محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831211199
چقدر با دسته چك آشنايي داريد؟
واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: چقدر با "دسته چك" آشنايي داريد؟
چك به معني برگهٔ تاريخ‌دار و داراي ارزش مالي است كه معمولاً براي خريد در حال و پرداخت در آينده استفاده مي‌شود. صاحب چك پس از نوشتن مبلغ ارزش آن و تاريخ موردنظر براي وصول، چك را امضا مي‌كند. در تاريخ ذكر شده - تاريخ سررسيد - فردي كه چك را دريافت كرده‌است به بانك مراجعه مي‌كند و مقدار وجه مشخص شده را از حساب جاري فرد صادر كننده دريافت مي‌كند.
به گزارش گروه بازار باشگاه خبرنگاران، چك سند خاصي است از اسناد بازرگاني كه به موجب آن، صادركننده چك، پولي را كه نزد ديگري دارد تمام يا بخشي را به سود خود يا ثالث مسترد مي‌دارد.
چك سند عادي تجاري در برخي موارد با رعايت اصول آن قابل صدور اجرائيه‌است. خط و قباله را هم در ايران قديم چك مي‌خواندند (ديوان معزّي) چنين گفته‌اند كه سكه نيز از لغت چك، نحت شده‌است. صدور چك اماره مديون بودن است
طبق قانون چك در ايران، شخص بايد در زمان نوشتن چك به اندازهٔ مبلغ مندرج در آن در حساب خود وجه نقد، اعتبار و يا پشتوانهٔ قابل تبديل به وجه نقد داشته باشد. تفاوت چك با كارت‌هاي اعتباري هم در همين است.
البته امروزه اين قانون معمولاً در مبادلات پولي‌اي كه به‌وسيلهٔ چك انجام مي‌شود، رعايت نمي‌گردد و در نتيجه در چند سال اخير تعداد افرادي كه بدليل چك برگشتي - يعني چكي كه در تاريخ مشخص شده، مقدار وجه وعده داده شده را تأمين نكند - به زندان مي‌افتند رو به افزايش گذاشته‌است
پيشينه چك
كهن‌ترين شكل بانكداري مربوط به دوران هخامنشيان و در ميانرودان (بخشي از ايران آن زمان) است كه در آنجا يهوديان عهده‌دار امور بانكداري بوده‌اند. مداركي از اين ناحيه به دست آمده‌است كه كاملا حكم چك را دارند.
واژهٔ «بانك» نيز در آن زمان به كار مي‌رفته‌است و واژهٔ «چك» نيز از آن روزگار تا به امروز باقي مانده‌است. در نوشته‌هاي ساسانيان به زبان پهلوي به واژهٔ چك برمي‌خوريم و همين واژه از ايران به ديگر نقاط جهان راه يافته‌است
بخش‌هاي يك چك
بخش‌هاي زير در يك برگ چك وجود دارند كه بعضي از آنها جاهاي خالي تعبيه شده‌اي هستند كه بايد توسط نويسنده پر شود.
شمارهٔ مسلسل چك: كه شماره‌اي است كه هنگام چاپ شدن براي هر برگ چك بطور يگانه و بدون تكرار است و بر روي آن ثبت مي‌شود.
شمارهٔ حساب جاري: شمارهٔ حساب بانكي‌اي كه وجه معين شده از آن حساب پرداخت خواهد شد.
اين شماره معمولاً به همراه نام صاحب حساب معمولاً روي تمام برگه‌هاي يك دفترچهٔ چك چاپ يا مُهر مي‌شود.
تاريخ پرداخت: تاريخي كه موعد پرداخت وجه مشخص شده‌است. طبق قانون چك اين تاريخ بايد به حروف نوشته شود.
گيرندهٔ چك: نام فردي كه مي‌تواند وجه مشخص شده را در تاريخ مشخص شده دريافت كند. معمولاً براي اينكه امكان استفاده‌ٔ چندين باره از يك برگ چك - خرج‌كردن و دست به دست كردن آن - وجود داشته باشد معمولاً از واژهٔ «حامل» يا «آورنده» استفاده مي‌شود. در اينصورت هر شخصي مي‌تواند وجه چك را دريافت كند.
مبلغ چك: كه يك بار به حروف در وسط و يك بار به عدد در پايين برگهٔ چك نوشته مي‌شود.
امضاي صاحب حساب: چك بدون امضاي صاحب حساب ارزشي ندارد و قابل پرداخت نيست. بعضاً در بنگاههاي تجاري كه تعدادي از افراد در مسائل مالي آن شريك هستند، حسابهاي جاري به نام دو يا چند فرد گشايش مي‌يابد. در اين حالت تمام افرادي كه در قبال آن حساب "حق امضاً دارند بايد چك را امضا نمايند.
