محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832367142
القاعده و تشدید اختلاف های درون سازمانی
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
القاعده و تشدید اختلاف های درون سازمانی تهران-ایرنا- مرگ بن لان و مرکز زدایی در سازمان دهشت افکن (تروریستی) القاعده باعث شده گروه های مختلف منتسب به این سازمان از القاعده مرکز دورتر شوند و با پراکنده شدن این گروه ها، تمرکز آن ها بیشتر بر اهداف محلی باشد تا هدف اصلی مبارزه با غرب.
تارنمای «بی.بی.سی» چهاردهم بهمن ماه اعلام کرد «ایمن الظواهری» سرکرده القاعده، در بیانیه ای مدعی شده است گروه موسوم به «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) شعبه ای از سازمان القاعده نیست.
بر پایه این منبع، در این بیانیه همچنین گفته شده است القاعده مسوولیت اقدام های گروه داعش را بر عهده نمی گیرد.
الظواهری در این بیانیه تاکید کرده است گروه داعش نه برای تشکیل شدنش از القاعده اجازه خواسته و نه القاعده این گروه را تایید کرده است.
خرداد ماه گذشته نیز الظواهری از گروه داعش خواسته بود سوریه را ترک کند و به عراق بازگردد. وی همچنین گفته بود که «جبهه النصره» به عنوان شاخه القاعده در سوریه فعالیت خواهد کرد.
«ابوبکر البغدادی» رهبر گروه داعش، در پاسخ به الظواهری گفته بود ˈتا زمانی که خون در رگ و چشمی برای دیدن داریم، در سوریه باقی خواهیم ماندˈ.
با نگاهی عمیق تر به این بیانیه می توان گفت که به نظر می رسد سازمان القاعده مرکزی سعی دارد بار دیگر تسلط خود بر گروه های منتسب به القاعده را به دست آورد. بر همین بنیاد است که ما شاهد مخالفت سازمان مرکزی با گروه افراطی «دولت اسلامی عراق و شام» هستیم.
همانگونه که «بن هابردجان» (ben hubbardjan) در مقاله ای در روزنامه «نیویورک تایمز» مطرح می کند برای اولین بار در تاریخ یک گروه دهشت افکن (تروریستی) بدنام جهانی است که یکی از زیرشاخه های آن آشکارا از رهبری بین المللی خود سرپیچی می کند (1).
**نگاهی بر سازمان القاعده پس از مرگ اسامه بن لادن
گروه القاعده که در سال 1366 به رهبری ˈاسامه بن لادنˈ و با حمایت ایالات متحده آمریکا در شهر «پیشاور» پاکستان تشکیل شد و تا زمانی که شروع به گسترش حیطه فعالیت خود در بیرون از افغانستان کرد سازمان واحد و متمرکزی داشت. این تمرکز تا زمان مرگ بن لادن در اردیبهشت ماه 1390 نیز کمابیش حفظ شد و سازمان مرکزی بود که نقش اصلی مدیریت عملیات علیه غرب را بر عهده داشت.
رهبری بن لادن و توانایی وی در متمرکز نگه داشتن القاعده باعث شده بود ایالات متحده در مبارزه با این سازمان با چالش های بنیادی روبرو شود.
پس از مرگ بن لادن اما رهبری مرکزی این گروه تضعیف شد و در عوض، خشونت های گروه های نزدیک به القاعده در کشورهای مختلف از آفریقا تا خاورمیانه به شدت افزایش یافت.
از این تاریخ هر چند ایمن الظواهری رهبری القاعده را در دست گرفت، اما وی هیچ گاه نفوذ بن لادن را نداشته و نتوانسته بر همه گروه های وابسته به القاعده تسلط داشته باشد.
بن لادن از توانایی بالایی برای تامین مالی جهت جذب اعضا و انجام عملیات های سازمان القاعده برخوردار بود. همچنین توانایی وی در متمرکز نگه داشتن سازمان و پایبند کردن اعضا به سازمان مرکزی قابل توجه بود (2).
مرگ بن لادن و پراکندگی گروه های منتسب به القاعده برخی از محققین را بر آن داشته تا القاعده را بیش از آنکه یک سازمان بدانند، نوعی ایدئولوژی فراگیر تعریف کنند. در این ارتباط، «ویلیام مک کانتس» تحلیلگر گروه های جهادی در موسسه «بروکینگز»، ایدئولوژی القاعده را نوعی ایدئولوژی فراگیر می داند که با نمادها و راه هایی که مردم را تحریک می کند، گسترش می یابد. این مساله به این معنی است که مبارزه با گروه های وابسته به القاعده تا چه اندازه دشوار است و نمی توان تعریف دقیقی از القاعده و اینکه چه کسانی را باید زیر پرچم این گروه قرار داد، ارایه کرد (3).
بنابراین می توان گفت پس از حملات 11 سپتامبر و پراکنده شدن شاخه های مختلف القاعده در کشورهای مختلف و بویژه پس از مرگ اسامه بن لادن، آنچه این گروه های پراکنده را به یکدیگر متصل می کند، نه سازمان مرکزی بلکه کمینه ای از ایدئولوژی مبتنی بر تفسیر خاصی از اسلام است.
**مرکز زدایی در القاعده؛ ضعف یا قوت؟
از آنجایی که سازمان هایی مانند القاعده در آغاز کار دور محور رهبری «فره مند» شکل می گیرند، با مرگ وی اغلب دچار نوعی فروپاشی ساختاری و پراکندگی شکلی می شوند. مرگ بن لادن نیز برای سازمان القاعده پیامدهای سنگینی در بر داشت و باعث شد سازمان با خلاء رهبری روبرو شود؛ رهبری که هم توانایی سازمانی داشته باشد، هم تایید اعضای سازمان را.
بر این پایه، بسیاری بر این اعتقادند که پس از مرگ بن لادن، سازمان القاعده دچار نوعی فروپاشی ساختاری شده است که باعث شده گروه های کوچک پراکنده همانند قبل نفوذ سازمان مرکزی –که اکنون به رهبری ایمن الظواهری اداره می شود- را نپذیرند. این تحلیل گران این امر را به معنای نوعی شکاف ساختاری در سازمان می بینند که باعث تضعیف آن در بلند مدت خواهد شد.
اما برخی دیگر با توجه به شواهد موجود بر این اعتقادند که مرکز زدایی القاعده باعث تضعیف این گروه نشده است بلکه با پیوندی که شبکه های مختلف القاعده در کشورهای مختلف با یکدیگر دارند، این سازمان از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار شده است. گروه های کوچک تر در عین حال که رابطه خود با سازمان مرکزی را حفظ می کنند، می توانند با گروه های شبه نظامی دیگر نیز همکاری داشته باشند(4).
**بیانیه الظواهری و هدف از صدور آن
در چنین فضای پیچیده و مبهمی است که فعالیت های گروهی مانند داعش باعث شکاف در ساختار سازمانی القاعده شده است و سازمان مرکزی به رهبری الظواهری سعی دارد با دور کردن برخی گروه هایی که خارج از چارچوب دستوری سازمان مرکزی فعالیت می کنند بار دیگر تمرکز را به سازمان بازگرداند.
به نظر می رسد القاعده از بیانیه سیزدهم بهمن ماه خود چند هدف را دنبال می کند: نخست اینکه این گروه سعی دارد تسلط خود در عرصه میدانی نبرد در سوریه را به دست آورد. گروه داعش با درگیری هایی که با گروه های دیگر به راه انداخته سعی دارد یکه تاز میدان در سوریه باشد اما این چیزی نیست که خواسته ایمن الظواهری به عنوان رهبر گروهی فرامنطقه ای باشد.
همچنین الظواهری جبهه النصره را مسوول جنگ در سوریه و داعش را مسوول جنگ در عراق قرار داده است و از داعش خواسته به عراق نقل مکان کند. اما گروه داعش افزون بر اینکه بخشی از نیروهای خود را وارد استان انبار عراق کرده، همچنان به مبارزه خود در سوریه ادامه می دهد؛ جایی که بنا به خواسته ظواهری باید در اختیار جبهه النصره باشد.
