واضح آرشیو وب فارسی:ابتکار: معروفترين مجسمههاي ايران را چه كسي ساخته است؟
بيستم آذر ماه سالروز درگذشت ابوالحسن صديقي (شاگرد كمال الملك)، استاد هنر مجسمهسازي ايران است. كسي كه با ساخت مجسمهها و تنديسهاي منحصربهفرد از شخصيتها و مشاهير ايراني، سهم بزرگي در حافظه و خاطرات ديداري مردم ايران داشته است.
اولين مجسمهاي كه توسط صديقي ساخته شد، نمونهاي از مجسمهي ونوس دوميلو بود كه آن را از روي عكس مجسمه ساخت و به احمدشاه قاجار هديه داد. پس از آن مجسمههاي زيادي توسط اين استاد ساخته شد كه از آنها ميتوان به مجسمه گچي فردوسي، مجسمههاي نيمتنه و تمام قد اميركبير، مجسمه الياس دورهگرد، دلاك حمام و مجسمه سياه نيزن (حاج مقبل) اشاره كرد.پس از تبعيد خودخواستهي كمالالملك، صديقي براي ادامهي تحصيل به فرانسه را رفت و به مدت چهار سال در مدرسه عالي ملي هنرهاي زيباي پاريس زير نظر آنژالبر به فراگيري و كسب تجربه در مجسمهسازي و حجاري مشغول شد. در اين زمان او بيشتر وقت خود را صرف نقاشي ميكرد كه خلق تابلوهاي بسيار حاصل اين دوران است. صديقي پس از بازگشت به ايران در دانشكده رياست دپارتمان حجاري را بر عهده گرفت. پس از اين دوره بود كه اين هنرمند در ايران و ايتاليا به فعاليت هنري خود ادامه داد و مجسمههايي از شخصيتها و مفاخر ايراني ساخت كه تبديل به معروفترين مجسمههاي ايراني شدند.
تاكنون تنديسها و مجسمههاي بسياري از حكيم ابوالقاسم فردوسي توسط هنرمندان مجسمهساز ساخته شده، اما معروفترين آنها مجسمهاي است كه ابوالحسن صديقي آن را ساخته و در ميداني به نام اين شاعر در تهران نصب شده است. اين مجسمه كه در سال 1338 ساخته شده از جنس سنگ مرمر كارارا و به ارتفاع سه متر است. اين تنديس در 17 خرداد 1338 طي مراسمي توسط فريدون صديقي، فرزند اين مجسمهساز، در ميدان نصب شد. از مهمترين اتفاقاتي كه براي اين مجسمه افتاده، جدا شدن سر آن در بحبوحهي انقلاب بود كه بعدها مرمت شد.انجمن حفظ آثار و ميراث ملي در سال 1337 پيشنهاد ساخت آن را به ابوالحسنخان صديقي داد. صديقي از اين پيشنهاد استقبال ميكند و كار ساخت آن را در مدت يك سال به پايان ميرساند. در كنار پاي پيكر فردوسي، مجسمهي كودكي است كه دربارهي اينكه هدف صديقي از ساخت آن چه بوده بين افراد مختلف اختلاف نظر وجود دارد، اما به گفتهي فرزند استاد اين مجسمه پيكر كودكي زال از شخصيتهاي شاهنامه تصوير شده است و چون زال روي كوه قاف بزرگ شده، بنابراين پايه مجسمه به صورت يك تختهسنگ طبيعي طراحي شده كه حكايت از داستان زندگي زال دارد.البته مجسمهي نصب شده در ميدان فردوسي تنها تنديس ساخته شده از اين شاعر ايراني توسط صديقي نيست و او مجسمههاي ديگري هم فردوسي ساخته كه در مكانهاي مختلفي از ايران و جهان نصب شده است.
