تور لحظه آخری
امروز : دوشنبه ، 9 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام صادق (ع):زيارت امام حسين عليه السلام را رها نكن و دوستان خود را هم به آن سفارش كن، كه در ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819366752




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

مستحبي كه شرط ايمان است/ چند درصد ايرانيان صدقه مي دهند؟


واضح آرشیو وب فارسی:فارس: مستحبي كه شرط ايمان است/ چند درصد ايرانيان صدقه مي دهند؟
83 درصد از پاسخگويان يك نظرسنجي، صدقه را براي دفع بلا، 11 درصد به خاطر حس نوع‌دوستي و 6 درصد به دليل اين كه توصيه پيامبر(ص) است، پرداخت مي‌كنند.


به گزارش سرويس فضاي مجازي خبرگزاري فارس، روزنامه جام حم نوشت: دو دست به رنگ زرد در اطراف يك حجم ده ضلعي. اين تصويري است كه همه ما از صندوق صدقه پيدا كرده‌ايم. صندوق‌هايي كه در گوشه و كنار شهر ديده مي‌شوند و از سنت نيكوي كمك به نيازمندان حكايت دارند؛ هرچند در سال‌هاي اخير كم حرف و حديث پيرامون اين صندوق‌ها مطرح نبوده است.

* صدقه، كاري انساني و اسلامي

صدقه دادن اگرچه نوعي كار «انساني» است اما در سال هاي بعد از پيروزي انقلاب و تشكيل كميته امداد با آيه و حديث گره خورده ماهيت «اسلامي» يافته است. هر انساني در اسلام چند وظيفه مالي دارد. در اين ميان دو وظيفه واجب شمرده شده كه لزوما بايد به حاكم يا مراجع تقليد داده شوند تا در امور مشخص خرج شوند (خمس و زكات) و نوع ديگري از صدقه كه تحت عنوان انفاق هم خوانده شده معمولا به صورت مستقيم ميان شهروندان صورت مي گيرد. اين كار كه عنوان فقهي مستحب به آن داده شده در سال هاي اخير و با پيچيده شدن زندگي ها به دست نهادهاي متصدي همچون كميته امداد يا سازمان هاي غيردولتي خيريه صورت مي گيرد.

* تعريف و تقسيم بندي صدقه

صدقه بنا به تعريف چيزي است كه انسان آن را به قصد قربت از مال خود خارج مي كند. واژه صدقه از «صدق» گرفته شده كه در اصل، نقطه مقابل «كذب» است. «صدق» همچنين به معناي «كامل از هر چيز» نيز به كاررفته است. در اين چارچوب صدقه نشانه راستي و درستي ايمان به خدا و تعاليم او يا راستي باطن فرد تفسير مي شود.

گفته شد كه صدقه از يك منظر به دو نوع واجب و غيرواجب تقسيم مي شود. صدقه واجب ميزان مشخصي دارد اما در مورد صدقه مستحب ميزاني معلوم نشده است. ريالي باشد يا ميلياردي؛ آنچه مهم است نفس كمك به ديگران است.

**شواهدي از تاكيد اسلام بر صدقه

در مورد تاكيد اسلام بر سنت صدقه جاي هيچ ترديدي نيست. كلمه صدقه 9 بار در قرآن ذكر شده است؛ مثلا در آيه 60 سوره توبه آمده است كه «انما الصدقات للفقراء». به علاوه بايد دانست كه اين موضوع تحت عناوين ديگري همچون انفاق هم در قرآن آمده است. اين تاكيد از يك زاويه ديگر هم قابل فهم است. از آنجا كه در قرآن داستان صاحبان بوستاني آمده كه چون سوگند ياد كردند از ميوه هاي باغ براي تهيدستان سهمي نگذارند، عذاب الهي بر سرشان آمد و باغ آنان سوخت و از آنجايي كه در احاديثي از پيامبر و امام باقر آمده شرط ملقب شدن به عناويني مانند مومن راستين و شيعه، صدقه دادن و كمك به فقراست. البته اسلام در كنار نهاد صدقه، نهادهاي ديگري چون قرض الحسنه را هم براي كمك به نيازمندان جامعه نهاده است. به اين ترتيب اين سوال ايجاد مي شود كه چه نيازي به وجود اين تعداد نهاد براي كمك به فقرا بوده است؟

* چرا نهادهاي كمك به ديگران در اسلام به وفور ديده مي شود؟

نخستين جوابي كه مي توان به اين سوال داد رسالت اجتماعي اسلام است. اسلام از زمره ادياني است كه علاوه بر سعادت دنياي فردي انسان ها به خوشبختي اجتماعي آنان هم اهميت مي دهد و چنين تعاليمي دارد كه «مسلمان نيست كسي كه در همسايگي او فردي سر گرسنه بر بالين بگذارد.» درعين حال نمي توان انباشت تجربه تاريخي را هم ناديده گرفت.