واژه و تركيبات آن
لغت «چك» لغتي پارسي است و از اين زبان به زبان‌هاي ديگر وارد شده‌است.
نويسندهٔ چك بايد هميشه مبلغ را در آن بنويسد، اما در صورتيكه نوشتن اين مبلغ فراموش شود و چك بدون مبلغ، امضا گردد به آن "چك سفيد امضاً مي‌گويند. چنين چيزي مي‌تواند بسيار خطرناك باشد زيرا محدوديتي براي مقداري كه ممكن است بعداً در چك نوشته شود، وجود ندارد.
در فرهنگ سياسي غرب، از اين عبارت براي اختيارات نامحدود كه در ازاي يك اتفاق يا رويداد به دست فردي كسب مي‌شود، استفاده مي‌گردد.
اقسام چك
1- چك بحواله كرد چكي است كه نام گيرنده در آن ذكر نشده باشد و او مي‌توان در بانك آن را امضا كرده و وجه آن را بستاند و يا به ديگري انتقال دهد
۲- چك بسته Cheque barre چكي است كه روي آن دو خط كشيده شده باشد؛ و بانك ديگري مي‌تواند آن را دريافت كند و به كسان متفرقه پرداخت نمي‌گردد
۳- چك بي محل ( تجارت، جزا) چكي است كه صادركننده آن پول يا اعتبار نزد محال عليه چك نداشته باشد. اگر پس از تاريخ صدور چك وجه آن را بردارد يا كمتر از مبلغ چك محل داشته باشد باز هم آن چك بي محل به شمار مي‌رود كشيدن چك بي محل اگر چنانچه داراي عناصر جرم غش باشد از نظر اسلامي جرم است.
آنچه كه در قانون صدور چك مصوب ۱۶/۴/۱۳۵۵ با اصلاحات بعدي براي مرتكبين بزه صدور چك بلامحل پيش بيني گرديده تقريباً به نوعي در مقام اثبات آن به چك روز غيرممكن است چراكه بيشتر قانون تا آنجائيكه بايستي به ضمانت اجراي آن مي‌انديشيده به فكر كم كردن مراجعين براي سيستم دادگستري بود و يا شايد بانكها از انجام وظايف قانوني در رابطه با صدور چك مقصر هستند
در موارد زير طبق ماده ۷ قانون صدور چك بزهكار صدور چك بلامحل به مجازات‌هاي زير محكوم خواهد گرديد:
الف: چنانچه مبلغ مندرج در متن چك كمتر از ده ميليون ريال ( 10.000.000) باشد به حبس تا حداكثر شش ماه محكوم خواهد شد.
ب: چنانچه مبلغ مندرج در متن چك از ده ميليون ريال ( 10.000.000)ريال تا پنجاه ميليون ( 50.000.000) ريال باشد از ۶ ماه تا يكسال حبس محكوم خواهد شد.
ج: چنانچه مبلغ مندرج در متن چك از پنجاه ميليون ( 50.000.000 ) ريال بيشتر باشد به حبس از يكسال تا دو سال و ممنوعيت از داشتن دسته چك به مدت دو سال محكوم خواهد شد و در صورتيكه صادركننده چك اقدام به اصدار چك‌هاي بلامحل نموده باشد مجموع مبالغ مندرج در متون چك‌ها ملاك عمل خواهد بود
نكات مهم قانوني چك
۱- چك بر ۴ قسم است: چك عادي، تاييد شده، تضمين شده و مسافرتي
۲- چك چه به عهده بانك‌هاي داخل كشور باشد يا شعب بانك ايراني در خارج از كشور در حكم سند لازم الاجرا است.
۳- دارنده چك مي‌تواند در صورت برگشت چك و عدم پرداخت طبق قوانين و آئين نامه‌هاي مربوط به اجراي ثبت اسناد رسمي وجه چك يا باقي مانده آن را وصول كند.
۴- دارنده چك مي‌تواند محكوميت صادركننده را نسبت به پرداخت كليه خسارات و هزينه‌ها اعم از اينكه قبل از صدور حكم يا بعد از آن باشد از دادگاه تقاضا كند اين دادخواست بايد به دادگاه صادركننده حكم تقديم شود.
۵- كليه خسارات و هزينه‌هاي وارده شامل خسارت تاخير تاديه‌است بر اساس نرخ تورم كه توسط بانك مركزي اعلام مي‌شود، قابل مطالبه‌است و اين خسارت هزينه‌هاي دادرسي و حق الوكاله را هم در بر مي‌گيرد.
۶- چك فقط در تاريخ مندرج يا پس از آن قابل وصول خواهد بود.
۷- صادركننده چك بايد در تاريخ مندرج در آن، معادل مبلغ مذكور در بانك محال عليه وجه نقد داشته و نبايد تمام يا قسمتي از وجهي را كه به اعتبار آن چك صادر كرده به صورتي از بانك خارج يا دستور عدم پرداخت دهد.
۸- چك نبايد به صورتي تنظيم شود كه به عللي مثل عدم مطابقت امضا يا قلم خوردگي در متن چك يا اختلاف در مندرجات آن و امثال آن بانك از پرداخت وجه خودداري كند.
۹- هرگاه وجه چك به علل بالا پرداخت نشود بانك مكلف است در برگ مخصوصي مشخصات چك هويت و نشاني كامل صادركننده را در آن ذكر كند و علل عدم پرداخت را صراحتاً ذكر كند ( فقدان موجودي ) و آن را به دارنده چك تسليم كند و بانك مكلف است نسخه دوم اين برگ را به آخرين نشاني صاحب حساب ارسال كند.
۱۰-اگر كه مبلغ موجود در نزد بانك كمتر از مبلغ چك باشد بانك به تقاضاي دارنده مكلف است مبلغ موجود را تسليم كند و در اين صورت چك نسبت به مبلغ پرداخت نشده بي محل محسوب مي‌شود و بانك گواهي تقديم مي‌كند.
مجازات صدور چك بي محل
۱- اگر مبلغ كمتر از يك ميليون تومان ( ۱۰ ميليون ريال ) باشد مجازات حبس حداكثر شش ماه خواهد بود.
۲- اگر مبلغ از يك تا ۵ ميليون تومان باشد حبس شش ماه تا يكسال خواهد بود.
۳- اگر مبلغ بيش از ۵ ميليون تومان باشد مجازات يك سال تا دو سال حبس و ممنوعيت از داشتن دسته چك به مدت دو سال خواهد بود.
۴- در صورتي كه صادركننده اقدام به صدور چك‌هاي بلامحل نموده باشد مجموع مبالغ مندرج در چك‌ها ملاك خواهد بود.
۵- دارنده، كسي است كه چك در وجه او صادر گرديده يا پشت نويسي شده يا حامل چك در مورد چك‌هاي حامل يا قائم مقام قانوني آنهاست. منظور از دارنده چك كسي است كه براي اولين بار چك را به حساب برده ( و به نامش برگشت مي‌خورد ).
۶- كسي كه چك پس از برگشت به او منتقل مي‌شود حق شكايت كيفري ندارد مگر انتقال قهري باشد ( ارث رسيده ).
۷- اگر دارنده چك بخواهد چك را بوسيله شخصي ديگر به نمايندگي از طرف خود وصل كند و و حق شكايت كيفري او در صورت بي محل بودن چك محفوظ باشد بايد هويت و نشاني خود را با تصريح نمايندگيد در ظهر چك قيد كند در اين صورت گواهي عدم پرداخت به نام او صادر مي‌شود و حق شكايت كيفري دارد.
۸- هرگاه بعد از شكايت كيفري، شاكي چك را به ديگري انتقال دهد يا حقوق خود را نسبت به چك به هر نحو ديگري واگذار نمايد، تعقيب كيفري موقوف مي‌شود.
۹- هرگاه قبل از صدور حكم قطعي، شاكي گذشت كند يا متهم وجه چك و خسارت تاخير تاديه را نقداً به دارنده آن پرداخت كند يا موجبات پرداخت چك و خسارت مذكور را فراهم كند يا در صندوق دادگستري يا اجراي ثبت توديع نمايد، مرجع رسيدگي قرار موقوفي تعقيب صادر مي‌كند.
۱۰-اين مجازات‌ها شامل مواردي كه ثابت شود چك يا چك‌ها بابت معاملات نامشروع يا ربوي صادر شده نمي‌باشد.
۱۱- چك‌هاي صادره در ايران عهده بانك‌هاي واقع در خارج از كشور مشمول اين ماده‌است.
۱۲- در صورتي كه صادركننده چك قبل از تاريخ شكايت كيفري وجه چك را نقداً به دارنده آن پرداخت كند يا با موافقت شاكي خصوصي ترتيبي براي پرداخت آن بدهد يا موجبات پرداخت آن را فراهم كند قابل تعقيب نيست.
