واضح آرشیو وب فارسی:مهر: تابلويي از "كاكو" كه روي زمين ماند/ نقاشيهاي يارديرين سهراب سپهري در عزلت
شيراز - خبرگزاري مهر: نبود موزه هنرهاي معاصر در شيراز باعث شده يكي از ده ها اثر ارزشمند و داراي ارزش جهاني هنر نقاشي ايران متعلق به محمدعلي شيوايي متخلص به "كاكو" نقاش مدرنيست و صاحب نام ايراني نزد شاگرد وي بلاتكليف و در گوشه گمنامي و عزلت نگهداري شود.
به گزارش خبرنگار مهر، در سال هاي گذشته با فقدان هر يك از هنرمندان خطه فارس موضوع مكاني براي نگهداري و نمايش آثار اين مناديان فرهنگ و هنر ايران زمين در شكل موزه هنرهاي معاصر دغدغه اي است كه همواره از سوي دوستداران هنر و فرهنگ گوشزد شده اما با فاصله گرفتن از يادواره ها، هربار نيز اين دغدغه فرهنگي به فراموشي سپرده مي شود.
سال 1384 با مرگ محمدعلي شيوايي كه درميان هنرمندان با تخلص "كاكو" از وي نامبرده مي شود، يكي از موضوعاتي كه دوستداران آثار تجسمي را از بيم به يغما رفتن نقاشي هاي اين هنرمند بزرگ كه هيچگاه به دنبال مطرح كردن خويش نبود نگران مي كرد، پراكندگي و گمنامي اين آثار در ميان نبود موزه اي كه به شكل تخصصي هنرهاي معاصر را پوشش دهد، بود.
اين هنرمند معاصر كه سالها پس از آموختن و آميختن هنر كلاژ و نقاشي زندگي در روستايي در حاشيه شيراز را به زندگي در قلب هنر دنيا، برتري مي داد گرچه هيچگاه در شهر خود قدر نديد، اما كيلومترها دور از شهر ادب و هنر آثار وي با احترام فراوان در موزه هاي هنر معاصر كرمان و تهران چشم هنردوستان ايراني و خارجي را به هنر مدرن ايران آشنا كرد در حاليكه در گوشه، گوشه شيراز نقاشي هاي اين هنرمند هم عصر و نزديك تينا تهراني و رفيق سال هاي دور سهراب سپهري در خانه ها و اتاق ها نگهداري مي شود تا اگر به قدر يك نمايشگاه سالانه از كنج پستوها به در آمده و نگاهي هرچند كوتاه به خود معطوف كند.
اوكه از پيشگامان هنر نوگراي ايران و به نوعي از اولين هنرمندان علاقه مند به شيوه كوبيسم و كلاژ در ايران شناخته مي شود، درس خوانده مدرسه هنرهاي زيباي پاريس در دوران پس از جنگ جهاني دوّم است كه با تأثيرپذيري از آثار پيكاسو و براك و با بكارگيري خطّ و سطح و تركيب و فرم به فضايي ديگر گونه و شخصي يعني كوبيسم اكسپرسيو رسيد و با توجه به تفكرات عرفاني، سوژه ها و فضاي آثارش رنگ شرقي بخود گرفت.
پس از بازگشت به ايران و آشنائي و دوستي اش با «سهراب سپهري»، نقاش و شاعر رويكرد به مسائل عرفاني، به انزواطلبي روي آورد.
سوژه هاي مورد علاقه او، مرد نوازنده، زن نوازنده، طبيعت بيجان با ميز و سازهاي ايراني مانند تنبك، تار، سه تار، دف و گاهي گل و ظرف و ميوه و بخصوص پرنده است.
در حاليكه سال 1384 تعدادي از تابلوهاي او توسط موزه خريداري و همراه با وسائل و ابزار نقاشي اهدايي خانواده اش به موزه هنر مشكين فام منتقل و در بخش ويژه اي به نمايش درآمد، سرنوشت بخشي از ميراث اين هنرمند نوگرا هنوز مشخص نيست و گرچه تعدادي از اين آثار در موزه هاي هنر معاصر تهران و كرمان نگهداري مي شود، بخشي از اين آثار نيز كه نزد دوستان و همراهان وي به يادگار مانده در حالي نگهداري مي شود كه مي شد اين آثار را در قالب بخشي ويژه از موزه هنرهاي معاصر شيراز به گونه اي كه در اتاق آبي موزه هنرهاي معاصر علي اكبر صنعتي كرمان آثار و ميراث به جامانده سهراب سپهري را در خود جاي داده، نگهداري شود.
نقاشي هاي مدرن شيوايي در جايي غير از موزه
اما آنچه امروز بر ميراث هنري و ارزشمند محمدعلي شيوايي در شيراز مي رود به گونه اي است كه يكي از شاگردان و همراهان اين هنرمند كه در سالهاي پاياني زندگي، وي را تنها نگذاشت با گذشت هشت سال از مرگ اين هنرمند ناچار است تنها اثر به جامانده از اين پيكاسوي ايراني را براي نگهداري بهتر و ارزشمندتر به هر بهايي به فروش بگذارد تا يكبار ديگر اين نگراني باقي بماند كه آثار هنرمندان شهر فرهنگ و هنر در نبود موزه هنرهاي معاصر در هاله اي از ابهام قرار خواهند گرفت.
وي كه در سالهاي پاياني زندگي كاكو مانند بخشي از خانواده اين هنرمند وي را تنها نگذاشت و در واپسين شبهاي بستري شدن او در بيمارستان بر بالين وي قرار داشت در گفتگو با خبرنگار مهر در شيراز، گفت: با اينكه اين نقاش بزرگ همواره از شهرت و مطرح شدن گريزان بود، اما هرگاه گالري داري تمايل به برپايي نمايشگاهي از آثار وي داشت با اشتياق آثار خود را در اختيار گالري ها قرار مي داد و از نمايش آثارش به رايگان دريغ نمي كرد.
اين هنرمند عكاس كه نخواست نامش مطرح شود، با اشاره به اينكه زندگي شيوايي در روستاي "دست خضر" در حالتي درويش مابانه طي مي شد، خاطرنشان كرد: در همان زمان او با استقبال از در اختيار گذاشتن هنرش به جوانان هنردوست از آموزش نقاشي به من دريغ نكرد و با اينكه مي توانست در اوج شهرت به زندگي در پاريس و ارايه هنر در اين شهر بپردازد، ترجيح داد در گوشه عزلت به كار هنري خود ادامه دهد.
وي علاقه شيوايي را به نقاشي ستودني دانست و افزود: او هرگاه بومي را روي ديوار خانه محقرش به كار مي گرفت اثري بي نظير خلق مي كرد تا ديوارهاي خانه اش خود گالري پرباري از نقاشي هاي مدرن باشد.
نمونه از نقاشي هاي محمد علي شيوايي
اوكه نقاشي و كلاژ را نزد شيوايي آموخته با اشاره به اينكه كاكو در سالهاي پاياني با گوشه گيري زندگي را طي مي كرد، اشاره داشت: گرچه همواره از موزه ها و گالري هاي تهران آثار اين هنرمند به نمايش عمومي در مي آمد، اما وي در شيراز براي برگزاري نمايشگاه انفرادي ناچار بود از گالري هاي خصوصي كمك گرفته تا آثارش به نمايش عمومي درآيد. گرچه همزمان گالري هاي دولتي به رايگان آثاري نه چندان ارزشمند و چه بسا بازاري و اصطلاحا كپيه به نمايش مي گذاشتند.
وي كه در سالهاي واپسين عمر شيوايي تابلويي با عنوان "مرد تارزن" را از وي به هديه گرفت، خاطرنشان مي كند در تلاش است اين تابلو را در بهترين شرايط ممكن در اختيار موزه اي ويژه هنرهاي معاصر در شيراز قرار دهد.
اكنون پس از گذشت سالها از مرگ محمدعلي شيوايي كه تنها يكبار به اهتمام يك مستندساز بخشي از زندگي هنري و تلاش هاي وي در معرفي نقاشي مدرن ايراني در قالب مستندي 10 دقيقه اي به تصوير كشيده شد، يكي از نقاشي هاي اين هنرمند صاحب سبك نقاشي مدرن ايران در بلاتكليفي قرار دارد و تنها بازمانده شاگردان شيوايي به ناچار مجبور است اين نقاشي را كه بارها روي ديوار گالري هاي ايران بويژه شيراز قرار گرفته به هر قيمتي شده به فروش بگذارد تا اين ميراث هنري كشور در جايگاهي والاتر از كنج انباري ها نگهداري و ارج نهاده شود.
پراكندگي آثار هنري محمدعلي شيوايي به شيراز محدود نمي شود
يادداشت رسول معرك نژاد كارشناس ارشد نقاشي در تارنماي شخصي خودش مويد اين موضوع است كه پراكندگي آثار هنري محمدعلي شيوايي به شيراز محدود نمي شود چراكه وي در ارديبهشت 1379 در حاشيه نمايشگاهي كه به اهتمام "فرشته غازي راد" در نقاشخانه فرشته تهران ترتيب مي يابد در ازاي دعوت نامه اي كه "بابك گرمچي" براي نمايشگاه وي طراحي مي كند يكي از تابلوهاي خود را به او هديه مي دهد.
آخرين نمايشگاه زندهياد محمدعلي شيوايي (كاكو) اول مهر ماه 84 در گالري هما تهران گشايش يافت. سه روز پس از آن، اين هنرمند پيشكسوت نقاشي در سن 71 سالگي در شيراز چشم از جهان فروبست.
سال 2011 ميلادي نيز بخشي از آثار شيوايي كه در اختيار گالري شيراز آرت است در قالب آرت اكسپوي مالزي با حضور 2 گالري از ايران و نمايش آثار هنرمندان ايراني در كوالالامپور نمايش يافت.
زندهياد محمدعلي شيوايي (كاكو) در سال 1313 در شيراز به دنيا آمد. وي در سال 1337 با بورسيه هنرستان هنرهاي زيباي پسران براي ادامه تحصيل به پاريس رفت و از مدرسه هنرهاي زيبا (بوزار) پاريس فارغالتحصيل شد. اين هنرمند علاوه بر نمايشگاههايي در ايتاليا، فرانسه، يونان از سال 1350 در 12 نمايشگاه انفرادي و گروهي آثار خود را به تماشا گذاشت.
كد خبر: 2201164
تاريخ مخابره : ۱۳۹۲/۱۰/۳ - ۰۶:۴۳
سه شنبه 3 دي 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 77]