واضح آرشیو وب فارسی:مردم سالاری: آشوب سرزمين سرگشتگان
جدال بلوك شرق با پرچم سوسياليسم و غرب با پرچم سرمايهداري پس از پايان جنگ جهاني دوم رخ نمود و منجر به تنش در سالهاي موسوم به جنگ سرد شد. پس از فروپاشي اتحاديه جماهير شوروي جدال كرملين و غرب براي چند سال فروكش كرد اما اين آرامش با بازيابي قدرت روسيه دوام پيدا نكرد. روسيه در انديشه احياي امپراتوري تزاري روسيه با نقشه عملياتي استالين و ظاهر تزاري آرايش جديد نظامي و سياسي به خود گرفت. اردوگاه غرب نيز به دو بازيگر عمده آمريكا و اتحاديه اروپا تقسيم شد. جدال نوظهور شرق و غرب باعث بروز انقلاب مخملي در حيات خلوت روسيه شد. روسها به سرزمينهاي مستعمره خود كه عموما در آسياي ميانه و ميان اتحاديه اروپا و روسيه واقع شدهاند و در جريان فروپاشي اتحاديه جماهير شوروي به استقلال رسيدند به عنوان نقاط استراتژيك با نگاه حيثيتي نگاه ميكنند. آمريكا در سال 2004 با انقلابهاي مخملي به كشورهاي اوكراين،گرجستان، ازبكستان وارد شد و حكومتهاي ديگر اين منطقه را كه زير پرچم كرملين باقي مانده بودند را تهديد كرد.
حدود 4سال بعد به دليل ضعف و فساد حكام غربگراي نوظهور اين منطقه و تغيير سياست كاخ سفيد؛ آمريكا از اين منطقه خارج شد. البته ايالات متحده امتيازاتي نيز براي مهار جمهوري اسلامي ايران توسط روسها كسب كرد و در نهايت مهرههاي كرملين قدرت را بازپس گرفتند. در ميانه تفاهم ايران و غرب، اتحاديه اروپا دست روي اوكراين گذاشته است. اوكراين سرزميني است كه در سياست خود تعادل ندارد،يا شرق گرا ميشود يا غرب گرا! حدود يك ماه پيشتر،ويكتوريانوكوويچ زير ميزاروپاييها زد و معامله اقتصادي با بروكسل را برهم زد و مخالفان دولت را براي شورش تحريك كرد. با وادادگي او به كرملين مخالفان بيشتر تحريك شدند البته در ابتدا روسيه هم آنگونه كه بايد از مهره خود حمايت نكرد تا رئيس جمهوري اوكراين از شرق و غرب رانده شود اما در نهايت يانوكوويچ را در آغوش گرفت. برخي ميگويند عدم عرضه سوخت ارزان به اوكراين تنها براي حفظ ظاهر بوده است. درست زماني كه موضوع اوكراين به آستانه وقوع انقلاب نزديك شد،روسها با وام 15 ميليارددلاري و فروش گاز ارزان قيمت بروكسل را موقتا شكست داد. موضوع اوكراين،بروكسل را به شدت خشمگين كرده است. آلمانها با تندترين الفاظ ولاديمير پوتين را مخاطب قراردادند،آنگلامركل گفت باور كنيد «جنگ سرد تمام شده است» اما اوضاع امروز اوكراين نشان ميدهد تازه جنگ سردجديد اروپا و روسيه آغاز شده است. اگرچه شوك اقتصادي روسها كي يف را موقتا آرام كرده است اما در داخل اوكراين كه تجربه انقلاب مخملي و بدون خشونت را در پرونده دارد در آينده به سمت يك كشمكش داخلي كشيده ميشود. يانوكوويچ ميگويد همه مخالفان را عفو خواهد كرد اما دولت براي مخالفان برنامه اي ميان مدت تدوين كرده است. دولت در جريان اعتراضات از كودتا سخن گفت. اين استراتژي راه را براي برخورد و حتي برگزاري دادگاههاي نظامي عليه مخالفان در آينده نه چندان دور فراهم ميكند. در مقابل مخالفان كه زير سرماي استخوان سوز و برف كي يف دوام آورده اند پس از به زير كشيدن مجسمه ولاديميرلنين، سمبل اتحاديه جماهير شوروي و امپراتوري كرملين، احساس شكست ناپذيري ميكنند؛ از برخورد تن به تن با نيروهاي امنيتي واهمهاي به خود راه نميدهند. البته آنها حمايت تمام قد رسانههاي اتحاديه اروپا را نيز همراه خود ميبينند. اوضاع امروز به هيچ وجه به انقلاب نارنجي اين كشور شباهت ندارد؛تحولات سياسي اوكراين شكلي ژلاتيني به خود گرفته است كه مهار آن را دشوارتر ميكند.
*استاد دانشگاه و كارشناس ارشد روابط بينالملل
شنبه 30 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مردم سالاری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]