واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: از خود تا خدا
قسمت اول را در اینجا ملاحظه بفرمایید یکی از فایده های دانستن آثار گناه، این است که اگر اثر آن را دیدی، می دانی چه گناهی مرتکب شده ای. در روایتی نقل شده است:«وقتی فرد دروغ بگوید، توفیق نماز شب از او سلب می شود».بنابراین زمانی که توفیق نماز شب نداشتم، متوجه می شوم که دیروز گناهی کرده ام. از کارهایی که توفیق عبادت را از انسان می گیرد، آزار دادن دیگران است، به ویژه پدر و مادر که باید مواظبت جدی داشت. اگر در دل هم ناراحت باشند، انسان محروم می شود؛ مانند انعکاس صدا در کوه است که اگر سخن خوب بگوئیم، سخن خوب می شنویم و اگر فحّاشی کنیم، همان را می شنویم. بستگی به رفتار خودمان دارد.خداوند متعال همه بندگان را با این که گناه کار هستند، دوست دارد؛ مگر افراد معاند و کافری که در برابر خداوند و ائمه اطهار (علیهم السلام) می ایستند. بزرگان بسیار توصیه می کنند که دارای هر شغلی هستید، با دیگران خوش برخورد باشید. نقل شده است که روزی مرحوم آیت الله شاه آبادی (رحمه الله) در مسجد خطاب به مردم می گویند: «ای کاش شما آدم شوید!» بعد از نماز چند نفر از بازاری ها به ایشان مراجعه می کنند و می گویند: «ما می خواهیم آدم شویم، باید چکار کنیم؟» ایشان اول پاسخ نمی دهند. وقتی بازاری ها اصرار می کنند، ایشان می فرمایند: «اگر عمل کنید، این سه توصیه را گوش کنید: اول نماز خود را در هر جا و در هر موقعیّتی که قرار دارید، اول وقت و به جماعت بخوانید. دوم این که، با مشتری خوش برخورد باشید و سوم این که، خمس مال خود را ماهانه بپردازید. اهل بیت (علیهم السلام) اجازه داده اند که ما خمس مال خود را سالانه حساب کنیم ولی حالا شما ماهانه بپردازید». آن چند نفر بازاری تصمیم گرفتند که دقیقاً به دستورات ایشان عمل کنند و این کار را هم به طور جدی کردند و پس از مدّتی به مقاماتی رسیدند.4.معاتبهمعاتبه به معنای «سرزنش کردن» است. اگر دیدیم که عبادت، درس، کار، وقت، مال و... بی برکت است، باید علّت آن را در کارهای خود جستجو کنیم. اگر خطایی کرده ایم، باید خود را سرزنش کنیم که چرا به خطا رفته ای؟ چرا اشتباه کردی؟ «إضاعَةُ الفُرصَةِ غصّة» از دست دادن فرصت، اندوه بار است.5.معاقبهمعاقبه یعنی «جریمه، عقوبت و مجازات خود». اگر عهد صبحگاه را زیر پا گذاشتیم، باید تنبیه مناسبی برای خود قرار دهیم. پیش از این در روان شناسی گفته می شد که تنبیه، معنا و جایگاهی ندارد؛ اما اکنون متوجه شده اند که تنبیه اگر درست و به اندازه باشد، صحیح و لازم است. اگر به قرآن و روایات نیز مراجعه کنیم، در می یابیم که موارد انذار و تنبیه بیش از تبشیر و تشویق است؛ پس تنبیه لازم و صحیح است. برخی از افراد اگر تشویق شوند، بهتر حرکت می کنند، اما برخی از افراد با تنبیه اصلاح می شوند. البته باید شرایط آن رعایت شود که به اندازه، متناسب و بعد از اشتباه صورت بگیرد. به عنوان مثال اگر فرزندمان مرتکب اشتباهی شد و به روی دفتر ما خطّی کشید، نباید او را این گونه سرزنش کرد که «اگر یک بار دیگر دست بزنی، می کُشمت!» چون نه ما او را می کشیم و نه حق داریم چنین کاری را به خاطر یک خط کشیدن انجام دهیم و این مجازات متناسب با آن خطا نیست.یکی از دوستان، خدمت حضرت آیت الله العظمی بهجت (رضوان الله تعالی علیه) رسیده و پرسیده بود که آیا می توانیم برای تنبیه خود نذر کنیم؟ ایشان فرمود: «چرا چیزی را که خدا بر تو واجب نکرده است، واجب می کنی؟»برخی از افراد با خود قرار می گذارند: «اگر یک دروغ گفتم، سه روز روزه می گیرم» در حالی که نگفتن یک دروغ، آسان تر از سه روز روزه گرفتن است. اگر انسان هنر و ادعایی دارد، همان یک دروغ را نگوید. چرا روزه را بر خود واجب می کند؟ گاهی اوقات بعد از این نذر، نذر دیگری هم می کنند که اگر نتوانستیم این سه روز را روزه بگیرم، پنج روز روزه می گیرم!نکته دیگر آن که، انسان باید دقت کند اشتباهی که مرتکب شده است، از چه طریق بوده است، از همان طریق خود را تنبیه کند. به عنوان نمونه، انسان حسود در مواردی که سخن از شخصی به میان می آید، سریع به نقاط ضعف شخص اشاره می کند. به عنوان مثال می گوید: «ایشان سخنران خوبی است، اما مبحث عمل، چیز دیگری است»؛ یعنی این سخنران اهل عمل نیست. چنین شخصی برای ان که صفت رذیله بدگویی را درمان کند، باید به علّت آن یعنی حسادت بپردازد و آن را درمان کند. راه درمان حسادت این است که از آن شخص تعریف و تمجید کند و ضد حسادت را عمل کند و به نفس خود بگوید: «اگر به فلانی حسادت کردی، بیشتر از او تعریف می کنم». مثلا وقتی می پرسند که فلان آقا چطور آدمی است؟ بگوید: «علاوه براین که سخنران خوبی است، مدرّس خوبی هم هست. جالب این که اخلاق خوبی هم دارد. از همه جالب تر آن که اهل تقوا است». کسانی که تجربه کرده اند، می دانند که با تکرار این کار، دیگرنفس انسان حسادت نمی کند.در مورد غیبت نیز همین طور باید رفتار کرد. در روایت آمده است: «الغَیبَةُ جُهدُ العَاجِزِ» غیبت کردن، تلاش ناتوان است. شخص غیبت کننده، ناتوان است؛ زیرا نمی تواند مطلبی را در مقابل فرد بیان کند، بنابراین پشت سرش غیبت می کند. راه اصلاح آن هم این است که آن چه پشت سر شخص گفته، در مقابل او نیز بگوید.چند سال پیش با کاروانی از کرمانی ها سفری به عتبات عالیات داشتم. وقتی با افراد کاروان آشنا شدم، دیدم هیچ کدام دانشجو، استاد، دکتر، مهندس و... نیستند، بلکه همگی کشاورز، کاسب، دامدارو... هستند. عجیب این که هیچ کدام غیبت نمی کردند. وقتی از رفیق خود علّت را پرسیدم، گفت: مرحوم سیّد کمال موسوی شیرازی(رحمة الله) در محله این ها سخنران بوده است وبیماری غیبت را او دراین مردم درمان کرده است.وقتی در کنار یکی از همین افراد نشستم وعلّت دوری از غیبت را پرسیدم، گفت که مرحوم سیّد کمال راه کاری به ما داده است که دهان ما را بسته است. ایشان به ما گفته « الغَیبَةُ جُهدُ العاجِزِ» یعنی: غیبت کردن تلاش ناتوان است. وقتی خوبی کسی را می شنویم، از روی حسادت می خواهیم بدی او را بگوئیم، ولی از بیان آن در مقابل خود شخص عاجزیم، پس غیبت اورا می کنیم. انسانی که قدرت و شخصیت درستی دارد، عیب فرد رابه خود او می گوید.راه کار و درمان غیبت این است که اگر کسی نزد شما غیبت دیگری را کرد، فوراً دست اورا بگیرید ونزد شخص ببرید واز او بخواهید که دوباره همان سخن را بگوید، اگر این گونه شد دیگر غیبت نمی کند. ما هم اگر دیدیم با غیبت آبرویمان می رود، مگر مجبوریم غیبت کنیم؟»منبع : از خود تا خدا، ص 140تا150، آقاتهرانیتنظیم برای تبیان حسن رضایی گروه حوزه علمیه
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 525]