ماده ۱۰ قانون صدور چك
۱- هركس با علم به بسته بودن حساب بانكي خود مبادرت به صدور چك نمايد عمل وي در حكم صدور چك بلامحل خواهد بود و به حداكثر مجازات ماده ۷ ( دو سال ) محكوم مي‌شود. اين مجازات غيرقابل تعليق است.
۲- جرايم مذكور در اين قانون بدون شكايت دارنده چك قابل تعقيب نيست.
۳- در صورتي كه دارنده چك تا شش ماه از تاريخ صدور براي وصول وجه آن به بانك مراجعه نكرد يا ظرف شش ماه از تاريخ صدور گواهي عدم پرداخت شكايت نكرد ديگر حق شكايت كيفري نخواهد داشت.
۴- اگر بعد از صدور حكم قطعي، شاكي گذشت كند يا محكوم عليه به ترتيب بالا موجبات پرداخت وجه چك را فراهم كند اجراي حكم موقوف مي‌شود.
۵- محكوم عليه ملزم به پرداخت مبلغي معادل يك سوم جزاي نقدي مقرر در حكم به نفع دولت خواهد بود. نكته) در موارد زير صادركننده چك قابل تعقيب كيفري نيست:
الف. سفيد امضا( چنانچه چك بدون تاريخ داده شود هرگونه اضافه كردن تاريخ بدان ازطرف غير از صاحب حساب جدا از جنبه حقوقي قابل شكايت كيفري از طرف صاحب حساب بر عليه ملصق تاريخ به عنوان سوء استفاده از سفيد مهر و امضاء قابل شكايت كيفري است.
ب. هرگاه در متن چك وصول وجه آن منوط به تحقق شرطي شده باشد.
ج. چك تضميني
د. هرگاه خلاف موارد قبل بدون قيد در متن چك ثابت شود كه وصول وجه آن منوط به تحقق شرط يا بابت تضين انجام معامله يا تعهدي بوده‌است.
ه. هرگاه ثابت شود چك بدون تاريخ بوده يا تاريخ واقعي صدور چك مقدم بر تاريخ مندرج در متن چك باشد.
۶- صادركننده چك يا ذينفع يا قائم مقام قانوني آنها مي‌تواند با تصريح به اينكه چك بر اثر كلاهبرداري يا خيانت در امانت يا جرايم ديگر تحصيل شده به بانك به طور كتبي دستور عدم پرداخت بدهد و اگر دارنده چك آن را به بانك ارائه كرد گواهي عدم پرداخت را به دارنده با ذكر علت تسليم مي‌كنند.
۷- دستوردهنده مكلف است پس از اعلام به بانك، شكايت خود را به مرجع قضايي تسليم و حداكثر ظرف مدت يك هفته گواهي تقديم شكايت خود را به بانك تسليم كند. پس از انقضاي يك هفته بانك از محل موجودي به تقاضاي دارنده وجه چك را پرداخت مي‌كند.
۸- دارنده چك نيز مي‌تواند عليه كسي كه دستور عدم پرداخت داده شكايت كند و هرگاه خلاف ادعايي كه موجب عدم پرداخت شده ثابت گردد دستوردهنده علاوه بر مجازات ماده ۷ كليه خسارات را بايد بپردازد.
۹- پرداخت چك‌هاي تضمين شده و مسافرتي را نمي‌توان متوقف نمود مگر آنكه بانك صادركننده نسبت به آن ادعاي جعل نمايد.
۱۰-رسيدگي به كليه شكايات و دعاوي حقوقي و جزايي چك چه در دادگاه و چه در دادسرا فوري و خارج از نوبت خواهد بود.
۱۱-وجود چك در دست صادركننده دليل پرداخت وجه چك و انصراف از شكايت شاكي است مگر اينكه خلاف آن ثابت شود. نكته)طبق قانون سابق براي اينكه صادركننده در فاصله بين صدور حكم و رسيدگي بازداشت نشود تنها قرار تاميني كه دادگاه مي‌توانست از او اخذ كند وجه الضمان نقدي يا ضمانت نامه بانكي معتبر معادل مبلغ چك بود اما طبق قانون جديد دادگاه مي‌تواند يكي از قرارهاي تامين كفالت يا وثيقه اعم از وجه نقد يا ضمانت نامه بانكي يا مال منقول يا غيرمنقول را اخذ كند.
انتهاي پيام/
منبع: دانشنامه ويكي پديا
جمعه 29 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]
[مشاهده در: www.yjc.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها