تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
خرید سوسیس پرکن اصل با گارانتی
تشخیص دیسک و صفحه اصلی از تقلبی (6 راه ساده)
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
ده راهنمایی برای نوازندگان مبتدی یوکللی
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1806721108
جنبش سیاسی جوانان در کشورهای عربی خلیج فارس
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
جنبش سیاسی جوانان در کشورهای عربی خلیج فارس تهران-ایرنا- فعالان جوان در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس که از موفقیت نخستین موج بیداری اسلامی و عربی دلگرم شده اند، با بهره مندی از محیط رسانه های نوین و شبکه های اطلاع رسانی، شکل های تازه یی از فعالیت اجتماعی و تکاپوی سیاسی را به صحنه کشورهای عضو شورای همکاری کشانده اند.
از دیدگاه صاحبنظران عرصه ی بین المللی و منطقه یی، جنبش های در حال ظهور در برخی کشورهای جنوب خلیج فارس، از این حیث ممتازند که به طور گسترده از نظام حاکم انتقاد می کنند و از رهبران کنونی این کشورها می خواهند اصلاحات بنیادین سیاسی را در ساختار نظام، آغاز نمایند.
فعالان جوان در کشورهای عربی حاشیه ی خلیج فارس، فرهنگ سیاسی محافظه کار و هنجارهای اجتماعی سنتی این پادشاهی های نفت خیز را به چالش گرفته اند. در عربستان، هم در دنیای مجازی و هم در تظاهرات خیابانی، از پادشاه انتقاد می شود. در کویت، حرکت خیابانی مبارزان جوان در حال اوج گیری است که مچ پارلمان را خواباند و به استعفای نخست وزیر منجر شد. بحرین چندین سال است که شاهد اعتراض ها و تظاهراتی است که جوانان، مبتکر آن بودند. این اقدام ها تا کنون توانسته برخی از رهبران این کشورها را به امتیازدهی وادار کند.
جنبش جوانان در منطقه یی که تشکیل و فعالیت احزاب سیاسی ممنوع بوده و انتقاد مستقیم از حاکمان به زندان ختم می شود، هنوز تا رسیدن به خواسته های خود برای انتخابات مردم سالار و دولت پاسخگو فاصله ی زیادی دارد. با این همه، نمی توان قدرت و نفوذ این جنبش ها را تنها با تمرکز بر دستاوردهای فوری سیاسی سنجید.
به نظر کارشناسان، یکی از علت های جنبش و تکاپوی سیاسی فعالان جوان در کشورهای یاد شده، شکاف نسل ها است. این شکاف آزمونی است نه تنها برای دولت بلکه برای میانجی های مهم قدرت دولتی یعنی قبیله ها و جنبش های بنیادگرا. جوانان خواهان باز شدن فضای بسته و آزاد شدن فعالیت های اجتماعی و نوآوری های سیاسی هستند و به تردیدهای رو به افزایش در باره ی توانایی خاندان های حاکم برای مدیریت کردن چالش های پیش رو، دامن می زنند. خلاصه این که جوانان در حال فراهم کردن زمینه ی گذار سیاسی آینده می باشند.
جوانان منطقه شورای همکاری خلیج فارس، حتی پیش از بیداری عربی به جنبش در آمده بودند. در منطقه ی خلیج فارس، شکل های تازه یی از فعالیت جوانان، پیش از خیزش های سیاسی سال 2011 میلادی (1390 خورشیدی) ظاهر شد. نزدیک به یک دهه پیش بود که شبکه های اجتماعی از بحرین و عمان به بیرون گسترش یافت.
جوانان کویتی به انجام دادن اصلاحات انتخاباتی در سال 2006 میلادی موفق شدند و جوانان سعودی امواجی از داوطلبان را در پی سیلاب های 2009 جده به راه انداختند. اینها نمودهای نخستینی بودند که به 2 عامل پیش برنده برای فعالیت جوانان اشاره داشتند: وخیم شدن وضع رفاهی در برخی کشورهای عربی و پیدا شدن محیط تازه ارتباطی و اطلاعاتی.
