حجت‌الاسلام بنايي:استفاده از روش گروهي ـ حوزوي راز موفقيت آيت‌الله مكارم در نگارش تفسير كامل قرآن است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: حجت‌الاسلام بنايي:استفاده از روش گروهي ـ حوزوي راز موفقيت آيت‌الله مكارم در نگارش تفسير كامل قرآن است
گروه سياسي: آيت‌الله مكارم شيرازي در پيوند مرجعيت و قرآن و تفسير آن كوشيده‌ و در نگارش تفسير كامل قرآن كريم از روش همكاري گروهي ـ حوزوي سود جسته است و طي ساليان دراز تفسير نمونه را فراهم كرد و بي‌گمان راز موفقيت ايشان در روند تفيسر و تحقيق قرآني ـ كه كارهاي تمام را مي‌نماياند ـ جز اين نيست.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا) آيت‌الله مكارم شيرازي از مراجع تقليد و خادم برگزيد قرآن، در طول حيات خود منشأ خدمات ارزنده‌اي به قرآن اسلام بوده و در طول سال‌هاي قبل و بعد انقلاب همواره همراه نظام بوده است.

تأليف اين مرجع عاليقدر سرشار از مباني غني قرآني بوده كه به شكلي روان و ساده نگاشته شده‌اند تا همگان بتوانند بهره‌اي از آن ببرند.

حجت‌الاسلام والمسلمين علي بنايي، نماينده مردم قم در مجلس شوراي اسلامي در يك مقاله تفصيلي كه براي ايكنا ارسال داشته، به بيان برخي ويژگي‌هاي شخصيتي آيت‌الله مكارم شيرازي و نقش اين مرجع تقليد در برهه‌هاي مختلف انقلاب پرداخته كه بخش نخست آن به شرح ذيل است:

در سده اخير در جهان اسلام دعوت بازگشت به قرآن كريم طنين‌افكن شد؛ دعوتي كه بر اثر استقامت و خودباوري عالمان دين‌پژوه و خواهان عزت و اقتدار اجتماعي و جهاني مسلمانان به صورت يك نهضت پايدار و فراگير در آمد. پيش از آن تا گذشته‌هاي دور ـ كه مي‌توان به دوران عرضه تفسير عظيم مجمع‌البيان «شيخ طبرسي» (رضوان‌الله تعالي عليه) اشاره كرد ـ رويكرد جامعه و حوزه‌ها به قرآن كريم و علوم مرتبط با آن چشم نمي‌خورد.

در اين مجال نمي‌توان به علل مهجور بودن قرآن در جامعه بزرگ مسلمانان و نيز مجامع علمي و حوزوي روزگاران پس از مجمع‌البيان پرداخت اما به هرحال گفتني است كه نوعي غفلت از قرآن گريبان‌گير عوام و خواص مسلمان گشته بود كه فرصت طرح ديدگا‌ه‌هاي وحياني و تدبر و تعقل در آيات قرآني را ستانده بود گويي دانستن و فهميدن و شناختن قرآن كريم و آموز‌ه‌هاي زندگي‌سازانه‌اش فضل است نه علم. يعني اگر كسي يا عالمي از عالمان اسلام، اوقات خود را صرف تعليم و تدريس و تحقيق و تفسير قرآني و علوم قرآني كرد، يك كار فردي و مورد علاقه شخصي را انجام داده است. چنين تصور و تلقي نسبت به حقايق و علوم قرآن، بي‌گمان اين كتاب بزرگ و هدايت‌گر الهي را آرام آرام از دسترس مسلمانان و حتي حوزويان دور مي‌كند و آن را مهجور نگاه مي‌دارد.

