واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نقش هيئتهاي پارلماني در سياست خارجي
يكي از مهمترين ظرفيتهاي تعاملي كشورها در ارتباط با دنيا استفاده از گروههاي دوستي پارلماني است.
به گزارش سرويس فضاي مجازي خبرگزاري فارس به نقل از سايت ديدبان، يكي از مهمترين ظرفيتهاي تعاملي كشورها در ارتباط با دنيا استفاده از گروههاي دوستي پارلماني است. از آنجا كه اين گروهها ماهيت نسبتا مردمي دارند، نگاه به آنها نيز متفاوت است و بدبيني كه معمولا نسبت به مقامات دولتي وجود دارد، كمتر به اين گروهها تسري پيدا ميكند. كشورهاي پيشرو در زمينه ديپلماسي عمومي معمولا از اين ظرفيت به بهترين شكل استفاده مينمايند. ديدبان در اين نوشتار قصد دارد به بررسي مهمترين كاركردها و ويژگيهاي ديپلماسي پارلماني بپردازد.
ديپلماسي دو بعدي
مهمترين ويژگي ديپلماسي پارلماني اينست كه ميتواند از هر دو ظرفيت ديپلماسي سنتي و ديپلماسي عمومي با هم بهره ببرد، يعني هم مقامات دولتي و هم جامعه مدني را مخاطب خود قرار دهد. در اين راستا هيئتهاي پارلماني ميتوانند در كشورهاي مختلف با نمايندگان سمنها، احزاب و نخبگان نيز ديدار نمايند كه اين اجازه معمولا به مقامات دولتي به راحتي داده نميشود. اما از سوي ديگر توانايي ديدار با مقامات عاليرتبه كشور ميزبان را هم دارند.
ديپلماسي، ماوراي خط قرمزها
يكي ديگر از مهمترين كاركردهاي ديپلماسي پارلماني مربوط به زمانيست كه دست دولتها كوتاه است و دولت امكان ارتباط با يك دولت و يا جامعه مدني كشور ديگر را ندارد. به عنوان مثال، زمانيكه روابط دو كشور مثل آمريكا و سوريه – قبل از جنگ – در حدي نيست كه مقامات دولتي عاليرتبه دو كشور بتوانند با هم ملاقات كنند، ارتباطات دو كشور به وسيله اعضاي پارلمان بر قرار ميشود. همچون ديدار جان كري به عنوان رئيس كميته سياست خارجي سنا با بشار اسد در سال 2010.
ديپلماسي حقيقتياب
فرصت ديگري كه سفرهاي پارلماني براي كشورها فراهم ميكنند، امكان كسب و جمع آوري اخبار معتبر و دقيق است، چرا كه امروزه بسياري از وقايع بينالمللي در پس پردهي رسانهاي قرار گرفتهاند، كه امكان فهم صحيح و دقيق واقعيت را از ما سلب مينمايند؛ لذا هيئتهاي پارلماني ميتوانند بدون وجود حساسيتهايي كه نسبت به دولتها وجود دارد به محل حادثه رفته و تصويري واقعي و دقيق از پديده مورد نظر بدست آورند. نمونه اين اقدام در ايران نسبت به حوادث ميانمار انجام گرفت كه در آن زمان، رسانههاي بينالمللي اقدام به بزرگ نمايي حوادث رخ داده در ميانمار كردند و آمار كشتههاي درگيريهاي قومي را رقمي نزديك به 60 هزار نفر اعلام نمودند. در حاليكه بعد از حضور هيئت پارلماني كشورمان در منطقه مشخص شد رقم واقعي 300 نفر است و بزرگ نمايي رسانهاي بحران ميانمار در رسانههاي بينالمللي به دليل اهداف سياسي برخي كشورهاي بزرگ انجام شده است.
عمق بخشي به ديپلماسي
يكي ديگر از كاركردهاي ديپلماسي پارلماني پيگيري توافقنامههاي دو جانبهاي است كه معمولا بعد از مدتي در دستگاههاي بوروكراتيك كشورها به فراموشي سپرده ميشوند. مجالس از آنجايي كه تا حد نسبتا زيادي از كارهاي روزمره در سياست خارجي فاصله دارند، ميتوانند وظيفه پيگيري توافقنامهها و قراردادهاي دو جانبه را بر عهده بگيرند تا روابط خارجي كشور از قوام بيشتري برخوردار شود و عوايد توافقات بسيار زودتر به دست مردم كشورمان برسد.
تداوم ديپلماسي
در كشورهاي دموكراتيك كه احزاب و گروههاي سياسي آزادانه فعاليت ميكنند، معمولا هر كدام از احزاب و جناحهاي سياسي گرايشهاي خاصي را در سياست خارجي دنبال مينمايند و طبيعتا در زماني كه دولت از يك جناح خاص بر سر كار است، اولويتهاي خودش را دنبال مينمايد. در اين شرايط اگر پارلمان دست جناح متفاوتي نسبت به دولت باشد، اين حزب ميتواند اولويتهاي سياست خارجي خودش را از طريق ديپلماسي پارلماني دنبال كند و مانع قطع ارتباط با حوزههاي مورد نظر خود شود. مثال بارز اين نوع روابط را ما در كنگره آمريكا مشاهده ميكنيم كه در حالي كه دموكراتها دولت را در دست دارند، جمهوريخواهان كه به رژيم صهيونيستي نزديكتر هستند، ارتباط خود را از طريق كنگره با تلآويو حفظ نمودهاند.
ديپلماسي جايزه
يك نمونه ديگر از امكانات مجالس براي ارتباط و اثرگذاري، تعيين جوايز داخلي، ملي و بينالمللي در موضوعات مختلف است. اين شيوه يكي از متداولترين اقدامات مجالس جهان براي حمايت از يك ايده و جريان است. از جمله مجلس هند جايزه «نماينده ممتاز» را از سال 1992 براي منظمترين نماينده خود وضع نموده است. همچنين پارلمان انگلستان نيز جايزه «جاز» را در زمينههاي مختلفي چون نوازنده سال، خبرنگار سال، ناشر سال، استاد سال و... به برگزيدگان خود اهدا ميكند.
ديپلماسي پارلماني جمهوري اسلامي
در مجلس شوراي اسلامي نيز گروههاي دوستي با كشورهاي ديگر تشكيل شده و ارتباطات اندكي نيز وجود دارد. اما بنا بر آنچه كه خود نمايندگان مجلس نيز بدان معترفند سفرهاي هيئتهاي ديپلماتيك ما در اكثر موارد فاقد كارايي حداقلي است و تنها در مواردي كه علي لاريجاني و علاالدين بروجردي رياست سفر را بر عهده داشته باشند، آن از ماهيت صرفا تشكيلاتي خارج ميشود. كه اين ميتواند ناشي از ضعف عمومي نمايندگان مجلس ما در حوزه بينالملل باشد. اين در حاليست كه هيئتهاي پارلماني ديگر كشورها بهره زيادي از سفر به كشورمان ميبرند به خصوص كشورهاي اروپايي كه ما يك نمونه از سفر بسيار موفق آنها در سفر هيئت پارلماني اتحاديه مشاهده كرديم كه در آن طيف مختلفي ديدارها و بازديدها برنامهريزي شده بود؛ از ديدار با مقامات عاليرتبه تا زندانيان فتنهگر. اعضاي اين هيئت، كه همگي عضو ميز ايران در پارلمان اروپا بودند، به صورت مستمر اوضاع ايران را رصد كرده و گزارشهاي دورهاي و موردي را درباره وضعيت كشور به پارلمان اروپا ارائه ميدهند كه بسياري از اين گزارشها مبناي تصويب قوانين و حكمهايي درباره ايران در اين اتحاديه ميشود. گزارش عليه وضعيت حقوق بشر در ايران يكي از موضوعات اصلياي است كه اين گروه به صورت دورهاي به آن ميپردازند. اما آنچه كه در مجلس ما جريان دارد، كاملا متفاوت است. معمولا نمايندگان مجلس در كشور ما اطلاعات و تحليل دقيقي از وضعيت كشورهايي كه در گروه دوستي با آن حضور دارند، نداشته و حداكثر در صورتي كه يكي از مسئولان دستگاه سياست خارجي را براي توضيح فرا بخوانند، اطلاعاتي درباره آن كشور بدست ميآورند.
نكته ديگري كه مجلس شوراي اسلامي بايد آنرا پيگيري كند، تداوم ديپلماسي كشور در حوزههايي است كه دولت جديد آنها را در اولويت قرار نداده است. يكي از مهمترين مناطقي كه ديپلماسي دولت جديد نسبت به آن كم توجهي نموده است منطقه استراتژيك آمريكاي لاتين است، منطقهاي كه براي ما عوايد اقتصادي، سياسي و استراتژيك بسياري در سالهاي گذشته داشته است.
همچنين مجلس شوراي اسلامي نيز ميتواند با تعيين جايزهاي خاص از انديشهها و آرمانهاي انقلاب اسلامي در جهان اسلام و در سراسر دنيا پشتيباني نمايد. به عنوان مثال جايزهاي براي نظريه پردازان، انديشمندان و اسطورهاي مقاومت ميتواند در نظر بگيرد. البته انديشههايي مثل حكومت ديني، اسلام سياسي و... نيز ميتوانند در اين زمينه مورد توجه واقع شوند.
جمع بندي و نتيجه
ديپلماسي پارلماني ظرفيتي است كه در كشور ما بهره چنداني از آن برده نميشود در حاليكه توانايي بسياري در جهت حل و فصل بسياري از كاستيها را در سياست خارجي دارد اما به نظر ديدبان يكي از ملزومات اوليه آن افزايش توانمندي و مهارت نمايندگان مجلس در مسائل بينالمللي است. مجلس شوراي اسلامي در اين راستا بايد تدابير بلند مدتي را بينديشد تا از اين ظرفيت بكر در آينده استفاده حداكثري به عمل آيد.
بازگشت به صفحه نخست گروه فضاي مجازي
انتهاي پيام/
سه شنبه 3 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 212]