واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: یکشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۲ - ۰۹:۲۸
نتایج یک پژوهش نشان میدهد سطح سرمایه اجتماعی در بین حاشیهنشینان نسبت به ساکنان دیگر مناطق شهری، کمتر از حد متوسط است. به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا این پژوهش ابتدا با توضیحاتی درباره عوامل مختلف موثر بر سلامت جسمی و روانی انسان این عوامل را شامل پیچیدگیهای روزافزون زندگی شهری، نابرابریهای شدید اقتصادی، فشارها و تناقضات گوناگونی که انسان شهری هر روز با آنها سر و کار دارد دانسته و میافزاید: از جمله عوامل اجتماعی که تاثیر بسزایی بر سلامت روانی افراد دارد میتوان به مشکلات دائم مانند فقر مزمن، تحصیلات ناکافی، نداشتن حمایت برای کاهش فشارها و زندگی در مناطق پرخطر یا ناامن و همچنین حوادث غیرمترقبه و ناگوار در زندگی مانند طلاق ، مرگ نابهنگام عزیزان و از دست دادن شغل اشاره کرد. از بین گروههای مختلف ساکن در شهرها حاشیهنشینان احتمالا بیشتر در معرض این گونه مشکلات قرار دارند. برخی متخصصان سلامت میزان ابتلا به این گونه بیماریها در ایران را بین 21 تا 35 درصد گزارش کردهاند. نتایج تحقیقات حاکیست که افراد طبقات پایینتر جامعه معمولان بیشتر دچار مشکلات روانی میشوند. از طرف دیگر داشتن روابط اجتماعی قوی و شبکههای حمایتی، میتواند به افراد در روبهرو شدن و غلبه کردن بر بسیاری از مشکلات کمک کند. افراد جامعه یا گروه با ایجاد رابطه با یکدیگر و استمرار در این رابطهها دارای میزانی از سرمایه اجتماعی میشوند که در مواقع ضروری در حل مشکل خود از آن استفاده میکنند. نتایج تحقیقات در ارتباط با میزان برخورداری حاشیهنشینان از سرمایه اجتماعی یکسان نیست؛ از طرفی از آن جا که بیشتر افراد محلههای حاشیهنشین فقیر و کمسواد مهاجر هستند،احتمالا امکان ایجاد روابط مستر و طولانی که به اعتمادسازی منجر شود را ندارند؛ بنابراین عموما دارای سرمایه اجتماعی بالا نیستند. پژوهش حاضر که توسط منصور حقیقتیان، و با همکاری الهه جعفری انجام شده، به روش پیمایشی به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی درونگروهی با سلامت روان حاشیهنشینان پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق افراد بالای 16 سال ساکن در دو ناحیه حاشیه شهر اصفهان بوده است که جمعیتی حدود 125 هزار نفر را شامل شده است. از بین این افراد 357 نفر به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند. شاخصها و بارهای مالی عاملی متغیر سرمایه اجتماعی را مواردی همچون انجمنهای خیریه و کمک به بیماران خاص، فراخوانهای عمومی، شرکت در جشنهای مذهبی،احساس خانه خود را داشتن در اجتماعات محلی، قابل اعتماد دانستن بیشتر مردم، همه به فکر خودشان هستند، کمک گرفتن از همسایه برای نگهداری فرزند کوچک تنها در منزل و ... و شاخصهای عاملی متغیر سلامت روان نیز بر اساس استاندارد سازمان بهداشت جهانی مواردی همچون «به دلیل نگرانی زیاد، خوابم بسیار کم شده،پس از خوابیدن در شب از خواب بیدار میشوم، زمان زیادی طول میکشد تا به خواب بروم، کاملا خوب و سالم هستم، به داروهای تقویتی نیاز دارم ، ضعف دارم و مدام خسته می شوم،گاهی فشارهایی به سرم وارد میشود» و مواردی از این قبیل تشکیل میدهند. در این تحقیق بیش از 60 درصد نمونهها متاهل و نزدیک به نیمی از آنها دارای تحصیلات زیردیپلم و بیش از 35.40 درصد در مقطع دیپلم هستند. یعنی بیش از 85 درصد آنها دارای تحصیلاتی نیستند که ّبا آن شغل مناسبی به دست آورند. درآمد ماهانه بیش از نیمی از آنها کمتر از 300 هزار تومان در ماه بوده که این مساله با توجه به بعد خانوار جالب توجه است. بیش از نیمی از پاسخگویان نیز بیکار و میانگین سنی پاسخگویان 31 سال بوده است. همچنین میزان سلامتی هر دو جنس در نمونههای تحقیق، در حد متوسط بوده است. آن گونه که یافتههای این تحقیق نشان داده است سرمایه اجتماعی ساختاری افراد حاشیهنشین از نوع شناختی ذهنی آن کمتر و از ابعاد سرمایه اجتماعی شناختی نیز اعتماد در سطح پایینتری قرار دارد. در مجموع سرمایه اجتماعی آنها کمتر از حد وسط نظری است. یافتههای این پژوهش حاکی از وجود رابطه مثبت و معنیدار بین اعتماد اجتماعی و سلامت روان و انسجام اجتماعی و سلامت روان است. همچنین بین شاخصهای سرمایه اجتماعی، هنجارهای غیررسمی همبستگی قویتر با سلامت روان نسبت به متغیرهای دیگر نشان داده است. آنچه این تحقیق نتیجه گرفته حاکی از آن است که هر چه میزان سرمایه اجتماعی افراد افزایش یابد سلامت روان آنها نیز افزایش مییابد و بر عکس. بر اساس این یافتهها متغیرهای جنس، سرمایه اجتماعی، سن و پایگاه اقتصادی اجتماعی تاثیر معنیداری بر سلامت روان دارد. از بین متغیرهای اجتماعی، سرمایه اجتماعی بیشترین سهم را در تبیین سلامت روان دارد. در مورد سطح کمتر از حد متوسط اعتماد در بین حاشیهنشینان باید خاطرنشان کرد که تحقیقاتی که بین جوامع شهری غیرحاشیهنین ایران نیز انجام شده عموما بیانگر میزان متوسط یا کمتر اعتماد به افراد ناآشناست و در واقع نشان میدهد شعاع اعتماد افراد شهری خیلی زیاد نیست. این پژوهش تاکید دارد که مسوولان فرهنگی کشور بخصوص شهرداریها از طریق فعالیتهای فرهنگی و ورزشی باید شاخصهای سرمایه اجتماعی در حاشیه شهرها را افزایش دهند. انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]