بنیان نظم سیاسی حاکم در کشورهای حاشیه خلیج فارس، بر یک قرارداد نانوشته میان جامعه و حاکمیت استوار است که برای شهروندان شغل، خدمات اجتماعی، مسکن و رفاه فراهم باشد. در کشورهای کمتر ثروتمند این منطقه، با رشد جمعیت و فشار آن بر ظرفیت های نظام موروثی، این قرارداد نانوشته در حال از میان رفتن است. رقابت غیر رسمی بر سر خدمات اجتماعی به شبکه های قبیله ای، قومی و دیگر شبکه های شراکتی موجود در بوروکراسی های این منطقه، متکی است که موجب می شود «اصل کفایت و انصاف در اداره ی جامعه» زیر سوال برود یا آسیب ببیند. اغلب جوانان به زنجیره ی ناکامی موسسه های دولتی، کاهش خدمات و سیاست ورزی هویتی، به عنوان مانع هایی برای بلندپروازی های فردی و آرمان های ملی اشاره می کنند.
به باور صاحب نظران، چند و چون جنبش جوانان در کشورهای خلیج فارس، نه تنها با توجه به مطالبات یا خواسته های این قشر بلکه همچنین با توجه به فرصت های موجود شکل می گیرد. زیرساخت های پیشرفته ارتباطی خلیج فارس، که بسیار پیشرفته تر از دیگر مناطق خاورمیانه است، دسترسی به اینترنت را با استانداردی نزدیک به سطح کیفی جهانی فراهم ساخته است و شبکه هایی مانند « فیس بوک، توییتر، ایستاگرام و واتس آپ» به طور کامل در دسترس جوانان است. فعالان توییتر در کشورهای شورای همکاری، 85 درصد سهم کل جهان عرب را در اختیار دارند. عربستان سعودی در میزان استفاده از توییتر و یوتیوپ، در رده نخست کشورهای عربی جهان قرار دارد.
جوانان عرب، از راه رسانه های اجتماعی، مسیری باز را برای به اشتراک گذاری خبرها و افکار خود در اختیار دارند. آنها با نسل سالخورده از جمله مقام های دولتی، بحث و جدل می کنند، معیارهای عرفی را به چالش می کشند و به جنبش خود شکل می دهند. 2 نمونه از بزرگترین گردهم آیی سیاسی در تاریخ کشورهای عربی این منطقه - یعنی اعتراض های ماه های فوریه و مارس 2011 میدان مروارید بحرین که زیر تاثیر خیزش مصری ها بود - و همچنین راهپیمایی های اکتبر و نوامبر 2012 در کویت، بعد از فراخوان هایی برپا شد که در فیس بوک و توییتر منتشر شده بودند.
**چالش و شکاف نسلی در کشورهای خلیج فارس
محیط ارتباطی و اطلاعاتی تازه یی که در حال شکل دهی فرهنگ جوانان است به نوعی به شکاف قابل توجه نسلی در خلیج فارس منجر می شود. امروزه، جوانان زیر 25 سال، حدود 54 درصد جمعیت کشورهای شورای همکاری را تشکیل می دهند. جوانان در چارچوب این فرهنگ تازه، ارزش هایی چون آزادی انتخاب را بر کنترل، شبکه ها را بر سلسله مراتب و شفافیت را بر پنهان کاری ترجیح می دهند. این امر، جوانان را نه تنها با دولت که با میانجی های قدرت دولتی یعنی قبایل و جنبش های بنیاد گرا در تقابل و تنش قرار می دهد.
گفته شده که در کویت، جنبش جوانان از مشارکت در نشست های قبیله ای که با هدف تحکیم قدرت قبیله در مجلس برگزار می شود، شرکت نمی کنند. جوانان عمانی که در یکی از مناطق این کشور اردوگاهی اعتراضی به سبک میدان تحریر مصر برپا کرده بودند، به تازگی شیوخ قبایل را که از طرف دولت برای میانجیگری آمده بودند، دست انداختند.
جوانان اخوان المسلمین، علیه سلسله مراتب و پنهان کاری سازمان خودشان شورش می کنند، انتقادهای خود را در وبلاگ های آزاد نشر می دهند و برای به دست آوردن نقش بزرگتر و مهم تری در تصمیم گیری های داخلی اخوان، تلاش می کنند.
