واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:

۱۴ تير ۱۳۹۳ (۱۱:۲۵ق.ظ)
ارتقا وضعيت ذخيره سازي راهبردي نفت و گاز ايران گروه اقتصاد سياسي
به گزارش خبرنگار خبرگزاري موج، ذخيره سازي نفت و گاز به دليل آن که اهداف مهمي را دنبال مي کند بايد به عنوان يک امر راهبردي به آن نگريسته شود. به عبارتي ذخاير راهبردي نفت و گاز در کشورهاي توليدکننده و مصرفکننده نفت در تحولات بازار جهاني انرژي نقش غير قابل انکاري دارند.
همچنين بر اساس بند 14 ابلاغيه سياستهاي اقتصاد مقاومتي، افزايش ذخاير راهبردي نفت و گاز به منظور اثرگذاري بر بازار جهاني نفت و گاز به ويژه ميادين مشترک مورد تأکيد قرار گرفته است.
ايران از نظر منابع نفت و گاز و منابع هيدروکربوري مقام اول را دنيا دارد، بنابراين پيگيري و گسترش ذخيره سازي انرژي، براي چنين کشوري الزامي است. مثلا چنانچه روزانه بيش از يک ميليون نفت خام را به عنوان خوراک وارد پالايشگاهها کنيم؛ اگر به هر دليل توليد و يا انتقال نفت به پالايشگاهها متوقف شود با مشکلاتي روبرو خواهيم شد. همچنين 90 درصد منابع گازي و نفتي کشور در فصول سرد سال مصرف ميشود که در صورت بروز اشکالي در توزيع نفت و گاز به مردم فاجعه ملي رخ خواهد داد از اين رو نياز داريم تا منابع گازي و نفتي را در فصول کم مصرف ذخيره سازي کنيم تا در زمان اوج مصرف با مشکل مواجه نشويم.
مهمترين اهداف طرح راهبردي ذخاير نفت و گاز را مي توان در گسترش بازار به واسطهي افزايش ميزان نفت و گاز قابلحصول، افزايش قابليت اتکا و حاشيه امن براي شبکه توزيع گاز کشور، درگير نمودن تمامي پتانسيلهاي صنعتي و سازماني کشور جهت بسيج قوا براي اجراي طرح ملي ذخيرهسازي زيرزميني نفت و گاز، پيادهسازي با هدف استراتژيهاي پدافند غيرعامل، افزايش توانايي مقابله با شرايط بحراني و... دانست.
اهميت اين طرح زماني دوچندان مي شود که با تامل به اهداف فوق متوجه خواهيم شد که ذخيره سازي به لحاظ اقتصادي نيز کاملا توجيه پذير مي باشد. به عنوان مثال
هزينۀ واردات روزانه 40 ميليون متر مکعب گاز طبيعي از كشور ترکمنستان ساليانه بالغ بر دو ميليارد دلار است. تجربه سالهاي گذشته نشان داده است اين واردات در برخي موارد و حتي در روزهاي اوج نياز ايران به گاز مصرفي قطع شده است بهگونهاي كه مردم استانهاي شمالي کشور دچار کمبود شديد و بعضاً قطعي گاز شده است. يك از راههاي عملي براي جلوگيري از اين اتفاق و همچنين صرفهجويي ارزي و برداشتن گامي بلند در ارتقاي سطح دانش فني کشور و با توجه به ذخاير عظيم گازي کشور و مازاد توليد در فصول گرم سال، ذخيرهسازي گاز است. روشهاي گوناگوني براي ذخيرهسازي در سطح جهان استفاده ميشود. استفاده از گاز طبيعي فشرده (CNG)، گاز طبيعي مايعشده (LNG) و ذخيرهسازي زيرزميني گاز در گنبدهاي نمکي و مخازن تخليهشده مهمترين روشهاي کاربردي ذخيرهسازي گاز در جهان است. از نظر فني ميزان ظرفيت تعيين کننده است. بهطوري که در ظرفيتهاي پايين استفاده از گاز طبيعي فشرده شده، در ظرفيتهاي متوسط استفاده از گاز طبيعي مايع شده و در ظرفيت بالا استفاده از ذخيرهسازي زيرزميني بهترين و اقتصاديترين روشها هستند.
