واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: روش ها ی به سازی حافظه
روش تقطیع و فراخنای حافظهدر اکثر افراد گنجایش حافظهی کوتاه مدت نمیتواند به بیش از 2 ± 7 افزایش یابد. اما میتوان اندازهی قطعهها را افزایش داد و از این راه بر تعداد مادهها در فراخنای حافظه افزود. بهعنوان مثال برای یادآوری یک عدد 12 رقمی میتوان آن را در سه دستهی چهارتایی دستهبندی کرد: 2311- 4993- 1892 و به راحتی همهی ارقام را یادآوری کرد. روش تصویرسازی ذهنی و رمزگردانیهر وقت یک جفت واژه با یک تصویر ذهنی به هم ربط داده شوند، یادآوری آن ها آسانتر میشود. هنگامی که ما دو واژهی پروانه و کتاب را با یک تصویر ذهنی به هم ربط میدهیم، احتمالاً یک پیوند معنادار بین آن دو برقرار میکنیم. این اصل عمده، زیربنای بسیاری از نظامهای یادیار است. روش مکانها و روش واژه کلید از انواع نظامهای معروف یادیار هستند. روش مکانهااین روش بهویژه در مواردی مؤثر است که با ردیف منطقی از مادههای دلبخواهی مانند واژههای نامربوط به یکدیگر سروکار داشته باشید. گام نخست این است که ردیف منظمی از مکانهای مختلف را به خاطر بسپارید. مثلاً مکانهایی که ضمن قدم زدن در خانهی خود با آن ها برخورد میکنید. پس از این که توانستید قدم زدن ذهنی را راحت انجام دهید، شروع میکنید به ساخت یک تصویر ذهنی که در آن اولین واژه با اولین مکان ربط داده شده است و دومین واژه با دومین مکان و الی آخر.
روش واژه کلیددر واژگان زبان خارجی میتوان از این روش سود جست. برای مثال فرض کنید میخواهید یاد بگیرید که واژهی اسپانیایی Caballo به معنی horse انگلیسی (اسب) است. روش واژه کلید دو مرحله دارد: مرحلهی اول یافتن بخشی از واژهی اسپانیایی است که با یک واژهی انگلیسی همصدا است. از آنجا که Caballo به صورت Cab-eye-yo تلفظ میشود، eye میتواند بهعنوان واژه کلید به کار رود. مرحلهی دوم ساختن یک تصویر ذهنی است که واژه کلید را به معادل انگلیسی واژهی اصلی پیوند میدهد. مثلا یک اسب که بر یک چشم (eye) بسیار بزرگ لگد میزند. این تصویر ذهنی یک رابطهی معنادار بین انگلیسی و معادل اسپانیایی آن برقرار میکند که برای به یاد آوردن آن ابتدا واژهی eye و سپس تصویر ذهنی ذخیره شده که رابطهی eye و horse است، را بازیابی میکند. روش بسط معناییهرچه معنای مادهها را بیشتر بسط دهیم، آن ها را بهتر به خاطر میآوریم. به بیان دیگر هرچه پیوندهای بیشتری بین مادهها ایجاد کنیم، بر تعداد راههای بازیابی افزوده میشود. اگر میخواهید چیزی را به یاد آورید، معنای آن را بسط دهید. برای بسط دادن یک مطلب میتوانید سوالات متعددی برای خود مطرح کنید و به آن ها پاسخ دهید. روش استفاده از بافتاز آنجا که بافت نشانهی بازیافتی نیرومندی است، میتوان با بازآفرینی بافتی که یادگیری در آن صورت گرفته، حافظه را بهبود بخشید. مثلاً اگر جلسات درسی شما همیشه در اتاق معینی تشکیل شود، شما در این اتاق بهتر از هر جای دیگری مطالب آن درس را به یاد خواهید آورد. چون بافت آن اتاق بهترین نشانهی بازیافتی برای مطالب درس شما محسوب میشود. اما اغلب اوقات نمیتوانیم به بافتی بازگردیم که یادگیری در آن صورت گرفته است. مثلاً وقتی میخواهید نام یک همکلاسی دورهی دبیرستان خود را به یاد بیاورید و نام او فورا به ذهن شما نمیآید، صرفا برای به خاطر آوردن نام او روانهی دبیرستان دورهی تحصیل خود نمیشوید. در چنین موقعیتهایی میتوانید بافت را بهطور ذهنی بازسازی کنید. روش سازماندهیروش سازماندهی به این دلیل بازیابی را بهبود میبخشد که بر کارآیی پیگردی در حافظه میافزاید و به نظر میرسد که میتوانیم اطلاعات بسیار زیادی را یادسپاری و بازیابی کنیم. به شرط این که این اطلاعات را سازمان داده باشیم. با مشخص کردن مطالبی از یک فصل درسی که باید به خاطر سپرده شوند، با توجه به عناوین و سرفصلهای بیان شده، چارچوب کلی درس را ترسیم و سازماندهی میکنیم. این کار هم از سوی معلم و هم از سوی خود فرد یادگیرنده قابل انجام است. اما زمانی که توسط خود یادگیرنده انجام میشود، تأثیرات قویتری خواهد داشت.
روش تمرین بازیابیدر این روش که به صورت تمرین بازیابی انجام میشود، میتوانید دربارهی مطلب مورد یادگیری سوالاتی از خود مطرح کنید. بعد میتوانید بخشهای معینی را که در دور اول برایتان مشکل بود، مجددا بخوانید تا بهتر درک کنید. روش پس ختامیکی از معروفترین فنون بهسازی حافظه روش پس ختام نام دارد. این روش 6 مرحلهی مشخص دارد که حروف اول آن وقتی در کنار یکدیگر قرار میگیرند، نام این روش را میسازند. این مراحل عبارتند از: پیشخوانی، سوال کردن، خواندن، تفکر، از حفظ گفتن و مرور کردن. یادگیرنده در مرحلهی اول مطلب مورد نظر را پیشخوانی میکند تا برداشت کلی از موضوعات و قسمتهای مهم آن داشته باشد. در مرحلهی دوم دربارهی هر بخش سوالهایی را طرح میکند و در مرحلهی سوم هر بخش را به قصد پاسخ دادن به سوالهایی میخواند که طرح کرده است. در مرحلهی چهارم به تفکر در مطالب خوانده شده و روابط بین آنها میپردازد و در انتهای هر بخش از کل مطالب مورد نظر برای یادگیری اقدام به از حفظ گفتن میکند و زمانی که تمام بخشها را به ترتیب مطالعه کرد، کل مطالب را مرور میکند. منبع: مجله آزمونگروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان. تنظیم: شکوفه باصری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1423]