واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: علي اف به دنبال امنيت در ايران
سفر الهام علياف رئيسجمهور آذربايجان به تهران و ديدار وي با مقامات عالي رتبه جمهوري اسلامي ايران داراي ابعاد و زواياي مختلف بود. در اين سفر با توافق روساي جمهور دو كشور، توافقنامههايي ميان طرفين امضا شد. همچنين تصميم گرفته شد كه كميسيون مشترك اقتصادي ايران و آذربايجان آغاز به كار نمايد. اگرچه اين توافقات ميتوانند باعث ارتقاي روابط اقتصادي دو طرف در بخشهاي مختلف صنعت، تجارت، حمل و نقل و گردشگري شوند، با اين حال به نظر ميرسد مهمترين اولويت الهام علياف از سفر به تهران، مباحث اقتصادي نبوده است. در واقع دغدغه اصلي وي مباحث مرتبط با امنيت جمهوري آذربايجان و نظم نويني بود كه روسها پس از انظمام كريمه به خاك خود، قصد دارند در سراسر منطقه اوراسيا برپا سازند. اخيراً ولاديمير ژيرينوفسكي دبيركل حزب ليبرال دموكرات روسيه در مصاحبه با شبكه خبري روسيه گفت كه آذربايجان و ارمنستان هرگز در رابطه با منطقه قرهباغ كنار نخواهند آمد و لذا بايد اين منطقه را نيز ضميمه روسيه كرد. وي در خصوص تبعات چنين امري اعلام كرده كه در صورت تحقق اين موضوع، ارامنه رنجيده خاطر نميشوند و آذربايجانيها نيز مجبور به پذيرش اين واقعيت خواهند بود. علاوه بر اين، الكساندر دوگين نظريهپرداز مشهور روس و مدير جنبش اوراسيا كه پوتين نيز بسياري از ايدههاي خود از جمله اتحاديه اوراسيا را از وي وام گرفته است، موضع آذربايجان در حمايت از تماميت ارضي اوكراين در سازمان ملل را اقدامي اشتباه و تقابل با روسيه خوانده و اعلام كرده كه باكو به دليل مخالفت با روسيه، به طور جدي مجازات خواهد شد. وي به صراحت اعلام كرده كه تماميت ارضي آذربايجان به روسيه بستگي دارد و روسيه موضع همسايگان خود را در مورد بحران اوكراين به دقت زير نطر دارد و در حال حاضر روسيه مشغول تسويه حساب با اوكراين بوده و سپس نوبت ديگر مخالفان روسيه خواهد رسيد. در روزهاي اخير، اظهارنظرهاي مشابه زيادي از سوي مقامات رسمي و تحليلگران روسي ابراز شده است كه همگي نشاندهنده مواجه شدن باكو با يك چالش جديد در فضاي منطقهاي است. در چنين شرايطي، سفر علي اف به تهران نميتواند تنها داراي جنبههاي اقتصادي باشد. وي به خوبي اوضاع پيرامون خود را درك كرده و به همين دليل نيز رويكرد افزايش همكاريهاي امنيتي ميان تهران و باكو را در رأس مذاكرات خود گنجاند. اگرچه سياست خارجي باكو در گذشته به نحوي بوده كه ايران و آذربايجان را گاهي در اردوگاه مقابل هم قرار داده، اما به نظر ميرسد كه اكنون آذريها خواهان ايفاي نقش فعالتر ايران در حل و فصل مناقشه قرهباغ هستند. آذريها بهخوبي ميدانند كه سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران در قبال مناقشه قرهباغ، پيوسته سياست مصالحه، تعادل و آشتيجويي بوده است و تهران تلاش كرده تا در سياستگذاريهاي خود، سياست متوازنسازي و خط مشي حل وفصل اختلافات كشورهاي همجوار را دنبال كند. همچنين آذريها به وضوح نقش و جايگاه رو به رشد ايران در جايگاه ژئوپليتيكي جهان را درك ميكنند و با توجه به توان و منابع اين كشور، به نقش فعال ايران در حل و فصل مناقشه قرهباغ اميدوار هستند. اين در حالي است كه ناتواني امريكا و اروپا در برابر روسيه در قضاياي جنگ اوت 2008 ميان روسيه و گرجستان و جدايي شبهجزيره كريمه از اوكراين، به آذريها اثبات كرده كه نميتوانند به غرب اعتماد نمايند. بنابراين در شرايطي كه آذريها به واسطه تحولات منطقه، از يك سو اعتماد خود را به غرب از دست دادهاند و از سوي ديگر با تهديد روزافزون از سوي روسيه مواجه ميشوند، بهترين راه براي تأمين امنيت و حل و فصل مناقشه قرهباغ را نزديكي به ايران ميدانند. در اين بين به نظر ميرسد جمهوري اسلامي ايران با توجه به ظرفيتهاي موجود در سياست خارجي و قدرت منطقهاي خود و همچنين روابط نزديك با مسكو ميتواند نقش مؤثري در زدودن تهديدهاي باكو ايفا نمايد. همچنين ايران ميتواند در مناقشه قرهباغ حساسيت بيشتري نشان دهد و علاوه بر گسترش روابط خود با طرفين درگير در مناقشه، در مسائل امنيتي منطقه قفقاز نيز به طرز مؤثرتري به ايفاي نقش بپردازد.
نویسنده : شعيب بهمن
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: 22 فروردين 1393 - 21:44
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]