تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833129515
آن‌جا که دست‌های مردمش نقش زندگی می‌زند آذربایجان دیار مکتب هنر
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: آن‌جا که دست‌های مردمش نقش زندگی می‌زند
آذربایجان دیار مکتب هنر
آذربایجان خطه مردمانی است که دست‌هایشان بر تار و پود زندگی نقش ماندگار حک می‌کند.
به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز،استان آذربایجان شرقی یکی از کانون‌های صنایع دستی ایران محسوب می شود.در این استان انواع فرش، قالیچه، جاجیم،ورنی، خورجین، گلیم، شال، گلیمچه، ظروف سفالی و سرامیک، اقسام سبد حصیری و ترکه‌ای، پارچه‌های پشمی و ابریشمی، سوزن‌دوزی، نقره سازی، قلاب‌بافی، حوله و پتوبافی، فرشبافی، کفاشی و کفش‌دوزی و... موارد عمده صنایع دستی را تشکیل می‌دهند. صنایع دستی برجسته استان شامل قالیبافی،گلیم‌بافی،هنرهای چوبی( خاتم،معرق،منبت و سبد و حصیر بافی)، دستباف‌های سنتی(پشمی،بریشمی،جاجیم‌بافی)،چاپ‌های سنتی( قلم‌کاری و باتیک)، شیشه‌گری، سفالگری،فلزکاری( قلم‌زنی،حکاکی و ملیله‌دوزی)،رو دوزی‌ها(سوزن‌دوزی،پته‌دوزی،شکمه‌دوزی و گلابتون‌دوزی)،نمدمالی،کتاب آرایی(مینیاتور،تذهیب و تشعیر) است. در اینجا به معرفی تعدادی از انواع هنرهای دستی رایج در آذربایجان شرقی می‌پردازیم. قالیبافی به استناد منابع بسیار،در قرن سوم هجری آذربایجان از بزرگ‌ترین مراکز بافت‌قالی و زیلو بود. در دوره سلجوقیان و ایلخانیان هنر قالیبافی در آذربایجان رواج کامل داشت و بر مبنای مینیاتورهای نسخ خطی «خمسه نظامی» اثر «قاسم علی» و برخی آثار دیگر که بیشتر نقوش قالی و طرز بافت آن را نمایش می‌دهند،آشکار می‌شود که قالیبافی در دوره تیموریان و سپس در دوره صفویه سیر تکامل خود را طی کرد و نقوش جدیدی چون سجاده‌ای،گل و بوته، ترنج و لچک، حیوانات، خصوصا نقش «گل‌شاه عباسی» متداول شد و تنوع رنگ‌ها و استفاده از ابریشم، ظرافت و زیبایی و کیفیت قالی‌ها را تا حد قالی پرده نما،بالا برد.نمونه‌های چنین فرش‌هایی در حال حاضر در بسیاری از موزه‌های دنیا در معرض نمایش قرار دارد. فرش آذربایجان بهشت بافته ایرانی تبریز از مراکز عمده قالیبافی ایران است، و از زمان جانشینان هلاکو خان مغول و پس از آن مرکز داد وستد قالی بوده است. در دوره صفوی نیز قالی‌های بسیار نفیس در آذربایجان بافته می‌شد.از این رو به جرأت می‌توان گفت که حفظ و احیای هنر قالیبافی در ایران مرهون هنرمندان قالیباف و بازرگانان آذربایجان است. امروز هم آذربایجان یکی از مراکز مهم تولید انواع قالی در ایران است و بافتن انواع قالی در بیشتر شهرها و روستاهای آذربایجان رواج کامل دارد. قالیبافی از صنایع دستی مهم استان محسوب می شود. تولیدات این هنر از نظر صادرات اهمیت بسیار دارد و یکی از اقلام صادراتی عمده ایران را تشکیل می‌دهد.