در کویت، جوانان تلاش موفقی داشتند تا به خواسته ی خود برای اعطای خودمختاری بیشتر به جنبش اسلامی قانون اساسی جامه ی عمل بپوشانند. این جنبش، بازوی سیاسی اخوان المسلمین است و جنبش جوانان موفق شد آن را بیشتر به اردوگاه مخالفان نزدیک سازد.
جوانان اخوان المسلمین- جنبشی که هنوز هم زیر سلطه نسل های قدیمی تر است- موتور اصلی جنبش جوانان در عربستان سعودی و سراسر کشورهای خلیج فارس هستند. در بحرین و استان های شرقی عربستان سعودی، جنبش های تازه سیاسی که به عنوان جوانان شیعه شکل گرفته، راهبرد ِ همنشینی با دولت را رد می کند.
نارضایتی جوانان از نخبگان سیاسی کنونی در کشورهای عربی خلیج فارس، زمینه را برای رهبران تازه و مستقل تری آماده می کند که می توانند با استفاده از رسانه های اجتماعی، طرفدار جذب کنند. البته نارضایتی و مبارزه ی آنان برای ایجاد فضای تنفس سیاسی و اجتماعی با موانع سهمگینی رو به رو است. احزاب سیاسی در این کشورها ممنوع شده اند. این دولت ها از نیروهای امنیتی برای سرکوب اعتراض ها و زندانی کردن مخالفان فعال، استفاده می کنند. آن ها همچنین از اهرم های اقتصادی قابل ملاحظه ای علیه شهروندانشان برخوردارند. تهدید به محروم سازی از مشاغل بخش عمومی و حتی لغو حق شهروندی، موجب می شود بسیاری از فعالان بالقوه، از ورود به دایره ی اعتراض ها پرهیز کنند.
افزون بر این، عرف اجتماعی نیز موانعی را بر بسیاری از شکل های اعتراض های عمومی دیکته می کند. مقام های مذهبی در عربستان و بسیاری از سلفی ها و وهابی ها، هر گونه تظاهرات را به عنوان رفتاری غیر اسلامی، فتنه انگیز و تفرقه افکن سرزنش و تقبیح می کنند. شکل سنتی مخالفت و نارضایتی، اقدام به دادخواهی است که در ارتباط با وحدت ملی و محدوده ی سلطنت، حفظ ظاهر می کند. در عرف حقوقی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، چالش مستقیم با خانواده ی حاکم یک «تابو» است و تعرض به شان و جایگاه حاکم، نوعی اقدام جنایی محسوب می شود.
با توجه به این چالش ها است که بسیاری از فعالان جوان، تغییر فرهنگ سیاسی موجود و از جمله عادی سازی حق اعتراض را به عنوان پیش شرطی برای کسب تغییر بنیادین سیاسی ارزیابی می کنند. آنها به خطوط قرمز حمله می کنند و راه های نوینی را برای سامان دهی و بیان اعتراض ارایه می دهند. دولت های عربی هم در واکنش به این وضع، محدودیت های بیشتری را بر تجمع ها، تشکل ها و اظهار نظر سیاسی وضع می کنند.
از دیدگاه کارشناسان، در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، سطوح متفاوتی از درگیری (منازعه) سیاسی و میزان نقش آفرینی جنبش جوانان مشاهده می شود. در قطر و امارات عربی متحده که ثروتمندترین کشورهای عربی هستند، بسیج سیاسی جوانان مخالف، چندان مطرح نیست. کویت و بحرین، که از مجلس (پارلمان) و تاریخچه ای از فعالیت جامعه مدنی برخوردارند، شاهد جدی ترین جنبش های جوانان می باشند. عربستان سعودی و عمان که با چالش های اقتصادی بزرگتری نسبت به کویت و بحرین رو به رو هستند، فضای تنفس کمتری برای سازمان های مدنی باقی می گذارند و از حیث فعالیت جوانان مخالف نیز وضعیتی میانه دارند.