در طول تاريخ از بدو ظهور اسلام تاكنون اولا اقشار ضعيف به دليل اين كه دستيابي به حقوق خود را در اسلام مي ديدند به اسلام رويكرد بيشتري داشتند و از آن طرف فشار حكومت هاي ديگر بر مسلمانان يا ناكارآمدي حكومت هاي جوامع اسلامي باعث مي شد اقشار ضعيف مالي در ميان مسلمانان بسيار باشند و از اين زاويه، ميزان توجه اسلام به نهادي چون صدقه قابل توضيح است.

* چگونه بايد صدقه داد؟

نيك است بدانيد كه اسلام در مورد اين وظيفه هم فقط به بيان حكم كلي مثل وجوب خمس يا استحباب صدقه اكتفا نكرده و براي جزئيات آن هم نظر داده است. آن گونه كه از سخنان معصومين (ع) و آيات قرآن استفاده مي شود صدقه داراي شرايطي است، از جمله اين كه صدقه بايد از اموال حلال، خوب و سالم باشد. بديهي است كه نمي توان از مال حرام به ديگران صدقه داد و انتظار پاداش داشت يا اين كه به شكل غلطي تصور كرد اين كار باعث حليت مال خواهد شد.

در همين زمينه گفته شده بايد انفاق و صدقه از اموالي باشد كه آنها را دوست داريم و مورد علاقه ماست. سومين شرط اين است كه صدقه و انفاق مخفي باشد تا شأن صدقه گيران حفظ و كرامت انساني آنان رعايت شود. در همين چارچوب گفته شده صدقه و انفاق همراه با آزار و منّت نباشد. به علاوه گفته شده كه مثل همه اعمال عبادي انفاق و صدقه بايد توأم با اخلاص و خلوص نيت باشد و انفاق كننده هرگز خود را مالك حقيقي تصور نكرده، بلكه خود را واسطه بين خدا و خلق بداند.

* موارد مصرف صدقه چيست؟

از زاويه ديگر، مصارف خرج صدقه هم ذكر شده است. در آيه 60 سوره توبه آمده صدقه براي فقرا، مساكين (فقير به معني كسي است كه در زندگي خود كمبود مالي دارد، هر چند مشغول كسب وكاري باشد و هرگز از كسي درخواست كمك نكند، اما مسكين كسي است كه نيازش شديدتر و دستش از كار كوتاه است و به همين جهت از اين و آن درخواست كمك مي كند.) عاملان و جمع آوري كنندگان زكات كه آنچه به آنها داده مي شود در حقيقت به منزله مزد و اُجرت آنهاست، «مُؤلِفَه قلوبُهُم» يعني كساني كه انگيزه معنوي نيرومندي براي پيشبرد اهداف اسلامي ندارند و با تشويق مالي مي توان تأليف قلب و جلب محبت آنان را نمود، براي آزاد ساختن بردگان (كه اكنون موضوعيت ندارد لكن شايد بتوان براي آزادي زندانيان از آن ملاك گرفت)، براي اداي دين بدهكاران و آنها كه بدون جرم و تقصير زير بار بدهكاري مانده و از اداي آن عاجز شده اند، مصرف در راه خدا و منظور آن، تمام راه هايي است كه بر گسترش و تقويت آيين الهي منتهي شود و در نهايت «و ابن سبيل» و كمك به واماندگان در راه، مسافراني كه براي علتي در راه مانــــــده و زاد و توشه كافي براي رسيدن به مقصد ندارند، استفاده مي شود.

* افراط ممنوع!

البته جالب است بدانيد كه در اسلام با وجود اين مقدار اهميت دادن به صدقه، براي آن محدوديت هايي وجود دارد. در سوره اسراء آمده: دستت را بسته بر گردنت قرار نده (بخيل نباش) و آن را بسيار باز نكن (به حد افراط گشاده دست نباش).

در كنار اين شاهد مثال، سيره ائمه هم در برخورد با سائلان سيره معتدلي بوده است؛ مثلا در روايات هست كه امام صادق(ع) سائلان را امتحان مي كرد كه قانع اند يا حريص و اگر حريص بود، انفاق بيشتري به او نمي كرد يا اين كه اگر سائل يا فقير ناشناسي به ايشان رجوع مي كرد كمتر از موارد معمول به او كمك مي كرد. در عين حال ذكر اين نكته ضروري است كه در اسلام تكديگري هم يك سنت مذموم شناخته شده و از اين طريق تلاش شده در طرف تقاضا هم محدوديت هايي به وجود آيد.

* صدقه در ايران

فضاي عمومي ايران و نظرگاه ايرانيان به صدقه به تبع نفوذ اسلام و آموزه هاي اسلامي در ميان ايرانيان، مثبت است. البته علاوه بر اسلام، ديگردوستي ايرانيان در كنار محبت و صفاي باطني شرقي هم ديگر عوامل موثر در نفوذ فرهنگ كمك به ديگران در ميان ايرانيان است. متاسفانه پژوهش هاي عيني كمي در مورد جايگاه صدقه در جامعه ايراني شكل گرفته است. يكي از معدود پژوهش هاي جالب توجه در اين زمينه، پژوهش مركز مطالعات رسانه اي روزنامه همشهري در مورد صدقه است كه در سال 86 و با جامعه آماري حدود 1200 نفري از مردم تهران صورت گرفت.

* 96 درصد مردم صدقه مي دهند

در نتايج اين نظرسنجي مشخص شد 96 درصد از پاسخگويان صدقه مي دهند. از اين ميزان دليل 83 درصد از پاسخگويان براي دادن صدقه دفع بلا، دليل 11 درصد نوعدوستي و دليل 6 درصد از افراد توصيه پيامبر است. خود اين كه افراد در دادن صدقه هم نوعي نگاه به سرنوشت خود دارند موضوع جالب و قابل بحثي است. در ميان آن 4 درصدي هم كه صدقه نمي دهند؛ 44 درصد گفته اند اعتقادي به اين كار ندارند.

از منظر زماني، 54 درصد پاسخگويان هر روز صدقه مي دهند. 28 درصد هم گفته اند هر وقت بتوانيم و 5 درصد هم در ابتداي ماه اين كار را مي كنند اما باز هم جالب است كه 13 درصد از مردم گفته اند هنگام احساس خطر اين كار را انجام مي دهند.

مي دانيم كه لزومي ندارد صدقه حتما پول باشد بلكه كمك كردن و صدقه دادن به صورت غيرنقدي و كالايي هم ممكن است. با اين حال 99 درصد از پاسخگويان اين نظرسنجي وجه نقد (پول)، صدقه مي دهند.

از نظر اين كه صدقه به چه نهادي تحويل مي شود 57 درصد پاسخگويان صندوق صدقات (اغلب متعلق به كميته امداد) را بيان كرده اند. 32 درصد هم گفته اند كه به متكديان صدقه نمي دهند كه نكته مثبتي است.

* تهديدهاي پيش رو

البته علاوه بر اين نظرسنجي آمار كميته امداد از ميزان صدقات جمع آوري شده يا مثلا حجم گوسفندان قرباني شده در عيد قربان در آسايشگاه كهريزك، نشان از جا افتادن فرهنگ صدقه در ميان مردم دارد. با اين حال مواردي چون سرقت هاي افراد معتاد از صندوق ها كه شيوع قابل ملاحظه اي يافته، سوءاستفاده از صندوق هاي جعلي براي كسب پول يا ايجاد برخي شبهات در مورد مصارف صدقه باعث شده تهديداتي هر چند كوچك در مسير راه باشد. در اين شرايط به نظر مي رسد كه اين وظيفه نهادهاي مسئول جمع آوري صدقات در جامعه است كه شبهات را برطرف كنند و به پيرايه هاي اين سنت زيبا خاتمه دهند تا اين كه اصل سنت باقي بماند. در غير اين صورت در فضاي تعاملات شلوغ شهري امروز بعيد نيست كه صدقه فراموش شود و در همسايگي ما فردي سر گرسنه بر بالين بگذارد.

بازگشت به صفحه نخست گروه فضاي مجازي

انتهاي پيام

جمعه 22 آذر 1392





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 33]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن