تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1833199950
دکتر حسن هانی زاده رویکرد سیاست خارجی عمان و نگاه به ایران
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: دکتر حسن هانی زاده
رویکرد سیاست خارجی عمان و نگاه به ایران
از زمانی که شورای همکاری خلیج فارس تشکیل شد، عمان با شرط اینکه این کشور به بحران ها و مناقشات عربی - عربی و اختلافات و گروه بندی های عربی - ایرانی ورود پیدا نکند، بدان وارد شد.
عمان کشوری پادشاهی و در شرق شبه جزیره عربستان و جنوب دریای عمان، ایران و خلیج فارس قرار دارد. این کشور از جنوب شرق نیز به دریای عرب و از شمال هم به مرزهای آبی ایران محدود است و از نظر استراتژیک، عمان از طریق بخش جدا شده شبه جزیره مسندم در شمال کشور، که در ناحیه جنوبی تنگه هرمز قرار دارد، به خلیج فارس وصل شده است. در این بین، هر چند قبلا عمان به یکی از منزوی ترین کشورهای جهان تبدیل شده بود، اما سلطان قابوس به برقراری ارتباط با دنیای خارج همت گمارد و در سالهای اخیر نیز رویکرد مستقلی را در پیش گرفته است. در این بین، با توجه به نوع نگاه مسقط به مسائل منطقه ای و جهانی، برای واکاوی بیشتر سیاست خارجی این پادشاهی در شورای همکاری خلیج فارس، نوشتار زیر تهیه شده است. گذشته سیاست خارجی عمان پادشاهی عمان با آنکه جزو شورای همکاری خلیج فارس است، اما از زمانی که این شورا در بیست و پنج ماه می سال 1981 شکل گرفت، پادشاهی عمان همواره تلاش کرده که از هر گونه افراط و تفریط در حوزه سیاست خارجی، به ویژه در چارچوب شورای همکاری خلیج فارس، اجتناب کند. این کشور همواره تلاش کرده است تا اصل بی طرفی را در منازعات و اختلافات منطقه ای حفظ و شرایط را به گونه ای فراهم کند تا ارتباطات خود را با همه کشورهای مختلف، به ویژه جمهوری اسلامی ایران (به خاطر ای ظرفیت خاص ژئوپلتیک ایران)، گسترش دهد. پادشاهی عمان روابط خود را با جمهوری اسلامی ایران حفظ و در طول جنگ تحمیلی عراق بر ضد ایران، با اینکه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، یعنی عربستان، کویت، قطر، امارات متحده، بحرین و قطر، حدود صد و هشتاد میلیارد دلار کمک مالی در خدمت رژیم بعثی عراق قرار دادند، پادشاهی عمان این رویکرد را برنتابید و تلاش کرد روابط خود با جمهوری اسلامی ایران را حفظ و اصل بی طرفی را در جنگ تحمیلی رعایت کند. بعد از پایان جنگ تحمیلی، پادشاهی عمان نقش کاملا پررنگی در روابط ایران با کشور های منطقه، به ویژه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، بازی کرد. ساختارهای و نهادهای موثر در تعیین سیاست خارجی پادشاهی عمان در واقع پادشاه عمان، به عنوان تعیین کننده اصلی سیاست های داخلی و خارجی این کشور، دارای نقش اصلی و برجسته است. جدا از این، کابینه و مجلس این کشور هم نقشی در تعدیل سیاست خارجی این پادشاهی بر عهده دارند. روابط با غرب عمان همواره تلاش کرده تا به دور از جنجال ها و جریان سازی های خبری، سیاست خود را با منطقه همسو و روابط خود را با کشورهای غربی و آمریکا و اروپا حفظ کند. در واقع پادشاهی عمان روابط خود را با همه کشورهای از جمله آمریکا، اتحادیه اروپا و حتی روسیه و چین حفظ کرده است. موقعیت استراتژیک عمان در دریای عمان و همچنین خلیح فارس، بسیار برجسته و مهم است. با توحه به این موقعیت، مسقط تلاش کرده تا از هر گونه جنجال سازی