ترك هاى قبرس در راه اتحاديه اروپا

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: ترك هاى قبرس در راه اتحاديه اروپا
سوم جولاى ۲۰۰۸ ميلادى، رهبران سياسى قبرس كه در پى تهاجم ارتش تركيه از سال ۱۹۷۴ دو پاره شده است، براى اولين بار در ۳۵ سال اخير در حالى پشت ميز مذاكره نشستند كه افق اتحاد و يكپارچگى اين جزيره مديترانه اى از هميشه روشن تر است. سازمان ملل متحد در ۳۰ سال گذشته با شيوه هاى مختلف كوشيد تا قبرس را به كشور يكپارچه اى تبديل كند كه اختلافات قومى آن از طريق يك نظام سياسى- فدرالى مشتمل بر دو منطقه حل شده باشد كه البته تا امروز براى رسيدن به اين هدف ناموفق بوده است. بزرگترين شكست اخير سازمان ملل در اين زمينه به رفراندوم اتحاد دو قبرس در پيشنهاد موسوم به «طرح عنان» (به نام كوفى عنان دبيركل سابق سازمان ملل) در سال ۲۰۰۴ باز مى گردد كه طى آن بيش از ۷۵ درصد يونانى هاى قبرس به اين طرح راى منفى دادند و مانع يكپارچگى مجدد اين جزيره شدند. اما تحولات جهانى و تحولات داخلى قبرس طى چهار سال گذشته به نحوى بوده است كه به نظر مى رسد يونانى هاى قبرس احتمالا ديگر در رفراندوم مشابهى راى منفى به صندوق نخواهند ريخت و ديگر سياستمدارانى تاسوس پاپادوپولوس، رييس جمهور پيشين قبرس را به رهبرى خود انتخاب نخواهند كرد. برقرارى جو اطمينان و اعتماد دو جانبه و روى كار آمدن شخصيت هاى سياسى نظير ديميتريس كريستوفياس، رييس جمهور كنونى جمهورى قبرس كه با وعده هايى متحورانه در انتخابات فوريه سال جارى ميلادى به پيروزى رسيد از جمله تحولاتى بودند كه فضاى سياسى اين جزيره را كاملا دگرگون كرده اند. به گزارش ديپلماسى ايران بر خلاف پاپادوپولوس كه به خاطر موضع سرسختانه اش در برابر اتحاد با قسمت ترك نشين قبرس به «آقاى نه» مشهور شده بود، كريستوفياس از حزب كمونيست قبرس در حالى در انتخابات رياست جمهورى فوريه به پيروزى رسيد كه اتحاد و يكپارچگى جزيره را در رأس شعارهاى انتخاباتى خود قرار داده بود. آيا يونانى ها نرمش بيشترى از خود نشان خواهند داد؟ به نظر مى رسد كه تحولات جهانى و منطقه اى از چند جنبه موجب شده است كه يونانى هاى قبرس در مقايسه با سال ۲۰۰۴ موضع انعطاف پذيرترى در برابر ترك هاى اين جزيره داشته باشند. برخى از اين عوامل عبارتند از: احساس امنيت در آغوش اتحاديه اروپا: در واقع عضويت در اتحاديه اروپا به يونانى هاى قبرس حسى از اطمينان بخشيده است و آن ها را قادر ساخته بى هيچ نگرانى بتوانند براى تنظيم قرارداد صلحى منصفانه با ترك ها بر سر ميز مذاكره بنشينند. فقدان اين حس اطمينان پيش از پيوستن قبرس به اتحاديه اروپا در رفراندوم ۲۰۰۴ مشهود بود. آن ها طرح عنان را كه هر راى ترك را معادل دو راى يونانى در نظر گرفته بود (براى ايجاد توازن در اختلاف جمعيت يونانى ها و ترك هاى قبرس) تهديدى جدى براى امنيت خود مى دانستند. اكنون عضويت چند ساله آن ها در اتحاديه اروپا به