در حقيقت تفسير بزرگ و ماندگار «الميزان» را بايد نقطه شروع حركت احياگرانه قرآن كريم و معارف و علوم و حقايق آن در جهان تشيع و حوزه‌هاي علميه آن به شمار آورد. حضرت علامه سيد محمد حسين طباطبايي به تعبير تني از بزرگان حوزه علميه نجف اشرف خود را در راه قرآن كريم و تفسير آن قرباني كرد. او كه مي‌توانست در شمار فقيهان عاليقدر و مراجع معظم شيعه درآيد، همه توان وعلاقه و همت و عمر پر بركت خويش را به تلاش پيرامون آيات قرآن و فهم و تبيين آن اختصاص داد و در حقيقت راه تفسير را در حوزه علميه قم گشود. عزم بلند معظم‌له كه همراه با صفاي باطن و خلوص نيت و ژرف‌انديشي در كلام پروردگار و احاديث پيامبر اكرم و اهل‌بيت عصمت و طهارت همراه بود، پايه‌گذار نهضت مستمري در قرآن‌پژوهي حوزويان شد كه مي‌توان آثار آن را به روشني سراغ گرفت.

امروز افزون بر تفسير تربيتي و معمول در جهان اسلام ـ كه پيشينه‌اي دراز در تاريخ تفسير قرآن كريم دارد ـ مي‌توان از تفسيرهاي موضوعي گوناگون ياد كرد كه اهل فضل و علم درباره محورهاي تعليمي و تربيتي قرآن مجيد پديد آورده‌اند و هر كدام ويژگي‌هاي در خور نظر و تعظيم دارد.

اميد است كه اين نهضت علمي و معنوي قرآن‌پژوهان همچنان در حوزه‌هاي علميه تشيع استمرار داشته و در برهه‌هاي گوناگون زمان به فراخور نيازهاي فكري و عقيدتي و اجتماعي مسلمانان، كاوش‌هاي جديد درباره آيات و ديدگاه‌هاي قرآني مرتبط با مسائل روز انجام پذيرد زيرا ما بر اين باوريم كه قرآن كريم، كتاب هدايتي جاودانه براي تمام عصرها و نسل‌هاست و ازطرفي مي‌دانيم كه جامعه بشر در هر زماني به تفسير جديدي نياز دارد كه با نگرش به روز و درك و شناخت مردم از دين و آموزه‌هاي فردي و اجتماعي آن فراهم آيد.

بسنده كردن به تفاسير پيشين و عدم تحريك فكري و حاملان قرآن كريم در ارتباط با آنچه در ظرف زمان و ذهن و روابط انسان‌ها با يكديگر است، سبب مهجورشدن قرآن كريم مي‌شود از اين رو مرحوم علامه طباطبايي اظهار مي‌داشتند كه در هر صد سال بايد يك تفسير جديد به جهان اسلام ارائه داد. اين ديدگاه تفسيري مطلوب و زاينده، درست همان حقيقيتي است كه در ظاهر و باطن ژرف و زيباي قرآن تجلي كرده و به مخاطبان و مفسران خود در هر عصري مجال داده است كه بياني ديگري از آيت آن به مردم عرضه كرده و شگفتي‌هاي كلام خداوند را اشكار كنند.

مرجعيت و تفسير

چنان كه در حوزه‌هاي علميه جهان تشيع مشاهده شده است، مراجع عظام شيعه به دليل دشواري‌هايي كه مرجعيت در ارتباط با احكام و فتاوا و مديريت زندگي و تحصيل طالبان علم و همچنين رسيدگي به قشرهاي مستضعف و محروم و نيز دفاع از اسلام در برابر توطئه‌هاي آشكار و پنهان صهيونيسم و استكبار جهاني دارد، كمتر مجال پرداختن به كار تفسير داشته‌اند. تفاسير ناتمام پاره‌اي از مراجع بزرگوار شيعه در سده اخير، گواه اين واقعيت است و نيز گواه اشتياق آنان به تفسير قرآن كريم.

مرجع عاليقدر، حضرت آيت‌الله العظمي مكارم شيرازي ـ مدظله العالي ـ نيز در پيوند مرجعيت و قرآن و تفسير آن كوشيده‌اند و به رغم گرفتاري‌هاي تدريس و تحقيق فقهي و اصولي خود و همچنين ساير مسئوليت‌هايي كه يك مرجع دارد، توانسته‌اند تفسير كامل قرآن كريم را پديد آورند البته گفتني است كه ايشان از روش همكاري گروهي ـ حوزوي سود جسته و طي ساليان دراز تفسير نمونه را فراهم كرده كه درباره آن سخن خواهيم گفت.

افزون بر اين مجموعه چند جلدي كه مورد توجه و اقبال مردم قرار گرفته و بارها تجديد چاپ شده است، مي‌بايد از تفسير موضوعي معظم له ياد كرد كه با عنوان «پيام قرآن» در ده جلد نشر يافته است و همچنين كتاب‌هاي اخلاق در قرآن كه دوره دوم پيام قرآن است و مثال‌هاي زيباي قرآن و ترجمه قرآن كريم از جمله كوشش‌هاي ايشان به شمار مي‌آيد كه در كارنامه تفسيري‌شان گنجانده شده است. شيوه همكاري فضلا كه پيش‌تر از آن ياد شده در همه اين آثار موجود استفاده قرار گرفته است، بي‌گمان راز موفقيت ايشان در روند تفيسر و تحقيق قرآني ـ كه كارهاي تمام را مي‌نماياند ـ جز اين نيست.

انگيزه تأليف تفسير نمونه

حضرت آيت‌الله مكارم در ارتباط با تفسير نمونه و انگيزه تأليف آن چنين گفته‌اند:

«بد نيست انگيزه تأليف تفسير نمونه را عرض كنم. بسياري از جوانان دانشگاهي و فرهنگي مي‌آمدند و از ما سؤال مي‌كردند كه ما يك تفسيري به زبان فارسي كه مسائل روزمره در آن منعكس باشد و خالي از پيچيدگي باشد لازم داريم، به ما معرفي كنيد كه كدام تفسير را مطالعه كنيم من فكر كردم و بعضي از تفسيرهاي فارسي را معرفي مي‌كردم ولي معتقد بودم مشكل آنها حل نمي‌شود.

طبيعي است كه وقتي انسان تقاضايي ببيند و ملاحظه كند كه مشكلي به وسيله آنچه موجود است حل نمي‌شود، مسئوليت سنگين بر دوش او مي‌افتاد كه بايد دامن همت به كمر ببندد و اقدامي كند اين جا بود كه به فكر نوشتن تفسيري به زبان فارسي افتادم، تفسيري كه تمام دقايق تفيسري در آن باشد، در عين حال روان و ساده هم باشد و مسائل و مشكلات روز نيز در آن مطرح باشد و آرزوي ما اين بود كه اثري به وجود آيد، هم براي علما و فضلا مفيد باشد و هم براي توده مردم و مخصوصاً جوانان تحصيل‌كرده و قشر دانشگاهي تصديق مي‌كنيد كه جمع كردن بين اين‌ها كار آساني نيست، بلكه يك توفيق الهي و ويژه‌اي لازم دارد و بحمدالله اين كار انجام شد لذا غالبا افرادي كه با ما برخورد مي‌كنند، مي‌گويند اين منظور در تفسير نمونه تامين شده است.» (1)

احساس مسئوليت ديني و علمي

شكي نيست كه يك عالم روحاني، به ويژه كسي كه مرجع تقليد بوده و خود را در برابر مردم و احتياج‌هاي فرهنگي و اجتماعي و اقتصادي‌شان و تأمين آن بر پايه احكام و معارف قرآن كريم مسئول مي‌شناسد، نمي‌تواند به آن چه در ذهن مسلمانان و عينيت حيات‌شان مي‌گذرد، بي‌اعنتايي داشته باشد. آسان‌بودن دسترسي جوانان به يك تفسير مطلوب و دقيق و پاسخگويي پرسش‌هاي مذهبي، تكليفي است كه همواره بر دوش حوزه‌هاي علميه و عالمان آن قرار دارد. اساساً ويژگي‌ دعوت الهي و توحيدي انبيا جز آساني در انتقال پيام‌هاي ديني نيست كه مي‌بايد زمينه رسالت و تبليغ و تحقيق روحانيت قرار گيرد. بنابر اين جاي تشكر و تقدير از معظم له است كه همت كرده و گروهي توانمند از فضلاي حوزوي را به منظور قرآن‌پژوهي گرد هم آورده و شالوده تفسير نمونه را پي افكندند كه اكنون مرجع علمي و تفسيري روحانيون و جوانان و ديگر گروه‌هاي اجتماعي مسلمان كشور است.

پيگيري تكليف الهي

بسيارند كساني كه به سادگي و با چند كلمه‌اي از خود رفع تكليف كرده و اعتنايي به مشكل و راه‌حل واقعي آن در جامعه و به‌ويژه در ميان نسل نو ندارند. چنين شيوه‌اي خواه ناخواه به زيان روحانيت و مرجعيت خواهد بود زيرا سهل‌انگاري و گريز از ميدان تكليف آرام آرام به مردم سرايت كرده و آنان افزون بر اين كه در ناداني فرو مي‌مانند، از پي‌گرفتن مسئوليت و رغبت ديني و قرآني‌شان كاسته مي‌شود و حتي برخي از آنان از عرصه فهم آيات الهي فاصله گرفته و جذب جريان‌هاي گمراه‌كننده‌اي مي‌شوند كه در كمين جوانان است.

از اين روست كه معظم له تعبير مسئوليت سنگين در ارتباط با نسل نو را به كار برده و نمي‌توانند به سادگي از كنار مشكلات و نيز دل بستگي‌هاي ايماني جوانان بگذرند و آنان را از دستيابي به سرچشمه معارف و حياني محروم كنند.

تفسير مطلوب روحانيت شيعه

همان‌گونه كه علم تفسير در روند و پيشينيه و در احاديث مرتبط با آيات نشان داده است، نمي‌توان تفسيري بر آيه‌اي يا سوره‌اي داشت، بي آن كه نكات تفسيري آن ارائه شده باشد. لغت و دانستن معاني گوناگون آن باتوجه به جايگاه‌ها و نسبت‌ها و نيز آگاهي از آيات مشابه در جاهاي ديگر قرآن ـ كه ابعاد ديگري از موضوع مورد نظر را روشن مي‌كند ـ و همچنين شأن نزول آيه يا آيات بسا از ابهام‌هاي موجود در ذهن مفسر مي‌كاهد و بي‌گمان ديگر نكات در علم تفسير مي‌بايد لحاظ شود. اقوال يا ديدگاه‌هاي مفسران حال و گذشته را مي‌توان يكي از علايم راهنما و مددكار در تفسير به حساب آورد. شناخت حديث و رجال حديث، ضرورت ديگري است كه بدون آن مفسر ممكن است گرفتار اسرائيلات شود كه در برخي تفسيرها به چشم مي‌خورد.

آنچه از همه مهم‌تر است، همانا دست‌يافتن به جهت‌گيري‌هاي بنيادي و توحيدي قرآن كريم است كه با تمرين فكري و تدبر مستمر و انس پيوسته با قرآن به دست مي‌آيد و در واقع راهنماي مطمئن مفسران در برداشت‌هاي قرآني است.

سادگي در بيان تفسير

بي‌ترديد تفسيرهاي آميخته به دشواري در الفاظ و مباحث ـ كه ممكن است به كار و پسند خواص بيايد ـ كمتر در ميان مردم جاذبه خواهد داشت. از اين روست كه غالبا كتب تفسيري به رغم كوشش‌ها و ممارست‌ها و روشنگري‌هاي تفسيري، از دسترس مردم به دور مانده و فقط فضلا و يا مبلغان مي‌توانند از آن سود جسته و سپس به مردم انتقال دهند. بنابر اين اگر تفسيري به زبان ساده و كوتاه نگاشته شود، براي اقشار گوناگون جامعه، بيش و كم قابل فهم و استفاده خواهد بود و هر كسي از آن به قدر خويش بهره‌هاي وحياني خواهد داشت.

تفسير نمونه بر اين پايه فراهم آمده است كه توانسته به صورت يك كتاب تفسري در شهرها و روستاها مطرح شده و جذب كند. در اين تفسير كوشيده شده كه معاني نهفته در آيات رخ نمايي كند بي‌آنكه خوانده را با بحث‌هاي پيچيده معمول تفسري درگير و سرگردان كند. گفتني است كه تفسير نور حجت‌الاسلام قرائتي ـ كه از اعضاي پديد آورنده تفسير نمونه بوده‌ است ـ در ساده‌سازي تفسير قرآن براي مردم و جوانان به موفقيت‌هاي بيشتري دست يافته است. دو محور پيام‌ها و نكته‌ها كه در اين تفسير طرح شده به آساني خواننده را با مفاهيم يك آيه يا سوره آشنا مي‌كند و به ذهن او مي‌سپارد تا درباره آن بينديشد و آنگاه به كار بندد. بدين‌سان مي‌توان اميدوار بود كه تفسير قرآن به صورت يك علم شريف، آرام آرام در اختيار همگان قرار گرفته و آنان بتوانند به سهولت و سرعت، به فهم كلام پروردگار نزديك شوند.

از ذكر اين نكته نبايد گذشت كه سادگي در بيان حقايق دين به‌ويژه در ارتباط با تفسير قرآن كريم با سطحي‌نگري در آيات و آموزه‌هاي ديني تفاوت آشكار دارد. ساده گفتن نبايد به معناي سطحي نگريستن باشد. مراد از سادگي در انتقال مفاهيم علمي و اسلامي اين است كه پس از ژرف‌انديشي يك مفسر در آيات و روابط و معاني و اقوال و احاديث، بيان تفسيري او ساده و هموار باشد تا هر خواننده آن را دريابد.

خوانندگان يك كتاب تفسير اطلاعات كم و زياد دارند. آنان در حد خود بايد فرصت استفاده از علم تفسير را داشته باشند. به عبارت ديگر، كتاب تفسيري كه براي همگان فراهم مي‌آيد، مي‌بايد به طور خودآموز عمل كند يعني خواننده و جوينده مفاهيم قرآني براي فهميدن كلام يك مفسر ناگزير از رجوع به كتابخانه و مطالعه كتب ديگر نباشد.

بگذريم از طالبان علم در حوزه‌هاي علميه كه چنين فراغت و تكليفي دارند ولي مردم نه وقت مراجعه دارند و نه تكليف آن را. تفسير نمونه سادگي گفتار را در عين غناي علمي حفظ كرده است كه ديگران از آن به عنوان كتاب درسي استفاده كرده و يا برادران اهل سنت از آن به عنوان يك منبع شيعه‌شناسي ياد مي‌كنند. حضرت آيت‌الله مكارم ـ مدظله العالي ـ در اين‌باره چنين اظهار كرد‌ه‌اند:

«فقط در يك جملعه كوتاه عرض مي‌كنم: يكي از برادران نقل كرده است كه پروفسوري كه استاد دانشگاه كانادا بود و معارف اسلامي را در آن‌جا تدريس مي‌كرد، مي‌گفت منبع اصلي من در تدريس معارف اسلامي در آن دانشگاه همين تفسير نمونه است و مرحوم حجت‌الاسلام ‌والمسلمين حاج سيد صفدر حسيني نجفي پاكستاني كه مرد بسيار پ كار و مخلصي بود و تمام مجلدات تفسير نمونه را به زبان اردو ترجمه كرده است، براي من نقل مي‌كرد كه يكي از علماي اهل سنت اردو زبان به ايشان گفته بود: من كتاب‌هاي علماي شيعه را مطالعه نكرده بودم. جلد اول تفسير نمونه به زبان اردو به دستم افتاد، مطالعه كردم و به من ثابت شد كه علوم اسلام نزد شيعه‌هاست.»