و بحران سازی منطقه ای و سیاسی پرهیز کند. چنانچه هر چند برخی از کشورها در گذشته تلاش کردند تا به پادشاهی عمان آسیب هایی وارد کنند، اما این کشور توانسته است موقعیت خود را حفظ و نقش کاملا مستقلانه ای، به دور از ورود به بحران های منطقه ای و جهانی، ایفا کند. این امر به ویژه در مورد جمهوری اسلامی ایران نمود یافته و مسقط در این حوزه کاملا شفاف و هوشمندانه عمل کرده است. چنانچه عمان از کشورهای مهم عضو شورای همکاری خلیج فارس بوده که با جمهوری اسلامی ایران رابطه مستحکمی داشته و دارد. نقش مذهب اباضیه در سیاست خارجی عمان مذهب اباضیه، مذهبی خاص و در جهان عرب اقلیت کمی پیروان این مذهب هستند. در این بین عمان هم به خوبی می داند که نگاه اعراب نسبت به مذهب اباضیه نگاهی مثبتی نیست، به همین دلیل تلاش کرده تا کمتر به تحولات مذهبی و منطقه ای ورود کند. لذا به نظر می رسد پادشاهی عمان از نظر مذهبی تلاش کرده تا در مسائل و اختلافات مذهبی منطقه وارد نشود و سیاست خارجی خود را به دور از جریان سازی های مذهبی و سیاسی حفظ و در عین حال ارتباط خوبی با همه کشورهای جهان عرب و اسلام داشته باشد. در این راستا نقش پادشاهی عمان در شورای همکاری خلیج فارس، اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی، نقشی کاملا مثبت بوده و در بحران های مذهبی و تندروی سلفی نقشی نداشته است. سه سال گذشته سیاست خارجی عمان و تاثیرات بر رخدادهای خاورمیانه پادشاهی عمان به انقلابهای کشورهای عربی یا بیداری اسلامی نگاهی ویژه ای داشته است. این کشور معتقد است که انقلاب ها و خیزش های اسلامی نتیجه تراکم خواسته های چند دهه بوده است. با این وجود، ضمن عدم دخالت، تلاش کرده است تا به آرا مردم و خواست مشروع مردم احترام گذارد. یعنی با وجود اینکه در بسیاری از کشورهای منطقه دگرگونی هایی ایجاد شده، اما هیچ گونه تغییری در سیاست پادشاهی عمان در مورد نظام های جدید عربی ایجاد نشده است. به عنوان نمونه، پادشاهی عمان در مساله سوریه وارد نشد و حتی تلاش نمود نقشی مثبت در این حوزه ایفا کند. اگر به اهداف پادشاهی عمان در خیزش ها و انقلابهای عربی در چند سال گذشته توجه داشته باشیم، باید گفت این کشور تلاش کرده تا خود را از این بحران های داخلی و خیزش های عربی دور نگه دارد و به این انقلابها وارد نشود. یعنی علی رغم اینکه بسیاری از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نگران دگرگونی ها هستند، مسقط تلاش کرده تا به نوعی در نقش ناظر بی طرف، منفعت خود را پیگیری و تنها در چارچوب اتحادیه عرب نقش مثبتی داشته باشد. این رویکرد موجب شده تا پادشاهی عمان اکنون باثبات ترین کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس از نظر امنیت داخلی باشد و هیچ گونه بحرانی امنیتی و سیاسی در این کشور مشاهده نشود. عمان و نگاه به همسایگان از زمانی که شورای همکاری خلیج فارس تشکیل شد، عمان با شرط اینکه این کشور به بحران ها و مناقشات عربی- عربی و اختلافات و گروه بندی های عربی- ایرانی ورود پیدا نکند، بدان وارد شد. یعنی یکی از شروط پادشاهی عمان برای ورود به شورای همکاری خلیج فارس، حفظ بی طرفی بوده است. به همین دلیل این کشور تلاش کرده روابط خود را با جمهوری اسلامی ایران در حد بسیار بالایی حفظ کند. یعنی سیاست های پادشاهی عمان نوعی سیاست خزنده (که هیچ گاه آزاری به دیگر همسایگان و کشورهای