** عربستان سعودی در مسیر تحول
از دیدگاه کارشناسان منطقه، عربستان سعودی، تا چند سال پیش به عنوان یک جزیره ی ثبات جلوه کرده بود و هر چند این پادشاهی شاهد اعتراض هایی شبیه میدان تحریر مصر نبوده اما تظاهراتی که ظرف سال های گذشته هر چند یک بار در استان شرقی این کشور برپا می شود، هزاران شهروند را به خیابان ها می کشاند. به یقین، این کشور در آینده شرایط تازه یی را چه در فضای حقیقی جامعه اش و چه در فضای مجازی تجربه خواهد کرد.
تاثیر رسانه های اجتماعی بر پادشاهی عربستان سعودی به این دلیل بسیار بزرگ است که حوزه عمومی جامعه بسیار کوچک و محدود است. سرگرمی چندانی به جز رفتن به مراکز خرید وجود ندارد. کمتر اتفاق می افتد که وزارت کشور یا وزارت امور اجتماعی به درخواست های مربوط به ایجاد یک سازمان یا تشکیل یک گرد هم آیی پاسخ مثبت بدهند. تمامی شکل های اعتراض عمومی ممنوع است. جوانانی که ذهنیتی اجتماعی دارند به سمت فعالیت های مذهبی که به وسیله ی شبکه های سلفی اداره می شود و فعالیتی نیمه پنهان دارند، سوق داده می شوند.
جوانان سعودی در رویارویی با این محیط اجتماعی، به رسانه ها و شبکه های اجتماعی پناه می آورند. برخی با استفاده از این رسانه ها، به دنبال توسعه مسیرهای تازه یی برای بیان فردی و ارتباط اجتماعی هستند. دیگران هم از این رسانه ها برای ارایه یک فضای سیاسی تازه بهره می برند. این هر دو، رخدادهای قابل ملاحظه ای هستند که از توانایی شکل دهی به خواسته های (مطالبات) بزرگتر برای مشارکت سیاسی و پاسخگو کردن حکومت برخوردارند.
در جولای 2013 میلادی (1392 خورشیدی)، استقبال از نمایش های کمدی تولید شده به وسیله ی جوانان که نگاه طنزآمیزی به اخبار و مسایل اجتماعی داشت و بر روی یوتیوب قرار گرفت، نشان داد که مردم عربستان تشنه مطالب صادقانه هستند.
رسانه های اجتماعی، حصارهای اجتماعی را در هم می ریزند. جوانان سعودی در حال تبدیل ارتباطات مجازی خود به گردهم آیی هایی هستند که مردم، جناح ها و ساکنان مناطق جغرافیایی مختلف را متحد می کند. سازمان های داوطلبان جوان که ابتدا در واکنش به پیامد سیلاب 2009 جده و به واسطه ی رسانه های اجتماعی شکل گرفتند، در سال های 2010 و 2011 تلاش کردند تا نامزدی را برای شورای شهر معرفی کنند اما این کار با مخالفت سلفی ها رو به رو شد.
در همین سال ها، یک شبکه سراسری ملی که به وسیله ی جوانان شکل گرفته بود، نشست سالیانه را با حضور بیش از صد زن و مرد جوان از تمام کشورهای عربی خلیج فارس تشکیل داد تا در مورد مسایل مربوط به اصلاحات اسلامی و توسعه ی جامعه مدنی بحث کنند. سومین اجلاس این شبکه که در کویت برگزار شد، حساسیت گروه های سلفی را برانگیخت و به وسیله ی دولت تعطیل شد.
اصلاح طلبان جوان در عربستان از طریق توییتر و فضاهای اینترنتی ارتباط برقرار می کنند. آنان بر رخدادهای فکری در عربستان نقش دارند اما تاثیر مستقیم سیاسی شان در سایه و به شکل پنهان است. به نظر می رسد این گام های نخستین و آزمایشی، نشانگر ابراز وجود بیشتر جوانان در عرصه ی سیاسی و ارتباطات آزادتر مدنی در جامعه ی عربستان، باشد.
