امروز روز جهاني ديابت است؛ مصائب شيرين

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: امروز روز جهاني ديابت است؛ مصائب شيرين
گروه جامعه - سيد حبيب قاآني:...صبح كه بيدار مي شوم اولين مسأله اي كه ذهنم رو درگير مي كند گرفتن ميزان قند خون و بعد زدن

انسولين است تا با افت قند مواجه نشوم بعد از اين كار است كه مثل بقيه آدمها به كار روزمره ام مي پردازم ، با اين تفاوت كه اين بخش ثابتي از زندگي روزمره يك فرد ديابتي است كه هر روز و در چند نوبت بايستي آن را انجام دهد .
ديابت يا بيماري قند هنگامي بوجود مي آيد كه هورمون انسولين - عامل تنظيم كننده قند خون - يا به اندازه كافي در بدن توليد نمي شود يا بافت هاي بدن به آن به درستي پاسخ نمي دهند.
در نتيجه سوخت وساز قند در بدن مختل مي شود و قند خون از حد طبيعي خود بالاتر مي رود، و در نهايت علائم شاخص ديابت به صورت پرخوري، پرنوشي و پرادراري ظاهر مي شود.
هورمون انسولين كه از سلول هاي جزاير لانگرهانس در غده لوزالمعده به درون خون ترشح مي شود، كاركردهاي مختلفي در بدن دارد، و از جمله ورود قند را از خون به درون سلول ها تسهيل مي كند تا سلول ها بتوانند براي تأمين انرژي خود از آن استفاده كنند.
در صورت كمبود يا عدم تأثير انسولين قند نمي تواند وارد سلول ها شود، در نتيجه قند خون بالا مي رود. بالا رفتن قند خون علاوه بر ايجاد علائم حادي كه در بالا به آن اشاره شد، در درازمدت باعث آسيب رساندن به تقريبا هر عضو حياتي بدن از جمله قلب، مغز، چشم، كليه ها و ... مي شود.
امروزه ديابت يكي از مهمترين مشكلات بهداشتي، درماني، اجتماعي و اقتصادي جهان محسوب مي شود به گونه اي كه بيش از 150 ميليون نفر در دنيا مبتلا به اين بيماري هستند. در كشور ما بار مالي ديابت در حال حاضر 900 ميليارد تومان برآورد شده كه عمدتاً هزينه مستقيم دارويي است و با وجود اين كه ابتلا به بيماري در كشور رو به افزايش است اما هنوز جزو بيماري هاي خاص محسوب نمي شود.
كارشناس مسؤول بيماريهاي غدد مركز بيماري هاي غيرواگير مركز مديريت بيماري هاي وزارت بهداشت در گفت و گو با خبرنگار ما در اين باره مي گويد: بيماريهايي جزو بيماري خاص محسوب مي شوند كه هر كسي مبتلا به آن نمي شود و نوع بيمار و علاج آن همراه با مشكلات عديده است در حاليكه ديابت چنين مشكلاتي را ندارد.
دكتر مهدوي تصريح كرد:افزايش تعداد بيماران ديابتي در كشور به گونه اي است كه يك بنياد و دو سازمان توانايي جبران هزينه هاي مختلف بيماران را ندارند و اين نيازمند يك حمايت مالي است.
وي در ادامه تصريح كرد: در حال حاضر صحبت هايي مبني بر قرار گرفتن تيپ يك - ديابتي هاي نيازمند به انسولين- در فهرست بيماران خاص از سوي انجمن با نمايندگان مجلس صورت گرفته كه در صورت تأييد نهايي بخشي از مشكلات اين بيماران رفع خواهد شد.
اين كارشناس مركز مديريت بيماريهاي وزارت بهداشت، با تأكيد بر اينكه اگر فرد در معرض خطر به درستي كنترل نشود در فاصله نه چندان طولاني ديابت فرد را در سنين فعال زندگي گرفتار مي كند، يادآور شد: بدين ترتيب بار سنگين اقتصادي به خانواده و نظام سلامت تحميل مي شود.
مهدوي علت بخش قابل توجهي از بيماران دياليزي و نيازمندان جراحي هاي پيشرفته چشم و شمار افراد بستري در بخشهاي قلب و عروق را ناشي از بيماري ديابت برشمرد و يادآور شد: ديابت بيماري پرعارضه، جدي و خطرناكي است كه موذيانه رفتار مي كند.
*ديابت در ايران مي تازد
بهرحال ديابت شايعترين بيماري غيرواگير كشور است كه در حال حاضر 3 تا 5 درصد يعني معادل 2 تا سه و نيم ميليون نفر از جمعيت كل كشور را مبتلا كرده و طبق اعلام جهاني در هر 10 ثانيه دو نفر به ديابت مبتلا مي شوند و يك نفر نيز از اين بيماري فوت مي كند.
معاون بيماري هاي غيرواگير مركز مديريت بيماري هاي وزارت بهداشت نيز در اين خصوص از بررسي ساليانه عوامل خطر بيماري هاي غيرواگير اعم از چاقي، پرفشاري خون، كاهش فعاليت فيزيكي، استعمال دخانيات و ديابت در قالب نظام كشوري مراقبت از بيماري هاي غير واگير خبر داد و گفت: براساس نتايج نهايي بررسي سال گذشته، ديابت به عنوان يك عامل خطر نسبت به سه سال پيش افزايش داشته است.
دكتر مهرداد حق ازلي با بيان اين كه سياست گذاري و برنامه ريزي هاي كشوري بر اساس نتايج اين بررسي ها به انجام مي رسد، اظهار كرد: براين اساس برنامه جامع قلب و عروق در 9 استان كشور و برنامه جامع كنترل سرطان هاي قابل پيشگيري نظير سرطان كولون و پستان بانوان در حال انجام است.
وي ادامه داد: در اين نظام با همكاري شركت پست به صورت تصادفي افراد مورد مطالعه انتخاب مي شوند و با پر كردن پرسش نامه اي عوامل خطر بيماري هاي غيرواگير شناسايي مي شوند.
دكتر حق ازلي با بيان اين كه در سال پيش از هر استان يك هزار نفر در قالب اين نظام مورد مطالعه قرار گرفتند، افزود: بدين ترتيب با بررسي 30 هزار نفر دريافتيم كه شيوع ديابت نسبت به سه سال گذشته افزايش داشته و ايرانيان از ميزان فعاليت فيزيكي مناسبي برخوردار نيستند.
معاون مركز بيماريهاي غيرواگير وزارت بهداشت با عنوان اين مطلب كه 200 هزار روستايي مبتلا به ديابت هستند افزود: در غربالگري بيماران ديابتي روستايي 5/5 ميليون نفر مورد بررسي قرار گرفته اند كه يك ميليون و 800 هزار نفر آنان علائم اين بيماري را داشته اند .

* ديابت پنهان؛ خطر اعلام نشده
از سوي ديگر، رئيس انجمن حمايت از بيماران ديابتي كشور در خصوص وضعيت اين بيماري در كشور مان مي گويد: نيمي از سه ميليون نفر بيمار ديابتي در ايران از بيماري خود اطلاع ندارند و سه ميليون نفر ديگر نيز به بيماري پيش از ديابت يا ديابت پنهان مبتلا هستند.
اميركامران نيكوسخن گفت: افرادي كه به ديابت پنهان دچار هستند مستعد اين بيماري بوده و قند خون آنان از حد طبيعي افزايش يافته و چنانچه تغييري در شيوه زندگي و تغذيه خود ندهند به زودي به جمع ديابتي ها خواهند پيوست.
رئيس انجمن حمايت از بيماران ديابتي با اشاره به كمبود آموزش در سطح كشور براي كنترل و كاهش ديابت گفت: بر اساس آمارهاي انجمن، كمتر از ده هزار نفر در كلاس هاي آموزشي شركت مي كنند و اين امر به دليل كمبود مراكز آموزشي و عدم آموزش روش هاي مناسب، بايد مورد بازنگري قرار گيرد.
وي از عدم حمايت سازمان هاي بيمه گر از بيماران ديابتي انتقاد كرد و افزود: درمان ديابت بسيار گران قيمت است و مصرف انسولين هاي خارجي براي برخي از بيماران كه تحت حمايت هيچ نوع بيمه اي قرار ندارند بسيار هزينه براست.
نيكوسخن گفت: علي رغم هزينه هاي بالايي كه روزانه به بيماران تحميل مي شود و تلاش انجمن براي حل اين معضل، هنوز دركميسيون بهداشت مجلس و سازمان هاي بيمه گر اقدامي انجام نشده است چرا كه ديابت جزو انواع بيماري هاي خاص محسوب نمي شود.
