واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
امام دوم و صلح فرصت ساز تهران - ایرنا - پانزدهم ماه مبارک رمضان مصادف است با ولادت امام دوم شیعیان حضرت امام حسن (ع) که با تصمیمی تاریخی در پذیرش صلح با حکومت ظلم و تزویر به استحکام نهال تشیع قدرت بخشید و در راستای روشنگری و تبیین دیدگاه حکومت اسلامی نسبت به پذیرش و اهمیت رأی مردم عمل کرد.
شناخت دقیق ومطالعه ی زندگی امامان شیعه به دلیل برخورداری ایشان از کمالات ممتاز انسانی در امور مختلف اجتماعی و سیاسی همیشه از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. یکی از وقایع مهم تاریخی که در دوران امامت پربرکت امام حسن (ع) همواره مورد توجه اندیشمندان مسلمان قرار گرفته مسئله ی پذیرش صلح و بیعت با معاویه یا حکومت جور بوده است.
کتاب ها و مقالات بسیار ارزنده ای نیز در این زمینه نوشته شده که در آن به تحلیل و تبیین این واقعه و تصمیم گیری امام (ع) در آن مقطع تاریخی پرداخته اند.
گروه اندیشه خبرگزاری ایرنا ، خلاصه ای از دیدگاه دکتر حسن روحانی ، رئیس جمهوری ، در خصوص صلح امام حسن (ع) را بر اساس کتاب تألیفی ایشان با عنوان ˈمقدمه ای بر تاریخ امامان شیعه ˈ برگزیده ، که در ادامه می آید.
* حجه الاسلام روحانی در تبیین پذیرش صلح از جانب امام حسن (ع) استفاده از شیوه ی صحیح تحلیل در همه ی حوادث مهم تاریخی را مورد تأکید قرار داده و می گوید : پیش از آنکه ویژگی رهبران را مطالعه کنیم ، باید رفتار یک جامعه را مود بررسی قرار دهیم تا نسبت به وقایع تاریخی مهم شناخت دقیق تری پیدا کنیم .
وی در ادامه می نویسد : بررسی و مطالعه شرایط اجتماعی ، تحولات جامعه ، روحیه ی مردم و افکار عمومی در هر مقطع تاریخی ، بهتر ما را به مقصد می رساند .
سپس در این خصوص، بیان حضرت مجتبی (ع) را که درباره ی مسئله ی صلح با معاویه به عبدالله بن زبیر فرموده مورد تأکید قرار می دهد . آنجا که امام می فرماید : ˈ عبدالله زبیر ! شما فکر می کنید من امر خلافت مسلمان ها را واگذار کردم (به معاویه) ، چگونه این مسأله امکان پذیر است ، در حالی که من فرزند شجاع ترین عرب هستم . مادر من فاطمه بهترین زنان عالم است. آنچه من انجام دادم به دلیل ترس و یا ضعف و ناتوانی نبود ، بلکه بدین دلیل بود که افرادی مثل تو با من بیعت کرده بودند ˈ .
امام (ع) سپس با مردم در مسجد مدائن اتمام حجت می کند و وقایع را برای آنها توضیح داده و به مردم می گوید : ˈ آیا برای ایثار و فداکاری و جانبازی و دادن خون ، که برای شما عزت دنیا و آخرت است ، آماده هستید ؟ اگر بایستید ، خداوند شما را یاری می کند و ما پیروز می شویم و اگر آمادگی نداشته باشید ، دنیای شما توأم با غم و اندوه و آخرت شما با مشکلات زیاد تری توأم خواهد بود . ˈ
مردم جمع شده در مسجد در پاسخ به امام (ع) گفتند : ˈ بل البقیه و الحیاه ˈ ، ما می خواهیم زنده بمانیم و زندگی کنیم . ما آمادگی برای جنگ و فداکاری نداریم. ˈ
امام (ع) با توجه به خواست مردم صلح را می پذیرند و حتی در پاسخ یکی از اصحاب ( حجر بن عدی) که به تصمیم امام (ع) اعتراض می کند ، می فرمایند : ˈ من چگونه می توانستم رفتار دیگری داشته باشم ، در حالی که اکثریت مردم جامعه را در مسیر صلح و دوری از جنگ می دیدمˈ . ˈ ناخشنودی مردم برای جنگ و خواست اکثریت مردم برای صلح را مشاهده کردم و نخواستم نظری را بر مردم تحمیل کنم که از آن گریزان بودند و علاقه ای به آن نداشتند. این صلح برای حفظ و بقاء شیعیان خصوصاً از کشته شدن آنها بود. ˈ
دکتر روحانی در تحلیل این واقعه می نویسد : آنچه بعداً به نام صلح لقب گرفت ، چیزی بود که به دست مردم در مدائن حاصل شد و نه به دست امام مجتبی در کوفه . ایثار مردم و فداکاری و جهاد می توانست سرنوشت دیگری را رقم بزند. بنابراین یکی از مبانی بسیار مهم برای فهم دقیق سیره ی ائمه ی هدی (ع) ، شناخت دقیق شرایط زمان ، افکار عمومی ، نحوه ی حضور مردم در صحنه ، شرایط حکام جور و حد و توان قدرت تبلیغاتی و نظامی آنان و شرایط جهانی . مناطق همجوار دنیای اسلام است.
** صلح در اسلام
حجت الاسلام روحانی در ادامه ی فصل چهارم کتاب ˈ مقدمه ای بر تاریخ امامان شیعه ˈ به جنبه های مختلف مفهوم صلح در اسلام می پردازد . ایشان با ذکر متقن مثال صلح حدیبیه در زمان پیامبر (ص) تصریح می کند که تصور اینکه مسئله ی صلح فقط در زمان زندگی امام حسن ( ع) اتفاق افتاده ، اشتباه است.
همچنین در رابطه با دیدگاه اسلام در خصوص صلح بیان می دارد که : گاهی تصور می شود جهاد، مبارزه و فداکاری در همه ی شرایط ، کاری پسندیده و حتی لازم و بر عکس ، صلح ، ترک جنگ و کناره گیری از حکومت ، همیشه زشت و ناپسند است .
روحانی تصریح می کند : ˈ نه جنگ و مبارزه همیشه لازم و خوب و نه صلح و متارکه ی جنگ همیشه بد و زشت است . باید شرایط مختلف و مصالح اسلام و جامعه ی اسلامی را در نظر بگیریم که با این معیار و میزان ، گاهی صلح لازم است و گاهی جنگ و مبارزه ˈ .
سپس در تشریح موضع امام حسن (ع) در پذیرش صلح با معاویه می نویسد :
ˈبی تردید اگر جهاد پیچیده امام مجتبی (ع) با استراتژی صلح نبود ، حفاظت از کیان تشیع امکان پذیر نبود . نقشه ی معاویه و عمر وعاص ریشه کن نمودن درخت تشیع و مکتب اهل بیت بود. امام با انتخاب راهی بس سخت و دشوار و تحمل سخنان دوستان کم تجربه و نیش زبان دشمنان حیله گر ، توانست صلحی فرصت ساز برای استحکام نهال تازه غرس شده تشیع و تبلیغ و ترویج سیره ی علی بن ابیطالب (ع) فراهم نماید.
صلحی امنیت زا برای شیعیان و مکتب اهل بیت ؛ فهم استراتژی امام نه تنها برای برخی از شیعیان معمولی بلکه حتی برای خواص و یاران نزدیک وی نیز دشوار بود. ˈ
*مأخذ : مقدمه ای بر تاریخ امامان شیعه ، دکتر حسن روحانی ، نشر مرکز تحقیقات استراتژیک ، صص 215- 191
فراهنگ**1601**
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
22/04/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 40]