**کوبت در مسیر پادشاهی مشروطه
کویت شرایطی متفاوت با عربستان سعودی دارد و از محیطی امیدبخش تر برای فعالیت جوانان برخوردار است. این امیرنشین از یک جامعه ی مدنی جدی با موسسه های اجتماعی برای پشتیبانی از گردهم آیی های غیر رسمی و بحث و مباحثات عمومی برخوردار است. جامعه ی سیاسی در کویت نمایندگانی در پارلمان مورد حمایت قانون اساسی دارد. این قانون، ابزارهای مهم قانونی را برای وادار ساختن دولت (قوه ی مجریه) زیر رهبری خاندان حاکم برای پاسخگویی، در اختیار نمایندگان می گذارد. کوشش فعالان جوان بر این است که این بنیان مردم سالار عمق و استحکام بیشتری بیابد.
سیاست ورزی جوانان در کویت، با گروه های دانشجویی در دانشگاه ها، بارور می شود و برخلاف دیگر کشورهای خلیج فارس، جنبش های مستقل جوانان از پیشینه ی موفقیت خوبی برخوردارند. در سال 2006 میلادی جنبش جوانان کویت از راه اتاق های گفت وگوی اینترنت شکل گرفت که ˈجنبش نارنجیˈ نامیده می شد. این جنبش فشار موفقی را متوجه پارلمان کرد تا شمار نواحی رای گیری را کاهش دهد؛ کاری که موجب شد انتخابات مجلس کمتر در معرض دست کاری دولت قرار گیرد.
در یک تلاش بی سابقه ی دیگر، جنبش جوانان در سال 2011 میلادی شیخ ناصر الصباح نخست وزیر دیرپای کویت را پس از افشای یک پرونده فساد، به کناره گیری از قدرت مجبور کرد، حال آنکه مجلس (پارلمان) در این زمینه تعلل می کرد و برخی از نمایندگان و نیز امیر کویت مخالف این برکناری بودند.
نکته ی قابل توجه در این فرایند، گسترش روش های (تاکتیک های) خیابانی بود که به وسیله ی مخالفان جوان به کار گرفته شد تا به اعضای مجلس فشار آورد که به مبارزه ی آنها بپیوندند. راهپیمایی ها و گسترش نشست های مقابل پارلمان، در نهایت به حمله به پارلمان در نوامبر 2011 میلادی منجر شد. انتخابات پارلمانی که در فوریه سال بعد و در پی استعفای دولت برگزار شد، پاداشی بود برای جناح های اصلی سهیم در اعتراض ها و به شکل گیری مخالف ترین پارلمان در تاریخ کویت انجامید که در میان آنها 2 عضو جنبش جوانان نیز انتخاب شدند.
جنبش جوانان کویت در سال 2012 میلادی (1391 خورشیدی) نیز با تشکیل نخستین جامعه سیاسی جوان و مستقل شورای همکاری، گام دیگری به جلو برداشت: جنبش مدنی مردم سالار (civil Democratic Movement ).
هرچند اعضای فعال این جنبش از یک صد تن هم کمترند، اما اقدام به برگزاری انتخابات آزاد برای گزینش رهبری به وسیله ی این جنبش، خود نوعی سنت و پیشینه (سابقه)ی مثبت برجای گذاشت که به ارایه یک برنامه سیاسی مشخص، از جمله نخستین درخواست رسمی برای تشکیل یک دولت منتخب، منجر شد. جنبش مدنی مردم سالار در همکاری با دیگر فعالان مستقل جوان، بر نمایندگان مخالف فشار آورد تا اصلاحات مردم سالارانه (دموکراتیک) را به عنوان بخشی از برنامه خود به رسمیت بشناسند.
** بحرین؛ خیزش گسترده ی اجتماعی و سیاسی
بحرین در میان تمام کشورهای خلیج فارس، از نظر دامنه ناآرامی هایی که در سال 2011 میلادی (1390 خورشیدی) سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا را در نوردید، متمایز است. فعالان مستقل جوان و نیز ائتلاف جوانان 14 فوریه، نقشی پیشرو را در راه اندازی خیزش گسترده ی سیاسی و اجتماعی در بحرین بر عهده داشته و دارند؛ خیزشی که تا امروز هم ادامه دارد. از نگاه کارشناسان، تاثیر این جنبش بر ساختار سیاسی بحرین غیرقابل انکار است و ممکن است ادامه یافتن فعالیت و تکاپوی سیاسی جوانان به برقراری سلطنت یا حکومت مشروطه که خواهانش هستند، منجر شود. در این میان سرنگونی نظام پادشاهی به خواسته ی برخی از مخالفان حکومت بحرین تبدیل شده است.
