محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1846573703
آیا انزواگرایی در عصر ارتباطات ممکن است؟
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
آیا انزواگرایی در عصر ارتباطات ممکن است؟ تهران-ایرنا-کارشناسان اعتقاد دارند که عرصه های بین المللی به حدی درهم تنیده شده است که هیچ کشوری نمی تواند در انزوا و با اتکای صرف به ظرفیت های داخلی خود راه توسعه و پیشرفت را طی کند.
کشورهای مختلف و از جمله برخی از کشورهای پیشرفته ی کنونی در دوره هایی از تاریخ خود به انزوای سیاسی و اقتصادی روی آوردند و به موفقیت های بسیاری دست یافتند. کارشناسان می گویند مفهوم و اجرای انزواطلبی سیاسی و اقتصادی در سده های گذشته با شرایط موجود بین المللی بسیار متفاوت شده است و ارتباطات میان کشورها به بازیگران عرصه ی بین الملل اجازه نمی دهد که خود را در گوشه ای حبس کنند و به تنهایی بر مشکلات فایق آیند.
«انزواگرایی» (Isolationism) شرایطی است که در آن یک دولت ملی به صورت آگاهانه یا ناآگاهانه؛ روابط خود را با پیرامون خود به حداقل ممکن می رساند. این واژه علاوه بر حیطه های جامعه شناسی و روانشناسی در پژوهش های علوم سیاسی نیز به کار گرفته می شود و به درک سیاسی یا بینشی اشاره می کند که خواهان کناره گیری دولت از درگیرشدن در مسایل و مشکل هایی است که بیرون از سرزمین وجود دارد.
راهبرد (استراتژی) انزواطلبی کشورها را به آن سو می برد که مراوده های دیپلماتیک، اقتصادی، فرهنگی و نظامی خود را با سایر واحدهای سیاسی به حداقل کاهش می دهند. به صورت معمول این رویکرد در قالب راهبرد بلندمدت حفظ وضع موجود اجرا می شود. پذیرش این راهبرد علاوه بر عوامل داخلی مبتنی بر عوامل خارجی هم است.
در این حالت پرهیز از درگیر شدن در امور بین المللی به معنای قطع روابط با خارج نیست بلکه به معنای درگیرنشدن در امور است. شناخته شده ترین نمونه ی انزواطلبی در کشورها را می توان تلاش امپراتوری ژاپن برای از میان برداشتن پیامدهای فرهنگی خارجی تا قبل از سده ی نوزدهم دانست که مداخله ی قهرآمیز بیگانگان آن را بی نتیجه ساخت.
البته شرط اساسی برای موفقیت این راهبرد وجود دارد؛ آن شرط این است که دولتی می تواند به این استراتژی متعهد شود که به لحاظ جغرافیایی و از لحاظ کارکردی دور از مناقشه ها و بحران های بین المللی باشد.
در جهان معاصر، برخی کشورها بجای کناره گیری کامل از امور بین المللی گرایش های انزواطلبانه از خود نشان می دهند. کره ی شمالی از جمله کشورهایی است که ضمن حفظ مناسبات اقتصادی و نظامی با دیگر دولت ها، از طریق به حداقل رساندن تماس های بین المللی خود و شهروندانش از موقعیت خود پاسداری می کند. سوییس نیز از جمله کشورهایی بوده است که هنوز سیاست انزوا (در حوزه سیاسی ) را دنبال می کند و از عضویت در نهادهای بین المللی چون سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و اتحادیه اروپا امتناع می کند و خواستار نوع غیر رسمی تری از مشارکت بین المللی بوده است.
***کشورها و راهبرد انزواطلبی
اتخاذ راهبرد، زیر تاثیر یک رشته عوامل داخلی و خارجی ممکن است. بنابراین امکان اتخاذ این راهبرد برای همه ی کشورها وجود ندارد. اگر ساختار قدرت در نظام بین الملل تک قطبی، دو قطبی یا سلسله مراتبی باشد، نمی توان انتظار داشت، راهبرد انزواطلبی در آن موقعیت اتخاذ و تعقیب شود یا نتیجه ی موفقیت آمیزی داشته باشد.
