بهترین روش های رسوب زدایی برج های خنک کننده

رسوب زدایی در برج خنک کننده به معنی استفاده از راه های کنترل و جلوگیری از تشکیل رسوب در برج خنک کننده است. همانطور که اشاره شد فرآیند رسوب گذاری به دلیل تبخیر آب و تجمیع املاح در آب برج خنک کن بوجود می آید. در صورتی که از تشکیل و تجمیع رسوب جلوگیری نشود، موجب آسیب به اجزای برج خنک کننده، گرفتگی قطعات و سطوح انتقال حرارت در برج خنک کننده شده و در نتیجه تاثیرگذاری بر راندمان کولینگ تاور می گردد.
برج‌ خنک کننده نقش مهمی در خنک کردن و حفظ کارایی تاسیسات نیروگاهی دارد. در طول زمان، رسوبات مختلفی روی سطوح داخلی و خارجی کولینگ تاورها تشکیل می شود که بر عملکرد نهایی آنها تاثیرات بسیاری می گذارند. حذف رسوبات از کولینگ تاور، فرآیندی ضروری برای تمیز کردن و بهبود عملکرد برج‌ های خنک کننده است که نقش کلیدی در تضمین کارآیی و پایداری این سیستم ها دارد.

بالا بودن سختی آب و تشکیل رسوب در پکینگ

هنگامی‌که پکینگ برج خنک کننده به ‌دلیل رسوبات زیاد گرفته می شوند، تبخیر آب در برج خنک کننده کاهش می یابد. در این صورت اولین اثرات رسوب پکینگ، کم‌ شدن ظرفیت برودتی و سرمایشی است. در ضمن افزایش فشار هوا در برج خنک کننده از تأثیرات انسداد و گرفتگی پکینگ ها است. در این صورت موتور و فن تحت‌ فشار قرار گرفته و در نهایت میزان مصرف برق نیز بالا می ‌رود. 
وقتی‌ بدلیل رسوب و خوردگی، پکینگ ها به ‌مرور زمان خشک و شکننده می ‌شوند، تکه‌ های خرد شده آن به درون حوضچه کولینگ تاور وارد می گردد. بتدریج مسیر لوله‌‌ ها و سیستم خنک کاری از طریق این تکه های پکینگ ها مسدود می شوند. یکی از روش های کاربردی برای جلوگیری از رسوب در برج خنک کننده، استفاده از دستگاه سختی گیر الکترومغناطیسی است. برای اطمینان از نبود گرفتگی و طول عمر بالای مجموعه خنک کننده می توانید از از پکینگ ضد رسوب استفاده کنید.

عوامل تشکیل دهنده رسوب در برج خنک کن

رسوب به عنوان یک مشکل رایج در سیستم های لوله کشی، بویلرها، برج های خنک کننده و سایر تجهیزات صنعتی و خانگی، می تواند مشکلات زیادی از جمله کاهش راندمان، افزایش خوردگی و مسدود شدن لوله ها را ایجاد کند.
عوامل اصلی که بر تشکیل رسوبات در برج خنک کننده تأثیر می گذارند عبارتند از:
⦁    سختی آب
سختی موقت: وجود یون های بی کربنات کلسیم و منیزیم در آب باعث ایجاد سختی موقت می شود. این یون ها در اثر حرارت و رسوب به کربنات کلسیم تبدیل می شوند.
⦁    قلیایی بودن آب
قلیایی بودن آب به دلیل وجود یون های هیدروکسید، کربنات و بی کربنات در آب است. قلیائیت بالا باعث افزایش PH آب و افزایش احتمال رسوب کربنات کلسیم می شود.
⦁    دما
با افزایش دما، حلالیت املاح در آب کاهش می یابد. به طور کلی حلالیت ترکیبات رسوب دهنده در آب، با افزایش دما کاهش می یابد. بنابراین میزان رسوب با افزایش دما در مبدل های حرارتی افزایش می یابد.
⦁    pH آب
pH  آب نقش مهمی در حلالیت املاح دارد. در pH پایین، حلالیت املاح بیشتر و امکان تشکیل رسوب کمتر است.
⦁    غلظت املاح
هر چه غلظت املاح در آب بیشتر باشد، احتمال تشکیل رسوب بیشتر می شود.
⦁    وجود مواد آلی
مواد آلی موجود در آب می توانند تشکیل رسوب را تسریع کنند.
⦁    سرعت جریان آب
در دبی کم آب، امکان ته نشین شدن نمک و تشکیل لجن بیشتر است. با افزایش سرعت آب، میزان رسوب کاهش می یابد. بنابراین تشکیل رسوب در قسمت هایی از سیستم خنک کننده که سرعت آب کم است و یا فضاهای مرده که آب جریان ندارد بیشتر است.
⦁    نوع لوله
⦁    کیفیت آب
عوامل زیادی نظیر غلظت یون های تشکیل دهنده رسوب (یون کلسیم، یون فسفات و غیره) در آب، دما و PH آب در تشکیل رسوب تاثیر دارند. به طور کلی حلالیت رسوب ها با کاهش PH افزایش می یابد؛ بنابراین میزان رسوب با کاهش PH کاهش می یابد.

اهمیت رسوب زدایی برج خنک کن

رسوبات تشکیل شده در کولینگ تاورها، عواقب مخربی را با خود به همراه دارد که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
⦁    انجام نشدن تبادل حرارتی مناسب بین آب و هوا و کاهش راندمان برج خنک کننده
⦁    مصرف انرژی بیشتر برای جبران کاهش راندمان خنک کنندگی
⦁    رسوبات می‌توانند باعث خوردگی و فرسایش سطوح داخلی و خارجی برج خنک‌ کننده و کاهش عمر مفید برج شوند
⦁    ایجاد محیط مناسب رشد میکروب‌ ها (باکتری لژیونلا) و جلبک ‌ها توسط رسوبات

روش های رسوب زدایی از برج خنک کننده

از آنجا که رسوبات ترکیبی از گرد و خاک، آلودگی‌ های آب، روغن، میکروارگانیسم‌ ها و همچنین سایر مواد خوردگی هستند، شناخت عوامل تأثیرگذار در رسوب زدایی برج خنک کننده از اهمیت زیادی برخوردار است.
روش های مختلفی برای رسوب زدایی برج های خنک کننده وجود دارد که عبارتند از:
⦁    روش های شیمیایی: در این روش از مواد شیمیایی مختلف برای حل کردن و حذف رسوبات استفاده می شود.
⦁    روش های مکانیکی: در این روش از ابزارهای مکانیکی مانند برس، جت آب و شستشوی اسیدی برای حذف رسوبات از سطوح استفاده می شود.
⦁    روش های بیولوژیکی: در این روش از میکروارگانیسم ها برای تجزیه و از بین بردن رسوبات استفاده می شود.
انتخاب روش صحیح کلسیم زدایی به عوامل متعددی مانند نوع رسوب، نوع سطح، ظرفیت برج خنک کننده و الزامات محیطی بستگی دارد.

مزایای رسوب زدایی برج خنک کننده

⦁    با حذف رسوبات، راندمان خنک کننده به طور قابل توجهی افزایش می یابد.
⦁    با افزایش راندمان خنک کننده، نیاز به مصرف انرژی برای خنک کردن آب کاهش می یابد.
⦁    با جلوگیری از خوردگی و فرسایش، عمر برج خنک کننده به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.
⦁    سلامت انسان با حذف محیط های مناسب برای رشد میکروب ها و جلبک ها حفظ می شود.

نکات مهم در رسوب زدایی از برج خنک کن

⦁    مشخص کردن نوع رسوبات و نوع سطوح به طور دقیق
⦁    استفاده از روش های ایمن مناسب برای رسوب زدایی
⦁    رعایت الزامات زیست محیطی در انتخاب روش ها و مواد رسوب زدایی
⦁    شستشوی کامل برج خنک کننده و بازرسی همه اجزاء و قطعات آن پس از عملیات رسوب زدایی

عواقب ناشی از عدم رسوب زدایی کولینگ تاور

⦁    کاهش راندمان خنک کننده
⦁    افزایش مصرف انرژی
⦁    رسوب می تواند باعث خوردگی و فرسایش سطوح داخلی و خارجی برج خنک کننده شود و عمر مفید آن را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
⦁    رسوبات محیطی مناسب برای رشد میکروب ها و جلبک ها ایجاد می کند که می تواند سلامت انسان را به خطر بیندازد.

روش های جلوگیری از تشکیل رسوب در برج خنک کننده

⦁    استفاده از آب تصفیه شده با روش های مختلفی مثل سخت شدن، فیلتراسیون و تبادل یونی
⦁    کنترل  pH 
⦁    استفاده از مواد شیمیایی ضد رسوب
⦁    کنترل دما و جلوگیری از افزایش دما
⦁    جلوگیری از ورود مواد آلی با استفاده از فیلترهای مناسب
⦁    بازرسی و تمیز کردن دوره ای سیستم برج خنک کننده

سخن آخر

رسوب زدایی برج خنک کننده به عنوان یک فرآیند ضروری برای تمیز کردن و احیای برج خنک کننده، نقش کلیدی در تضمین کارایی، پایداری و سلامت این سیستم های حیاتی ایفا می کند. با انتخاب روش مناسب و به کارگیری اصول رسوب زدایی می توانید از مزایای فراوان آن بهره مند شده و در نهایت طول عمر برج های خنک کننده خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهید.