویکردی صلح جویانه داشته باشد. او حتی در جنگ تحمیلی نیز با رویکرد اعراب در حمایت از عراق همراه نشد و بر خاتمه جنگ تاکید داشت. سلطان قابوس در طول دوران پادشاهی خود در مناسبات خود با ایران همواره از ایجاد تنش جلوگیری کرده است و فراتر از آن سعی داشته نقش واسطه برای تنش زدایی روابط ایران و غرب را بازی کند. همین رویکرد در همگرایی سیاسی و دیپلماتیک دو کشور تاثیرات بسزایی داشته است و دیپلماسی پنهان سلطان قابوس برای رفع تنش ها از رابطه ایران با کشورهای غربی به آن کمک بسیاری کرده است. سفر متقابل رئیس جمهور ایران و پادشاه عمان نیز در یک سال گذشته در همین چارچوب قابل تحلیل است. تناقضات سیاست خارجی پاکستان پاکستان همواره منافع خود را در سیاست خارجی فعال اما متناقض جستجو کرده است. این کشور از یک سو با آمریکا و عربستان روابط نزدیکی دارد و از سوی دیگر با برقراری رابطه با ایران سعی می کند از ظرفیت های ژئوپلتیک این کشور در منطقه سود ببرد. در سال های گذشته کشور پاکستان بخصوص در مناطق مرزی با ایران و افغانستان همواره محل فعالیت و رشد گروه های تروریستی بوده است و جمهوری اسلامی ایران از ناحیه اشراری که به خاک پاکستان پناه می برند، آسیب های زیادی خورده است. پاکستان به دلیل برخورداری از تنها یک نوار مرزی امن و باثبات آن هم در مرز مشترک با ایران علاقه مند به حفظ روابط دوستانه با تهران است، اما تناقضات موجود میان روابط خارجی این کشور برخی اوقات به واگرایی سیاست خارجی ایران و پاکستان می انجامد. همکاری های اقتصادی این دو کشور یکی از عوامل نزدیکی تهران- اسلام آباد است. منافع مشترک و توسعه روابط تهران- کابل کشوری جنگزده که درگیری های داخلی و دخالت های خارجی مانع جدی توسعه این کشور بوده است. رنج افغانستان از این دو مساله مورد تاکید همه کارشناسان توسعه ای است. همین شرایط باعث شده دولت افغانستان با شرایط نه چندان باثبات در کشورش به دنبال شرکای منطقه ای برای رهایی از این وضع باشد. کمک های ایران از زمان جنگ سرخ در این کشور تاکنون نیز حسن نیت این کشور را برای افغان ها ثابت کرده، اما چند دستگی و جایگاه دیرینه قومیت ها در این کشور مانع شکل گیری روابط پایدار بوده است. حضور بلندمدت نیروهای ناتو و آمریکا در افغانستان و تبلیغات علیه جمهوری اسلامی ایران در تغییر نگرش برخی مردم نسبت به روابط تهران - کابل موثر بوده است. با این همه شرایط ایران در مناسبات با افغانستان در منطقه بهتر از سایر کشورهاست و منافع مشترک دو کشور به توسعه این روابط دامن زده است. موقعیت مهم این کشور از لحاظ جغرافیایی در منطقه، آن را به کانون توجه کشورهای مختلف تبدیل کرده است و در این میان، ایران نیز با ایجاد روابط پایدار با این کشور سعی در ایجاد ثبات و امنیت در مرزهای شرقی خود دارد. سیدناصر نعمتی / جام جم
دوشنبه 23 تیر 1393 6:00 بازدید:0
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 64]
-
گوناگون
پربازدیدترینها