واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: چرخش مصلحتي قطر بهسمت ايران
قطر با شروع اعتراضات در مصر سياست حمايت از آن را در پيش گرفت تا جايي كه حكومت حسني مبارك مجبور به تعطيلي دفتر شبكه الجزيره آن در قاهره شد اما پيروزي آن اعتراضات در 11 فوريه 2011 و اتفاقات جهان عرب در آن زمان باعث شد تا قطر اين سياست را ادامه دهد. ادامه اين سياست قطر را به حمايت از گروههاي مسلح و حتي تروريستي كشاند كه جنگ داخلي در سوريه جولانگاه اين سياست در سالهاي اخير بوده و اكنون به نظر ميرسد كه قطر همين سياست را در مورد دولت موقت مصر در پيش گرفته است. اين سياست باعث شد تا قطر به طور كامل از همگرايي سياسي با ايران دور بشود و دوحه كه زماني براي حمايت از جبهه مقاومت تلاش ميكرد، با اين سياست مبدل به يكي از پايگاههاي فعال ضد اين جبهه شد. اكنون و با تشكيل نخستين كميته مشترك سياسي ايران و قطر به نظر ميرسد كه دوحه ميخواهد اين سياست را جبران كند اما آيا اين امر واقعيت دارد؟ بازگشت قطر را چگونه ميتوان تعبير كرد؟ نخستين عامل در توجه قطر به ايران و آمادگي دوحه براي برگزاري تشكيل اين كميته بيشك در اختلافاتي است كه دوحه با عربستان سعودي پيدا كرده است. عربستان سعودي از زمان سقوط محمد مرسي به دست ژنرال عبدالفتاح السيسي در سال گذشته ميلادي، يكي از حاميان جدي اين ژنرال مصري بود اما قطر به عنوان حامي اصلي اخوانالمسلمين مصر درست در قطب مخالف عربستان قرار داشته است. چگونگي حمايت از گروههاي مسلح در سوريه نيز محور ديگر اختلاف قطر و عربستان بوده، به صورتي كه رياض با تقويت جدي گروههايي مثل جبهه النصره سعي داشته تا در جنگ سوريه مانع نفوذ قطر بشود. نتيجه اين تقابل منطقهاي در ظاهر امر به ضرر قطر تمام شده چون با سركوب اخوانالمسلمين در مصر، قطر منافع خود را در اين كشور از دست رفته ميبيند و در سوريه نيز عربستان توانسته با حمايت امريكا پرونده حمايت از گروههاي مسلح ضد نظام سوريه را از دست قطر بيرون بكشد. عربستان در اين وضعيت است كه با همراهي بحرين و امارات جبهه متحد منطقهاي عليه قطر تشكيل داده و در گام نخست تحريمهايي مثل بستن مرزهاي هوايي و زميني اين سه كشور بر قطر يا تحريم رابطه رسانهاي عليه قطر در نظر گرفته است. اين جبهه به گزارش روزنامه كويتي القبس برنامه تحريم كامل قطر را در گام بعدي در نظر گرفته تا اين كشور را در منطقه در انزواي كامل قرار بدهد. در مقابل، روزنامه انگليسي فايننشال تايمز از جديت مقامات قطري براي مقابله با اين جبهه خبر داده و با وجود خساراتي كه گام اول تحريم بر اين كشور وارد كرده اما باز آنها به دنبال راههاي مقابله با سياست تحريمي آن سه كشور هستند. روشن است كه يكي از راههاي مقابله قطريها با سياست تحريمي به رهبري عربستان در رو آوردن به ايران به عنوان قدرت تعيينكننده منطقهاي است. از آن جايي كه هم ملك عبدالله و هم ديگر مقامات رياض ابايي از اعلام اغراض ضد ايراني خود ندارند، جبههگيري عربستان در برابر ايران امري آشكار است و اين مسئله باعث شده تا دوحه در مقابله خود با عربستان به فكر نزديك شدن به ايران به عنوان قطب مقابل عربستان بيفتد. بنا بر اين، بازگشت به ايران را نميتوان در چارچوب تجديدنظر اساسي اين كشور در سياستهاي منطقهاي چند سال اخير دانست بلكه بيشتر راهكار اين كشور براي مقابله با سياست تحريمي عربستان است. در اين بين، مسئله اصلي در نحوه استقبال از قطر است كه بر مبناي سياست اصولي منطقهاي ايران در همكاري با كشورهاي منطقه نميتوان اين استقبال و بازگشت قطر را ناديده گرفت. از طرف ديگر، قطر نميتواند با نزديك شدن به ايران از اين امر به عنوان ابزاري در بازي خود با عربستان استفاده كند و به اين وسيله هزينه منطقهاي بر ايران بار كند، هزينهاي كه از اساس ارتباطي با ايران ندارد. در مجموع، به نظر ميرسد كه اين سياست جديد قطر را بايد با احتياط كامل ارزيابي كرد تا از آن براي نشان دادن حسن نيت ايران در همكاري با كشورهاي منطقه استفاده كرد و نه براي تنشآفريني بيشتر.
نویسنده : دكتر سيدنعمتالله عبدالرحيمزاده
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: 25 اسفند 1392 - 20:48
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 101]