بيشتر كساني كه براي زيارت و سياحت به شهر مشهد سفر ميكنند، پس از زيارت آرامگاه امام رضا (ع)، سري هم به آرامگاه نادرشاه افشار، پادشاه قدرتمند ايراني ميزنند. اين بنا در باغي به مساحت 14400 متر مربع ساخته شده است. در مجاورت قبر نادر، سكويي مرتفع تعبيه شده كه مجسمهي برنزي نادرشاه سوار بر اسب و سه تن از سربازان او قرار گرفته است. اين مجسمه از معروفترين ساختههاي ابوالحسن صديقي است.
يكي از جالبترين اتفاقاتي كه براي آثار صديقي افتاده است، داستان ساخت مجسمهي ميرزا تقي خان اميركبير و انتقال آن به ايران است. مجسمه اميركبير در سال 1356 به سفارش انجمن مفاخر ملي ايران در كشور ايتاليا ساخته شد و به دليل همزماني ساخت و آماده شدن آن با روزهاي پيروزي انقلاب، انتقال آن به ايران 32 سال به تاخير افتاد. در سال 1388 و با پيگيري اسناد ساخت اين مجسمه محل نگهداري آن شناسايي و با طي مراحل قانوني در سال 89 وارد ايران شد.
ابوالحسن صديقي را بيشتر به عنوان استاد مجسمهسازي در ايران ميشناسند، اما او كار هنري خود را با هنر نقاشي و شاگردي كمالالملك آغاز كرد. براي همين بود كه تصويري كه او از ابوعلي سينا با قلم سياه كشيده بود، در بيستويكمين جلسهي هيأت مؤسسان انجمن آثار ملي به تصويب رسيد و تصميم بر آن شد كه مجسمهاي هم براي يادبود اين دانشمند و پزشك ايراني توسط استاد صديقي ساخته شود.حاصل كار صديقي مجسمهاي ايستاده از ابنسينا به ارتفاع سه متر و 10 سانتيمتر شد كه در ساخت آن از سنگ مرمر سفيد استفاده شده بود. اين مجسمه نزديك به هشت دهه است كه بر روي پايهاي در ميدان بوعلي شهر همدان قرار دارد. در قسمت شمالي پايهي مجسمه لوحي از سنگ سفيد قرار گرفته كه بر روي آن نام ابوعلي سينا و تاريخ تولد و وفات او به خط نستعليق حك شده است.
مجسمهي خيام پارك لاله يكي از معروفترين كارهاي ابوالحسن صديقي است. به گفتهي فريدون صديقي، پدرش اين مجسمه و مجسمهي فردوسي را بسيار دوست ميداشت. مجسمهي خيام در سال 1351 به سفارش انجمن آثار ملي با سنگ مرمر كارارا در ايتاليا ساخته شد. پس از انتقال به ايران آن را در پارك لاله تهران نصب كردند و امروز به يكي از نمادهاي اين بوستان تبديل شده است. به دليل نوع قرار گرفتن و در دسترس بودن اين اثر، بارها آسيبهايي به پيكرهي آن وارد شد كه توسط فريدون صديقي مورد مرمت و بازسازي قرار گرفت.
ورودي شهر دزفول نيز يكي از زيباترين مجسمههايي است كه توسط ابوالحسن صديقي ساخته شده است. اين مجسمه كه تنديس يعقوب ليث را سوار بر اسب نشان ميدهد، در سال 1356 ساخته شد. يعقوب از پادشاهان معروف ايراني است كه براي متحد كردن اقوام ايراني تلاش كرد و از طرفداران زبان فارسي بود، به طوري كه به شاعران مديحهسرا دستور داده بود جز فارسي به زبان ديگري شعر نگويند.
اين تنديس كه از روي تصوير اخير سعدي به قلم ابوالحسن صديقي طرح و ترسيم شده و انجمن آثار و مفاخر فرهنگي آن را مانند صورت سعدي قبول كرده است. صديقي از سنگ مرمر تراشيده و سه متر و يك دهم، ارتفاع آن است.اين مجسمهساز مدت يكسال و نيم در تهيهي آن صرف وقت كرده و در شهر شيراز در ميداني بيرون دروازه اصفهان كه به نام سعدي ناميده شده نصب شده است.
ارسال نظر
پنجشنبه 21 آذر 1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ابتکار]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 55]