واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: رؤياي اتحاد انرژي اروپايي در برابر واقعيت گازپروم
بحران اوكراين به روشني ثابت كرده كه فقط بحران داخلي اين كشور نيست بلكه بحراني است كه از نقطه تلاقي منافع روسيه در برابر غرب ايجاد شده است
بحران اوكراين به روشني ثابت كرده كه فقط بحران داخلي اين كشور نيست بلكه بحراني است كه از نقطه تلاقي منافع روسيه در برابر غرب ايجاد شده است. يكي از فاكتورهاي تعيينكننده در اين بحران خط لولهاي است كه گاز روسيه را به اروپا ميرساند. بحران اوكراين وضعيت خطير اروپا در وابستگي به انرژي روسيه را به وضوح عيان كرده و به رهبران اروپا ثابت كرده كه بايد در استراتژي انرژي خود تجديدنظر كنند اما آنها چه ميتوانند بكنند؟
لهستان در حالي پيشنهاد يك اتحاديه انرژي براي اروپا داد كه به نظر ميرسد حداقل برخي از رهبران اروپايي چندان تمايل يا حداقل عجلهاي براي اين كار ندارند.
زنگ خطر گازي
شركت گازپروم روسيه با اعلام اينكه اوكراين تنها با پيش پرداخت ميتواند گاز روسيه را داشته باشد، شرايط سختي را براي اوكراين ايجاد كرد كه در نهايت منجر به قطع جريان گاز به اوكراين شد اما اين فقط تهديدي عليه اوكراين نبود بلكه زنگ خطر را نيز براي اروپا به صدا درآورد. وقتي زنگ خطر بهتر شنيده شد كه يك روز بعد از اين اعلام گاز پروم انفجاري در خط لوله گاز روسيه به اروپا مشهور به خط لوله برادري «Bratstvo يا Brotherhood» به وقوع پيوست. اين طولانيترين خط لوله عبور گاز روسيه به اروپاست كه گاز را از مسير اوكراين به اسلواكي و ديگر كشورهاي اروپايي ميرساند. از آنجايي كه حدود يك چهارم انرژي اتحاديه و نيمي از انرژي كشورهاي شرق اروپا وابسته به گاز وارداتي از روسيه است، اين انفجار ثابت كرد كه نياز آنها به انرژي تا چه حد در معرض تهديد جدي است و به همين دليل بود كه رهبران اروپايي را مجبور به بررسي دامنه اين تهديد و ميزان آسيبپذيري كشورهاي اروپايي كرد. اين زنگ خطر مسئله تأمين امنيت گازي در بلندمدت را براي رهبران اروپايي مطرح كرد. دونالد تاسك، نخست وزير لهستان به نحو جدي خواستار همبستگي بين رهبران در قبال اين موضوع است و از شركاي اروپايي خود خواستار تشكيل يك اتحاديه انرژي شد تا به اين وسيله اروپا بتواند به تدريج ميزان وابستگي خود را به گاز پروم روسيه كاهش دهد. به نظر ميرسد پيشنهاد تاسك جذابيتي براي ديگر رهبران اروپايي داشته باشد اما مثل هر مسئله ديگر اروپايي وقتي بحث بر سر جزئيات موضوع باشد منافع ملي اولويت پيدا ميكند بهخصوص اينكه اگر پاي پول در ميان باشد و همين امر به نوبه خود اختلاف نظرها را هم عميق و هم گسترده ميكند. اتحاديه انرژي مورد نظر لهستان كه در شرايط فعلي بيشتر يك اتحاديه گازي است، ميتواند منافع كشورهايي را تأمين كند كه گاز روسيه را به قيمتي بالا خريداري ميكنند اما در مورد كشورهايي با روابط اقتصادي بالا با روسيه مسئله فرق ميكند. يكي از اين كشورها آلمان است كه طبق قرارداد 20 ساله ميتواند گاز با قيمتي پايينتر از روسيه بخرد. زيگمار گابريل، وزير اقتصاد آلمان، به همين جهت بود كه در همين چند هفته قبل با اشاره به انگيزههاي بومي طرح لهستان را با شك و ترديد مواجه كرد چراكه به نظر او، لهستان يا ديگر كشورهاي اروپايي حامي اين طرح بيشتر به دليل مسائل اقتصادي داخل كشور خود رو به چنين طرحي آوردهاند تا منافع اتحاديه را در نظر گرفته باشند.
موانع در برابر اتحاديه انرژي
واقعيت اين است كه اگر طرح نخست وزير لهستان براي اتحاديه انرژي حتي مورد توجه ديگر شركاي اروپايي او هم باشد باز مسائلي در پيش رو است كه اجراي اين طرح را با مشكل مواجه ميكند. يكي از مشكلات در قراردادهاي گازي، شروطي است كه براي خريداران تعيين شده است. در برخي از اين قراردادها قيد شده مشتريان حق فروش گاز دريافتي را به كشور ديگري ندارند و همين امر نيز باعث شده تا كميسيون اروپا نتواند طرح خود را براي تزريق گاز از غرب اروپا به شرق آن هم در مواقع اضطراري اجرا كند. مسئله ديگر اتحاديه انرژي و طرح نخست وزير لهستان در مسائل مالي براي محقق شدن چنين طرحي است. يك بخش از اين اتحاديه در ارتقاي خطوط گازي و برق فعلي است تا آن كه با بهبود اين خطوط زيرساخت براي تشكيل اتحاديه فراهم شود. برآورد اوليه براي چنين امري بودجهاي حدود 200 ميليارد يورو است كه بنا بر پيشبينيها بايد تا 2020 براي ارتقاي خطوط لوله گاز و برق هزينه شود. مشكل اينجاست كه اتحاديه اروپا تنها قادر به تأمين 8/5 ميليارد يورو است و اين رقم بسيار پايينتر از رقم مورد نظر است. در حالي كه بحران اوكراين و زنگ خطر گازي نياز فوري اروپا براي كاهش وابستگي به گازپروم را پيش كشيده، بحران مالي آشكارا توان مالي اتحاديه براي تأمين زيرساختهاي اتحاديه انرژي را كاهش داده است. آيا اتحاديه اروپا ميتواند تا شش سال ديگر زيرساختها را چنان تأمين كند كه اتحاديه انرژي خود را تشكيل دهد؟ چنين چيزي با اين توان مالي و بودجه 8/5 ميليارد يورويي بعيد به نظر ميرسد. به همين جهت است كه ميتوان گفت اتحاديه انرژي نميتواند در موقعيت فعلي از حد حرف و وعده بيشتر رود و رهبران اروپايي به جاي اين بيشتر به فكر چگونگي تعامل خود با روسيه هستند.
نویسنده : سيدرحيم نعمتي
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۷ تير ۱۳۹۳ - ۰۹:۴۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]