واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: اسدی طوسی (وفات 456 هـ) ابونصر علی بن احمد طوسی شاعر قصیده گو و حماسهسرا و لغوی قرن پنجم هجری است. دوره بلوغ اسدی طوسی مصادف بود با انقلابات خراسان و غلبه سلجوقیان بر آن دیار و بر افتادن حكومت غزنویان، اسدی به علت وجود ناامنیها راهی آذربایجان شد و در آنجا به مدح امرای محلّی آن سامان پرداخت. از آثار وی "لغت فرس" است كه در حل مشكلات لغات دری كه از قدیمترین كتابها در لغت فارسی محسوب میشود. از دیگر آثارش گرشاسبنامه است كه بعد از شاهنامه فردوسی بهترین منظومه حماسی به زبان فارسی است. اسدی قصائد مناظره و اشعار دیگری نیز دارد. در نعمت نبی اكرم صلی الله علیه وآله ثنا باد بر جان پیغمبرش محمد فرستاده و بهترش كه بُد بر در دین یزدان، كلید جهان یكسر از بهر او شد پدید بدو داد دادار پیغام خویش بپیوست با نام او نام خویش1 ز پیغمبران او پسین بُد درست ولیك او شود زنده زایشان نخست یكی تن وی و خلق چندین هزار برون آمد و كرد دین آشكار ببرد از همه گوی پیغمبری كه با او كسی را نبد برتری خبر زآنچه بگذشت یا بود خواست ز كس ناشنیده همه گفت، راست به یك چشم زد از دل سنگ سخت به معجز برآورد نو بر درخت2 دل دنیی از دیو بیبیم كرد مه آسمان را به دو نیم كرد3 ز هامون به چرخ برین شد سوار سخن گفت بر عرش با كردگار4 گه رستخیز آب كوثر وراست لوا و شفاعت سراسر وراست5 مر اندامش ایزد یكایك ستود هنرهاش را بر هنر بر فزود ورا بُد به معراج رفتن ز جای به یك شب شدن گرد هر دو سرای4 مه از هر فرشته بُدش پایگاه براز قاب قوسین به یزدانش راه سرافیل همرازش و هم نشست براق اسب و جبریل فرمان پرست همیدونش بر ساق عرش است نام6 نُبی7 معجز او را ز ایزد پیام به چندین بزرگی جهاندار راست بدو داد پاك این جهان، او نخواست نمود آنچه بایست هر خوب و زشت ره دوزخ و راه خرّم بهشت چنان كرد دین را به شمشیر تیز كه هزمان بود بیش تا رستخیز ز یزدان و از ما هزاران درود مراو را و یارانش را بر فزود پینوشتها1- در آیات زیادی نام رسول اكرم صلی الله علیه وآله به دنبال نام خداوند متعال آمده است از جمله در این آیه: یا اَیُّها الذین آمَنوا اَطیعُوا اللهَ وَ اطَیعُوا الرَسولَ وَ اولو الاَمرِ مِنكُم و نیز آیه: اِنّما وَلیُكُم اللهُ وَ رَسولُهُ ... و آیاتی نظیر اینها. 2- اشاره است به معجزه كنده شدن درخت از ریشه و آمدن در پیش رسول خدا صلی الله علیه وآله كه اشراف قریش از آن حضرت خواستند (رك: منتهی الامال، ص 36).3- اشاره است به شقّالقمر كه در تفاسیر در ذیل این آیات مبارك: اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ * وَإِن یَرَوْا آیَةً یُعْرِضُوا وَیَقُولُوا سِحْرٌ مُّسْتَمِرٌّ: «نزدیك شد قیامت و به دو نیم شدن ماه و اگر ببینند آیتی و معجزهای روی برمیگردانند و میگویند سحری است پیوسته.» روایت كردهاند كه این آیات وقتی نازل شد كه قریش در مكّه از آن حضرت معجزه طلب كردند و آن حضرت صلی الله علیه وآله به ماه اشاره فرمود و ماه به اذن حق تعالی به دو نیم شد و این در شب 14ذیحجّه بوده است(رك: منتهیالامال، ص 34).4- اشاره است به معراج رسول اكرم صلی الله علیه وآله و رفتن به مقام قربالهی و سدره المنتهی و عرش.5- اشاره است به حدیث: ما من نبی من ولد آدم الی محمّد الاّ و هم تحت لواء محمد صلی الله علیه وآله (سفینةالبحار) و نیز: ولد آدم كلهم تحت لوائی یوم القیامة و انا اوّل من یفتح له باب الجنة(احادیث مثنوی).6- برای این حدیث كه از مكتوب بودن نامهای خمسه طیّبه (محمد صلی الله علیه وآله – علی - فاطمه زهرا- حسنو حسین علیهم السلام بر عرش الهی دلالت دارد؛ مراجعه كنید به معانی الاخبار صدوق صفحه21 و جلد 15 بحارالانوار از صفحات 14و 15 به بعد).7- نُبی: از قرآن كریم.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 719]