هر قدر ساختار قدرت در نظام بین الملل پراکنده تر باشد، امکان اتخاذ سیاست انزوا بیشتر می شود. به طور معمول واحدهای سیاسی که راهبرد انزوا را اتخاذ می کنند، از نظر اقتصادی و اجتماعی خود اتکا هستند و برای حفظ «شیوه ی زندگی» خود که شامل ارزش های اجتماعی، ساختارهای سیاسی و الگوهای اقتصادی است، لازم نیست در محیط خارجی به نفع خود تغییری ایجاد کنند. همچنین در بیشتر موارد این واحدها برای تامین نیازهای اقتصادی و اجتماعی خود به سایر واحدهای درون نظام وابسته نیستند. حتی اتخاذ جهت گیری انزواطلبانه را می توان ناشی از وجود تهدید نظامی، اقتصادی یا فرهنگی دانست. با وجودی که برخی واحدهای سیاسی به این علت که موانع جغرافیایی مانع تهاجم خارجی به آنها می شد، توانستند چندین سده راهبردهای انزوا را در پیش گیرند.
ویژگی های جغرافیایی و ژئوپلیتیکی کشورها نیز در امکان اتخاذ و موفقیت راهبرد انزوا موثر است. کشوری که در احاطه ی کوهستان های مرتفع، دریاهای وسیع یا دشت ها و صحراهای غیر مسکونی قرار دارد، به واقع از حفاظتی طبیعی برخوردار است. بُعد جغرافیایی، تهدیدها نسبت به کشور را کاهش می دهد و ویژگی های توپوگرافیک نیز به کاهش امکان بروز تهدید نسبت به کشور منجر می شود. در گذشته نیز ایالات متحده ی آمریکا نیز به علت موقعیت خاص جغرافیایی خود توانست سیاست انزوا را با موفقیت دنبال کند.
به طور معمول کشورهایی که انزوا را انتخاب می کنند، از مراکز تعارض در نظام بین الملل دور و از نظر اقتصادی و نظامی به نسبت مستقل هستند و از آن وحشت دارند که مبادا درگیری در مسایل بین المللی، ارزش های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آنها را در معرض خطر قرار دهد.
***ایالات متحده و بیش از دو سده انزوا
بیانیه ی کلاسیک انزواطلبی آمریکا برای اولین بار در سخنرانی «جورج واشینگتن» (George Washington) رییس جمهوری آمریکا در هنگام کناره گیری او از مقام خود در سال 1776 میلادی مطرح شد. محور اساسی این طرز تفکر سیاسی در این اصل نهفته بود که دولت آمریکا یک دولت جدید و ممتاز است و در صورت برقراری رابطه ی خیلی نزدیک با دنیای پیرامون، به ویژه با اروپا که دولت های عقب افتاده یی دارند، به مناسبات داخلی کشور آمریکا لطمه خواهد زد.
به همین دلیل دولت ایالات متحده معتقد بود که روابط آمریکا با پیرامون خود باید به روابط بازرگانی و اقتصادی محدود بشود.
اساس سیاست خارجی دولت آمریکا از سال 1823 تا درگیرشدن این کشور در جنگ جهانی اول در سال 1917 و بین دو جنگ جهانی، بر پایه ی ادامه ی سیاست انزواگرایی استوار بود. این سیاست انزواگرایی به دکترین «مونرو» (Monroe-Doctrine) موسوم است.
مطالعه ی تاریخ جهت گیری انزواطلبانه ی ایالات متحده ی آمریکا در سده ی نوزدهم، نشان می دهد که در آن زمان تمام شرایط لازم برای تعقیب این راهبرد، از جمله عواملی چون جدایی فلسفی و روحی، تمایزات ایدئولوژیک و سیاسی، امنیت نسبی نظامی و خودکفایی اقتصادی، موجود بود.
بعد از درگیر شدن دولت آمریکا در جنگ جهانی دوم، طرز تفکر انزواگرایی در آمریکا، کاربرد سیاسی خود را به میزان قابل ملاحظه یی از دست داد و در عمل ایالات متحده به عنوان یک پیروز در جنگ که توانسته بود به واسطه ی جنگ، صنایع و اقتصاد خود را رشد دهد و به عنوان بازیگری مهم وارد عرصه های بین المللی و جهانی شود. ایالات متحده با کنار نهادن انزواطلبی، مراوده ها و تامین منابع اروپای ویران شده از جنگ را بر عهده گرفت و برای سال ها اقتصاد و سیاست خود را پویا نگاه داشت.