از دیدگاه صاحبنظران، سه سال پس از آغاز اعتراض ها، اکنون بحرین یک جامعه ی تقسیم شده است: فرقه گرایی درون جامعه تشدید شده است، هیات حاکم گرفتار تشتت و تفرقه است و کشور برای حیات سیاسی و اقتصادی اش به عربستان سعودی وابسته است.
هنگامی که تظاهرات مردمی در بحرین آغاز شد، دلایلی برای این باور وجود داشت که اصلاحات سیاسی در این کشور، کاری است شدنی. در سال 2001 میلادی، حمد بن عیسی، امیر تازه بحرین، یک برنامه ی اصلاحی گسترده را اعلام کرد تا به نارضایتی ها و شکایت از فساد، تبعیض دولتی و توسعه نیافتگی روستاها پاسخ دهد که چرخه تاریخی ناآرامی در بحرین را موجب می شد.
جوامع سیاسی مخالف در بحرین، از جمله ملی گراهای چپ و نیز ائتلاف گسترده اسلام گرایان به نام الوفاق، در کنار ابتکار عمل حمد بن عیسی قرار گرفتند و موافقت کردند که در پارلمان تازه شکل گرفته ی این کشور شرکت و حضور داشته باشند، هر چند انتقادهایی به تقسیم بندی ناعادلانه حوزه های انتخاباتی و تحمیل یک مجلس غیرمنتخب بالادستی داشتند.
اما فعالان جوان، نسبت به این تلاش های حکومتی برای اصلاح، نگرشی بدبینانه داشتند و به تقویت یک انجمن مردمی و دمکراسی خواه که در سال 1999 ایجاد شده بود، پرداختند. زمانی که فریاد مخالفت های قانونی جوانان برای کنترل خاندان حاکم به جایی نرسید، آنان جذب گروه سیاسی و مذهبی مخالف (اپوزیسیون) یعنی گروه الوفاق شدند و به نافرمانی مدنی روی آوردند.
زمانی که یک فراخوان ناشناخته در فیس بوک، به تظاهراتی در چهاردهم فوریه 2011، یعنی درست سه روز بعد از برکناری حسنی مبارک از ریاست جمهوری مصر، دعوت کرد، بیش از صد هزار تن در یک حرکت اعتراضی در یک نقطه ی پر تردد منامه به نام میدان مروارید، جمع شدند.
در شرایطی که خشونت دولتی، جامعه ی بحرین را دو قطبی کرده بود، جمعیت های سیاسی مخالف و ولیعهد اصلاح طلب بحرین تلاش کردند نوعی آشتی سیاسی حاصل شود اما تلاش آنها با ورود نیروهای سعودی ناکام ماند و در عوض به تقویت تندروهای درون حکومت منجر شد که ذهنی امنیتی دارند. نیروهای امنیتی معترضان را از میدان بیرون کردند و شرایط اضطراری اعلام شد.
به نظر کارشناسان، امنیتی کردن مبارزه، سرشت قوم گرایانه و جناحی را بیشتر می کند و امکان یک راه حل سیاسی را در سایه قرار می دهد. در حالی که مخالفان قانونی در بحرین به مشارکت در گفت وگوهای رسمی ادامه دادند، بسیاری از فعالان جوان خارج از پارلمان پیمان بستند که انقلاب را در چارچوب رهنمودهای ائتلاف جوانان 14 فوریه ادامه دهند.
این ائتلاف به احتمال زیاد از میان شرکت کنندگان در خیزش نخستین در میدان مروارید منامه شکل گرفت. سرشت مرواریدی این ائتلاف به روشنی هدف آن را روشن می سازد: خارج کردن بحرین از دایره ی نفوذ عربستان سعودی و اصلاح ساختار سیاسی حکومت یا جایگزینی اش با یک نظم تازه که بر حق تعیین سرنوشت متکی است.
جنبش جوانان 14 فوریه، نوآوری بزرگی را در استفاده از رسانه های اجتماعی برای هدایت نافرمانی مدنی و نبوغ در گسترش تظاهرات به کار بسته است. این گروه به فرهنگ اعتراضی که در سه سال گذشته به ریشه گرفتن آن کمک کرده می بالد. هرچند تدابیر امنیتی دولت نتوانسته به مقاومت ائتلاف پایان دهد، اما دولت در محدودسازی اعتراض ها تا حدودی موفق عمل کرده است.
در سال 2012 میلادی (1391 خورشیدی)، دولت بحرین تمام اعتراض ها در شهر منامه را ممنوع و در اطراف روستاهای شیعه نشین، محدوده های امنیتی ایجاد کرد که همین امر به شکل گیری شوراهای جداگانه جوانان در روستاها منجر شد. اما با ایجاد شرایط هراس افکنی و محدودیت، خشونت ها شدت گرفت و مقاومت ها افزایش یافت.
در پاییز 2013، دولت بحرین مبارزه علیه ائتلاف جوانان 14 فوریه را شدت داد و آنها را به اقدامات دهشت افکنی (تروریستی) متهم کرد. پنجاه تن از بنیانگذاران و اداره کنندگان این شبکه دادگاهی شدند. اصلاحاتی که در قانون به اصطلاح ضد تروریسم بحرین صورت گرفت و در سال 2013 به تصویب مجلس رسید، تدابیر تنبیهی را افزایش داد تا آزادی بیان و اجتماعات را زیر کنترل درآورد.
با این همه، هم شبکه های غیرمتمرکز جوانان در رسانه ها پابرجا است و هم مقاومت جمعی و درگیری های شبانه میان نیروهای امنیتی و جوانانی که لاستیک ها را آتش می زنند و کوکتل مولوتوف پرتاب می کنند. رویکرد یک سویه امنیتی دولت در قبال مطالبات سیاسی، احتمال تندرو شدن نسلی از جوانان بحرینی و نیز جامعه ی این امیرنشین را به دنبال دارد.
** جمع بندی
به باور صاحبنظران، دولت های عربی خلیج فارس، ظرف سه سال گذشته به دنبال رسمی کردن کنترل تازه بر مجلس و حضور سیاسی شهروندان بوده و هستند تا با آن چه «تهدید سیاسی فعالان جوان» می خوانند رویارویی کنند. با این همه، جنبش جوانان و ائتلاف های سیاسی ملی در پی جویی خواسته ها (مطالبات)، جدی هستند. ضمن آن که آشفتگی های سیاسی و مشکلات اقتصادی کشورهای در حال گذر عربی اشتهای مردم برای تغییر در خلیج فارس را افزایش داده است.
به نظر می رسد در کشورهای عربی جنوب خلیج فارس، چالش ها و درخواست ها برای تغییر و تحول اجتماعی و سیاسی همچنان ادامه یابد. هرچند جنبش سیاسی جوانان این کشورها زیر فشار دولتی به عقب نشینی مقطعی وادار شده اند اما پیامدهای سیاسی تغییرهای نسلی همچنان به رشد خود ادامه می دهد.
دولت های عربی خلیج فارس که در زمان خیزش های مردمی برای مهار اعتراض ها به افزایش هزینه های عمومی اقدام کرده بودند، اکنون در حال کاستن از یارانه ها و خدمات و امتیازهای دولتی (سوبسیدها) هستند.
در صورتی که رهبری کشورهای خلیج فارس با چالش های مالی فزاینده ای در گذر سنگین بین نسلی خود رو به رو شود، چه بسا فرصت هایی برای جوانان پدید آید تا نقش تعیین کننده یی در ایجاد تغییر و تحول و نوسازی ایفا کنند که امیران اکنون مانع آنها می شوند.
پژوهش**ح.ج.س**1459
منابع:
http://www.atlanticcouncil.org/publications/issue-briefs/breaking-taboos-youth-activism-in-the-gulf-states?utm_source=Sailthru&utm_medium=email&utm_term=%2AMideast%20Brief&utm_campaign=Mideast%20Brief%203-10-14
انتهای پیام /*
Contact the editor:
[email protected]
22/01/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 76]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها