واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد - محسن خجسته مهر استراتژی یا راهبرد،راهنمای حرکت از وضع موجود به سمت وضع مطلوب است.به عبارت دیگر استراتژی،مجموعه تصمیم هایی است که با توجه به شرایط و رویدادهایی که ممکن است در آینده،پیش آیند گرفته می شود. موفقیت یا عدم موفقیت هر سازمانی در رسیدن به وضع مطلوب یا چشم انداز آن سازمان بستگی مستقیم به توانایی در تعریف یک استراتژی اثربخش برای نیل به اهداف تعیین شده دارد. سند چشم انداز ملی در افق 1404 و نیز برنامه پنج ساله پنجم توسعه ،اهداف پیش روی صنعت نفت کشور را طی سال های آتی مشخص نموده اند.در سند چشم انداز تدوین شده برای صنعت نفت،حفظ جایگاه دومین تولید کننده نفت خام در میان اعضای اوپک و نیز دست یابی به جایگاه دوم جهانی در ظرفیت تولید گاز طبیعی با توجه به ضرورت بهره برداری از مخازن مشترک به عنوان اهداف مبنایی مورد تاکید قرار گرفته است.همچنین در برنامه پنجم توسعه کشور افزایش ظرفیت تولید نفت خام به حدود 2/5 میلیون بشکه در روز و افزایش ظرفیت تولید گاز به 1111 میلیون متر مکعب در روز تا سال 1393، از جمله اهداف عمده پیشروی صنعت نفت در بخش بالادستی مورد تاکید قرار گرفته است.با توجه به آنچه گفته شد،اهداف کمی در بخش بالادستی صنعت نفت در برنامه های کلان به روشنی مشخص شده است.به عبارت دیگر وضع مطلوب مورد اجماع واقع گردیده و به صورت برنامه تدوین شده است.بنابراین برای رسیدن به این وضع مطلوب موعود، نیاز به یک راهنما یا استراتژی است که صنعت نفت را از وضع موجود به آن وضعیت سوق دهد. بنابراین با عنایت به اهداف مندرج در سند چشم انداز بیست ساله و نیز برنامه پنجم توسعه کشور، اگر ایران به دنبال ایفای نقش فعال و موثر بین المللی در قرن بیست و یکم است باید در جستجوی یافتن راهی برای بهبود و تقویت استعدادها و توانمندی های طبیعی خود بوده و با تبدیل استعدادهای طبیعی به قابلیت در عرصه بین المللی ، به برتری رقابتی در حوزه های منتخب دست یابد. یکی از شاخص ترین استعدادهای طبیعی در ایران، وجود منابع بسیار عظیم هیدروکربوری اسن به همین دلیل یکی از مهم ترین ماموریت های وزارت نفت در راستای دست یابی به اهداف چشم انداز ملی، طراحی یک نظام مدیریت استراتژیک برای چگونگی تبدیل این استعداد طبیعی به قابلیت های ملموس و اثربخش در اقتصاد ملی و حتی منطقه است تا حرکت ایران را به سمت تبدیل به قدرت نخست منطقه ای آسان تر نماید. برخلاف سده اول صنعت نفت ایران،که سده اکتشاف میادین عظیم و فوق عظیم،حفاری چاه های آرتزین و ریسک های عملیاتی و اقتصادی بسیار پایین بوده و اغلب مدیریت عملیات تولید مد نظر بوده ست.سده دوم صنعت نفت ایران سده چالش با ریسک های عملیاتی و اقتصادی،توسعه و تولید منابع غیر متعارف، تلاش برای ازدیاد برداشت و افزایش ضریب بازیافت، توسعه و حفاری میادین و چاه های هوشمند و در نهایت سده مدیریت علمی مخزن به منظور صیانت حداکثری از ذخایر هیدروکربوری کشور خواهد بود.به عبارت دیگر سده دوم، سده مدیریت استراتژیک و تدوین استراتژی های عملی توسعه و تولید از منابع هیدروکربوری برای نیل به چشم اندازها و اهداف مطلوب خواهد بود.زمانی ضرورت تدوین استراتژی توسعه و تولید از منابع هیدروکربوری بیشتر احساس می گردد که اغلب کشورهای نفت خیز جهان نسبت به تدوین استراتژی های توسعه صنعت نفت خود گام های موثری برداشته و در این مسیر به نتایج درخور توجهی نیز دست یابند.به عنوان نمونه در بخش بالادستی صنعت نفت ، در کشور آمریکا با تدوین استراتژی افزایش بازیافت از مخازن نفتی در دهه 1970 میلادی و شناسایی پتانسیل های موجود در این زمینه،بهره گیری از روش ها و فن آوری های پیشرفته برای افزایش ضریب بازیافت مخازن نفتی مورد توجه قرار گرفت.ماحصل این اقدام، تولید روزانه بیش از 650 هزار بشکه نفت خام در اثر به کارگیری روش های صیانتی است.استراتژی توسعه صنعت نفت و گاز نروژ موسوم به OG 21 نیز حاوی راهبردها و نکات اموزنده ای است که می تواند مورد استفاده برنامه ریزان صنعت نفت و گاز کشوردر راستای تدوین استراتژی جامع توسعه و تولید منابع هیدروکربوری قرار گیرد.از طرف دیگر افزایش 73 درصدی میزان ذخایر نفتی کشور ونزوئلا و ارتقای آن به رقم 3/172 میلیارد بشکه و نیز عقد قراردادهای عظیم و متعدد نفتی عراق با شرکت های نفتی معتبر جهان برای توسعه میادین نفتی این کشور، جایگاه ایران در میزان ذخایر و تولید نفت خام در میان کشورهای عضو اوپک را در آینده ای نه چندان دور به مخاطره انداخته است.بنابراین جایگاه بین المللی ایران در عرصه انرژی بین دو لبه قیچی قرار گرفته است که یک لبه آن میزان ذخایر نفت خام ایران را تهدید می کند و لبه دیگر آن میزان تولید نفت خام ایران را مورد هدف قرار می دهد. حفظ و بالا بردن ظرفیت فعلی تولید از مخازن هیدروکربوری از جمله سیاست های محوری وزارت نفت ایران در راستای تثبیت و تحکیم موقعیت خود در سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) و سایر عرصه های بین المللی است .اما نکته قابل توجه این است که حدود 70 درصد از تولید روزانه کشور و حدود 90 درصد از تولید انباشتی ، طی یک قرن گذشته تنها از 20 میدان نفتی انجام گرفته است که یا از نیمه عمر تخلیه طبیعی خود عبور کرده یا در آستانه نمیه عمر خود می باشند.با توجه به اینکه نرخ اکتشاف ذخایر جدید نفت خام نسبت به تولید آن با کندی محسوسی روبه رو بوده و علاوه بر آن احتمال کشف مخازن عظیم و فوق عظیم نیز اندک است؛ بنابراین به منظور تامین اهداف وزارت نفت و حفظ و ارتقای جایگاه ایران به عنوان کشوری تاثیرگذار در بازار عرضه و تقاضای انرژی، توجه خاص به توسعه و به کارگیری روش های موثر و کارآمد برای بازیافت هر چه بیشتر از منابع هیدروکربوری از جمله ضرورت های امروز صنعت نفت کشور به حساب می آید.بدیهی است این مهم جز با تدوین یک استراتژی جامع ، همه جانبه نگر و عملیاتی برای ارزیابی پتانسیل تولید از مخازن هیدروکربوری کشور با اولویت مخازن مشترک عملی نخواهد بود. معاون برنامهریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 249]