«نوام چامسکی» نظریه پرداز برجسته ی روابط بین الملل در مورد سیاست انزوا طلبی آمریکا و برخی موافقان آن در این کشور اعتقاد دارد که مفهوم رقابت استثنایی و انزوا طلبی آمریکایی، گونه یی تاکتیکی از یک مکتب سکولار است و در این راستا تفاوتی بین آمریکا و آلمان نازی نیست و این دستگاه برای حفظ قدرت از این دکترین استفاده می کند.
این منتقد سیاست های دولت آمریکا می گوید که دکترین انزواگرایی موجب می شود که ما دیگر نتوانیم هدف صلح را یعنی کمک به فرونشاندن آتشی که دیگران روشن کرده اند، دنبال کنیم.
به طور خلاصه، استثناگرایی و انزواگرایی آمریکایی گونه یی تاکتیکی از یک مکتب سکولار است و از آنجا که هیچ جایگزین قابل تاملی وجود نداشت، این ایمان بازاندیشانه به تصویب رسید.
***انزوای خودخواسته و اجباری
در مقابل راهبردهای جمع گرایانه یی همچون سیاست تعهد و عدم تعهد، بعضی از بازیگران ممکن است به راهبرد انزواطلبی روی آورند. به طور معمول عقل ایجاب می کند در دوران تحکیم استقلال یک کشور تازه تاسیس یا کشوری که با انقلاب، تغییرهای شگرفی در اصول سیاسی خود ایجاد کرده است، از لحاظ خارجی به راهبرد انزواطلبی روی آورد. علت این امر آن است که بازیگری که تازه تاسیس شده و به لحاظ بروز انقلاب، خط مشی و مبانی جدیدی را پی ریخته است، توان لازم برای فعالیت هم زمان در دو صحنه داخلی و خارجی را ندارد. راهبرد انزواطلبی به صورت معمول در قالب راهبرد بلند دامنه ی حفظ وضع موجود طراحی و اجرا می شود.
وبسایت www.social-europe.eu می نویسد در سال های گذشته برخی کشورهای کوچک و با درآمد کم در مناطقی همچون آفریقا به دلیل منزوی بودن از اقتصاد بین الملل با مشکل های زیادی روبرو شده اند و فقط کشور رواندا با خروج نسبی از انزوا توانست تاحدودی بر مشکل هایش فایق بیاید. انزوا پدیده یی داخلی و خارجی است. اگر کشوری همچون سودان جنوبی، از نظر جغرافیایی در منطقه یی بسته قرار بگیرد و از بسیاری از امکانات ارتباطی محروم باشد، در داخل نیز با مشکل های متعددی روبرو می شود و مردم آن کشور هم به تدریج منزوی می شوند؛ زیرا ارتباط بین جوامع داخل کشور به شدت سخت و به تدریج کم و کمتر می شود. اگر کشوری دارای زیرساخت های مناسب برای مراوده های بین المللی نباشد نیز به همین سرنوشت در عرصه ی بین الملل دچار می شود؛ نمونه ی بارز انزوای اجباری بین المللی کشور سیرالئون است که با داشتن سواحل خوب و موقعیت جغرافیایی مناسب از جمله کشورهای منزوی در اقتصاد جهانی محسوب می شود.
دسته ی سوم نیز کشورهایی هستند که به علت سیاست های بین المللی از مراوده های بین المللی کنار گذاشته می شوند یا اینکه جایگزین هایی برای آنها تعبیه می شود. البته موقعیت جغرافیایی، اهمیت کشور، یا بزرگی و کوچک بودن آن و نقش و نفوذ منطقه ای و بین المللی کشورها می تواند در نتیجه ی سیاست منزوی سازی تاثیرگذار باشد.
کارشناسان اعتقاد دارند که کشورهای با درآمد متوسط نیازمند حضور در فعالیت های شبکه یی درهم تنیده ی جهان هستند تا این کشورها به تدریج مسیر حرکت به سوی نوسازی (مدرنیزاسیون) را طی کنند تا به تدریج به انزوای خود پایان دهند.
***امکان راهبرد انزواطلبی در دنیای امروز
اتخاذ راهبرد انزواطلبی در گذشته به دلیل محدود بودن حجم تعامل ها، خودبسندگی نسبی دولت ها، موقعیت خاص ژئوپلیتیک و ارتباطات ضعیف بین المللی، به مراتب از ادامه ی این جهت گیری در آغاز سده ی بیست و یکم آسان تر بوده است. در اختیار نداشتن قدرت و توانایی کافی برای تاثیرگذاری بر سیاست بین الملل، سبب می شد دولت ها، تحقق آرمان ها و اهداف خویش را نه در افق های دور دست سیاست بین المللی، بلکه در محدوده ی جغرافیایی معین جستجو کنند.
