واضح آرشیو وب فارسی:فان پاتوق: دارو را با معده خالي بخوريد
"نيم ساعت قبل از غذا، نيم ساعت بعد از غذا، روزي يک عدد و ..." ، اين ها جملاتي است که هميشه روي بسته داروها مشاهده مي.کنيم. اما آيا اهميت اين جملات را در خوردن داروها مي.دانيد؟ آيا تا به حال پزشک يا داروسازي به طور دقيق نحوه مصرف داروها را براي شما توضيح داده است؟
دکتر عبدالمجيد چراغعلي، داروساز، متخصص داروشناسي و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي بقيه.الله.الاعظم(عج) ما را با يکي از مهم ترين نکات مربوط به مصرف دارو، يعني تداخل آن با غذا آشنا مي.کند.
آقاي دکتر! تداخل دارو و غذا تا چه اندازه اهميت دارد؟
غذايي که مي.خوريم، ترکيب بسيار پيچيده از مواد معدني، مواد آلي، پروتئين.ها، ويتامين.ها و ... است. زماني که يک دارو را مصرف مي.کنيم، مواد متعددي وارد بدن ما مي.شوند، يعني علاوه بر مواد اصلي دارو، ترکيبات ديگري هم در فرمولاسيون آن وجود دارد.
قاعدتا زماني که غذا و دارو با هم مصرف مي.شوند، واکنش.هايي را ايجاد مي.کنند و در اغلب موارد، اين واکنش.ها باعث كاهش اثر داروها در بدن مي.شوند.
بنابراين به عنوان يک قانون کلي بايد گفت: "داروها نبايد همراه با غذا استفاده شوند، مگر اينکه پزشک گفته باشد، يعني بايد نيم ساعت فاصله زماني بين خوردن غذا و مصرف دارو وجود داشته باشد."
پس به .طور کلي بهترين زمان مصرف دارو چه مدت قبل يا بعد از غذا خوردن است؟
بهترين زمان مصرف داروها، زماني است که معده خالي مي باشد، زيرا در اين حالت بين غذا و دارو تداخلي پيش نمي آيد و دارو بهتر جذب مي شود.
نيم ساعت قبل و بعد از غذا، معده خالي است.
مهم.ترين و شناخته شده.ترين تداخلات غذا و دارو در مورد رايج.ترين داروهاي مصرفي کدام.ها هستند؟
شايد مهم ترين اين تداخلات، مصرف بعضي از آنتي.بيوتيک.ها با فرآورده.هاي لبني يعني شير و ماست و ... است، به خصوص خانواده تتراسايکلين.ها که خانواده بزرگي از آنتي.بيوتيک.ها هستند. اين آنتي.بيوتيک.ها اگر همراه با غذا مصرف شوند، جذب.شان به شدت کاهش پيدا مي.کند، به طوري که آنتي.بيوتيک. اثر درماني خود را از دست خواهد داد. به دليل اينکه کلسيم موجود در لبنيات با آنتي.بيوتيك ترکيبي را ايجاد مي.کند که اجازه نمي.دهد دارو جذب بدن شود، در نتيجه دارو در دستگاه گوارش مي ماند و سپس دفع مي.شود. در اين موارد بايد آنتي بيوتيك را با معده خالي و همراه با آب مصرف نمود.
پس کساني که قرص کلسيم هم مي.خورند بايد مراقب باشند؟
بله حتما. کساني که آنتي.اسيد مي.خورند نيز بايد حواس.شان باشد، زيرا آنتي.اسيدها هم حاوي کلسيم هستند. يک مثال ديگر بيماراني هستند که از فرآورده.هاي هورموني استفاده مي.کنند. اين داروها اگر همراه با غذا مصرف شوند جذب.شان كاهش مي.يابد. در نتيجه ممکن است بيماري.شان کنترل و يا درمان نشود و علاوه بر اين پزشک هم دوز دارو را افزايش .دهد. همين بيمار اگر دفعه بعد با معده خالي دارو را مصرف کند، جذب دارو به شدت افزايش پيدا کرده و بيمار را با مسموميت دارويي مواجه مي.کند.
بنابراين اگر زماني دارو را همراه غذا و زماني با معده خالي مصرف كنيم، موجب به .وجود آمدن غلظت.هاي خوني متفاوت دارو و ايجاد اختلال در درمان بيماري مي.شود.
براي اينکه اين اتفاق نيفتد چه توصيه.اي به بيماران داريد؟
اول اينکه دارو را با معده خالي مصرف کنند. دوم اينکه اگر به دلايلي مجبورند دارو را با غذا مصرف کنند بايد يک روال ثابت داشته باشند، يعني اگر قرار است دارو را با صبحانه بخورند، هميشه سر يک ساعت معين با صبحانه ميل کنند، نه اينکه يک روز ساعت 7 دارو را مصرف كنند و روز بعد ساعت 10 ، زيرا بدن ما به ميزان جذب دارو همراه با غذا عادت مي.کند و اگر اين شرايط دايما تغيير .کند، بدن دچار مشکل خواهد شد. اين مسئله به.خصوص در مورد داروهايي که به صورت طولاني.مدت استفاده مي شوند، بايد رعايت شود، مانند داروهاي ضد ديابت، داروهاي هورموني مانند لووتيروكسين و بعضي از داروهاي قلبي و عروقي.
آقاي دکتر، چه استثنا.هايي در رابطه با مصرف داروها همراه با غذا وجود دارد؟
يک استثنا آب است. درست است که آب هم يک ماده غذايي است اما توصيه مي.کنيم که دارو حتما با آب استفاده شود. علتش هم اين است که اگر دارو را بدون آب بخوريم، ممکن است در مري باقي بماند و مشکلاتي را ايجاد کند.
اما به جاي آب نمي توانيم با چاي بخوريم! چون چاي کافئين دارد و با برخي داروها به.خصوص بعضي از داروهايي که در بيماري.هاي تنفسي مصرف مي.شوند، تداخل ايجاد مي.کند.
استثناء دوم اين است که بعضي از داروها زماني که با معده خالي مصرف .شوند، فرد را دچار حالت تهوع و استفراغ و مشکلات گوارشي ديگر مي.کنند. در اين حالت فرد مجبور است براي كاهش اين عوارض گوارشي، دارو را همراه با غذا استفاده کند. درست است که در اين حالت ممكن است جذب دارو کاهش پيدا .کند ولي چاره.اي نيست.
يکي ديگر از استثناها، مصرف داروهاي ضد درد است. با مصرف داروهاي ضددرد شايع مانند آسپيرين، مفناميک اسيد، ايندومتاسين، ايبوبروفن، ديکلوفناک، پيروکسيکام و ... ، چون احتمال بروز اختلال گوارشي وجود دارد، بايد همراه با غذا مصرف شوند تا مشکل کمتري ايجاد کنند، حتي اگر کسي مشکل گوارشي نداشته باشد.
داروهاي كورتيكواستروئيدي يا همان کورتون.ها مانند دگزامتازون و پردنيزولون نيز همين گونه اند و بايد با معده پُر مصرف شوند.
خيلي.ها ممکن است فکر کنند ويتامين.ها موادي هستند که به راحتي در مواد غذايي يافت مي.شوند، پس مصرف قرص هاي ويتاميني نمي.توانند تداخلي با غذاها ايجاد کنند، نظر شما چيست؟
درست است غذايي که مي.خوريم حاوي ويتامين است، ولي مقدار ويتامين هاي. موجود در قرص.ها و کپسول.ها با مقدار آنها در غذاها متفاوت است، لذا اگر با غذا مصرف شوند ممكن است جذب.شان دچار اختلال .شود.
بنابراين اگر کسي نياز به مصرف مکمل.هاي ويتاميني دارد بهتر است آنها را با معده خالي مصرف کند.
آيا در مورد مکمل. آهن هم همين.طور است؟
ببينيد! جذب آهن خيلي کم است، يعني بيشتر از 10 تا 15 درصد آهن موجود در مواد غذايي و مکمل ها، حتي با معده خالي هم جذب نمي.شود. بنابراين بايد آهن را حتما با معده خالي مصرف کرد، اما يکي از عوارض بسيار مهم و شايع مصرف مکمل آهن با معده خالي، بروز اختلالات گوارشي است. در اين افراد چاره.اي جز مصرف آهن همراه با غذا نيست و اين يکي از استثنايي.هايي است که گفتيم.
مصاحبه کننده :مريم منصوري
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فان پاتوق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 153]