سياست - مواضع اقليت بايد شفاف‌تر شود

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: سياست - مواضع اقليت بايد شفاف‌تر شود

سياست - مواضع اقليت بايد شفاف‌تر شود

اعظم ويسمه:بهانه مصاحبه با جمشيد انصاري دبير كميته سياسي فراكسيون اقليت مجلس هشتم ايجاد تشكيلات جديد و كميته‌هاي تخصصي در زيرمجموعه اين فراكسيون بود. در هفته‌هاي اخير فراكسيون اقليت، شش كميته سياسي، زيربنايي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و ارتباطات را تشكيل داد تا نويد حضور پررنگ‌تري را در مسائل مربوط به مجلس دهد.با جمشيد انصاري رئيس سابق بنياد باران و نماينده فعلي زنجان در مورد مسائل مربوط به فراكسيون اقليت به گفت‌وگو پرداختيم اما در اين ميان صحبت به عملكرد اصولگرايان در انتقاد به دولت نهم كشيده شد. به اعتقاد انصاري اختلافات اصولگرايان با يكديگر و در مقابل دولت صوري است و فراكسيون اقليت به هيچ‌وجه قصد ندارد خرج زد و بندها و معامله‌هاي اصولگرا در پشت پرده سياست شود.

آقاي انصاري! با توجه به گذشت حدود پنج ماه از آغاز به كار مجلس هشتم عملكرد فراكسيون اقليت را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
فراكسيون خط امام مجلس كه فراكسيون اقليت ناميده مي‌شود با توجه به آنچه در جريان انتخابات اتفاق افتاد و عملا در بسياري از حوزه‌هاي انتخابيه امكان حضور و رقابت براي كانديداهاي اصلي جريان اصلاح‌طلب فراهم نشد با حداقل اعضا تشكيل شد.
فراكسيون اقليت چند عضو دارد؟
ما در حدود 100 حوزه امكان رقابت داشتيم كه حدود 65 نفر از اصلاح‌طلبان با رقابت‌هايي كه در اين حوزه‌ها داشتند به مجلس راه يافتند. فراكسيون اقليت حدود 70 نفر عضو دارد و عملا حدود 25 درصد نمايندگان موجود در مجلس را شامل مي‌شود. اما در برخي مسائل تعدادي از نمايندگان كه گرايش‌هاي مستقلي دارند با اين فراكسيون همراهي مي‌كنند.
فراكسيون اقليت چه راهبردي را براي خود در مجلس هشتم تعريف كرده است؟
فراكسيون خط امام مجلس از همان ابتدا با توجه به مطالباتي كه موكلان آنها در حوزه‌هاي انتخابيه و جريان اصلاحات در خارج از مجلس داشت بنا را بر اين گذاشت كه در حركت‌هاي مجلس هشتم حضور و مشاركت فعال و موثري داشته باشد. فراكسيون اقليت تصميم گرفت توان خوب كارشناسي منتخبان اصلاح‌طلب را در امر قانونگذاري و ايفاي وظايف نمايندگي در اختيار مجلس قرار دهد. به همين دليل تعامل با ديگر گرايشات موجود در مجلس به‌ويژه اكثريت اصولگرا در امر قانونگذاري در دستور كار قرار گرفت. در واقع مي‌توان گفت در طول چهار ماهه گذشته اهتمام كار نمايندگان فراكسيون عمدتا در اين زمينه بوده است. دوستان ما تلاش كردند با توجه به تجارب مديريتي خوبي كه در نظام اجرايي داشتند در مباحث مربوط به طرح‌ها و لوايح نقش‌آفريني كنند. همين‌طور در صحن علني مجلس در تصويب قوانين نقش پررنگي از سوي اعضاي فراكسيون ايفا شد. ارزيابي من اين است كه چهار ماه ابتداي آغاز كار مجلس هشتم زمان شكل‌گيري مجلس بوده است. اين شكل‌گيري نه فقط براي اصل مجلس كه دوره شكل‌گيري فراكسيون‌هاي سياسي نيز بود. فراكسيون اقليت در اين مدت اساسنامه خود را تدوين و به تصويب مجمع عمومي رساند. اركاني كه براي فراكسيون در اساسنامه پيش‌بيني شده بود اعم از شوراي مركزي و كميته‌هاي تخصصي شكل گرفت و امروز ما شاهد اين هستيم كه فراكسيون به عنوان يك مجموعه پويا و فعال در مجلس حضور دارد. قطعا نقش‌آفريني آن در ماه‌هاي آينده بيشتر به چشم خواهد خورد. اكنون كه ساختارها شكل گرفته مي‌توانيم تخصصي‌تر و تا حدودي تاثيرگذارتر در عرصه حضور پيدا كنيم.
شما اين دوره چهار ماهه را زمان شكل‌گيري مجلس و فراكسيون‌ها عنوان كرديد اما در همين زمان مسائل و موضوعات مهمي همچون بررسي صلاحيت وزراي كشور، اقتصاد و راه‌وترابري، اظهارات رحيم‌مشايي و تهيه طرح سوال از رئيس‌جمهور، طرح استيضاح وزير آموزش و پرورش، بحث مدرك تحصيلي كردان و استيضاح وزير كشور و... مطرح شده است. عملكرد فراكسيون اقليت در برابر اين مواضع به نحوي بوده كه يك چهره منفعل را از خود به نمايش گذاشته است. فراكسيون اقليت در برخورد با اين موضوعات يا موضع سكوت اختيار كرد يا از اعلام موضع رسمي خودداري نمود.
اولا تمام اين مواردي كه شما مطرح كرديد لزوما نياز به يك موضع‌گيري سياسي و فراكسيوني نداشته ثانيا فراكسيون در برخي موارد مواضع خود را اعلام كرد.
چطور معتقديد اين موارد نياز به اتخاذ موضع فراكسيوني نبوده است؟
من مثال عرض مي‌كنم فرض كنيد در بحث استيضاح وزير آموزش و پرورش استيضاح اگر از جنس سياسي و رويكرد سياسي باشد نياز به موضع‌گيري فراكسيوني دارد. ولي وقتي يك استيضاح به خاطر عملكرد تخصصي حوزه اختصاصي آن وزارتخانه باشد موضع‌گيري سياسي نياز ندارد.
منظور من هم صرفا موضع‌گيري سياسي نيست همين كه فراكسيون اقليت مجلس اعلام كند درباره يك موضوع مثلا استيضاح وزير آموزش و پرورش چه ديدگاهي دارد؟ آيا اين استيضاح برخورد شخصي نمايندگان با وزير است يا مشكلات مربوط به حوزه انتخابيه جمعي خاص مي‌شود؟
در مورد اين استيضاح برخي نمايندگان بعضا با انگيزه‌هاي منطقه‌اي يا تخصصي خود تشخيص دادند طرح استيضاحي را تهيه كنند. اكثريت مجلس نيز موضع يكپارچه سياسي اخذ نكردند درعين حال برخي از اعضاي فراكسيون اقليت طرح استيضاح را امضا كردند. به هر حال موارد متعددي در ماه‌هاي ابتدايي مجلس از جمله بحث بررسي صلاحيت وزراي پيشنهادي احمدي‌نژاد وجود داشت كه اقليت موضع‌گيري صريح نداشت. در بحث راي اعتماد وزرا فراكسيون موضع‌گيري كاملا روشني داشت اما اينكه به صلاح بود اين موضع‌گيري در صحن مجلس مطرح شود يا نه فقط به اعضا ابلاغ شود موضوع ديگري است ما خيلي وقت‌ها تصميماتي در فراكسيون مي‌گيريم كه به صلاحديد فراكسيون به اين تصميمات عمل مي‌شود بدون آنكه موضع خود را علني كنيم. به هر حال كار سياسي پيچيدگي‌ها و اقتضائات خاص خودش را دارد. در بحث راي اعتماد وزرا فراكسيون جلسات متعدد تشكيل داد و تصميم روشني گرفت و براساس اين تصميم عمل كرد. شايد بخش قابل توجهي از تفاوت آرا كه در آراي اعتماد وزرا وجود داشت ناشي از رويكرد فراكسيون اقليت بود.
اما به نظر مي‌رسيد كاهش آراي وزير كشور نسبت به وزير اقتصاد و راه بيشتر نتيجه مخالفت بخشي از اصولگرايان با كردان بود.
بالعكس ما فكر مي‌كنيم دوستان ما در فراكسيون اكثريت با توجه به رويكرد حمايت مطلق از دولت تقريبا از موضع حمايت از وزرا حركت كردند و جز در موارد استثنائي راي آنها راي موافق بود. بخش بزرگي از تفاوت آرا به نوع موضع‌گيري‌هاي فراكسيون اقليت مربوط بود.
موضع فراكسيون اقليت درباره استيضاح كردان و مباحث مربوط به مدرك تحصيلي او چيست؟ قطعا اگر اين بحث جدي شود.
فراكسيون اقليت موضع‌گيري خواهد داشت و نظر خود را رسما اعلام خواهد كرد.
به نظر شما مباحث مربوط به استيضاح كردان جدي نيست؟
ما جريان اصولگرا را در مورد آنچه درباره آقاي كردان مطرح مي‌كنند جدي نمي‌بينيم.ما معتقديم دوستان ما در جناح اصولگرا اساسا وقتي پاي دفاع از دولت به ميان مي‌آيد از خيلي از مواضع و اصول خود عدول مي‌كنند. در نتيجه ما حاضر نيستيم به صورت ناپخته و حساب‌نشده وارد بازي‌هايي شويم كه دوستان ما طراحي مي‌كنند. سعي مي‌كنيم استقلال عمل خود را داشته باشيم.
پس شما فكر مي‌كنيد طرح استيضاح وزير كشور در مجلس مطرح نشود؟
ما فكر مي‌كنيم اصولگرايان در حدي كه به آنها از برخي جاها اجازه داده شود وارد اظهارنظر و عمل خواهند شد و اگر اين اجازه‌ها برداشته و يك تصميم جمعي گرفته شود به همان تصميم جمعي پايبند خواهند بود. به همين دليل حاضر نيستيم خودمان را وارد بازي‌‌اي كنيم كه حتي طراحان بازي چندان اختيار ادامه بازي دست آنها نيست.
به اعتقاد شما اصولگرايان از خارج مجلس هدايت مي‌شوند؟
موضوع آقاي كردان يك حركت سياسي است. طبعا در حركت سياسي بخشي از گردانندگان آن در مجلس و بخشي در خارج مجلس هستند. كما اينكه جريان اصلاح‌طلب نيز بخشي از نيروهاي موثرش در مجلس و بخش بيرون مجلس هستند. تمام بنيه و توان يك جريان سياسي در مجلس حضور ندارد. تركيب جريان اصولگرا در مجلس هشتم به نحوي است كه تعداد بيشتري از چهره‌هاي موثر و مطرحش در مجلس حضور دارند. خودشان به اندازه كافي مي‌توانند در تصميم‌گيري‌هاي داخل مجلس تاثيرگذار باشند. با اين حال آنچه در قوه مجريه يا احزاب و تشكلات اصولگراي خارج مجلس اتخاذ مي‌شود در تصميمات آنها موثر است.
به نظر مي‌رسد در فراكسيون اصولگرايان اختلافات جدي وجود دارد كه همچون مجلس هفتم منجر به جدايي برخي از اين چهره‌ها از فراكسيون شود. در اين مدت آيا تماسي بين اصولگرايان منتقد وضع موجود با فراكسيون اقليت وجود داشته است؟
من باور نمي‌كنم در مسائل سياسي در داخل مجموعه اصولگرا اختلاف‌نظر معناداري وجود داشته باشد. اختلاف‌نظرها بيشتر در مباحث اقتصادي و اجتماعي بروز پيدا مي‌كند وگرنه در مسائل سياسي تصميم‌گيري‌ها از يكپارچگي قابل توجه و بيشتري برخوردار است. من اين گرايش‌هاي مختلف كه درون جريان اصولگرا وجود دارد را از مسائل سياسي چندان تاثيرگذار و معتبر نمي‌دانم. بلكه معتقدم دوستان اصولگرا در مسائل سياسي يكپارچه عمل مي‌كنند. به‌طور مثال در سفر اخير رئيس‌جمهور در سازمان ملل ما شاهد بوديم كه هيچ اتفاق خاصي در جريان اين سفر نيفتاد و موضع‌گيري جديد و مهمي را شاهد نبوديم. يك حضور كاملا عادي و يك سخنراني معمولي بود كه متن سخنراني نيز در مقايسه با گذشته ضعيف‌تر بود. اما به لحاظ سياسي رويه شده هر مسافرتي كه آقاي احمدي‌نژاد مي‌رود و برمي‌گردد، جريان اصولگرا بيانيه صادر مي‌كند. پس از سفر آمريكا نيز دوستاني در مجلس شروع به جمع‌آوري امضا براي يك متن تقدير و تشكر كردند كه جمع‌آوري امضاها خيلي طول كشيد. به نحوي كه زماني كه اين بيانيه در مجلس خوانده شد بيشتر از دو هفته بود كه آقاي احمدي‌نژاد برگشته بودند. اين تعويق هم به اين دليل بود كه در ابتدا خيلي از دوستان ما در جريان اصولگرا فكر مي‌كردند امضاي اين متن لزومي ندارد اما وقتي كه به تصميم يكپارچه سياسي رسيدند فكر كردند به عنوان يك حركت سياسي بايد آن را امضا كنند. در حد توان‌شان 200 امضا براي يك متني كه يك هفته داخل مجلس مي‌چرخيد و كسي در ابتدا حاضر به امضا نبود، امضا جمع شد. در واقع مي‌خواهم بگويم در مسائل سياسي بسياري از اين اختلاف‌نظرها موثر نيست.
به هر حال موضوعات مهمي چون تهيه طرح سوال از رئيس‌جمهور، استيضاح كردان و... در مجلس مطرح شده سكوت اقليت در قبال اين موضوعات اين تحليل را تقويت مي‌كند، كه فراكسيون اقليت منفعل عمل مي‌كند.
در مورد سوال از رئيس‌جمهور به دليل آنكه اظهارات مشايي براي دوستان ما در جريان اصلاح‌طلب سوالات جدي را مطرح كرده بود تعدادي از دوستان ما نيز جزء امضاكنندگان بودند اما دوستاني كه از اصولگراها پيگير موضوع بودند و براي جمع‌آوري امضا به نمايندگان فراكسيون اقليت هم مراجعه كرده بودند، پشت پرده معامله انجام دادند و امضاها را پس گرفتند. اصولگراها براي جمع‌آ‌وري امضا به اقليت مراجعه كردند اما وقتي خواستند معامله كنند و كوتاه بيايند ديگر به دوستان ما مراجعه‌اي نكردند. اين تجارب موجب شد تا اعضاي فراكسيون اقليت به اين نتيجه برسند كه اصولگراها در مسائل دروني خودشان به تعبير سياسي محافظه‌كار عمل مي‌كنند و حرفي را كه مي‌زنند به دليل مصالح و منافع دروني جريان اصولگرا بر سر آن نمي‌ايستند. پس دليلي ندارد كه ما خودمان را خرج مسائلي كنيم كه دوستان اصولگرا در مقام معامله از ما نظر نخواهند گرفت. در مورد استيضاح وزير آموزش و پرورش نيز اين اتفاق افتاد. اصولگرايان طرح استيضاح را تهيه كردند، برخي از اعضاي فراكسيون اقليت طرح را امضا كردند اما در نهايت در پشت پرده به تفاهم رسيدند و امضاها را پس گرفتند در اين ميان به اعضاي فراكسيون‌ ما اصلا مراجعه نكردند.
مي‌گويند اقليت به دليل اين زد و بندها و معامله‌هاي سياسي وارد مباحث نمي‌شود اما افكار عمومي شايد از اين اتفاقات پشت پرده باخبر نشود و تنها حالت انفعال اقليت را ببيند.
من خيلي باور ندارم كه مردم اين زد و بندها را متوجه نيستند. من فكر مي‌كنم جريان اطلاع‌رساني در كشور ما در حدي هست كه خيلي از توافق‌ها يا به قول امروزي‌ها تعاملات پشت پرده براي مردم روشن است و مي‌دانند. قطعا مردم مي‌فهمند كه دلايل ورود يا عدم ورود به اين بازي‌ها چه مي‌تواند باشد. نكته دوم اينكه من ايراد شما را قبول دارم. اقليت در خيلي از موارد بايد موضع‌گيري شفاف‌تر و روشن‌تري را داشته باشد. اما به دليل آنكه در ابتدا يك هيات‌رئيسه موقت در فراكسيون اقليت شكل گرفت و مجمع عمومي تكاليف اين هيات‌رئيسه موقت را صرفا نهايي كردن اعضا، شكل دادن به مجمع عمومي و تشكيل فراكسيون تعيين كرد بيشتر از اين هيات‌رئيسه موقت اختيار عمل نداشت. اكنون كه شوراي مركزي فراكسيون اقليت انتخاب شده و كميته‌ها شكل گرفتند اعضا اختيار موضع‌گيري دارند و قطعا بايد شفاف‌تر از اين عمل كنيم.
به‌طور كلي به نظر مي‌رسد از مجلس پنجم و ششم به بعد ما ديگر شاهد حضور يك فراكسيون اقليت قوي در مجلس نبوده‌ايم. شما قبول داريد كه فراكسيون اقليت در مجلس هفتم و هشتم ضعيف عمل كرده است؟
نه، من قبول ندارم. ايفاي نقش بايد متناسب با توانايي ارزيابي شود. توانايي‌هايي كه در عرصه وجود دارد نه در جامعه. يك زمان ما با شرايط دموكراتيك مواجه هستيم و امكان جلب بخش زيادي از آراي مردم را داريم اما زماني كه اين شرايط نباشد راهيابي ما به نهاد تاثيرگذار مجلس در حد مجلس هفتم و هشتم رقم مي‌خورد.
پس شما قبول داريد كه به دليل حذف چهره‌هاي شاخص سياسي در جناح اصلاح‌طلب ما شاهد فراكسيون اقليت قوي در مجلس هفتم و تا حدودي مجلس هشتم نبوده‌ايم؟
دو بحث وجود دارد. در مجلس هفتم تعداد اعضاي فراكسيون اقليت حدود 40 تا 50 نماينده بود. در مجلس هشتم نيز با افزايش 20 نفر حدود 75 نفر هستيم. توقع از فراكسيون اقليت بايد در اين حد و وزن افرادي كه از‌ اين گرايش و تفكر به مجلس آمده‌اند تنظيم شود. نكته ديگر اينكه حركات سياسي به تدريج به پختگي مي‌رسد و خودشان را نشان مي‌دهند. من فكر مي‌كنم در مورد فراكسيون اقليت مجلس هشتم يك مقدار بايد منتظر گذشت زمان باشيم. در مجلس هفتم به‌رغم شكل‌گيري فراكسيون اقليت در دولت اصلاحات با گذشت يك سال از تشكيل مجلس اصلا فراكسيون اقليت شكل نگرفته بود. در حالي كه مي‌توانستند خيلي تعاملات با دولت اصلاح‌طلب داشته باشند. در مجلس هشتم يكي از نقاط قوت فراكسيون اقليت اين است كه قبل از شروع به كار مجلس فراكسيون شكل گرفت و فعاليت خودش را شروع كرد. اين پيشرفت قابل ملاحظه‌اي در كار تشكيلاتي است كه نشان مي‌دهد دوستاني كه به مجلس ورود پيدا كرده‌اند از طرح تشكيلاتي خوبي برخوردارند. من فكر مي‌كنم اگر به مدت زماني كه طول كشيد تا فراكسيون اقليت در مجلس هفتم فعال شود برسيم، شاهد حركات مناسب‌تر و بهتري از فراكسيون خط امام مجلس هشتم خواهيم بود. البته حرف شما را قبول دارم. در مجلس پنجم و ششم فراكسيون اقليت مجلس حدود 100 نفر بودند و اين به وزن سياسي اين جريان و تاثيرگذاري آنها كمك مي‌كرد.
چقدر غيبت چهره‌هاي شاخص جريان اصلاح‌طلب در عملكرد فراكسيون موثر است؟
من اين نكته شما را اينگونه تصحيح مي‌كنم شايد در فراكسيون اقليت مجلس هشتم چهره‌هاي سياسي كمتر داريم. علت آن هم اين است كه نوع رويكرد در بررسي صلاحيت‌ها به نحوي بود كه عمدتا چهره‌هاي سياسي اصلاح‌طلب را هدف‌گيري كرد و طبعا دوستاني كه از فيلتر نظارتي رد شدند دوستاني بودند كه جنبه‌هاي اقتصادي و اجتماعي آنها بر جنبه‌هاي سياسي مي‌چربد.
دقيقا در موضع‌گيري‌ها و اقدامات اعضاي فراكسيون اقليت در اين مدت وجهه اقتصادي اعضا و تاثيرگذاري آنها بر طرح‌ها و لوايح اقتصادي بر مسائل پررنگ‌تر از مسائل سياسي بوده است.
به تعبير من، ما در مجلس هشتم در بين نمايندگان اصلاح‌طلب افراد چندوجهي بيشتر از افراد يك‌بعدي داريم. در مجلس پنجم و ششم و تا حدودي در مجلس هفتم دوستان ما صرفا چهره اقتصادي يا صرفا سياسي بودند و عملا در حوزه‌هاي ديگر ورود پيدا نمي‌كردند. در اين مجلس چهار نفر از اعضاي فراكسيون اقليت تجربه كار استانداري دارند. اين يعني در مسائل توسعه‌اي، امنيتي، سياست داخلي و بودجه‌اي جزء صاحب‌نظرترين افراد هستند. اما به نظر مي‌رسد چون وجوه برجسته دوستان ما در حوزه‌هاي ديگر پررنگ بوده در حوزه سياسي كمتر حضور دارند. اين برداشت بيروني است وگرنه دوستان در تحليل مسائل سياسي قطعا توانمندي بالايي دارند.
فراكسيون اقليت چقدر با احزاب و جريانات اصلاح‌طلب خارج مجلس در ارتباط هستند؟
تشكيل‌دهندگان فراكسيون اقليت مثل فراكسيون اكثريت هركدام وابستگي و تعلقات تشكيلاتي به جريانات اصلاح‌طلب دارند. از طريق اين دوستان كه وابستگي و تعلقات تشكيلاتي دارند ارتباطاتي به وجود آمده، مسائل فراكسيون اقليت به آنها منعكس و در مقابل نقطه‌نظرات آنها هم به اقليت منتقل مي‌شود. ضمن آنكه اساسا آنچه به عنوان ائتلاف اصلاح‌طلبان در انتخابات شكل گرفت تعدادي از اعضاي موثر آن اكنون در فراكسيون اقليت مجلس حضور دارند و ارتباط با آن ائتلاف از اين طريق برقرار است. از سوي ديگر فراكسيون اقليت در شوراي هماهنگي اصلاح‌طلبان نماينده دارد و مسائل احزاب و شوراي هماهمنگي به فراكسيون منتقل مي‌شود.
فراكسيون اقليت براي انتخابات رياست‌جمهوري آينده برنامه خاصي دارد؟
فراكسيون اقليت به لحاظ جايگاهي كه دارد مي‌تواند نقش بسيار تعيين‌كننده‌اي را ايفا كند. طبعا زماني كه ما وارد مسائل انتخابات رياست‌جمهوري شويم به صورت جدي‌تر شاهد نقش‌آفريني اقليت خواهيم بود.
ممكن است فراكسيون رسما از كانديداتوري يك كانديداي اصلاح‌طلب حمايت كند؟
ما باورمان اين نيست كه اصلاح‌طلبان دو كانديدا خواهند داشت. به نظر ما اصلاح‌طلبان به وحدت مي‌رسند و اين را يك ضرورت تاريخي براي كشور مي‌دانيم. به نظر ما راه برون‌رفت كشور از مشكلات موجود روي كار آمدن اصلاح‌طلبان در حوزه اجراست و ما زماني مي‌توانيم اين را محقق كنيم كه به يك اجماع درون جريان اصلاح‌طلب برسيم.
پنجشنبه 25 مهر 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 227]