به طور قطع با تحولات شگرفی که اینک در عرصه ی روابط بین الملل و ارتباطات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پدید آمده است، در کنار مباحثی همچون کمرنگ شدن دولت-ملت، وابستگی متقابل کشورها، ارتباطات بین المللی، بازیگران غیر دولتی مانند شرکت های چند ملیتی و سازمان های غیردولتی بین المللی و نیازمند بودن کشورها به هم، دیگر این امکان وجود ندارد که دولتی به جهت گیری یادشده روی آورد و بتواند آسیب پذیری خود را به حداقل برساند.
*** ایران و انزوا
در زمان کنونی، انزواگرایی یا در انزوا قرار گرفتن برای تمام کشورها به منزله ی نابودی و خودکشی است و بر همین اساس کشورها به صورت خودخواسته کمتر آن را انتخاب می کنند و از طرف دیگر کشورهای قدرتمند در عرصه ی بین المللی از آن به عنوان حربه و وسیله یی برای تسلیم سازی دیگران استفاده می کنند.
برای دولت ها در عرصه ی بین الملل، انزواگرایی پذیرفتنی نیست؛ بلکه داشتن روابط با بیگانگان در صحنه ی بین الملل امری ضروری به شمار می رود.
«اندرو هندرسون» کارشناس مسایل اقتصادی و اجتماعی در وبسایت «سرمایه داری رونده» (nomadcapitalist.com) انزوا در جهان کنونی را رفتن به استقبال مرگ اقتصادی می داند و می نویسد: منزوی ساختن خود از دیگر کشورهای جهان نمی تواند اتفاق خوبی باشد حتی برای آمریکای فعلی، اکنون هیچ کشوری نمی تواند به صورت جزیره ای عمل کند؛ زیرا به تدریج تضعیف می شود و همین امر سقوط و نابودی کشور را به همراه خواهد داشت.
در صحنه ی بین المللی، پیوستگی های زیادی در زمینه های مختلف میان کشورها و دولت های مختلف به وجود آمده است و این پیوستگی ها به گونه یی است که تامین نیازها را به صورت مستقل مشکل می سازد و به همین دلیل، شاهد گسترش ارتباطات هستیم. دولتی می تواند از عهده ی انجام وظایف خود برآید که ضمن داشتن این ارتباطات، استقلال خود را نیز حفظ کند.
همانطور که گفته شد یکی از دلایل انزوا گرایی موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی یک کشور است که زمینه های اولیه برای انزوا را آماده می کند. برخی در ایران نیز اعتقاد دارند ظرفیت های ایران به حدی بالا است که می تواند خود پاسخگوی نیازهای خود باشد و نیازی به دیگر کشورها ندارد. این گروه توجه ندارند که ممکن است بتوان نیازهای اولیه ی خود را برآورده ساخت اما تحولات بین المللی و منطقه یی شرایطی را تحمیل می کند که کشور ما را درگیر خود می سازد.
جمهوری اسلامی ایران ظرفیت های مختلفی را دارا است که یکی از مهمترین این امتیازها، موقعیت ژئوپلتیک و راهبردی ایران در منطقه است. ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت خام و گاز طبیعی در جهان است که مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان است و مشتریان بزرگ آن اقتصادهای در حال رشد چین و هند و نیز ژاپن، کره جنوبی، تایوان و کشورهای اروپایی هستند.
حضور در میان کشورهای بی ثبات منطقه و شرایطی که منطقه را به عنوان سرچشمه ی دهشت افکنی (تروریسم) در جهان در آورده است و حضور قدرت های جهانی در منطقه و به ویژه خلیج فارس نمی تواند ایران را نسبت به تحولات منطقه یی بی علاقه کند. این درحالی است که برخی رقیبان منطقه یی ایران و حتی کشورهای ذره یی حاشیه ی جنوبی خلیج فارس با سرعت هر چه تمام تر در تلاش هستند تا پای این قدرت ها به همراه اقتصادهای آنها را در همسایگی جمهوری اسلامی ایران مستحکم تر کنند.
افزون بر این جمعیت و بازار مصرف ایران نیز احتیاج به تامین سرمایه، شغل، تولید و صنایع پیشرفته برای تامین نیازهای ما را مورد تاکید بیشتر قرار می دهد. پرکردن این ظرفیت های خالی بدون استفاده از سرمایه گذاران خارجی و بسط و گسترش تعامل های اقتصادی با کشورهای پیشرفته ممکن نیست.
«محمدهاشم پسران» استاد بین المللی اقتصاد و کاندیدای جایزه ی نوبل اقتصاد جهان تاکید دارد در اوضاع کنونی جهان خروج از انزوا و گسترش تعامل با جهان خارج لازمه ی توسعه است.
کارشناسان مسایل اقتصادی، انزوای اقتصادی را یکی از دلایل مهم عقب افتادگی کشورها می دانند و اعتقاد دارند فقط کشوری می تواند مسیر رشد و پیشرفت را طی کند که با تدبیر وارد تعامل های اقتصادی با جهان خارج شود. به نظر این استاد بازنشسته ی دانشگاه های انگلیس، چین و هند، در گذشته جایی در اقتصاد جهانی نداشتند، اما در زمان حاضر سهم چشمگیری در سطح جهان یافته اند؛ چراکه ارتباطات خود را در دنیا اصلاح کردند. اکنون ارتباط اقتصادی کشورها مهم تر از ارتباط داخلی آنها است؛ زیرا این امر و انتقال فناوری با تجارت تحقق می یابد. بدون خرید و تجارت نمی توان فناوری را انتقال داد.
به نظر پسران، اکنون ارتباطات در سطوح مختلف علمی و کاربردی، مهم ترین عامل توسعه ی اقتصادی کشورها و منشا سرمایه گذاری و ورود فناوری شده است و با توجه به اینکه نمی دانیم هر سال چه کشوری توسعه خواهد یافت و با شرایط خوبی روبرو می شود، بنابراین باید ارتباطات اقتصادی را با کشورها گسترش دهیم. برای نمونه چند سال گذشته کالاهای ژاپنی را بی کیفیت می دانستند، اما در زمان حاضر این کشور کالاهای با کیفیت تولید می کند. حالا هم نوبت چین است که گفته می شود کالای بی کیفیت تولید می کند، در حالی که از طریق همین روشی که چین دنبال می کند، نوآوری هایی برای خود و دیگر کشورها ایجاد کرده است.
وبسایت اندیشکده ی «بروکینگز» در آمریکا نیز در تحلیلی با عنوان «انزوا و بن بست اقتصادی» (Isolation and Stalemate) که در سال 2012 منتشر شد، اعتقاد دارد در دوره یی که کشورهای جهان به شدت به همکاری یکدیگر نیاز دارند، کنار کشیدن یک کشور می تواند نتایج بسیار بدی را برای آن کشور یا اقتصاد جهان داشته باشد. این گزارش، ایالات متحده را به عنوان نمونه ذکر می کند و اعتقاد دارد انزوای کشوری همچون آمریکا روندی معکوس بر اقتصاد جهان دارد و باعث می شود نه تنها رکود موجود از بین برود بلکه تلاش های انجام شده برای رویارویی با بحران اقتصادی را ناکارآمد می کند.
بر اساس این گزارش در حالی که کشورهای در حال رشد برای برون رفت از این شرایط تلاش می کنند، خروج یا کناره گیری کشورهای توانمند از تعامل های اقتصادی می تواند بر اقتصاد جهانی تاثیر منفی بگذارد.
*از: حسین عباسی نسب(گروه پژوهش های خبری)
پژوهش**9130**2054
*منابع:
- دانش نامه در علم سیاست، علی رحیق اعضان، انتشارات فرهنگی صبا، 1384.
-وبسایت ها:
http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=43080
http://www.bashgah.net/fa/category/show/57592
http://fa.uscloseup.com/content/49251
http://www.gostareshonline.com/culture-arts/1362780
http://www.turkishweekly.net/columnist/3846/-from-isolation-to-cooperation-iran-at-davos.html
http://nomadcapitalist.com/2014/01/13/how-governments-forget-history-curse-of-economic-isolation/
http://www.social-europe.eu/2012/02/the-economics-of-isolation-and-the-role-of-aid/
http://www.brookings.edu/research/articles/2012/07/isolation-stalemate-lombardi
انتهای پیام /*
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 42]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها