واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۳۰ خرداد ۱۳۹۳ (۹:۵۷ق.ظ)
عضويت كشورهاي اروپاي شرقي در ناتو، صحنه جديد جنگ آمريكا و روسيه گروه بين الملل خبرگزاري موج،
به گزارش خبرنگار بين الملل خبرگزاري موج، طبق تحليل كارشناسان روابط بين الملل، جنگ كره در سالهاي 53-1950 نبرد آمريكا و شوروي را براي كسب منطقه نفوذ عيان ساخت. به واقع اين جنگ نشان داد دو ابرقدرت براي گسترش حوزه نفوذ و عملياتي خويش، حاضرند كشوري را دو پاره كنند و ملت يك سرزمين را براي ساليان طولاني در مقابل يكديگر قرار دهند. پس از اين رويداد بود كه شوروي، در اقدامي مقابله جويانه، پيمان نظامي ورشو را در سال 1955 پايه ريزي كرد. آلباني، شوروي، بلغارستان، المان شرقي، چكسلواكي، روماني، مجارستان و لهستان اعضاي موسس آن بودند.
گفتني است؛ پيش از اين و در سال 1949 ناتو با 12 عضو كه 10 كشور آن جز اروپاي غربي بودند، آغاز به كار كرده بود. اين دو نهاد بر مبناي ماده 51 منشور سازمان ملل كه در صورت هر گونه تجاوز نظامي و تا پيش از آنكه شوراي امنيت دست به اقدام بزند، از طريق دفاع دسته جمعي و يا فردي مي تواند در مقابل متجاوز دست به عمل بزند.
براين اساس پيمان ورشو و ناتو دو سازمان نظامي بودند كه ضمن رهبري توسط رهبران دو بلوك، هر يك ديگري را تهديد مي كرد كه كوچكترين تجاوز و اقدام نظامي، تبعات گسترده اي خواهد داشت. سازمان نظامي ورشو تا سال 1991 پابرجا بود اما همزان با انحلال شوروي اين نهاد نيز از ميان رفت. پس از اين اتفاق، ناتو به عنوان بزرگترين سازمان امنيت دسته جمعي، بدون رقيب باقي ماند. در اين اثنا بحث فلسفه وجودي ناتو مطرح شد. رهبران آمريكايي سازمان پيمان آتلانتيك شمالي با توجه به نفوذ خود در شوراي امنيت و درگير بودن سازمان ملل با كمبود بودجه و تجهيزات نظامي براي اجراي قطع نامه هاي اين سازمان، پيشنهاد واشنگتن براي تبديل شدن ناتو به عنوان بازوي شوراي امنيت پذيرفت. در نتيجه اين مسائل و همچنين رها شدن كشورهاي شرق اروپا از سلطه شوروي، تا سال 1999 كشورهاي چك، مجارستان و لهستان به عضويت ناتو درآمدند. در واقع خاطره تجاوز و تجزيه كشورهاي مذكور در طول تاريخ جنگ جهاني اول و دوم و همچنين حاكميت شوروي بر اروپاي شرقي را در ذهن داشتند. از اين رو به سرعت تصميم گرفتند براي جلوگيري از وقوع مجدد اين حوادث، به يك سازمان امنيت دسته جمعي بپيوندند.
در سال 2004 نيز عضويت لتوني، استوني، ليتواني، اسلووني، اسلواكي، روماني و بلغارستان نيز در ناتو تاييد شد. مسكو پيوستن هر يك از كشورهاي اروپاي شرقي كه زماني جزء اقمار اين كشور محسوب مي شدند را به چشم گسترش حوزه نفوذ ايالات متحده و منزوي شدن بيش از پيش خود مي ديد. واشنگتن به سرعت پيشنهاد اقمار شوروي را حضور در ناتو قوبل مي كرد تا راه را براي سلطه احتمالي كرملين بر اين كشورها ببندد. چنانكه طرح گسترش ناتو به شرق نيز مطرح گرديد. طبق اين طرح، اعضاي آسياي مركزي و قفقاز نيز مي توانستند با برخورداري از شرايط لازم وارد سازمان پيمان آتلانتيك شمالي شوند.
توسعه ي ناتو منجر به آن مي گرديد كه آمريكا به واسطه ي ناتو با روسيه هم مرز شود. سپر دفاعي موشكي اروپا مويد اين مطلب است. استقرار موشك هاي رهيگير در روماني و لهستان اگرچه به بهانه مقابله با تهديدات موشكي ايران و كره شمالي توجيه شده اند، اما رهبران كرملين به خوبي مي دانند هدف از آن تضعيف امنيت ملي روسيه و به حداقل رساندن قدرت مانور اين كشور است. در اين شرايط از دهه دوم قرن بيست و يكم روسيه بر آن است تا عضويت ساير كشورهاي باقي مانده اروپا با شدت عمل بيشتري برخورد كند. به همين دليل بود كه چند پيش مونته نگرو را به حمله موشكي در صورت عضويت در ناتو، تهديد كرد و خطاب به سران سوئد و فنلاند بيان كرد موج "روس هراسي" در اين كشورها رو به افزايش است كه اين مسأله باعث دور شدن از مسكو و عضويت در ناتو مي شود. رهبران روسيه از اين دو كشور شمال اروپا خواستند به جاي عضويت در اين سازمان روابط نظامي- امنيتي خود را با مسكو تقويت كنند.
موضع گيري هاي شديد روسيه مي تواند نشان دهنده هشداري به اوكراين باشد كه زمزه هاي پيوستن آن به ناتو مطرح گرديده است. كشوري كه در كنار بلاروس بيشترين اهميت را براي كرملين دارد. بحران هاي اخير و دامنه دار اوكراين نشان داد كه مسكو هرگز به سادگي اجازه نزديك شدن كي يف به غرب را نمي دهد. در واقع بحران اوكراين عينيت دهنده جنگ سرد خاتمه نيافته شرق و غرب بود. آمريكا و روسيه نشان دادند كه حاضرند براي جلوگيري طرف مقابل از گسترش حوزه ي نفوذ تا يك نبرد غير مستقيم نظامي پيش روند. اخراج روسيه از گروه G8 از تصميم قاطع واشنگتن در اين راستا خبر مي داد و در مقابل تجهيز جدايي طلبان شرق اوكراين توسط مسكو نيز بيانگر هدف مقامات كرملين براي پيشبرد اهداف خود است.
در اين ميان، همچنان كشورهاي كوچك اروپاي شرقي، سيبل جهت گيري ها و استراتژي هاي دو ابرقدرت دوران جنگ سرد هستند. پذيرش سريع اين كشورها در ناتو، نه به دليل توجه به دغدغه هاي امنيتي آنها كه در مسير سيسات كلان آمريكا صورت گرفت. واشنگتن مي داند همچنان انديشه هاي پطركبير در ميان مردم و رهبران روسيه زنده است. بر اين اساس روسيه در صورت وجود فضاي عمل، امپراطوري گذشته خود را احيا خواهد كرد و ايالات متحده تلاش مي کند به هر نحو ممكن مانع اين اقدام شود.
زهرا سادات حسيني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 68]