اصرار بر ساده‌نويسي كه حضرت آيت‌الله مكارم شيرازي ـ چه در كتاب‌هاي اسلام‌شناسانه خويش و چه در تفاسير ترتيبي و موضوعي قرآن كريم دارند ـ به دست مي‌دهد كه معظم‌له آگاهانه بدين شيوه دست يازيده‌اند چرا كه هدف، تفههيم حقايق و مسائل اسلامي به همگان بوده است. ايشان در برابر ايرادگيري برخي كه توجهي به اين امتياز ندارند، چنين نگاشته‌اند:

«بعضي‌ها معتقدند اين سلسله كتاب‌ها{ ي بنده) يك عيب بزرگ دارند كه مي‌تواند از ارزش آن بكاهد و اگر تعجب نكنيد عيب بزر‌گش در نظر آنها پرهيز از اصطلاحات مغلق و عبارات قلمبه و سلمبه و دوري از جمله‌بندي‌هاي گنگ و مبهم و رعايت حداكثر رواني عبارات و نزديك ساختن مطالب مشكل به اذهان عموم است كه آن را به گمان كوتاه‌نظران از بحث سطح بالا به پايين مي‌آورد.

من به اين عيب يا گناه معترفم و مي‌دانم اگر جلو قلم را رها مي‌‌ساختم، از اصطلاحات پيچيده و عبارات گنگ كمك بگيرد، بحث‌ها در نظر بعضي علمي‌ترجلوه مي‌كرد اما آگاهانه اين كار را نكردم و فكر مي‌كنم رسالت يك نويسنده همين است. به جرأت مي‌توان گفت هر يك از بحث‌هاي اين سلسله را مي‌توان چنان پيچيده نوشت كه اكثر خوانندگان عادي نفهمند و فقط بگويند بحث‌ها خيلي علمي است و در سطح بالا كه ما نمي‌فهميم.» (2)

طرح مسائل و مشكلات روز در نوشتارهاي تفسيري

يك تفسير روشن و كارآمد و سودمند براي همگان نمي‌تواند از مسائل و رخدادهاي زمان و مكان بيگانه باشد. به بيان ديگر يك مفسير قرآن مي‌بايد با حضور در جامعه و زمانه خويش و حس كردن دردها، بيماري‌هاي گوناگون فكري و اعتقادي و رفتاري شهروندان، به تعقل و تدبر در قرآن كريم بپردازد و آنگاه به نگارش تفسير آيات دست يازد؛ نگارشي كه به منزله داروي بيماري‌هاي جامعه باشد، نه چيزي در حاشيه جامعه و مسائل آن كه به كار پر كردن قفسه‌هاي كتاب مي‌آيد.

مگر قرآن كريم خود را شفا و هدايت مردم نخوانده است؟ تفسير چنين كتابي، بي‌گمان دردشناسي و كوشش‌هاي آسيب‌‌شناسانه اجتماعي را مي‌طلبد كه برخي بدان اعتنا ندارند. اگر مسائل اقتصادي و شبهات مذهبي ـ كه فرقه‌هاي گمراه همانند وهابيت و بهائيت در ميان شيعيان مي‌پراكنند ـ در تفسير آيات نمود پيدا نكند و پاسخ آنها به دست داده نشود، چگونه مي‌توان مدعي روشنگري قرآن كريم گشت؟ از اين روست كه گفته شده، مي‌بايد تفسير قرآن كريم در حوزه‌ها به صورت يك روند مستمر درآيد و هر چند وقت يك بار، تفسري جديد و راهنما به جامعه عرضه شود.

همان‌گونه كه تقليد از مجتهدي كه در گذشته است، پاسخگوي مسائل روز نيست، بي‌گمان بسنده‌كردن به تفاسير ديروز و امروز و توقف در آراي تفسيري نمي‌تواند پاسخگوي مشكلات يك جامعه زنده باشد؛ به‌ويژه جامعه‌اي كه در نظام جمهوري اسلامي شكل گرفته و گاه و بي‌گاه در هجوم فكري و فرهنگي دشمنان اسلام به سر مي‌برد. مقام معظم رهبري، حضرت آيت‌الله العظمي خامنه‌اي ـ مدظله العالي ـ ضرورت خودآگاهي اجتماعي و زمان‌آگاهي را از ويژگي‌هاي روحانيت و حوزه‌هاي علميه زنده و زاينده بر مي‌شمارند و انتظار دارند كه عالمان و طبعاً مفسران، نگاهي به قرآن كريم و متنون ديني خود دوخته و نگاهي به جامعه و جهان امروز داشته باشند و گرنه دفاع مناسب شكل نمي‌گيرد و ذهنيت مردم به‌ويژه جوانان گرفتار آموزه‌هاي ضد‌قرآني خواهد گشت.

يك مفسر قرآن بايد بداند كه امروز چه ديدگاه‌هايي به لحاظ جامعه‌شناسي و روان‌شناسي مطرح بوده و ديدگاه‌هاي قرآني مرتبط با آن چگونه بايد به دست داده شود. تفسير زنده و ناظر به حيات و سرنوشت جامعه چنين ويژگي را دارد كه در گذشته‌ها كمتر بدان پرداخته مي‌شد، اميد مي‌رود كه اين ويژگي در ايران اسلامي روندي بركت‌بخش پيدا كند تا بتوان قرآن كريم را در آوردگاه افكار و مكاتب مطرح كرد و از غربت و مهجوريت درآورد.

«حوزه بايد در متن حوادث علمي عالم باشد. امروز بايد شما بدانيد و در جريان باشيد كه مثلا در مقوله جامعه‌شناسي در دنيا چه نظرات و چه ايده‌هايي هست، آن را جذب كنيد .عناصر نامطلوبي هم هست، قبل از آنكه بيايد، دفاع مناسبش را آماده بكنيد و ذهنيت جامعه را واكسينه نماييد. اين طور نباشد كه وقتي آمد و يك عده رفتند و خواندند و طرفدار شدند، ما بگوييم كه بله، فلان كسي در فلان قضيه اين طوري گفته و اين مطلب به اين دليل و اين دليل درست نيست.» (3)

سودمندي تفسير براي حوزويان و غيرحوزويان

تفسير تأثيرگذار و ماندگار ناگريز بايد در دو جهت فعاليت و سودمندي خود را نشان دهد. از منظر حضرت آيت‌الله مكارم شيرازي ـ مدظله العالي ـ تفسير قرآني كه امروز فراهم مي‌آيد، از يك سو بايد بر دانش حوزويان بيفزايد و از ديگر سو بايد دانش ديني و قرآني مردم و به‌ويژه جوانان را بالا ببرد. يعني چنين تفسيري به لحاظ علمي و اجتماعي در سطحي باشد كه هر عالم و فاضل حوزوي بتواند در آن به تلقي‌هاي جديد از آيات دست يابد و همچنين نسل نو و گروه‌هاي اجتماعي ديگر پاسخ‌هاي ايدئولوژيكي‌شان را در لابه بلاي برداشت‌هاي تفسيري به دست آورند. چنين تفسيري كار عظيمي مي‌طلبد و رنج بسياري به همراه دارد اما مي‌توان بارها نظاره‌گر چاپ آن در جامعه بود و اقبال حوزه و مردم را بدان نگريست.

پي‌نوشت:

1 ـ حيات پربركت، احمد قدسي/86

2 ـ معاد و جهان پس از مرگ/16

3 ـ حوزه و روحانيت، 301/1
دوشنبه 14 مرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 342]