واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: پشت پرده علاقه آمریکا به آشتی ایران و عربستان سعودی
چندین حادثه و روند در سه دهه گذشته باعث ایجاد تنشی عمیق بین ایران و عربستان سعودی شده است و اکنون هم توافق احتمالی بر سر برنامه هستهای ایران باعث ایجاد نگرانی در پادشاهی سعودی شده است. به نظر میرسد نزدیک شدن ایران و عربستان مورد علاقه ایالات متحده هم باشد. چرایی و چگونگی این علاقه مورد بررسی کارشناسان قرار گرفته است.
کد خبر: ۳۹۵۷۶۹
تاریخ انتشار: ۰۵ ارديبهشت ۱۳۹۳ - ۲۳:۲۱ - 25 April 2014
چندین حادثه و روند در سه دهه گذشته باعث ایجاد تنشی عمیق بین ایران و عربستان سعودی شده است. اکنون توافق احتمالی بر سر برنامه هستهای ایران باعث ایجاد نگرانی در پادشاهی سعودی شده است. به گزارش «تابناک»، عدنان طباطبایی پژوهشگر دانشگاهی در لندن به بررسی تحولات در روابط بین دو طرف پرداخته است. به عقیده وی در حالی که هم کارشناسان و هم ناظرین سیاسی احتمال میدهند که توافق ایران و 5+1 میتواند به طور جدی بر منافع سعودیها تاثیر بگذارد ولی این بحث نباید بر تحولات مهم اخیر سایه بیفکند. دولت جدید ایران هم اراده و هم توان برداشتن قدمهای جدی در سیاست خارجی را دارد. دولت جدید در ایران که خود را یک و یا تنها قدرت منطقهای میداند همان گونه که دولت قبلی ایران نیز چنین باوری داشت. ولی شیوه برخورد دولت جدید در ایران با دولت گذشته تفاوتهایی دارد. این دولت تمایلی ندارد کار خودر را با تقابل، تحریک و یا تحقیر رقبای خود به پیشبرد. اشاره به راههای برد- برد در سخنان رئیس جمهور جدید ایران زیاد است. حمایت رهبری ایران و نیز پشتیبانی مردمی از وزیر خارجه دست وی را برای پیش بردن برنامههایش باز کرده است. بر خلاف ایران که رو به ثبات میرود، عربستان در ضعف و گیجی به سر میبرد. بحران جانشینی شاه پیر این کشور، نقش مهمی در این میان دارد. شاید انتخاب شاهزاده مقرن بن عبدالعزیز 68 ساله به عنوان ولیعهد و نادیده گرفتن شورای 34 نفره بیعت از سوی شاه این کشور پاسخی به همین نگرانی باشد. این در حالی است که در مورد توانایی شاهزاده مقرن برای غلبه بر چالشهای پیش رو تردیدهایی وجود دارد. برکناری شاهزاده بندر علامت دیگری بود که مورد استقبال ایران قرار گرفته است و ممکن است نشانهای از تغییر در عربستان و به خصوص در مساله سوریه باشد، اگر چه برنامه مشترک شاهزاده نایف و ایالات متحده برای مسلح کردن شورشیان سوری به موشکهای پیشرفته ضدتانک نشانه متناقضی است. عربستان مجبور است اتحادهای منطقهای خود در همسایگی خود را نیز تقویت کند. علاوه بر اختلافات با قطر، اخیرا بعضی مقامات سابق شورای همکاری که اهل عمان هستند از ایجاد توازن در برابر عربستان از طریق همکاری با ایران در حوزههای انرژی، تجاری و امنیتی سخن گفتهاند. این در حالی است که حتی در اوج اظهارات تحریکامیز احمدینژاد، نظرسنجیها نشان میداد که جوانان منطقه با فاصلهای بسیار زیاد، اسرائیل (71 درصد) و ایالات متحده (59 درصد) را خطر مهمتری از ایران (18 درصد) میدانستند. به همین سبب است که همکاری با ایران میتواند هزینه کمتری نسبت به اتکای به ایالات متحده و یا پیگیری همکاری با اسرائیل داشته باشد. بسیاری از اعضای دولت روحانی در دولتهای هاشمی و خاتمی نیز مسئولیت داشتهاند که در آن دوره روابط ایران و عربستان بسیار بهبود یافت. در حال حاضر نیز اظهارات زیادی در مورد تلاش برای اصلاح روابط دو طرف وجود دارد. بهبود روابط ایران و عربستان میتواند بر مسائل عراق، سوریه، افغانستان، بحرین، یمن و پاکستان نیز تاثیر بگذارد. طباطبایی سپس به مواردی از اقدامات دولت سعودی در مقابله با جریان اخوان المسلمین و افراطیگرایی در میان اهل سنت میپردازد و این را پلی برای امکان همکاری با ایران میداند و سپس نقش ایالات متحده در نزدیک شدن ایران و عربستان سعودی را مورد بررسی قرار میدهد. وی با در نظر گرفتن احتمال کاهش نقش ایالات متحده در منطقه و تلاش برای سپردن امور به کشورهای منطقه به بررسی اهداف ایالات متحده در حمایت از نزدیک شدن ایران و عربستان از زبان گری سیک کارشناس مسائل ایران در شورای امنیت ملی آمریکا در دولتهای فورد، کارتر و ریگان میپردازد. از نگاه وی، مهمترین خواسته ایالات متحده و هر دولت مسئول دیگری در منطقه، این است که تلاش خود را معطوف به حل مشکلات منطقه کنند. این بدان معناست که ایران رفتار متحدان خود را ارام کند و روابط بهتری با اعضای شورای همکاری ایجاد کند و در مقابل عربستان از سیاستهای غیرعقلانی خود دست بردارد. از نگاه سیک روشن است که نباید انتظار داشت این اتفاق به سرعت بیفتد. وقتی این مساله عملی شود، تقریبا تداعی کننده روابط استراتژیک دو طرف در دهههای 1970 و 1990 میلادی خواهد بود. به عقیده سیک برای کاهش بدبینی عربستان به این روند باید هم این کشور در تصمیمگیریهای مهم در مورد منطقه سهیم شود و هم به طور پیوسته به عربستان اطمینان داده شود که حساسیت منافع آن لحاظ میشود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 61]