واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > خاورمیانه - درست در شرایطی که غزه بمباران میشد،اوباما در هاوایی ماه عسل انتخاباتی خود را میگذراند. حمله اسرائیل به نوار غزه آنهم در چند هفته آخر ریاستجمهوری جورج بوش،بیش از هر چیز به هدیه چهل و سومین رئیسجمهوری امریکا به اسرائیل و البته منطقه میماند.این حمله درست در روزهایی که جهان سرگرم انتقال قدرت در ایالاتمتحده بود،رخ داد. امریکاییها بدین ترتیب توجیه مناسبی برای عدم دخالت در این منازعه داشتند.همه چیز هم درست چند ساعت پیش از آغاز ریاستجمهوری باراک اوباما به پایان رسید. دولت اوباما به نوعی با خشم جهانیان از سکوت امریکا در برابر فجایع اسرائیل در غزه آغاز شد.اینهم البته هدیه بوش به جانشین دموکراتش بود.این معادله تا چه حد به دولت تازهنفس اوباما ضربه زد؟ آیا حمله جدیدی در کار خواهد بود؟ آیا آنچه در غزه رخ داد دستاوردهای شاید مثبت دولت اوباما در ماههای نخست را هم از بین خواهد برد؟ بیشک بحران در غزه هزینههای سیاسی بسیاری را بر دولت جدید امریکا تحمیل کرد و البته حالا باراک اوباما مسئولیتهای بیشتری را بر عهده دارد.بسیار کماند کسانی که چه در ایالاتمتحده وچه در منطقه خاورمیانه باور داشته باشند که دولت اوباما با وجود جنایتی که در غزه رخ داد،با انرژی تمام مثبت کار خود را آغاز کردهاست.جامعه جهانی در غزه شاهد وقایعی هولناک بود.وقایع غزه اما دو روی یک سکه است.بر یک روی سکه همه چیز به ضرر اوباما است.مردی که دولتش را با جنگ تمام عیاری در غزه و البته برقراری آتشبس نه چندان پایدار آغاز کرد.روی دیگر سکه اما راوی داستانی متفاوت است.اوباما اگر زیرک باشد باید بتواند از فرصت بوجود آمده برای نکوهش استراتژی بوش در قبال خاورمیانه استفاده کند.در چنین شرایطی او حتی میتواند از معدن انتقادات علم شده پیش روی خود طلا هم استخراج کند. درزیر پنج حوزهای را که در آنها باراک متحمل دردسرهای جدید شد و نحوه مقابله مثبت آقای رئیسجمهور با آنهاذکر میشود. 1.بحران غزه ماه عسل دوران اوباما را خراب کرد.اعراب دخیل در ساختار سیاسی منطقه به شدت از سکوت اوباما در قبال حوادث غزه در روزهای نخست خشمگین بودند.در آن روزها که غزه بمباران میَشد و اوباما در سواحل هاوایی تعطیلات خود را میگذراند،همگان در جهان اسلام و شاید در کشورهای غربی به این نتیجه رسیدهبودند که اوباما هم مانند بوش به اسرائیلیها برای حمله به غزه چراغ سبز نشان دادهاست.انتقاداتی که این روزها بر سر اوباما باریدن گرفتهاست اما بازتاب سکوت او در همان روزهای نخست است.اعراب در آن زمان تنها این سوال را در ذهن داشتند که آیا واقعا در چنین شرایطی اوباما باید ماه عسل انتخاباتی خود را تا این حد طولانی میکرد؟در آن زمان جامعه جهانی و در راس آن جهان اسلام تمامی گفتارها و رفتارهای رئیسجمهور منتخب را ضبط میکرد. بسیاری هم از افشا شدن این حقیقت که سیاست اوباما در قبال اسرائیل با بوش تفاوت چندانی نخواهد داشت،به وجد آمدند.در آن مقطع زمانی هم دامنه انتظارات از اوباما بسیار بود و البته هم چشم امیدهای بسیاری به او دوخته شدهبود. اگر و اگر اوباما در آن زمان با انتخاب لحنی خاص یا کلماتی متفاوت از بوش این تغییر استراتژی را به تصویر میَکشید، بر تعداد هواداران او بیش از پیش افزوده میشد. 2.صحبت از صلح پس از این حمله سختتر است. حمله اسرائیل خشم جهانیان را برانگیخته است.خشمی که حد و مرز نمیشناسد و البته با محدوده جغرافیایی هم بیگانه است.شکاف میان فتح و حماس بیش از پیش عمیق شد و البته شرایط برای انتخاب نتانیاهو افراطی در انتخابات ماه آتی اسرائیل هم فراهم شد.فضای حاکم بر میز مذاکره نیز مسمومتر از این روزها نمیتوانست باشد.شرایط برای برگزاری مذاکرات صلح بسیار متزلزل است. حتی پیش از حمله اسرائیل به غزه هم رهبران این رژیم متمایل به مذاکره با مقام های سوری پیش از ادامه مذاکره با فلسطینیها بودند.تنها فایده این بحران در این بود که پرونده مذاکرات اسرائیل و فلسطین دوباره از زیر به روی میز منتقل شد.در چنین شرایطی بود که اوباما پس از ورود رسمی به کاخ سفید نماینده ویژه خود در امور خاورمیانه را منصوب و راهی منطقه کرد.در چنین شرایطی اگر رهبران غزه هم به دنبال بازگشت به روند صلح به جریان افتاده در دوران بیل کلینتون باشند،جای شکرش برای اوباما باقیست.هر چند مذاکرات در دوران کلینتون هم با شکست مواجه شد.اگر آنچه در غزه رخ داد،امیدها برای برقراری صلح را در دل رهبران دو طرف زنده کرده باشد،اوباما می تواند با استفاده از همین حد از خوشبینی بهترین دستاوردها را از آن خود کند.البته در این مسیر اوباما باید با حماس هم وارد مذاکره شود. 3. تقویت جریانهای افراطی البته نه الزاما القاعده .شکی نیست که آنچه در غزه رخ داد،صدای میانهروها را در سینه خفه کرده و در عوض مسیر را برای پاگرفتن افراطیون بیش از پیش هموار کرد.البته بسیار سادهلوحانه است که در این مرحله افراطیون را تنها به القاعده مختصر کنیم. بر هیچ کس پوشیده نیست که آنچه در غزه رخ داد جهان اسلام و حتی کسانی را که مخالف فعالیتهای القاعده هستند را هم به شدت خشمگین کرد.این حادثه درست در شرایطی رخ داد که رهبران کشورهای مسلمان تمام تلاش خود را به کار گرفتهبودند تا از تاثیر افکار و عقاید القاعده بر افکار عمومی خودداری کنند. حالا با پایان یافتن دوران جورج بوش که با استراتژی های سیاسی خود القاعده را بیش از پیش فعال کرد،اوباما این فرصت را دارد تا با تغییر استراتژیهای سیاسی و برقراری دموکراسی تا حدی نزدیک به واقعیت،عرصه را بر افراطیون تنگ کند. 4.تقویت دستان دیکتاتورها. تکیه بیش از اندازه ایالات متحده بر مصر و عربستان سعودی در بحران غزه بار دیگر این حقیقت را نشان داد که امریکا در بسیاری از موارد دموکراسی را قربانی منافع کوتاه مدت و البته استراتژیک میکند. افکار عمومی بخصوص در خاورمیانه به شدت متشنج است و البته صلح هم در آینده نزدیک بسیار دور از ذهن است.در چنین شرایطی دیکتاتورهای عرب با حمایت از مواضع امریکا در معادلات منطقهای،مقامات کاخ سفید را وادار به سکوت در برابر نقض حقوق بشر در کشورهایشان میکنند.به نظر نمی رسد که اوباما بتواند در کوتاه مدت بر این عادت نهادینه شده در کاخ سفید غلبه کند. 5.افزایش شکافهای منطقهای. نشست هفته گذشته در کویت بیش از آنکه به نشستی برای اتحاد بماند تبدیل به محلی برای زدوخورد میان رهبران عرب شد.نشستی کاملا دوستانه! کشورهای عربی به دنبال حمله اسرائیل به نوار غزه این بار به دو طیف تقسیم شدند.در یک طیف کشورهایی مانند سوریه ایستادند که مدافع حماس بودند و در جبهه دیگر کشورهایی مانند مصر و عربستان سعودی که با سکوت موضع خود را به تصویر کشیدند. امریکاییها اما بر این باورند که بحران غزه خط تمایز میان کشورهایی را که در کنار این کشور ایستادند و آنها که در مقابلش را مشخص کرد.اگر این خط تمایز را باور کنیم در حال حاضر کار برای اوباما آسانتر شده است.بدین ترتیب کار برای اوباما تا حدی آسان شدهاست.دولت جورج بوش چندان هم از خلق این شکافها واهمه نداشت.در حقیقت بوش سرسختانه تلاش میکرد تا به تنش میان میانهروهای سنی و شیعیان بیفزاید.اوباما حالا این فرصت را دارد تا با برنامهای دقیق به حمایت امریکا از این شکاف پایان دهد.در این مرحله اوباما باید با ایران و سوریه هم وارد مذاکره مستقیم شود. فارین پالسی24 ژانویه 2009/ ترجمه:سارا معصومی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 562]