واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: سلامت:نگاهي به پديده چاقي موضعي در خانمها و آقايان در مردان چاق، چربي زير پوست شكم بيشتر جمع مي شود. به اين نوع چاقي، نوع مركزي، بالاتنه، مردانه و يا چاقي سيبي شكل گفته ميشود. يكي از دغدغههاي اكثر افرادي كه به دنبال روشهاي كاهش وزن هستند تصويري است كه اين افراد از بدن خود دارند و آن را با شكل بدني خود در ذهنشان ميسنجند. معمولا اين افراد خواستار كاهش وزن به خصوص در بعضي از نواحي بدن همچون شكم هستند. تصور آنان اين است كه ميتوان با لاغري موضعي بر چاقي موضعي فائق آمد. اما بايد ديد اين طرز تفكر درست است يا خير؟ اصولا منشا آن كجاست؟ آيا ريشههاي تجاري هم در شكل گيري آن نقش داشته است يا مسائل اجتماعي در آن موثر بوده است؟ امروزه مشخص شده است كه اهميت توزيع بافت چربي در بدن در پيش بيني ابتلا به ديابت و بيماريهاي قلبي عروقي اهميت بيشتري نسبت به ميزان چربي كل بدن دارد. بافت چربي توزيع يكنواختي در بدن ندارد. مهمترين محل ذخيره شدن چربي در بدن در ناحيه زير پوست است. در حالات چاقي و غير چاقي، تفاوتهاي ويژهاي در بافت چربي زيرپوستي زنان و مردان مشاهده ميشود. زناني كه چاق نيستند از بافت چربي زير پوستي بيشتري در ناحيه سريني - راني برخوردارند، در حالي كه در مرداني كه چاق نيستند چربي زيرپوستي به شكلي يكدست در تمام بدن توزيع شده است. در مردان چاق، چربي زير پوست شكم بيشتر جمع مي شود. به اين نوع چاقي، نوع مركزي، بالاتنه، مردانه و يا چاقي سيبي شكل گفته ميشود. در زنان، چربي بيشتري در نواحي پايين شكم و لگن و رانها جمع ميشود. به اين نوع چاقي، چاقي محيطي، زنانه يا گلابي شكل ميگويند. ارتباط بين جنسيت و چاقي ناحيهاي يا موضعي قطعي نيست. شماري از مردان به چاقي محيطي گرفتار ميشوند. بعد از ناحيه زير پوست، چربي در احشاء، پشت صفاق، دور كليهها و در ناحيه چشمخانه جمع ميشود. ميزان سوخت و ساز اين چربيها بيش از شكم و ناحيه سريني و رانهاست. اين ترتيب اهميتي خاص از نظر سوختوسازي دارد. واقعيت اين است كه تنها چربي تجمع يافته در اعضاي داخلي بدن و احشاء مسير مستقيمي به كبد دارد. در فعاليت بدني هم چربي احشايي بيشتر از ساير قسمتها به عنوان سوخت مصرف ميشود. در وضعيتهاي خاص، اين ترتيب تغيير پيدا ميكند. به عنوان مثال، در زنان شيرده فعاليت سوخت و سازي چربي ناحيه سريني - راني بيشتر مي شود. پرسشي كه در اينجا مطرح ميشود اين است كه سازو كار چربي سوزي چيست و به عبارتي چربيها از چه راهي ميسوزند؟ پاسخ دادن به چنين پرسشي ميتواند بسياري از حقايق را براي ما روشن كند. تحقيقات نشان داده است كه هورمونهاي چربي سوز (يعني كاتكولامينها) در چربي احشايي فعالترند و فعاليت آنها در بافت چربي زير پوستي شكم، فعالتر از نواحي ديگر زير پوستي است. مواد و هورمونهايي كه اثرات ضدچربيسوزي دارند (مثل انسولين، پروستاگلاندينها و آدنوزين) اثر مهاري بيشتري بر فعاليت چربيسوزي در بافت زير جلدي نسبت به سلول هاي چربي احشايي دارند. عوارض چاقي موضعي چاقي بالاتنه ارتباط بيشتري با عوارض چاقي همچون ديابت، فشار خون بالا، ناراحتيهاي عروقي و بالا رفتن چربي خون دارد در حالي كه چاقي محيطي عوارض كمتري دارد. شاهد اين مدعا ظهور بيشتر ديابت، فشار خون بالا و ناراحتيهاي قلبي - عروقي در كساني است كه نسبت دور كمر به لگن در آنها بيشتر از همتايانشان است. همچنين مشخص شده است كه در مردان چاقي شكم و در زنان نسبت چينهاي پوستي كتف به پشت بازو با ناراحتي هاي قلبي - عروقي و ميزان مرگ و مير كلي ارتباط نزديكي دارد. فعاليت بدن چربي سوز دو راه براي كاهش انبار چربي در بدن وجود دارد يا بايد ورود آن را مانع شد كه چاره آن تغذيهاي است و بايد كالري دريافتي فرد را كم كرد. اما راه دوم آن است كه موتور سوخت و سازي بدن هرچه ميتواند بيشتر از چربيها به عنوان سوخت استفاده كند. چربيها به عنوان سوخت در بدن نقش برجستهاي دارند و در شرايط مشخصي بهعنوان سوخت اصلي بدن ميسوزند و در اين زمينه از قندها پيشي ميگيرند. مثلا در حال استراحت چربيها سوخت اصلي بدن هستند. اما متاسفانه در اين حالت بدن سوخت كمي مصرف ميكند و از اين رو در اين حالت به طور كلي خيلي چربي نميسوزد. يك حالت ديگر هم براي سوختن چربيها وجود دارد و آن شركت در فعاليتهاي بدني چربيسوز است. ورزشهاي چربيسوز ورزشهاي سختي نيستند و در واقع بسيار هم ملايم هستند. پيادهروي ، دويدن آرام، كوهپيمايي، شنا كردن و دوچرخهسواري نمونههاي اعلاي اين نوع فعاليتها هستند. در اين فعاليتها بايد شدت ملايمي را انتخاب كرد بهعنوان مثال، شدت در حين دويدن بايد طوري باشد كه فرد بتواند با دوست خود لااقل جملهاي را رد و بدل كند. در اين حالت موتور هوازي در بدن بيشتر از سوخت چربي استفاده ميكند. نكته مهم اين است كه چربي سوخته شده از يك موضع انتخاب نميشود و بايد انتظار داشت كه بعد از مدتي چاقي بهطور عمومي كاهش يابد. نتيجه تحقيقات نشان ميدهد كه امكان تقويت عضلات يك ناحيه وجود دارد اما نميتوان چربي آن را به طور انتخابي كاهش داد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 440]