واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت اقتصادی/
کم توجهی سازمان محیط زیست به کاهش عوامل آلاینده هوا در جنوب کشور
کم توجهی وزارت نفت به اجرای طرحهای جمع آوری گازهای همراه به خصوص طرح های NGL و عدم پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست از این وزارتخانه در این زمینه سبب شده است که اجرای برخی از این طرح ها، بیش از یک دهه طول بکشد و در نهایت هم این طرح ها به صورت ناقص به بهره برداری برسند.
یکی از مهمترین مباحث اجتماعی و اقتصادی کشور که معمولاً از سوی مسئولین مورد کم توجهی قرار می گیرد، مباحث زیست محیطی است و این در حالی است که بسیاری از مشکلات زیست محیطی، تاثیرات منفی زیادی در حوزه های اقتصادی و اجتماعی (به خصوص سلامت) جامعه در کوتاه مدت و بلند مدت بر جای می گذارند. یکی از اصلی ترین وزارتخانه های درگیر با مسائل زیست محیطی، وزارت نفت است ولی متاسفانه این وزارتخانه در دولت های مختلف توجه کافی به این مسائل نداشته است. شاید پذیرش این موضوع برای برخی افراد با توجه به اتفاقات اخیری که درباره حذف بنزین پتروشیمی از چرخه سوخت کشور رخ داد (و البته از دید بسیاری از کارشناسان، رنگ و بوی سیاسی داشت)، مشکل باشد ولی واقعیت این است که بسیاری از مسئولین ارشد وزارت نفت اعتقاد دارند که توجه به مسائل زیست محیطی جزو اولویت های وزارت نفت نیست و بودجه اجرای پروژه هایی در صنعت نفت که باعث کاهش آلودگی های زیست محیطی می شوند را باید سایر بخش های دولت یا بخش خصوصی بدهد و وزارت نفت در این زمینه مسئولیتی ندارد. یکی از مهمترین مصادیق کم توجهی وزارت نفت به مسائل زیست محیطی، عدم اهتمام جدی این وزارتخانه در جمع آوری گازهای همراه و جلوگیری از سوزانده شدن این گازها است که باعث شده است سوزاندن حجم زیادی از این گازها در دو دهه اخیر ادامه داشته باشد (روزانه 25 میلیون متر مکعب گاز همراه (معادل یک فاز پارس جنوبی) در کشور به هدر می رود). وزارت نفت، راه حل اصلی جمع آوری گازهای همراه را اجرای طرح های NGL می داند و در حال حاضر نیز اجرای 9 طرح NGL با حجم سرمایه گذاری 11 میلیارد دلار در دستور کار این وزارتخانه قرار دارد. این در حالی است که این طرح ها حجم سرمایه گذاری نسبتاً بالایی نیاز دارد (به عنوان مثال، حجم سرمایه گذاری هر یک از 9 طرح مذکور بین 0.5 تا 1.5 میلیارد دلار است) و وزارت نفت نیز حاضر نیست از منابع خود، بخش اعظم منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این طرح ها را تامین کند و حتی شرایط را برای مشارکت بخش خصوصی و به ویژه واحدهای پتروشیمی خصوصی در تامین سرمایه این طرح ها را نیز فراهم نمی کند. این تعلل وزارت نفت در تامین منابع مالی طرح های NGL و همچنین وجود برخی مشکلات در تامین تجهیزات این طرح ها بخاطر شرایط تحریم باعث شده است که طرح های NGL کشور سالها روی کاغذ باقی می مانند و نهایتاً هم با تاخیر بسیار زیاد از مرحله قرارداد به مرحله اجرا می رسند و به طور ناقص افتتاح می گردند. این در حالی است که با وجود گازهای همراه ارزش اقتصادی بالایی دارند و سودآوری این طرح ها برای جمع آوری آنها نیز مناسب است. طرح آماک و طرح های NGL خارک و سیری از مهمترین مصادیق این روند در صنعت نفت هستند. اجرای طرح های NGL خارک و سیری از اوایل دهه 80 مطرح بود و نهایتا قرارداد طرح اول در سال 85 و قرارداد طرح دوم در سال 83 امضا شد. براساس زمانبندی قرار بود که این طرح ها تا پایان برنامه چهارم توسعه (سال 88) به بهره برداری برسند ولی عملاً طرح NGL خارک تا اردیبهشت 93 پیشرفتی 43 درصدی داشته است و طرح NGL سیری هم در اواخر سال 91 به بهره برداری رسید (البته به صورت ناقص). اما ماجرای روند اجرای طرح آماک از طرح های NGL خارک و سیری نیز عجیب تر است. اجرای این طرح از اوایل دهه 60 مطرح بود و در نهایت قرارداد آن در سال 79 امضا شد. براساس زمانبندی قرار بود که این طرح در سال 83 به بهره برداری برسد ولی نهایتاً تکمیل فاز اول آن تا اواخر دهه 80 طول کشید و فاز دوم این طرح نیز هنوز به بهره برداری نرسیده است. این در حالی است که با عدم افتتاح این فاز، همچنان میلیون ها فوت مکعب گازهای اسیدی (سولفید هیدروژن و دی اکسید کربن) جداسازی شده از گاز غنی و ترش همراه لایه بنگستان در مشعل های اطراف شهر اهواز می سوزند و حجم زیادی از آلودگی هوا را برای این کلانشهر ایجاد می کنند. احمدرضا لاهیجانزاده، مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان خوزستان، آذر ماه سال گذشته در مصاحبه با یکی از سایت های محلی این استان اعلام کرده بود که 60 درصد آلودگی شهر اهواز به خاطر بهره برداری ناقص از طرح آماک و ادامه سوزانده شدن گاز در مشعل های اطراف این کلانشهر است. به نظر می رسد که پیگیری مستمر سازمان حفاظت محیط زیست از وزارت نفت برای اجرای به موقع و کامل طرح های جمع آوری گازهای همراه ضروری است زیرا این سازمان وظیفه دارد که نسبت به کاهش حجم آلودگی هوا در استان ها و شهرهای جنوبی کشور نیز مشابه با استان و شهر تهران حساس باشد. وزارت نفت نیز باید ضمن بازنگری در اجرای طرح های NGL ای که سالها روی کاغذ باقی مانده اند، هم شرایط را برای مشارکت بخش خصوصی در تامین سرمایه لازم برای اجرای طرح های جمع آوری گازهای همراه فراهم کند و هم به دنبال اجرای راه حل هایی جهت جمع آوری گازهای همراه باشد که نسبت به طرح های NGL حجم سرمایه گذاری پایین تری نیاز داشته باشند و با مشکلات کمتری در تامین تجهیزات لازم مواجه شوند. محمود سحابی کارشناس انرژی انتهای پیام/ب
93/03/28 - 07:43
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]