وي عدم دسترسي همه بيماران به درمان هاي جديد را از معضلات ايرانيان مبتلا به ديابت خواند و گفت: افراد مسن با توجه به مشكلات بينايي امكان تزريق مناسب انسولين را ندارند در حالي كه اين مشكل در كشورهاي پيشرفته با قلم انسولين حل شده است.
كامران نيكوسخن همچنين عدم امكان جايگزيني يك نوع انسولين مناسب با انسولين «مونوتارت» را از سال گذشته تا كنون از مشكلات جدي بيماران ديابتي بيان كرد.
وي گفت: براي اين انسولين هنوز جايگزين مناسبي تعيين نشده. اين در حاليست كه جايگزينهاي مناسب انسولين منوتارت كه از طريق قاچاق وارد كشور مي شوند به قيمت هاي گزافي در بازار آزاد به فروش مي رسند و بسياري از بيماران براي تهيه اين داروها با مشكلات عمده اي مواجه هستند. به هر حال هنوز در كشور ما آمار دقيقي در خصوص تعداد ديابتي ها وجود ندارد، زيرا بسياري از بيماران هنوز از بيماري خود اطلاعي ندارند و تنها راه چاره پيشگيري است . يك متخصص تغذيه، با تأكيد بر محدوديت مصرف ميوه هاي شيرين در بيماران ديابتي گفت: خرماي رطب مضافتي حاوي بالاترين مقادير قند ساده است و از اين رو خرماي زرد زاهدي براي بيماران ديابتي مناسب تر است.
* ديابتي ها توت خشك بخورند
دكتر حميرا حمايلي مهرباني، محقق پژوهشكده غدد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، توت خشك را در مقايسه با كشمش و خرما گزينه مناسب تري براي بيماران ديابتي برشمرد و گفت: شيرين كننده هاي متعددي براي اين قبيل بيماران وجود دارد؛ فروكتوز و برخي شيرين كننده هاي مصنوعي نظير آسپارتام آسه سولفام و ساخارين است.
وي، با بيان اينكه سرطان زايي شيرين كننده هاي مصنوعي در حيوانات ثابت شده است، گفت: اما هنوز شواهد علمي معتبري عليه اين شيرين كننده ها براي سرطان زايي آنان در انسان وجود ندارد.
اين متخصص تغذيه، ادامه داد: پيشتر هشدارهايي مبني بر سرطان زا بودن ساخارين و ارتباط آن با سرطان مثانه داده شده بود، اما مدتي بعد دريافتند در افراد سيگاري مصرف كننده اين شيرين كننده ها خطر بروز سرطان مثانه افزايش مي يابد.
دكتر مهرباني، با بيان اينكه غذاهاي بيماران ديابتي بايد غني از فيبر و درعين حال كم كالري باشد، افزود: حبوبات بهترين غذا براي ديابتي هاست و به علت اثرات مفيد ليكوپن مصرف گوجه فرنگي نيز به اين افراد توصيه مي شود.
وي، انگور، موز، خرما، طالبي، خربزه و هندوانه را داراي مقادير فراواني از قند دانست و افزود: نان سبوس دار نيز جزو بهترين خوردني ها براي بيماران ديابتي است و اين بيماران بايد نان باگت، لواش، لازانيا كه سبب افزايش قند خون مي شود را كمتر مصرف كنند.
اين متخصص تغذيه، با بيان اينكه قند موجود در ميوه مصرفي در دو مرحله آزاد مي شود، گفت: ابتدا بلافاصله پس از مصرف ماده خوراكي و سپس سه ساعت پس از صرف ماده خوراكي كه اين ميزان قند در كيفيت زندگي افراد موثر است؛ قند پيچيده نشاسته موجود در غذا با اندكي تاخير (سه ساعت پس از صرف غذا) آزاد مي شود.
دكتر مهرباني، با توصيه به بيماران ديابتي مبني بر پرهيز از مصرف غذاهاي سرخ شده، گوشت هاي فرآوري نظير سوسيس و كالباس، چيپس و پفك با تواتر فراوان گفت: آگاهي به خانواده ها و دانش آموزان مي تواند در اصلاح شيوه تغذيه آنان سودمند باشد.
وي، با استناد به نتايج مطالعات جهاني به افزايش شيوع ديابت در كودكان و نوجوانان گفت: چاقي دوران كودكي به ويژه ناحيه شكمي در بروز ديابت موثر است؛ از اين رو اصلاح شيوه تغذيه بايد از خانواده ها آغاز شود.
چهارشنبه 22 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 317]