واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: شايد اين ديالوگ بارها براي شما همکاران پزشک نيز اتفاق افتاده باشد. براي تامين سلامت افراد جامعه نقش اطلاعرساني اطلاعات بهداشتي- پزشکي و دارويي چيست؟ آيا خط قرمزهايي دارد يا خير؟.... ميپرسم «حال شما چطوره؟» - خيلي بده. هر روز سردرد دارم. - داروهايتان را ميخوريد؟ - نه.... اون داروها که مال صرع بود، نه ميگرن. اين را توي بروشورش نوشته بود. - پس شما عجب دل و جراتي داريد؟ - چرا؟ - يک بار ديگر هم به دکتري مراجعه کرديد که فرق ميگرن و صرع را نميداند و سوادش حتي بهاندازه بروشور داروها نيست.ميپرسم «تشنجات بچه چطوره؟» - خيلي بد. هرروز تشنج ميکنه. - داروها را ميخوره؟ - اون داروها را که نه؛ با اون همه عوارضي که تو بروشور داروها نوشته بود. *** در برخي کشورها و در مواردي، طبيبي که تشخيص ميدهد از طبيبي که دارو ميدهد جداست. در چنين مواردي درمانگر با در نظر گرفتن شرايط بيمار درمان را شروع ميکند و بيمار را از نظر بروز عوارض تحت نظر ميگيرد. شايد مطالبي را نيز براي مطالعه در اختيار بيمار قرار دهد. در بسياري از کشورها طبيب معالج همان کسي است که بيماري را تشخيص داده است؛ يعني يک نفر هست که آخرين تصميم را ميگيرد و مسووليت کليه عواقب اين مداوا بر عهده اوست. در هر حال در هيچ کشوري خود بيمار مجاز نيست که بر اساس نوشتهاي درباره مصرف دارو، تصميم به ادامه يا قطع دارو بگيرد. فرهنگ بروشورخواني شرکتهاي دارويي موظفاند درباره کليه داروهايي که ميسازند، بروشور کاملي تهيه کنند تا در موارد لزوم، پزشک يا داروساز به آن مراجعه کنند. اگرچه اين بروشور قابل دسترسي است، ولي اغلب در کشورهاي اروپايي از ابتدا در دسترس عموم قرار نميگيرد و اگر هم قرار بگيرد، چندان براي بيماران قابل استفاده نيست. از همه اينها مهمتر اينکه فرهنگ خاصي در اين زمينه وجود دارد که مانع از نابسامانيهايي که بر شمردم ميشود. بروشور براي بيماران اما در کشور ما بهنظر ميرسد در اينباره نيز از ابتدا انديشه و تعمق خاصي صورت نگرفته است. از يک سو ظاهرا طبيب مسوول تشخيص و درمان و عوارض درماني است و از سوي ديگر در جعبه تماميداروها بروشورهايي به زبان فارسي و با ترجمهاي نه چندان مطلوب، آثار و عوارض داروها را توضيح ميدهد؛ آن هم با اين لحن که اگر اين يا آن بيماري را داريد مراقب باشيد يا در مصرف اين يا آن دارو احتياط کنيد. معلوم نيست چه کسي بايد احتياط کند؟ طبيب، بيمار يا براي مثال داروساز؟ پزشک، دستگاه تحويل دارو تهيه بروشور براي پزشکان بسيار منطقي است، اما در بسياري از موارد، مخاطب اين بروشورها خود بيماران هستند. گويي پزشکان دستگاه يا وسيلهاي هستند که مسوول تصميمها و تجويزهاي خود نيست. چيزي مانند پمپ بنزين که هيچ مسووليتي در مورد چگونگي استفاده از بنزيني که ميدهد، ندارد! طبيب هم نام دارويي را بر کاغذ جاري ميسازد و ديگر مسوول عواقب آن نيست. اين شماييد که بايد درباره خوردن يا نخوردن و عوارض آن تصميم بگيريد. خطر مخاطب قراردادن بيمار مخاطب قرار دادن بيماران و هشدار درباره عوارض داروها به نوعي ميتواند به معناي کاستن از مسووليت پزشکان تعبير شود؛ کاري که به خودي خود خالي از خطر نيست. چنين برداشتي بار سنگيني بر عهده بيماران و همراهان آنان ميگذارد تا خود با اطلاعات مختصري که از بروشورها به دست آوردهاند، تصميماتي بگيرند که ممکن است موجب خطراتي شود. اطلاعات تا کجا؟ البته مقصود اين نيست که بيماران بايد چشم و گوش بسته بدون اينکه اطلاعات خاصي داشته باشند، قرصهايي را در يک پاکت بينام دريافت و فقط طبق دستور مصرف کنند. به طور مسلم دادن اطلاعاتي خاص به بيماران در پيشگيري و درمان بسيار مفيد خواهد بود، اما نکته اينجاست که چه اطلاعاتي، تاچه حد، به چه بيماراني و در چه شرايطي؟ اطلاعاتي که در اختيار بيماران قرار ميگيرد، مانند هر نوع اطلاعات ديگر بايد با در نظر گرفتن نتايج مفيد عملي آن باشد وگرنه صرف «اطلاع رساني» نه تنها هيچ مشکلي را حل نميکند، بلکه ممکن است مشکلات زيادي بيافريند. تشخيص سطح مفيد و سطح مضر اطلاعات در حقيقت نکته ظريفي است که فقط با توجه و دقت فراهم ميآيد. در اين زمينه بايد نظر جمعي از متخصصان در يک فرهنگ خاص جمعآوري شود. در آن شرايط تصميم گرفته شود که چه اطلاعاتي را ميتوان يا بايد در اختيار همه (با وجود پزشک معالج) قرار داد. چه اطلاعاتي را بايد در مورد يک داروي خاص به گروه ويژهاي از بيماران داد. بروشور داروها در کشور ما نمونه ديگري از تقدم کاربرد بر انديشه است؛ برداشتي است التقاطي از کاربردهايي که هرکدام در زمينه خود منطقي هستند، اما اين التقاط خاص، اگرچه بازهم ظاهري منطقي دارد (اطلاعرساني و هشدار درباره عوارض داروها)، اما در عمل ممکن است نتايجي معکوس به بار آورد. مشاهده مطلب ارسال شده بعد
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 409]