این امر موجب اشتغال نیروی عظیم انسانی نیز شده است. صنعت قالیبافی در سراسر استان به صورت کارگاهی در مناطق شهری و تک‌بافی تقریباً در اغلب روستاهای آذربایجان رواج دارد و هر ساله تعداد قابل توجهی از انواع قالی و قالیچه در طرح‌ها و نقش‌های متنوع و بافت‌های گوناگون به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌شود. در جهان کمتر هنری استمرار یافته در تاریخ اقوام و برانگیخته از ذهن انسان می‌توان یافت که همچون فرشبافی با داشتن جنبه هنری صددرصد، صنعتی و مصرفی صرف و قوام بخش پایه‌های اقتصاد خانواده ها، ایلات و عشایر و اقوام و کشورها و نیز متاعی تجاری و سود بخش باشد، بدون آنکه بتوان بین خواص متفاوت مذکور مرز و جدایی قائل شد و مشاهده نمود یا جنبه ای را بر سایر جنبه‌های آن برتری داد. این ویژگی است که فرش را در میان دیگر دستاوردهای هنری جهانیان پرآوازه و مقبول عام ساخته است. از لحاظ هنری این دستباف چکیده‌ای از مجموعه هنرهای دستی انسان در طول تاریخ آشنایی او با هنر از جمله خط، نگارگری صورتگری و نقاشی و تذهیب و تشعیر، منبت، معرق، خاتم، کاشی کاری، مینیاتور، سیاه قلم، رنگ و رنگرزی و نیز مبین ذوق و سلیقه، استعداد و خلاقیت و تفکر و تجسم اوست. با وجود توسعه دامنه بهره‌گیری از اهرم و چرخ و ماشین در عصر حاضر، امور مربوط به فرش از مرحله پرورش گوسفند تا چیدن پشم و رستن و تابیدن نخ و رنگرزی و طراحی و بافتن و سرانجام بریدن این دستباف از دار بدون هرگونه وابستگی انجام نشدنی است و بدین گونه صورت می پذیرد و بدین لحاظ است که عصاره هنر انسان و بهترین بیانگر طبیعت و تمنیات اوست. فرش کالایی مصرفی است نه تفننی، تزئینی محض است. کدام کالای دستی را می توان یافت که بدین حد در متن زندگی و خانه و کاشانه اکثریت غریب به اتفاق جامعه حاضر باشد و پیوسته راحتی و آسایش هدیه کند. قوام بخش پایه‌های اقتصاد افراد و خانواده ها و اقوام و در مجموعه کشور می‌باشد زیرا برای افراد سرمایه‌ای است مطمئن که روز به روز به ارزش آن افزوده می‌شود و برای کشور تامین کننده ذخایر ارزی در سطح جهان است و تجربه نشان داده است که فرش در بین صادرات غیرنفتی مهم ترین پشتوانه و تامین کننده اعتبار است. این کالا سرانجام متاعی تجاری و سود بخسش است بدان گونه که هزاران سرمایه‌گذار ایرانی و غیرایرانی را به خود مشغول داشته و جملگی از دست یافتن بدان خوشنود و راضی اند. تاریخچه و قالی و فرش ایران قالی ایران به عنوان هنر دیرپای ملی و اسطوره سترگ از باورهای قومی و دینی از دیرباز بر گستره لایتناهی فرهنگ و هنر سرزمین ما ایران سایه افکنده است.اما نکته مبهم تاریخ همیشه در جوامع بشری تازیانه ناجوانمردانه خود را بیش از سیاست بر فرهنگ و خاصه هنر نواخته است. قالی و در کل فرش به صرف کاربردی و تزئینی بودنش از سالیان دور مورد توجه اقوام گوناگون بوده است. در کنار فراز و فرودها،افت و خیزهای درخشش فرش ایران در تاریخ چند هزار ساله این سرزمین مسائل حل نشده و نقاط مبهم بسیاری چونان دیگر هنرهای این سرزمین نیز وجود دارد که همت محققان و پژوهشگران این گستره خاکی را طلب می‌کند. عمده مصالح کاربردی فرش پشم است که تجزیه ، فروپاشی و نیز عدم مقاومت در برابر شرایطی چونان آتش عمر این کالای هنری کاربردی را تقلیل داده است، به گونه‌ای که اگر واقعا به کار بسته شود و نشیمن افراد گردد زیر پای یکی دو نسل بیشتر دوام نیاورده و عمر آن فراتر از نیم قرن نمی‌شود و متسلسل شده از بین می‌رود. نمونه‌هایی که در موزه‌های تاریخی و مجموعه‌های خصوصی وجود دارد بر اساس شرایط محیطی و طرق نگهداری آن هم نه به دانش و اختیار که به تصادف یا اجبار به جای مانده است . در مثال این نمونه‌ها می‌توان از پا زیریک یاد کرد که قرنها در زیر یخ مدفون بوده و نیز فرش‌هایی که به موقوفات بقعه و یا تکایا تعلق داشته اشاره نمود، همچنین بعضی از فرش‌ها به علت زیبایی و نفیس بودن از کاخ ها به موزه‌ها راه یافته است، در این بخش به تاریخ فرش بافی ایران می‌پردازیم و این هنر زیرپا را در ادوار و سلسله های گوناگون بررسی می‌کنیم . قالیبافی در آذربایجان خطه آذربایجان به دلیل وسعت مراتع و زمین‌های کشاورزی و آب و هوای مناسب و طبیعی کوهستانی همواره در تولید قالی از موقعیتی خاص بهرمند بوده است. قالی‌ها و قالیچه‌های تولیدی به وسیله روستائیان این منطقه با ساختاری سفت و پرزی بلند و بافتی درشت، مالامال از نقوشی هندسی و شکسته با برخورداری از رنگ‌های تند و تیره از مردمی سخت کوش و مقاوم و قناعت پیشه حکایت می کند که با طبیعتی به پایداری و استقامت کوهستان، به فرش، تنها به عنوان یک زیرانداز گرم می‌نگرند. گرایش به قالیبافی، گرچه در برخی از مناطق به طور اجبار و ناشی از عدم استعداد کشاورزی و بی مهری زمین بوده است و روستائیان به حد فراوان در فصول طویل زمستان و دوران بیکاری ناگزیر با قالیبافی انس گرفته اند، با این حال در شرایط مساعدتر نیز کشاورزی به‌ویژه در مناطق باختری (ارومیه، خوی) و خاور آن و طوالش با موفقیت کمتری مواجه شده و کمتر نضج گرفته است. قالیبافی در آذربایجان نیز همچون دیگر مناطق از دو شیوه شهری باف و روستایی باف پیروی می کند، لاکن در این تقسیم بندی روستایی، هریس از نظر ویژگی‌های خاص در گروهی جداگانه قرار می‌گیرد. 1ـ حوزة قالیبافی شهری باف با نوع تبریزی صرف نظر از تبریز و مرند و مراغه، شهرهای سراب، میانه و مشکین شهر را نیز از نظر برخی خصلت‌های ویژه در برمی‌گیرد. 2ـ حوزه هریس و مهربان همسایه آن شامل هریس ، گراوان، قراء اطراف و نیز شهر اهر و شربیان و حومه آن خواهد بود. 3ـ حوزه روستایی باف بیشتر در شهرستان‌های آذربایجان شرقی، قسمتهای شمالی ارسباران، سراب، میانه، هشترود، معمول است. فرش تبریز توسعةروز افزون وسائل ارتباطی و ایجاد راه‌ها سبب شد تا طرح ها و نقشه ها و شیوه‌های بافت در صدها کیلومتر دورتر از محل اولیه شان مورد استفاده قرار گیرند. تبریز از جمله مراکز قالیبافی است که توانسته از این رهگذر بهره فراوان گیرد،طراح و قالیباف تبریز برخلاف دیگران خود را پایبند تعصبات قرار نداده و با برخورداری از هرگونه نقش زیبا و تلفیق نقوش مختلف با یکدیگر در نهایت طرحی را ارائه می‌دهد که هر بخش آن متعلق به یک ناحیه است. اختلاط ترنج کرمانی و لچک مشهدی و حاشیه کاشان در قالیبافی تبریز نقشی را به وجود می‌آورد که دلپسند و چشم‌نواز است. برخی طرح‌ها زیاد هم از نقش اولیه دور نیست و ویژگی های خود را حفظ می‌کند در نتیجه مواردی که بگوییم، تبریز نقشه کاشان، تبریز نقشه اصفهان کم نیستند و این گفتار تنها تاکیدی است بر بافنده تبریزی. نقشة رایج در تبریز و مناطق شهری باف بیشتر اسلیمی، شاه عباسی، انواع لچک ترنج(گوشه گوبک) است. نقشة افشان سرتاسری(باشاباش) از انواع طرح‌های شاه عباسی است. انواع شکارگاه، شیخ صفی، منظره و چهار فصل،زیر خاکی، بته ترمه‌ای،انواع ماهی، درختی، گلدانی، شمعدانی، هشتی دو و چهار رنگ، قابی، گل حنایی، گل فرنگ، گوبلن بیجار،سه گل، قوبا و (داشلی قوبا)، لوله باف، چرخ فلکی نیز از جمله طرح‌هایی هستند که مورد استفاده قرار می گیرند. امروزه با تقلید نقشه های معروف ایران در بسیاری از کشورهای همجوار و کپی نقشه های ایرانی در سطح بسیار وسیع و گسترده و با بهره‌گیری از نیروی فراوان کار در کشورهای غیرپیشرفته، فرش‌های بسیاری تحت نام فرش ایران، بازارهای جهانی را اشباع کرده است، گرچه از نقطةنظر ظرافت و مرغوبیت پشم‌ها، آنها نسبت به فرش ایران در سطح نازل‌تری قراردارند، لیکن برای خریداران اروپایی تشخیص آن بسیار مشکل است. بافندگان تبریزی در اینجا نیز با در نظر گرفتن این نکته، دست به کار بافتن فرش‌هایی غیر از نقشه‌های مصطلح و معمول شده اند. نقشه‌های صورتی و مجلسی با بهره‌گیری از میراث‌های گذشته نقش‌های ایران و با الهام‌گیری از مجالس و بزم‌های مینیاتور و گاه با کپی از آثار نقاشان برجسته جهان نظیر روبنس، بوچر، رامبراند، در بین بافندگان طراز اول تبریز، جایگاه ویژه‌ای یافته است. نقش‌های صورتی و مجالس که پویندگان اولیه آنها اساتید محترمی مثل استاد بهادری هنرمند اصفهانی و استاد رسام عرب‌زاده بوده‌اند. امروزه با همت بافندگان خوش ذوق و علاقه‌مند و عاشق این حرفه به نحوی مطلوب بافته می‌شود. این قالی‌ها و قالیچه‌ها که بافت آنها با رج‌شمارهای بالاگاه برای سالها به طول می‌انجامد و در آنها از ده‌ها نوع خامه‌رنگی استفاده می‌شود، اکثراً به صورت سفارشی انجام می پذیرد. آنچه در بافت این قالی‌ها و قالیچه‌ها حیرت‌انگیز است، کاربرد ده‌ها نوع خامه رنگی است که تنها برای ارائه رنگ چهره و خطوط چهره پرسوناژهای مجالس به کار می‌رود.بدیهی است سرنوشت آینده فرش ایران، صرف نظر از بافت آن دسته فرش‌هایی که تنها برای زیرانداز استفاده می‌شوند، در گرو بافت نقوشی از همین دست خواهد بود، نقوشی که دیگر کشورهای همجوار را یارای کپی و بافت آنها نخواهد بود. شیوه قالیبافی شهری در حال حاضر اختصاص به شهر تبریز ندارد و بسیاری از آبادی‌ها، منطقه و شهرها و دهات غرب آذربایجان شرقی معیارها و ضوابط و تاثیرات آن را پذیرفته‌اند. در شهر مرند و دهات حومه، نیز قالیبافی شهری عمومیت دارد. از مشخصات ویژة این منطقه ، نقشه معروف خشتی ( بختیاری) خود رنگ است. این نوع قالی را با استفاده از پشم خام و رنگ نشده می‌بافند. در سراب و اردبیل معمولاً قالیچه و کناره روستایی تولید می‌شود، لیکن تولیدات کارگاه‌های اردبیل از نظر قطع و رج‌شمار نقشه ها نسبت به سایر مناطق از تنوع بیشتری برخوردار است. در شهر سراب قالی‌های بزرگ چه با نقشه ماهی که از طرح‌های بیجار اقتباس شده است به مقدار زیاد تولید می‌شود.
سوابق تاریخی شهر تبریز در شمال شرقی ایران از نظر نقش مهمی که در سیر تکاملی فرش ایران داشته است از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این شهر که قدمت آن به پیش از ظهور اسلام می رسد، علیرغم تجربه حوادث و سوانح و تهاجم اقوام مختلف در طی قرون متمادی توانسته همچنان اصالت و یکپارچگی خود را حفظ کند، این شهرآباد در نیمه اول قرن پنجم وجود زلزله ای عظیم را که منجربه ویرانی‌های بسیار شد، تحمل کرده است و پس از هجوم مغول و انتخاب تبریز به عنوان پایتخت توسط غازان خان مغول، به آبادی آن اقدام شده است. سالها پس از حکومت مغولان، اوزون حسن از سران طایفه آق قوینلو نیز که فردی روشن فکر بود، نسبت به احیای شکوه از دست رفته شهر تبریز همت گماشت که شرح اقدامات وی را در خاطرات سفر ژوزفا بارباروا ایلچی جمهوری و نیز به دربار ایران، می‌توان برشمرد. با روی کارآمدن سلسله صفوی و جنگ‌های ایران و عثمانی و انقعاد قردادهای صلح، بار دیگر تبریز به عنوان پایتخت برگزیده شد،لیکن با انتقال پایتخت از تبریز به قزوین و سپس به اصفهان در زمان شاه عباس ، شهر تبریز اشتهار اولیه را از دست داد و در طی جنگ‌های متعدد بین ایران و عثمانی این شهر بارها به تصرف دشمن درآمد و خسارت و ویرانی‌های بی‌شماری را تحمل کرد.هجوم افغان و جنگ‌های ایران و روس در زمان فتحعلی شاه و جنبش مبارزان نهضت مشروطه از آخرین حوادثی بوده است که بر شهر تبریز گذشته است. تبریز همگام با هرات در زمان جانشینان هلاکو، مرکز مهم دادوستد قالی بوده است بخصوص در زمان صفویان با ایجاد کارگاه‌های بزرگ قالیبافی، بافندگان طراز اول گردهم آمده به بافت نمونه های ارزنده‌ای دست یافتند.نمونه‌های این فرش‌ها امروزه زینت بخش موزه‌های بزرگ جهان است. تبریز که در موارد بسیاری همواره علمدار نهضت های مختلفی بوده است در اعتلای هنر فرشبافی ایران نیز نقش بسزایی داشته و رونق دوباره و احیای هنر در حال احتضار فرشبافی را در اواخر دوره قاجاریه و اوائل سلطنت پهلوی و راهیابی فرش ایران را به بازارهای جهان و گسترش این حرفه در تمام نقاط ایران را تنها مرهون هوش و ذکاوت بازرگانان و قالیبافان این نقطه باید دانست. امروزه بازار تبریز مرکز داد و ستد و تهیه تولیدات مناطق مختلف ، اعم از روستایی و شهری و مرکز تهیه مواد اولیه فرشبافی است. علاوه بربازار، سراهای امیر و مظفریه، توتونچیان، محمدیه، حسینیه، عباچی بازار و راسته بازار احتیاجات بیشتر مناطق را تأمین و آنها را تغذیه می‌کنند و در این امر نقش مهمی را به عهده دارند. پارچه بافی پارچه‌بافی بافتن پارچه با دست،خصوصاً پارچه‌های ابریشمی و زری از قدیم در ایران و همچنین آذربایجانشرقی معمول و متداول بوده است. چنانکه در دوره صفویه که به عصر طلایی و درخشان بافندگی شهرت دارد، پارچه‌هایی از حریر ساده، ابریشم زربفت و مخمل ابریشمی بافته شده،که نمونه‌هایی از آنها در موزه آستان قدس رضوی و موزه هنرهای تزئینی اصفهان موجود است. نقره سازی نقره‌سازی صنعت نقره‌سازی از دیرباز در تبریز رواج داشته است.تا 20 سال پیش حدود 25 کارگاه نقره‌سازی با یکصد نفر هنرمند نقره‌کار در تبریز فعالیت داشتند. اما امروزه این هنر بی‌نظیر دستی در حال نابودی است و صاحبان این هنر به مشاغل دیگری روی آورده‌اند. سفالگری و سرامیک سازی سفالگری و سرامیک‌سازی محصولات سرامیک استان در چند کارگاه از جمله شهر «زنوز» و «تبریز» تولید می‌شود.استادکاران سرامیک «زنوز» از نوع خاک مرغوب(کائولین یا خاک چینی)استفاده می‌کنند. علاوه بر کارگاه‌های سرامیک‌سازی «زنوز»،در شبستر هم صنعت سفالگری دارای سابقه‌ای بس طولانی است و تولیدات سفال آن در سراسر آذربایجان توزیع می‌شود.اخیرا کارگاه آموزش سفالگری در مرکز هنرهای سنتی میراث فرهنگی آذربایجان شرقی به آموزش علمی و هنری این صنعت پرداخته و هنرجویان بسیاری را آموزش داده است. سوزن‌دوزی سوزن‌دوزی در بخش ممقان حوالی پنجاه کیلومتری غرب تبریز از دیرباز رواج داشته است. در سالهای اخیر با توجه به درآمد اندکی که از این صنعت عاید هنرمند سوزن‌دوز می‌شد،به تدریج علاقه به این هنر کاهش یافت، ولی با تلاش سازمان صنایع دستی،صنعت سوزن‌دوزی دوباره رونق یافته است و به جای ماده اولیه سوزن دوزی که در گذشته ابریشم طبیعی بود،امروزه از ابریشم مصنوعی استفاده می‌شود. سبدبافی در شهر تبریز بافت سبد برای حمل نان و میوه رواج دارد.برای بافتن سبد از ترکه‌های درخت قره آغاج،سنجد،به ،آلبالو و بید اسنفاده می‌شود. در شهر مراغه و روستاهای اطراف آن نیز سبدهای بسیار ظریفی از چوب موسون می‌بافند.در مرند و روستاهای بناب و بهرام و کشکسرای از ساقه گندم برای ساخت سبد استفاده می شود.
موسیقی در آذربایجان موسیقی جزئی از فرهنگ زنده مردم حساب می‌شود.در این میان موسیقی مردمی شناخته شده«عاشیق لر» (عاشق‌ها) که با سرشت بومی مردم آذربایجان آمیخته است، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. پیشینه این موسیقی کم وبیش روشن است و امروزه نیز در برگزاری مراسم و آئین‌های سنتی نقشی فراموش نشدنی دارد. در گذشته،تا زمانی که به دوره اشکانیان بازمی‌گردد،گروه‌هایی بودند که تاریخ فراز و نشیب‌های اجتماعی را در قالب سروده‌ها و داستان‌ها در بزم‌ها و گردهمایی‌ها برای مردم بازمی‌خواندند،این افراد «گوسان لار»(خنیاگران) نامیده می‌شدند. عاشق‌های با تجربه و توانای آذربایجان نیز چنین می‌کنند.آنان به هنگام خواندن ترانه‌های بومی با چیره دستی به نواختن ساز می‌پردازند و شورانگیزترین گونه‌های«هاوا»را برگزار می‌کنند و به بیان منظوم حماسه‌های پر شور و داستان‌های بومی می‌پردازند. عاشق‌ها هنرمندانی هستند که از میان مردم برخواسته‌اند و با هنر اصیل و نوای دلنشین ساز خود همراه با ترانه‌های دلپذیر و مناسب با شرایط مراسم،در مجالس عروسی و قهوه‌خانه‌ها به ترنم در می‌آیند. عاشق‌های معاصر آذربایجان،مالک گنجینه عظیم هنر و ادبیات تاریخی نیاکان خویشند.آنها سروده‌های استادانه و زیبای خود را با احساسی ناب، انسانی و حفظ امانت هنر عاشقی در میان مردم رواج می‌دهند. در آذربایجان کمتر دهکده‌ای را می‌توان یافت که جشن‌ها و عروسی‌هایشان بدون عاشق برگزار شود. حتی در مناطقی که عاشق نیست،فرسنگ‌ها راه پیموده می‌شود تا عاشقی به جشن دعوت شود و مجلس را با سخنان حکمت آموز،ترانه‌ها و منظومه‌های دلنشین خود گرمی و شور بخشد. عاشق « ساز» می‌نوازد.ساز آلتی است شبیه تار؛مرکب از نه سیم که بر سینه می‌نهند و می‌نوازند.نام قدیمی ساز «قوپوز» چیزی شبیه کمانچه‌های کنونی بود.اغلب یک یا دو بالابانچی( نوازنده بالابان) و قاوالچی(دایره‌زن) عاشق را همراهی می‌کنند.گاهی نیز چند دسته عاشق با هم ظاهر می‌شوند و هنرنمایی می‌کنند. عاشق هنرمند است و باید در چندین هنر مهارت و استادی داشته باشد.او هم شاعر است،هم آهنگساز، هم خواننده، هم نوازنده، هم هنرپیشه و هم داستان گو.به عبارت دیگر عاشق در تمامی این عرصه‌ها خلاق است و هنرمندی است که این همه را با انگشتان ماهر و صدای دل نوازش،اجرا می‌کند. در روزگاران گذشته، به این هنرمندان علاوه بر اوزان و عاشیق، وارساق و یا نشاق هم می‌گفتند و به هنرمندترین و شایسته‌ترین آنها« دده » اطلاق می‌شد.از این میان می‌توان به دده یاد یاد( قرن ده هجری قمری)، توراب دده(قرن دوازده هجری قمری)، دده قاسم(قرن سیزده هجری قمری)، و کرم دده و مشهورتر از همه دده قورقود اسطوره‌ای اشاره کرد. --------------------------- نگارنده: وحید زینالی --------------------- انتهای پیام/60002
92/12/27 - 10:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 77]
-
گوناگون
پربازدیدترینها