از طرف دیگر، داعش با اقدام های خشونت آمیز خود صورت نامطلوبی از گروه های تندرو بر جا گذاشته است و باعث شده کشورهای غربی ضد فعالیت آن ها در سوریه متحد شوند و خواستار حذف این گروه از سوریه شوند. هر چند القاعده نیازی به تایید کشورهای دیگر ندارد و تاکنون نشان داده در پیگیری اهداف خود از هر ابزاری استفاده می کند، اما خشونت های داعش در سوریه که باعث اجماع بین المللی برای رویارویی با این گروه شده، باعث شده همکاری های بین المللی ضد القاعده و تلاش برای دستگیری اعضای آن افزایش یابد. از طرفی دیگر، سرپیچی ابوبکر البغدادی از دستورات الظواهری این نکته را ایجاد خواهد کرد که چنین اقدامی باعث شکاف در هسته مرکزی القاعده شود.
همانگونه که خبرگزاری «رویترز» در گزارشی در رابطه با بیانیه سازمان القاعده عنوان می کند، یکی دیگر از اهداف سازمان مرکزی القاعده از این بیانیه تلاش برای متمرکز کردن اقدام ها علیه «بشار اسد» به جای درگیری گروه های شورشی با یکدیکر است. این در حالی است که دولت سوریه در ماه های گذشته پیروزی های بسیاری را در عرصه نبرد میدانی به دست آورده است. این اقدام همچنین باعث تقویت گروه النصره-به عنوان گروه مورد تایید القاعده- خواهد شد.(5)
**نتیجه گیری
بنابراین در تحلیل پایانی باید گفت، سازمان القاعده پس از مرگ اسامه بن لادن دچار نوعی مرکز زدایی شده است که پراکندگی ساختاری این سازمان و انشعاب گروه های مختلف از آن را به دنبال داشته است. این امر باعث نوعی تغییر گرانیگاه تمرکز عملیاتی گروه های وابسته به القاعده شده است.
بر این پایه می توان گفت القاعده که زمانی اصل بنیادی و هویت بخش خود را مبارزه با غرب و نفوذ غرب در جهان اسلام تعریف می کرد، در زمان حاضر بیشتر به اهداف محلی در داخل کشورهای اسلامی توجه دارد و به نظر می رسد مبارزه با غرب را فعلا از دستور کار خارج کرده است.
در چنین چارچوبی است که در سوریه ما شاهد مبارزه این گروه ها با یکدیگر و با دولت اسد هستیم (در سوریه حتی ما شاهد اتحاد طبیعی این گروه ها با آمریکا-دشمن اصلی جهان اسلام از نگاه القاعده-هستیم). در عراق این گروه ها ضد دولت مالکی می جنگند (در حالیکه هدف اصلی گروه موسوم به «دولت اسلامی عراق» یا داعش بعدی، مبارزه با نیروهای آمریکایی در عراق بود)، در لیبی ضد شواری انتقالی در جنگ هستند، در لبنان حزب الله را هدف گرفته اند، در یمن با شیعیان زیدی و دولت مرکزی مبارزه می کنند (هر چند که می توان گفت گروه «القاعده در شبه جزیره عربستان» تنها گروه القاعده است که همچنان علیه غرب نیز مبارزه می کند) و در کشورهای آفریقایی نیز وارد درگیری های قومی شده اند. این دقیقا خلاف خواسته اصلی این گروه مبنی بر مبارزه با غرب و نفوذ غرب در منطقه است.
با توجه به این شرایط، به نظر می رسد الظواهری سعی دارد با حذف برخی گروه ها، سازمان القاعده را بار دیگر علیه غرب بسیج کند.
منابع:
1-hubbardjan ben (2014), the franchising of al qaeda, http://www.nytimes.com/2014/01/26/sunday-review/the-franchising-of-al-qaeda.html?_r=0
2-jenkins brianmikhael (2012), al qaeda in its third decade, rand corporation
3-hubbardjan ben (2014), the franchising of al qaeda, http://www.nytimes.com/2014/01/26/sunday-review/the-franchising-of-al-qaeda.html?_r=0
4-zimerman khaterine (2013), the al qaeda network, www.criticalthreat.org
5-http://www.reuters.com/article/2014/02/03/syria-crisis-qaeda-idUSL5N0L80JJ20140203
از مهدی جوکار- گروه تحقیق و تفسیر خبر
پژوهش**م.ج**1358
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
17/11/1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]
-
گوناگون
پربازدیدترینها