واضح آرشیو وب فارسی:فارس: گشت و گذاری در خانه پروین / تبریز
اختر چرخ ادب در قربت غریب شهر
هنوز کمتر کسی میداند که پروین اعتصامی در اتاقهای خانهای دلباز در محله قدیمی و زیبای ششگلان شهر تبریز به دنیا آمده و به هفت سالگی رسیده است همان شاعرهای که شاید بیاغراق همه مردم این کشور او را بشناسند.
به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، جذابیت خانههای تاریخی اسم و رسمدار برای مردم، علاوه بر ذوق تماشای معماری زیبای بنا، به اعتبار نام افرادی است که روزگاری دراز ساکنشان بودهاند. بیننده در این خانهها خیلی بیشتر از آنکه زیباییهای بصری نظرش را جلب کند، کنجکاو است بداند شاعر، نقاش، پزشک، سیاستمدار یا هر شخصیت محبوب و معروف دیگری که سالها با آثار و شهرتش مانوس بوده در چه خانهای زندگی میکرده؟ کدام کوچه و حیاط و اتاقهایی بوده که «او»ی دوست داشتنی و ماندگارش را در خود بزرگ کرده است؟ تا همین دو سه زمستان پیش، اگر نامی از خانه پروین اعتصامی به میان میآمد، چشمها به سوی پایتخت و محله «سرشار»ش دوخته میشد؛ جایی که هنوز هم به عنوان خانه پروین اعتصامی شناخته میشود و مدتهاست اخباری از ویرانیاش به گوش میرسد. بانوی شاعری که شاید بیاغراق همه مردم این کشور شاید او را بشناسند و دست کم دو یا سه شعرش را شنیده باشند، اما هنوز کمتر کسی میداند که پروین اعتصامی در اتاقهای خانهای دلباز در محله قدیمی و زیبای ششگلان شهر تبریز به دنیا آمده و به هفت سالگی رسیده است. خانه پروین اعتصامی در تبریز، یا همان خانه پدریاش، بنایی وسیع و دلباز است که قدمتش به دوره پهلوی اول میرسد. خانه دو طبقهای که داخل کوچهای به نام خودش، در محله ششگلان قرار گرفته است. حیاط بزرگ خانه با باغچهها و حوض میانش چشمانداز اولیهای است که هر مهمان تازه واردی را به دیدن ساختمان آجری انتهایش راهنمایی میکند. از زمان افتتاح رسمی این خانه، مجسمهای از پروین نیز در ابتدای پلهها ایستاده؛ گویی همپای دیگر مهمانان به دیدار زادگاه و خانه کودکی خود آمده است. خانه بانوی شعر و ادب فارسی کشور از دو طبقه و یک زیر زمین تشکیل شده که یک هشتی ورودی آن به ساختمان است. دو اتاق و یک سالن با دو ورودی شرقی و غربی منظر خلوت و دلنشینی از طبقه اول خانه است. دو بهار خواب، سه اتاق که یکی از آنها به آب انبار قدیمی راه دارد و یک تنور پخت نان که طی مرمت از زیر خاک بیرون آمده است هم در طبقه بالای راه پله قرار دارند. زیر زمین خانه هم از یک حوضخانه با سقف کلیل آذری و پنج اتاق گهوارهای تشکیل شده است. شاید به دلیل وجود حیاط وسیع و دلباز 920 متریاش باشد که بسیاری از بازدیدکنندگان از خانه پروین اعتصامی در دفتر نظرات مردمی مطالبی با این مضمون مشترک نوشتهاند که «زندگی در چنین خانهای طبع شعر و ذوق هنری را تقویت میکند!» مساحت کلی این خانه هزار و 300 متر مربع است؛ بنایی بزرگ و زیبا که از زمان افتتاح تا به امروز محل دائمی نمایشگاههای اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی شده است. وجود نمایشگاههای مختلف در طول سال، باعث شده هر بار بازدید از خانه پروین اعتصامی، با نمایش آثار هنری و صنایع دستی، لطف خاصی داشته باشد. در مدت تعطیلات نوروزی هم فضای این خانه به نمایش آثار نقاشی سنتی روی اشیا که آثار دستان هنرمند خانم جهانگیری است، اختصاص دارد. رخشنده اعتصامی معروف به پروین اعتصامی در 25 اسفند 1285 شمسی در شهر تبریز به دنیا آمد. پدرش یوسف اعتصامی آشتیانی (اعتصامالملک) از رجال نامی و نویسندگان و مترجمان مشهور اواخر دوره قاجار بود. پروین اعتصامی یکی از افتخارات شهر تبریز است؛ نامی که با وجود بزرگیاش کمتر در زادگاهش به آن افتخار میشود. پروین با وجود عمر کوتاهش، دیوان اشعاری بالغ بر 2500 بیت دارد. اشعار این شاعر بزرگ اغلب شامل مضامین اخلاقی و عرفانی است که موضوعات حکمتی و اخلاقی را با زبانی ساده و شیوا بیان کرده. ویژگیهایی که اشعار او را ماندگار و ممتاز و نامش را متمایز کرده است. با گذشت بیش از 70 سال از درگذشت این شاعر گرانقدر، هنوز اشعار حکیمانه و سرشار از مفاهیم اخلاقی و پندآموز وی تحسین شده و از پروین اعتصامی به عنوان یکی از بزرگترین شاعران زن معاصر یاد میشود. او در فروردین 1320 شمسی به علت ابتلا به حصبه درگذشت و در قم به خاک سپرده شد. درونمایه اشعار وی بیشتر غنیمت داشتن وقت و فرصتها، نصیحتهای اخلاقی، انتقاد از ظلم و ستم به مظلومان، ضعیفان و ناپایداری دنیاست. در شعر پروین استفادههایی از سبک شعرای بزرگ پیشین نیز شده است. اشعار وی را میتوان به دو دسته تقسیم کرد، دسته اول که به سبک خراسانی گفته شده و شامل اندرز و نصیحت است و بیشتر به اشعار ناصرخسرو شبیه است. دسته دوم اشعاری که به سبک عراقی گفته شده و بیشتر جنبه داستانی به ویژه از نوع مناظره دارد و به سبک شعر سعدی نزدیک است. این دسته از اشعار پروین شهرت بیشتری دارند. ساختمان ارزشمند محل زندگی پروین اعتصامی، در طی دو سالی که مرمت و بهرهبرداری شده به ویژه در نوروز مورد استقبال گسترده علاقهمندان به بزرگان شعر و ادب قرار گرفته است. گوهرشناسانی که قدر «گوهری» به نام «پروین» را به خوبی میدانند و از شهرهای مختلف کشورمان برای دیدار زادگاه و خانه پدری او به تبریز، محله ششگلان و کوچه«پروین» میآیند. پروین اعتصامی را هنوز خوب نمیشناسیم، حتی ما، همشهریان پروین، مردمان شهر تبریز که به اولینهای ارزشمندش همیشه بالیدهایم و فرهنگ پروریش را ستایش کردهایم هم او را به شایستگی نمیشناسیم. شاید پروین برایمان یادآور تندیسی باشد که اولین بار در محوطه نمایشگاه بینالمللی تبریز نصب شد و چهره بینهایت آرام زنی را به تصویر کشیده بود که نگاهش افق را میکاوید و ته مایه لبخندش در چین و شکن گره روسریاش گم میشد. و شاید نام پروین را در مسیر خیابان چای کنار تبریز نرسیده به پل شهید بهشتی (منصور سابق) بر روی لوح معرفی کوچهای دیده باشیم که سابق بر این نامش کوچه ساوجبلاغیها بود و اکنون نام «پروین اعتصامی» را به تناسب وجود خانه پدرش یوسف اعتصامی در این کوچه، برگزیده است.
********************* نگارنده: سبا حیدرخانی ******************** انتهای پیام/60002/ع40
92/12/25 - 10:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 124]