واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: راه اقتدار كشور از مسير فناوريهاي نوين ميگذرد
در بحث اقتدارزايي دروني، فناوري هستهاي و نانو فناوري از مهمترين و تأثيرگذارترين فناوريها در آينده اقتدار ملي هر كشور خواهند بود
در بحث اقتدارزايي دروني، فناوري هستهاي و نانو فناوري از مهمترين و تأثيرگذارترين فناوريها در آينده اقتدار ملي هر كشور خواهند بود و در تقسيم كار بينالمللي آينده، كشوري موفق خواهد بود كه به مزيت نسبي در اين حوزهها دست يافته و اقتصاد دانشبنيان و توسعه پايدار مبتني بر اين حوزهها را در كشورش نهادينه كرده باشد.
جمهوري اسلامي ايران كشوري است كه استقلال سياسي و فرهنگي و اقتصادي و علمي را در همه حوزهها دنبال ميكند، از اين رو به دنبال دستيابي به علوم اقتدارآفرين است. اقتدار ملي در سايه توجه به علم و فناوري به دست ميآيد. مقام معظم رهبري نفس علمجويي را يكي از لوازم قدرت ملي عنوان ميدارند:«آنچه كه در درجه اول در ايجاد قدرت ملى مهم است، به نظر من دو چيز است: يكى علم است، يكى ايمان. علم مايه قدرت است؛ هم امروز و هم در طول تاريخ؛ در آينده هم همينجور خواهد بود. اين علم يك وقت منتهى به يك فناورى خواهد شد، يك وقت هم نخواهد شد. خود دانش مايه اقتدار است، ثروتآفرين است، قدرت نظامى آفرين است، قدرت سياسى آفرين است. يك روايتى هست كه ميفرمايد: «العلم سلطان. علم، قدرت است».
از اين رو، در برنامه بلندمدت كشور كه سند چشمانداز 20 ساله كشور براي افق 1404 است، در مورد علم و فناوري آمده است:«ايران كشوري است... دستيافته به جايگاه اول اقتصادى، علمى و فناورى در سطح منطقه آسياى جنوب غربي (شامل آسياى ميانه، قفقاز، خاورميانه و كشورهاى همسايه) با تأكيد بر جنبش نرمافزارى و توليد علم، رشد پُرشتاب و مستمر اقتصادى، ارتقاى نسبى سطح درآمد سرانه و رسيدن به اشتغال كامل.» جايگاه اول منطقه نشان از اقتدار منطقهاي در همه ابعاد است. همچنين در راستاي هدف سند چشمانداز 20 ساله، «نقشه جامع علمي كشور» در پنج فصل براي علم و فناوري كشور تدوين شده است و علوم مختلف اولويتبندي شدهاند و راهنماي علمي كشور براي مسير آينده است.
هدفهاي فوق مستلزم توجه به سياستگذاري و برنامهريزي در علوم و فناوريهاي نوين است و هر ساله بايد براساس شاخصهاي كلان ارزيابي علم و فناوري، مثل شاخصهاي نيروي انساني، مالي، ساختاري، عملكردي و شاخصهاي بهرهوري، وضعيت موجود سنجيده شود. تاكنون هيئت نظارت و ارزيابي فرهنگي و علمي شوراي عالي انقلاب فرهنگي سه ارزيابي كلان علم و فناوري در سالهاي 82، 85 و 87 انجام داده است. همچنين در زمينه توسعه فناوري، در دو بخش تجاريسازي فناوري كه شامل تعداد پاركهاي علم و فناوري و تعداد مراكز رشد واحدهاي فناوري، كارگاههاي صنعتي (كوچك و بزرگ) برحسب تعداد شاغلان، جذب سرمايهگذاري مستقيم خارجي، درآمد حاصل از صادرات خدمات فني و مهندسي است و در بخش دوم فناوريهاي نوين كه شامل سه فناوري اطلاعات و نانو فناوري و زيست فناوري است، ارزيابي صورت گرفته است.
اين ارزيابيها ميتواند مسير اقتدار علمي كشور را مشخص و كمكي در جهت رفع كاستيها نمايد.
در اين نوشتار، به دستاوردهاي دو حوزه فناوري هستهاي و نانو فناوري در كشورمان پرداخته ميشود. اين دو حوزه، از علومي هستند كه دستيابي به آنها موجب اقتدار ملي ميشود، به همين جهت در فصل سوم نقشه جامع علمي كشور كه در مورد اولويتهاي علم و فناوري كشور است، در اولويت «الف» قرار گرفتهاند. اولويت «الف» درفناوري شامل «فناوري هوافضا، فناوري اطلاعات و ارتباطات، فناوري هستهاي، فناوريهاي نانو و ميكرو، فناوريهاي نفت و گاز، فناوري زيستي، فناوريهاي زيستمحيطي و فناوريهاي نرم و فرهنگي» است و اين دو حوزه از مهمترين و تأثيرگذارترين فناوريها در آينده اقتدار ملي هر كشور خواهند بود و در تقسيم كار بينالمللي آينده، كشوري موفق خواهد بود كه به مزيت نسبي در اين حوزهها دست يافته و اقتصاد دانشبنيان و توسعه پايدار مبتني بر اين حوزهها را در كشورش نهادينه كرده باشد.
ويژگيهاي دو حوزه فناوري هستهاي و نانو
فناوريهاي نوين و نوظهور فرصتهاي بيبديل رقابتي را با خود به همراه ميآورند. استفاده از فناوريهاي نوين به طور مؤثر و چشمگيري، كيفيت محصولات توليدي را متناسب با نياز بازار ارتقا ميبخشد. فناوري هستهاي و نانو بينرشتهاي بوده و در ابعاد مختلف نيازهاي بشري كاربرد دارند. اين دو صنعت موجب خودباوري و اقتدار ملي ميشوند و استقلال علمي را به همراه دارند. برخي ويژگيهاي فناوريهاي نوين در اين دو حوزه به شرح زير است:
* سرعت رشد بالا
* فاصله كم تحقيقات تا بازار
* دانشمحور بودن و نياز به نيروهاي متخصص
* بينرشتهاي بودن فناوريهاي جديد و نياز به كار تيمي
* نياز به سرمايهگذاريهاي مخاطرهآميز
* نياز به مراكز تجاريسازي و بازاريابي
* ارزش افزوده بالا و حجم كم
به دليل داشتن اين مزاياست كه نياز به دادن اولويت در اين حوزهها داريم و اگر آيندهاي مقتدر براي كشورمان ميخواهيم، بايد توجه جدي به اين دو حوزه شود.
فناوري هستهاي
فناوري هستهاي از جمله علوم جديد اقتدارزاست و در يك دهه اخير، مهمترين چالش ايران با دنياي غرب، تلاش براي اثبات حقانيت خود در بهرهبرداري از اين علم استراتژيك و اقتدارآفرين بوده است. غربيها به بهانه توليد سلاح هستهاي، در مسير پيشرفت كشور با اعمال تحريمهاي ظالمانه سعي در كند كردن سرعت رونق آن را دارند. اين در حالي است كه در كنفرانس بينالمللي خلع سلاح و عدم اشاعه سلاحهاي هستهاي در 28 فروردينماه سال 1389، مقام معظم رهبري در پيامي كه به كنفرانس ارسال داشتند، به طور صريح استفاده از هرگونه سلاح كشتار جمعي، اعم از سلاحهاي هستهاي، شيميايي و ميكروبي را «نقض جدي مسلمترين قواعد بشردوستانه و مصداق بارز جنايت جنگي» خوانده و صريحاً بيان داشتند كه « ما كاربرد اين سلاحها را حرام و تلاش براي مصونيت بخشيدن ابناي بشر از اين بلاي بزرگ را وظيفه همگان ميدانيم.» با وجود فتواي حرمت استفاده از سلاح هستهاي كارشكنيها همچنان ادامه يافت و با اعمال يك سياست و استاندارد دوگانه و تبعيضآميز در عرصه جهاني تلاشها براي جلوگيري از دستيابي كشور به اين علم اقتدارآفرين ادامه دارد. وجود اين موانع زياد دشمن، خود نشان از اهميت بالاي صنعت هستهاي دارد و ميتوان گفت اگر به ابعاد مختلف اين صنعت برسيم، يكي از مهمترين مؤلفههاي اقتدار ملي را كسب نمودهايم و پيشرفت شتابان علمي را براي كشور به ارمغان ميآورد.
منبع: برهان
نویسنده : علي عربصالحي نصرآبادي
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: 23 فروردين 1393 - 18:12
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 108]