مثابه تضمينى امنيتى است كه آن ها را قادر مى سازد به بندهايى اين چنين نيز در قرار داد صلح آتى بيانديشند. هراس از تشكيل كوزووى جديدى در قبرس: يونانى هاى قبرس پس از تجربه تلخى كه صرب ها در شبه جزيره بالكان داشتند به درستى دريافتند كه مواضع سرسختانه رهبرانى مانند پاپادوپولوس به معناى افزايش اين احتمال است كه جمهورى خود خوانده ترك ها در قبرس شمالى در مجامع جهانى و از سوى ديگر كشورها به رسميت شناخته شود و به اين ترتيب كوزووى ديگرى در جزيره كوچك آن ها تشكيل شود. شكسته شدن تابوهاى تاريخى: كريستوفياس همچنين تابوهاى تاريخى بسيارى را شكست كه تا كنون يكى از موانع اصلى در اتحاد دو قبرس به شمار مى رفت. او به عنوان رييس جمهور قبرس براى اولين بار در موضعى رسمى پذيرفت كه يونانى هاى اين جزيره نيز در درگيرى هايى كه در نهايت منجر به تجزيه آن شد، دخيل بوده اند. اشاره او احتمالا به كودتاى جريان افراطى ناسيونال به رهبرى نيكوس سيمپسون در ۱۵ ژوئيه ۱۹۷۴ بود كه با فاصله كمتر از دو هفته حمله ارتش تركيه را در پى داشت. سيمپسون خواهان پيوستن قبرس به يونان بود كه تا آن لحظه هنوز تحت حكومت ديكتاتورى سرهنگ ها اداره مى شد. علاوه بر اين مسائل تاريخى كريستوفياس پذيرفته است كه ۵۰ هزار تبعه تركى كه پس از تقسيم جزيره به قسمت ترك نشين مهاجرت كرده اند، به عنوان اتباع قبرس در اين جزيره بمانند. موضع سياستمداران پيش از كريستوفياس هميشه اين بوده است كه اين مهاجران ترك، غير قانونى هستند و بايد به خاك تركيه عودت داده شوند حال آن كه برخى از آن ها قريب ۳۰ سال ساكن اين جزيره بوده اند. دولت خود خوانده قبرس شمالى نيز اين افراد را به عنوان اتباع قبرس شمالى به رسميت شناخته است. باز شدن دروازه هاى جديد: سوم آوريل سال جارى ميلادى در حالى كه چند روزى بيشتر از رياست جمهور كريستوفياس نمى گذشت، رويدادى نمادين نشان داد كه تحقق وعده هاى او درباره اتحاد دو قبرس چندان دور نيست. اين رويداد باز شدن راه عبورى جديد در خيابان لدرا، طولانى ترين و مهم ترين خيابان مركز نيكوزيا، پايتخت قبرس بود. به اين ترتيب نيكوزيا كه بعد از فروريختن ديوار برلين تنها شهر اروپا به شمار مى رود كه مرز آن را دو نيمه كرده، يك گام به اتحاد نزديك تر شد. باز شدن اين راه عبور به عنوان ششمين منطقه تردد در مرزى كه جزيره قبرس را از شرق به غرب طى كرده است، هر چند خود محصول تغييرات ديگر در عرصه سياسى بود اما در عمل نشان داد كه يونانى ها براى يكپارچگى جزيره قبرس در مقايسه با چهار سال قبل مصمم تر شده اند و آماده اند تا از خود انعطاف بيشترى در برابر ترك ها نشان دهند. بر سر ميز مذاكرهبا توجه به شرايط اقتصادى سياسى دولت رسمى قبرس و دولت خود خوانده قبرس شمالى به رهبرى محمد على تلعت، به نظر مى رسد آن چه براى هر يك از طرفين در دو سوى ميز مذاكره پنجشنبه بيش از هر چيز اهميت دارد و براى حفظ آن خواهند كوشيد، يكپارچگى جزيره قبرس به تمامى معنا از سوى طرف يونانى و حفظ خودمختارى شمال از سوى ترك هاست. در واقع در اين بين يونانى ها مى كوشند تا از اين پس چهره سياسى واحدى از جزيره قبرس ارائه دهند و در مقابل ترك ها نيز تلاش مى كنند تا اختيارات و امتيازهاى خود را در حيطه تحت نفوذشان در شمال حفظ كنند. به بيان ديگر هر دو طرف به نوعى مى كوشند به رغم اتحاد كم تر در وضعيت كنونى خود خللى ايجاد كنند. البته در عين حال به هيچ عنوان نيز نمى توانند مساله اتحاد و يكپارچگى را ناديده بگيرند چرا كه اتحاد دو قبرس براى بخش شمالى ترك نشين به لحاظ اقتصادى و براى دولت بخش يونانى نشين جنوبى به لحاظ سياسى كاملا حياتى است. عامل ديگرى كه موجب مى شود اميدوارى درباره نتايج گفتگوها افزايش پيدا كند روابط رو به بهبود آتن و آنكارا است. آتن و آنكارا هر دو در موضع گيرى هاى رسمى مى گويند كه دولت هاى تحت حمايت شان در پيگيرى سياست هاى مورد نظر خود آزاد هستند و در پشت پرده نيز براى نزديكى بيشتر تركيه و يونان كه منافع بسيارى براى دو طرف دارد، رهبران دولت قبرس و جمهورى خود خوانده قبرس شمالى را به رسيدن به نتيجه اى قطعى تشويق مى كنند. اما اختلاف كه ممكن است محور اصلى گفتگوها قرار گيرد تفاوت برنامه زمان بندى كريستوفياس و تلعت درباره يكپارچگى قبرس است. تلعت كه قبرس ترك نشين شمال را دچار مشكلات متعدد اقتصادى مى بيند و اتحاد دو قبرس راه حل فورى آن ها (قبرس شمالى از زمان اعلام استقلال يكجانبه پس از حمله ۱۹۷۴ ارتش تركيه در تحريم اقتصادى قرار دارد) مى كوشد طرف مقابل خود را به پذيرش اتحاد فورى در چارچوب طرح ۲۰۰۴ عنان متقاعد كند كه در آن صورت پيش از پايان سال جارى ميلادى مى توان انتظار داشت كه اولين دولت مشترك يونانى ها و ترك هاى قبرس پس از ۳۴ سال تشكيل شود. رهبران سياسى ترك ها و يونانى هاى قبرس بى شك در اين مساله اختلافى ندارند كه اين جزيره پس از اتحاد از ديد خارجى و بين المللى يك دولت داشته باشد و در داخل از دو بخش فدرال تشكيل شده باشد. اما مسائلى نظير حضور پايگاه هاى نظامى تركيه در بخش قبرس شمالى و اين كه آيا آنكارا حاضر خواهد شد نيروهاى خود را از قبرس شمالى خارج كند در كنار مشكلات اجتماعى همچنان بدون پاسخ و راه حل باقى مانده اند. براى مثال پس از اتحاد، بسيارى از يونانى هايى كه در زمان حمله ترك ها به قبرس به قسمت جنوبى و يونانى نشين گريخته اند، احتمالا خواستار بازگشت به محل زندگى سابق خود خواهند شد و خواهند خواست كه املاك آن ها (از جمله بسيارى از هتل ها و مراكز تفريحى بزرگ كه درآمد اصلى جزيره قبرس را تشكيل مى دهند) به آن ها عودت داده شود و اين در حالى است كه اين املاك اكنون بيش از ۳۰ سال است كه در اشغال ترك ها هستند. بازگرداندن اين اموال نيز بى ترديد يكى از معضلات پيش روى كريستوفياس، پس از اتحاد دو قبرس خواهد بود.
يکشنبه 16 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 209]