روش ذخيرهسازي زيرزميني علاوه بر امكان ذخيرهسازي در ظرفيت بالا، از نظر مسائل ايمني، از ساير روشها مناسبتر بوده و با توجه به زيرساختهاي فني کشور داراي توجيه اقتصادي بيشتري ميباشد.
در مورد ذخيرهسازي نفت نيز حجم بالاي ذخيرهسازي زيرزميني و امنيت آن مهمترين توجيه انجام اين کار نسبت به روشهاي ذخيرهسازي سطحي است. ظرفيت مورد نظر براي ذخيرهسازي نفت در اولين مرحله حدود ده ميليون بشکه نفت خام است که با توجه به مصرف روزانه بيش از يک ميليون و هشتصد هزار بشکه نفت خام براي تصفيه در پالايشگاههاي نفت کشور است كه اين ميزان نفت خام ذخيره تنها مصرف پنج روز کشور را تامين ميکند که در مواقع حساس بسيار حائز اهميت است. مورد ديگر تامين امنيت صادرات و پايداري فروش است. با توجه به اين که کشور ايران داراي بزرگترين ذخاير نفت و از جمله مهمترين صادر کنندگان اين محصول است امينت صادرات و حفظ بازارهاي فروش در صورت اخلال در توليد به هر علتي بسيار مهم است. در شرايط عادي با توجه به صادرات روزانه بيش از دو ميليون بشکهاي نفت خام کشور هرکدام از مخازن ذخيرهسازي زيرزميني مورد نظر حداكثرصادرات پنج روز را تامين ميکنند. با درنظرگرفتن قيمت 100 دلار براي هر بشکه نفت هرکدام از اين مخازن در مواقع لزوم براي کشور بالغ بر يک ميليارد دلار نفت خام را ذخيره خواهند كرد.
ذخيرهسازي گاز طبيعي درايران از سال 1387 مطرح شده و کشور در آن زمان از ميان 36 کشور ذخيرهکننده گاز رتبه آخر را داشت .اولين طرح کلان ذخيرهسازي زيرزميني گاز در مخزن سراجه قم مورد بهره برداري قرار گرفت و در 8 ماه گرم سال روزانه به طور متوسط 8 ميليون متر مکعب گاز در اين مخزن ذخيره ميشود و در پيک مصرف زمستان روزانه 24 ميليون مترمکعب از آن گاز برداشت ميشود. در اين ميان به گفته مسعود ساميوند، مديرعامل شرکت ذخيرهسازي گاز طبيعي کشور ايران رتبه پنجم ذخيره سازي گاز دنيا را در اختيار دارد و با اجراي پروژههاي عظيم ذخيرهسازي گاز در قم، مشهد به عنوان دومين پروژه ايران و خاورميانه و در کاشان به عنوان نخستين ذخيرهسازي در نمک خاورميانه و ميدانهاي ديگر از نظر زيرساخت کشور به برنامه توسعه خود ميرسد.
همچنين در حال حاضر نيز پيشرفت فيزيکي ساخت چهار مخزن يک ميليون بشکه اي در پايانه نفتي خارک از ٩٧ درصد گذشته و بر اساس برنامه ريزي صورت گرفته اواسط مرداد ماه امسال به بهره برداري مي رسد. با بهره برداري از چهار مخزن ذخيره سازي نفت در جزيره خارک، ظرفيت ذخيره سازي نفت به 28 ميليون بشکه افزايش مي يابد که رقم بسيار چشم گيري است.
اگرچه اين ذخيره سازي در کوتاه مدت هزينه هاي قابل توجهي را در برمي گيرد اما آثار آن ده ها سال آينده مشخص خواهد شد. اگر بدون اشراف به ميزان مخازن نفت و گاز، اين ذخاير از زير زمين برداشت شود، منابع را از دست خواهيم داد و نسلهاي آينده متضرر خواهند شد. خوشبختانه با رويکردي که در وزارت نفت وجود دارد از قبيل توجه به توسعه وضعيت ذخيره سازي، توسعه ميادين مشترک، تاکيد بر تبديل شدن به هاب انرژي و ... مي توان اميدوار بود که ايران در آينده اي نزديک موقعيت استراتژيکي خود را در زمينه انرژي بدست آورد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]