منطقه وارد نکرده و سیاست های خود را بر اساس چارچوب تعیین شده ادامه داده ) بوده است. گذشته از این نیز مسقط با حساسیت به یمن می نگرد. در واقع از نگاه مسقط، همه تحولات در یمن توسط عربستان مدیریت می شود. در این بین سرکوب گروه های شیعه الحوثی و دخالت عربستان در تغییر ساختار قدرت در یمن و... ، نشان از اهداف استراتژیکی ریاض در این کشور دارد. عربستان در این بین تلاش می کند با حضور در جنوب یمن بر تنگه باب المندب تسلط داشته باشد. لذا پادشاهی عمان بارها نگرانی خود را از دخالت عربستان در یمن اعلام داشته است؛ چرا که در گذشته یمن جنوبی مشکلاتی برای پادشاهی عمان به وجود آورده بود و اکنون نیز پادشاهی عمان از شرایط موجود و دخالت عربستان در یمن نگران است. متغیرهای دخیل در نگاه عمان به همگرایی در چارچوب شورای همکاری خلیج فارس پادشاهی عمان نگاه متفاوتی به موضع گیری نسبت به آینده همگرایی در چارچوب شورای همکاری خلیج فارس داشته است. یعنی از یک سو در مسائل اقتصادی، در چارچوب شورای همکاری خلیج فارس همکاری عالی داشته است، اما از سوی دیگر در سیاست های خارجی و اختلافات بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس وارد نشده و تلاش نموده تا با برعهده گرفتن نقش چکش تعادل در شورای همکاری خلیج فارس، ایفای نقش کند. یعنی عمان تلاش کرده تا به دور از جریان ها و بحران های منطقه ای نقش بازی کند. در این حال اکنون نیز به نظر می رسد با وجود اختلاف بین عربستان و قطر، این کشور خیلی مایل نیست در شورای همکاری خلیج فارس باقی بماند. این رویکرد ممکن است به ایجاد نوعی شکاف در شورای همکاری خلیج فارس منجر گردد و موجب تقسیم کشورهای به دو بلوک مختلف شود. در این راستا مسقط تلاش می کند تا بی طرفی خود را در منازعات داخلی این شورا و همچنین اختلافات ایران و کشورهای عربی حفظ کرده و در ضمن نقشی مثبت داشته باشد. آنچه مشخص است این است که پادشاهی عمان نسبت به تغییر ساختار شورای همکاری خلیج فارس و حضور مصر در اتحادیه شورای همکاری خلیج فارس (که قرار است نام آن به اتحادیه تغییر یابد) اعتراض دارد. این امر از نگاه مسقط نوعی خطر جدید برای کشورهای منطقه است؛ چرا که با توجه به جمعیت بالای مصر، اگر قرار باشد مصر وارد شورای همکاری خلیج فارس یا اتحادیه شورای همکاری خلیج فارس شود، قطعا تاثیرهای اجتماعی و سیاسی زیادی بر امنیت اعضای شورای همکاری خلیج فارس خواهد داشت و موجب خواهد شد تا کشورها دچار نوعی شکاف شوند. به عنوان مثال، نیروی کار مصری، سراسر منطقه شورای همکاری خلیج فارس را فرا خواهد گرفت. از نگاه عمان، اساس شورای همکاری خلیج فارس صرفا به خاطر مقابله با تاثیرات انقلاب اسلامی و هماهنگی برای رویکرد هماهنگ در مقابل جنگ عراق با ایران شکل گرفت، اما اکنون پادشاهی عمان مایل نیست که به خاطر بقیه کشورها، از خود هزینه کند. لذا از نگاه مستقط، ورود مصر به اتحادیه همکاری های خلیج فارس بسیار خطرناک است. در بعد دیگری اکنون پادشاهی عمان اختلاف چندانی با سایر کشورها ندارد، اما نسبت به سیاست های عربستان (که تلاش می کند سیاست های خود را به سایر کشورهای حوزه شورای همکاری خلیج فارس دیکته کند ) خوشنود نیست. این کشور بارها به دخالت آشکار عربستان در سیاست های خارجی شورای همکاری خلیج فارس اعتراض کرده و اگر وضعیت به همین شکل ادامه یابد، قابل پیش بینی است که شورای همکاری خلیج فارس در آینده دچار شکاف گردد و حتی قطر به همراه پادشاهی عمان از شورای همکاری خلیج فارس خارج و اتحادی را با همراهی و همکاری ایران، لبنان، عراق و سوریه تشکیل دهند. در مقابل این کشورها هم بحرین، امارات، مصر، عربستان و کویت در سوی دیگر قرار گیرند. نگاه عمان به برنامه هسته ای ، تحریم های اقتصادی و حمله نظامی به ایران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران کمک های زیادی به استقرار و ثبات پادشاهی عمان کرده بود و نقش مهمی در ثبات این کشور در پنجاه سال گذشته داشته است. لذا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، پادشاهی عمان تلاش کرده است تا روابط خود با جمهوری اسلامی ایران حفظ کند. در سالهای گذشته هم این کشور در ایجاد رابطه بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای غربی نقش داشته است. این امر بیانگر این مساله است که پادشاهی عمان در سیاست خارجی خود بسیار هوشمندانه و عاقلانه، استراتژی خاص خود را تعریف کرده و هم اکنون از محبوبیت ویژه ای در بین ملت های منطقه برخوردار است. در همین راستا پادشاهی عمان نقشی کاملا مثبت در مسئله هسته ای ایران ایفا کرده و تلاش نموده است به عنوان نوعی رابط بین ایران و کشورهای 1+5 باشد. چانچه از نگاهی، موافقنامه ژنو و روابط ایران با اتحادیه اروپا، برآیند تلاش های صادقانه پادشاهی عمان بود که توانست از راه دیپلماسی پنهان شرایطی را فراهم کند تا ایران با اتحادیه اروپا و کشورهای 1+5 به گونه ای مسقلانه عمل و دیدارهایی داشته باشند. یعنی سیاست پادشاهی عمان برای برقراری روابط بین ایران و جامعه جهانی قابل تعریف بوده و این کشور نقشی کاملا پر رنگ در این مسیر داشته است. گذشته از این، پادشاهی عمان برخلاف عربستان و برخی کشورهای حوزه شورای همکاری خلیج فارس، که مایلند ایران جایگاه خود را در منطقه از دست دهد، مایل نیست که جمهوری اسلامی ایران مورد حمله نظامی قرار گیرد و تلاش می کند از راه هم افزایی، به نوعی ظرفیت ایران را در منطقه افزایش دهد. چنانچه این کشور در سه دهه گذشته نقش مثبتی در جلوگیری از تهدیدهای خارجی و ایجاد تحریم های جدید بر ضد ایران داشته و تلاش کرده است از دامنه فشارها بر ضد مردم ایران کاسته گردد. علاوه بر این پادشاهی عمان تلاش می کند با توجه به رابطه اقتصادی و فرهنگی، به نوعی رابطه خود را با جمهوری اسلامی ایران بهبود بخشد. سفر اخیر رئیس جمهور اسلامی ایران به پادشاهی عمان نشان داد که رویکردهای و همکاری های اقتصادی در حوزه نفت و انرژی بسیار امیداور کننده است. در حوزه اقتصادی، با توجه به مشکلاتی که ایران برای ارسال گاز طبیعی از راه پاکستان به هند دارد، عمان تلاش کرده است از طریق بازتعریف پروژه لوله گذاری از راه دریای عمان، پروژه گاز ایران به هند عملیاتی گردد. سیاست خارجی آینده عمان در چشم انداز آینده، مسقط تلاش می کند تا بی طرفی خود را حفظ و ضمن رابطه با آمریکا، اتحادیه اروپا، عربستان و... ، سیاست های خود را ادامه داده و تلاش کند نقشی مثبت در حل بحران های منطقه ای ایفا کند. چنانچه نشست هایی ایران و کشورهای غربی در طول سال های اخیر، با مدیریت عمان، نشان می دهد که این پادشاهی مایل به میانجی گری در روابط ایران با غرب است. /انتهای متن/
92/12/26 - 07:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 128]
-
گوناگون
پربازدیدترینها