محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828977073
نگاهي به بازيهاي كودكان خوزستاني
واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: نگاهي به بازيهاي كودكان خوزستاني
بازي در فرهنگ لغات، سرگرمي، مشغوليت، تفريح، لعب، كار، ورزش و فريب معني شده است. زيست‌شناسان باور دارند كه علاقه‌ي انسان به بازي و كنجكاوي با كشف و شناخت محيط اطراف ارتباط دارد. روان‌شناسان هم مي‌گويند نياز انسان به بازي در حقيقت، مصرف انرژي نهفته در وجود او است و جامعه‌شناسان بازي را وسيله‌اي براي تمرين انسان در زندگي اجتماعي توصيف مي‌كنند.
به گزارش ايسنا، درباره‌ي اينكه بازي كردن از چه زمان و مكاني آغاز شد، اطلاع دقيقي در دست نيست؛ ولي از نوشته‌ها، كتيبه‌ها و نقوش غارها و ديوارها اين‌طور استنباط مي‌شود كه بازي‌ها نوعي سخن گفتن، انتقال اطلاعات و معلومات، ايجاد و حفظ آمادگي جسماني در برابر جنگ‌ها، ايجاد سرور و نشاط، شكرگزاري به درگاه خداوند و … بوده‌اند. بازي‌ها ويژگي‌هاي مختلفي مانند ابزار و امكانات، مكان، گستره‌ي بازي، سن و جنسيت دارند.
بازيهاي محلي، بخشي از فرهنگ‌ها محسوب مي‌شوند كه متناسب با وضعيت اقليمي و فرهنگي هر منطقه‌اي طراحي شده‌اند و هماهنگي و همراهي با جغرافيا و فرهنگ، رمز ماندگاري آن‌هاست. بازي‌ها نمودهاي اجتماعي و فرهنگي هر اجتماع و تبلوري از فرهنگ و ميراث مردم هستند. در هر منطقه به فراخور شرايط اقليمي، فرهنگي، زباني و تاريخي بازيهاي خاصي وجود دارد. صاحب‌نظران حوزه‌ي تعليم و تربيت معتفدند كه تفريح و سرگرمي جزو نيازهاي بشر در اعصار مختلف است و نحوه‌ي انجام اين تفريح‌ها و گذراندن اوقات فراغت در طي زمان تغيير مي‌كند.
وفا عبادي - پژوهشگر انسان‌شناسي - در پژوهشي به برخي بازيهاي روستاي «كريم‌آباد» از توابع بخش و شهر زهره (چم خلف عيسي) و شهرستان هنديجان كه يكي از شهرستان‌هاي جنوب شرقي استان خوزستان است، پرداخته است.
عظيم‌الغطا
يكي از بازيهاي رايج اين منطقه «عظيم‌الغطا» است. اين بازي در شب‌هاي مهتابي انجام مي‌شود و نحوه‌ي انجام آن به اين صورت است كه تعدادي دور هم جمع مي‌شوند و كسي برحسب سن يا قرعه انتخاب مي‌شود تا تكه استخواني تهيه كند. عصايي هم با توافق اعضا در 20 متري محل بازي قرار داده مي‌شود. سپس بازيكنان چشمهاي‌شان را مي‌بندند و شخص انتخاب‌شده در همان لحظه استخوان را به نقطه‌اي پرت مي‌كند و بازي شروع مي‌شود. افراد هنگام گشتن به‌دنبال استخوان اين بيت را مي‌خوانند:
هنا طاح ياچكته / اييت العيوز او خمته
استخوان اينجا افتاد و صدايش آمد/ پيرزن آمد و آن را برد
همان‌طور كه افراد در حال گشتن به‌دنبال استخوان هستند، كسي كه آن را پيدا مي‌كند، آرام آرام به طرف عصا مي‌رود تا عصا و استخوان را به‌دست گيرد و برنده بودن خود را اعلام كند. اگر بين راه، ديگر اعضاي گروه از بودن استخوان در دست او آگاه شوند، او را دنبال مي‌كنند تا مانع رسيدنش به عصا و برنده شدنش شوند. اگر فرد با چالاكي بتواند به عصا برسد، برنده‌ي بازي مي‌شود. اين بازي بين پسران 15 تا 25 ساله رواج دارد و در گروه‌هاي 10 تا 12 نفره اجرا مي‌شود. در برخي مواقع آن‌ها به جاي عصا يا چوب، چاله‌اي كوچك حفر مي‌كنند كه در اين صورت استخوان را در آن مي‌گذارند و پيروزي خود را اعلام مي‌كنند.
اچعاب
روي پاي گوسفند، كمي بالاتراز سُم، استخوان مربع‌شكلي وجود دارد كه به آن چعب مي‌گويند. در اين منطقه از خوزستان، يك بازي دو نفره به نام «اچعاب» رواج دارد كه در آن، از اين استخوان استفاده مي‌كنند. در اين بازي اين استخوان‌ها را به رنگ‌هاي مختلفي رنگ مي‌كنند و به فاصله‌ي سه متر، دو حفره در امتداد هم در زمين مي‌كنند. سپس بازي آغاز مي‌شود به اين صورت كه افراد بايد به نوبت چعب را در فاصله‌ي معيني به داخل حفره بيندازند.
اگر فردي بتواند در دو مرحله‌ي نوبت خود، دو چعب خود را در حفره‌ها قرار دهد، موفق مي‌شود يك چعب از رقيب خود، به‌عنوان پاداش بگيرد. هر كدام از آن‌ها كه هنگام بازي زودتر بتواند چعب‌هاي خود را در حفره‌ها قرار دهد، برنده مي‌شود و هر فردي از اين دو نفر كه بتواند با چعب خود چعب ديگري را بزند در واقع توانسته است امتياز ديگري به خود اختصاص دهد و دوباره نوبت زدن چعب ديگري را بگيرد. اين بازي بين پسران 6 تا 12 ساله انجام مي‌شود. اين بازي كه از قديم رايج بود، امروزه اندكي تغيير كرده است و در آن به جاي چعب، از تيله يا گلوله استفاده مي‌شود.
طمت اِخريزه
يكي ديگر از بازيهاي اين منطقه «طمت اخريزه» نام دارد. اين بازي هنگام شب كه هوا تاريك است انجام مي‌شود. انجام اين بازي بين دختر و پسر مشترك است، ولي دختران به اين بازي رغبت بيشتري نشان مي‌دهند. اين بازي به اين شكل است كه دو چاله‌ي كوچك حفر مي‌كنند و يك مهره‌ي رنگي را كه بيشتر قرمز و سبز است درون يكي از حفره‌ها مي‌گذارند و آن را با خاك و كود پنهان مي‌كنند. طرف مقابل بايد حدس بزند كه در كدام يكي از گودال‌ها، مهره پنهان شده است. در صورت تشخيص درست، بازي را مي‌برد. اين بازي دو يا چهار نفره است.
شگ و شگ
يكي از بازيهاي اين منطقه «شگ و شگ» نام دارد. اين بازي بين پسران 10 تا 15 ساله انجام مي‌شود و به اين صورت است كه دو نفر با دست پاي خود را مي‌گيرند و بايد با يك پا حدود سه متر را كه اندازه‌ي آن با نشانه‌اي مشخص مي‌شود حدود دو تا سه بار بروند و برگردند. آن‌كه در اين مدت پاي خود را به زمين نگذارد برنده است. برنده با برنده‌ي گروه ديگر رقابت مي‌كند و باز برنده‌ي بعدي با برنده‌ي گروه بعدي رقابت كند.
عصيت برأس
يكي ديگر از بازيهاي رايج اين منطقه «عصيت برأس» است. اين بازي بين پسران انجام مي‌شود و به اين صورت است كه بازي‌كنندگان يك نفر را انتخاب مي‌كنند و به او يك چوب دستي مي‌دهند. بعد چشمانش را مي‌بندند و بازي‌كنندگان ديگر يك چوب دستي ديگر را حدود 20 متري او در زمين فرو مي برند و بعد به درست و غلط شروع به هدايت او مي‌كنند. او بايد چوب دستي را كه در دستش قرار دارد آرام‌آرام به طرف جلو ببرد تا چوب دستي‌اش به چوبي كه در زمين قرار داده شده بخورد. اگر اين اتفاق بيفتد، او بازي را برده است وگرنه به او اجازه مي‌دهند دو تا سه بار اين كار را تكرار كند و اگرموفق نشد، درهمان حالت چشم‌بسته به او حمله‌ور مي‌شوند و او را مي‌زنند.
اِمحيبس
يكي ديگر از بازيهاي رايج در اين منطقه «اِمحيبس» نام دارد. اين بازي بين دختران و پسران محبوب است و بازي‌كنندگان آن هم بيشتر در سن هشت تا 18 سال قرار دارند. گاهي ديده مي‌شود كه گروه دختر و پسر در اين بازي در مقابل هم رقابت مي‌كنند. نحوه‌ي انجام «اِمحيبس» به اين شكل است كه بعد از يارگيري، بازي‌كنندگان در مقابل هم مي‌نشينند و دستان‌شان را با يك پارچه‌ي مشترك پنهان مي‌كنند. بعد از انجام اين كار، طي يك قرعه‌كشي، انگشتري به يك گروه تعلق مي‌گيرد و يك نفر از همان گروه، مسوول پنهان كردن آن در دستان افراد گروه خود مي‌شود و انگشتررا در مشت يكي از اعضاي گروه مي‌گذارد و بعد همه با هم دست‌هاي مشت‌شده را بيرون مي‌آورند. گروه رقيب مي‌تواند درباره‌ي اينكه انگشتر در مشت چه كسي است، چهار بار حدس بزنند. اگر حدس‌شان درست باشد برده‌اند، ولي اگر حدس‌شان اشتباه باشد، كساني كه سنگ را در مشت خود داشتند، مي‌برد. بازنده بايد براي همه شيريني يا خوراكي بخرد.
حص‌الطليه
يكي از بازيهاي رايج اين منطقه «حص‌الطليه» است. اين بازي مورد استقبال دختران و پسران قرار مي‌گيرد. سن شركت‌كنندگان در «حص‌الطليه» بين هفت تا 10 سال است و در گروه‌هاي 10 تا 15 نفره انجام مي‌شود. نحوه‌ي انجام اين بازي به اين شكل است كه يك نفر به‌عنوان گرگ انتخاب مي‌شود و بقيه‌ي اعضاي گروه نقش گوسفند را بازي مي‌كنند. بين اعضا، فردي كه از بقيه كوچكتر است با نام بره‌ي كوچك در صف افرادي كه نقش گوسفند را بازي مي‌كنند، در جايگاه نفر سوم قرارمي‌گيرد. افرادي كه يكديگر را مانند زنجير مي‌گيرند در مقابل گرگ در دو متري صف قرار مي‌گيرد. نفر سوم هم كه نقش بره‌ي كوچك را بازي مي‌كنند صداي بع‌بع راه مي‌اندازد.
گرگ بازي در اين هنگام مي‌گويد:
حص‌الطليه عندكم (از ميان شما صداي يك بره مي‌آيد، شما يك بره داريد)
و در مقابل گوسفندان هم مي‌گويند:
ولله ما عندنا (به خدا قسم نزد ما نيست)
گرگ در حالي كه با تكرار، مصراع‌ها را تكرار مي‌كند، از دو طرف زنجير تشكيل‌شده به گوسفندان حمله مي‌كند، آن‌ها را يكي‌يكي از زنجير جدا مي‌كند تا تمام گوسفندان را از آن خود بكند.
لعبه
در گذشته، كودكان وسايل بازي خود را با ابزاري كه در دسترس داشتند، درست مي‌كردند. به اين صورت كه دختران شش تا 10 ساله دو چوب را به‌شكل صليب قرار مي‌دادند. سمت بالاي شكل صليب مانند را به‌عنوان سر و دوطرف آن را به‌عنوان دست عروسك درنظر مي‌گرفتند. بعد، دور سر چوبي اين صليب را با پارچه‌اي به شكل دايره‌وار مي‌پيچيدند و آن را به شكل يك سر كوچك در نظر مي‌گرفتند. اعضاي صورت عروسك را هم با پارچه‌هاي رنگي مختلف درست مي‌كردند و بقيه‌ي بدن عروسك را هم به اين شكل درست مي‌كردند كه يك پارچه‌ي دايره‌شكل را برش مي‌دادند و وسط آن را به اندازه‌ي سرعروسك مي‌بريدند و به تن عروسك مي‌كردند. به اين عروسك «لعبه» مي‌گفتند. اين عروسك امروزه به‌خاطر وجود اسباب بازيهاي متنوع در بازار كمتر ساخته مي‌شود.
بلم
يكي از اسباب‌بازي‌هاي مورد علاقه‌ي كودكان اين منطقه «بلم» نام دارد. ساخت اين‌گونه اسباب‌بازي كه هنوز هم ادامه دارد، بين پسران 7 تا 13 ساله رايج است. اين اسباب‌بازي كه به‌شكل كشتي است با وسايلي مانند چوب، ميخ، سيم يا بند كلفت و پارچه‌اي سفيد تهيه مي‌شود. نحوه‌ي ساختن «بلم» به اين شكل است كه چوب‌ها را به شكل هلالي در كنار هم با ميخ مي‌كوبند و دو چوب باريك را به شكل علامت مثبت درآورده و پارچه‌اي را به آن وصل مي‌كنند و به درون قايق، كمي بالا تر ازسطح كشتي و در وسط آن با ميخ مي‌كوبند.
برخي كودكان تبحر خاصي در ساختن آن و آرايش درون كشتي دارند. اين كشتي به‌گونه‌اي ساخته مي‌شود كه وزنش سبك باشد و درآب شناور شود.
جمعه 6 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 44]
-
گوناگون
پربازدیدترینها