واضح آرشیو وب فارسی:گیل نگاه:
گیل نگاه:عمارت بلدیه شهرداری رشت که با الهام از معماری سنت پترزبورگ روسیه توسط «آرتم سرداراف» یک ارمنی روسی مقیم رشت ساخته شد، از سال ۱۳۰۸ در تملک شهرداری این شهر ثبتشده و حالا پس از ۹۰سال، نه تنها تغییر کاربری نیافته بلکه بازدید خبرنگار مهر از بنا نشان میدهد یک فاجعه در کمین عمارت بلدیه است.به گزارش مهر بارندگی اخیر، چکههای شدید سقف از یک سو و سیم های برق پراکنده و رها شدن روی لمبه های چوبی، به مثابه یک بمب ساعتی است که با یک اتصال هر لحظه ممکن است کل بنا را به ویرانه ای تبدیل کند.چگونگی ساخته شدن عمارت بلدیهبه گفته یک رشت پژوه، کلنگ احداث ساختمان اداری بلدیه در سال ۱۳۰۲ خورشیدی در زمان «یاور محمود خان غفاری»، شهردار وقت، به زمین زده شد و مهندسی ارمنی به نام «آرتم سرداراف» – که از ارامنهی روسیه و مقیم شهر رشت بود- کار طراحی و نظارت بر ساخت آن را بر عهده گرفت.مهندس روبرت واهانیان تبریز به مهر توضیح میدهد: اداره بلدیه از اول فروردین ماه سال یاد شده، «آرتم سرداراف» را به سمت مهندس بلدیه رشت با ماهی ۷۰تومان حقوق استخدام کرد تا وی هفتهای سه روز در بلدیه شعبه ساختمان(یعنی واحد عمران شهرداری) برای انجام وظایف حاضر شود.چهارم اردیبهشتماه ۱۳۰۵ خورشیدی عمارت بلدیه با یک برج دیدبانی به صورت نیمه کاره افتتاح و دو ماه بعد از تکمیل نهایی، ساختمان اداری شهرداری رشت به مکان تازه تاسیس خود منتقل شد.وی ادامه میدهد: سال ۱۳۰۸ در برج دیدهبانی تغییراتی رخ داد. در همان سال با یک فراخوان، چهار ساعت بالای برج قرار گرفت و دو کلید متقاطع به سمت پایین همراه با دو گلدان بر روی عمارت شهرداری نقشبست و بالکنی هم برای سخنرانیها به برج اضافه شد.زلزله رودبار و تخریب عمارت بلدیه۶۴سال بعد از تاسیس، زلزله مهیب رودبار، برج ساعت را فروریخت. شدت آوار به حدی بود که ستونهای برج بر پاگرد پله های دو طرف داخل بنا ریخت و ساعتهای آلمانی برج در آواربرداری ناپدید شد. آن زمان با نظارت سازمان میراث فرهنگی، عمارت بلدیه با نظارت «روبرت واهانیان» مرمت شد.آنگونه که وی توضیح میدهد، با الگوبرداری و کشیدن طرحهای گلدان و کلید، برج بلدیه همانند اصل بنا مرمت و بهجای ساعتهای آلمانی چهار ساعت ژاپنی بالای برج رفت تا اهمیت زمان را به مردم یادآور شود.واهانیان توضیح میدهد که برای استحکام برج، چهارستون آهنی در چهار طرف برج جانمایی و برای جلوگیری از تجمع آب باران، از بالای برج دو لوله بلند ناودان تا پایین بنا کشیده شد تا کل عمارت از رطوبت مصون بماند.
زلزله دوم و مرمت های غیر اصولیآبان ماه سال گذشته، یکبار دیگر این بنای فاخر مورد تخریب قرار گرفت. تخریبی که آسیبهای آن هر روز بیشتر خود را نشان میدهد.سال گذشته شهرداری رشت لایحهای تحت عنوان بازآفرینی ساختمان تاریخی بلدیه به شورا ارسال کرد تا عمارت را مرمت کند. هرچند در بودجه مصوب شده بود که پروژههای بازآفرینی میباید بااعتبار دولتی هزینه شود ولی، شورای شهر رشت ۲۰ میلیارد تومان اعتبار برای مرمت و احیای عمارت بلدیه تخصیص داد.پروژه ، به یک شرکت غیر بومی واگذار شد و این شرکت در یک طرح عجولانه و بدون اخذ مجوز از سازمان میراث فرهنگی بازآفرینی بنا را آغاز کرد. اما با مداخله میراث فرهنگی گیلان، جلوی ادامه پروژه گرفته شد.آبان ماه سال گذشته، معاون وقت سازمان میراث فرهنگی با حضور در صحن شورا، متذکر شد که بارها به شهرداری اعلام کرده که طرح شرکت مذکور، فاقد نگاه میراثی است و بسیار ناپخته طراحیشده است.محمدرضا باقریان یادآور شده بود که طبق دستورالعمل ابلاغشده، طرح مرمت هر بنای میراثی میباید ابتدا در سازمان میراث فرهنگی کشور تایید و سپس اجرا شود.با این حال سازمان میراث گیلان اعلام آمادگی کرد که حاضر است نواقص طرح را برطرف و با نظارت میراث عمارت بلدیه مرمت شود. مرمتی که هیچ گاه به سرانجام نرسید.اکنون بهجای برخی از درهای اصیل این بنا، درهای جدید قهوهای رنگ با شیشههای شکسته جا خوش کرده است و از سرنوشت درهای قبلی هم خبری نیست و یکی از سالن های طبقه پایین، محل دپوی لوازم اداری مستهلکشده است.
فاجعه در کمین نماد شهر رشتاکنون اما خطر از سقف، بنا را تهدید میکند. سیم های برق دپو شده و بی نظم در زیرشیروانی و بالای برج ریخته شده و رطوبت بالای ساختمان و نمی که با بارندگی های اخیر شدت یافته، هر لحظه فاجعه اتصال سیم کشی و آتش سوزی این بنا را تهدید میکند.دیوارهای طبقه پایین تا نیمه رطوبت زده و طاق های زیر برج ساعت، ترک برداشته و در برخی از اتاق های طبقه بالا، آب از سقف چکه میکند.بازدید مهر از زیرشیروانی و برج، عمق فاجعه را گزارش میدهد. چوب های ۹۰ساله پوسیده، سیم های برقی که افشان و پراکنده و تنها با نوار چسب اتصالات را نگه داشته است و آب بارانی که از شیروانی چکه میکند و لگن هایی که برای جمع آوری آب روی لمبه های پوسیده قرار گرفته است. روشنایی برق زیرشیروانی قطع شده و هواکش هایی که زیرشیروانی برای خروج رطوبت تعبیه شده، از کار افتاده است.
از زیر سقف، پله مارپیچی به برج ساعت می رود. برجی که انتهای آن محل لانه زنبورهاست. در تمام مسیر داخلی برج، شدت رطوبت به حدی است که پنجره های چوبی برج را پوسانده و دیوارهای برج تبله کرده است.وسط برج، شکاف گردی است که به گفته واهانیان محل استقرار بلند گو بوده اما اکنون در انتهای برج، شیشههای پنجره برج را در حد وسیع برش داده اند تا چهار عدد بلندگو مستقر شود.حالا همین شیشههای باز و شکسته نیز محلی برای هجوم رده باران به داخل برج شده است. چند بلندگوی مستهلک نیز در فضای میانی برج رها شده است.با اینکه چهار نور افکن جدید در فضای باز برج تعبیه شده، نورافکن های سنگین و قدیمی دوران رضا ساغری (شهردار ۱۳۸۵-۱۳۸۶)، در فضای کوچک بالای برج بلااستفاده رها شده است.دراین فضا، ناودانی که محل خروج آب است، از انباشت سیم های نور افکن مسدود شده و سیم هایی که اگر اندکی بدون پوشش رها شده باشد، در زمان بارندگی یک فاجعه ایجاد میکند.بنایی که باید موزه مردم شناسی گیلان می شدکارشناس مسئول ثبت بناهای میراثی گیلان، درباره این بنای فاخر به خبرنگار مهر می گوید: عمارت بلدیه از معدود بناهایی است که هنوز عمر آن بنا به نیمه نرسیده، در تاریخ ۲۶ آذر ۱۳۵۶ به شمارهی ۱۵۱۶ در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت شد.مهدی میرصالحی می افزاید: عمارت بلدیه در زمان ثبت، مصوب شده بود که به عنوان موزه مردم شناسی بلدیه گیلان تغییر کاربری دهد، اتفاقی که در عمارت بلدیه تبریز رخ داد. همچنین برخی تلاش کردند که یکی از طبقات به عنوان موزه هنرهای معاصر تغییر کاربری یابد و به همین منظور وزارت فرهنگ وقت، تابلوهایی را از نقاشان بنام گیلان از جمله آیدین آغداشلو و حسین محجوبی و… خریداری کرد. ولی تا کنون عمارت بلدیه موزه نشده است و تابلوها نیز در بایگانی وزارت ارشاد خاک می خورد.وی با اشاره به تعدد بناهای ثبتشده در استان و محدودیت بودجه این سازمان، تاکید میکند: سازمان میراث فرهنگی برای آنکه یک بنای میراثی از گزند تخریب و آسیب حفظ بماند، بنا را در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت میکند. ولی وظیفه حفظ و نگداری این بناها قانونا بر عهده مالک است.میرصالحی همچنین یادآور می شود: طرحی که شرکت پل شیر برای مرمت بنای بلدیه ارایه داده بود، فاقد نگاه کارشناسی بود و به همین دلیل سال گذشته سازمان میراث فرهنگی جلوی ادامه کار را گرفت.این مقام مسئول در پاسخ به وضعیت فعلی عمارت بلدیه ابراز میکند: بازدیدهای دوره ای توسط یگان حفاظت میراث صورت می گیرد. در بازدیدی که روزهای اخیر صورت گرفت، به شهرداری اخطار داده شد که وضعیت سیم کشی های بنا را بررسی و به لحاظ ایمنی از بنا رفع خطر کند.در شرایط کنونی باید پرسید، شهرداری به عنوان مالک چهاربنای شاخص تاریخی در شهر رشت، تا چه اندازه از وضعیت نگه داشت و ایمنی این بناها با خبر است؟ اکنون مشخص شده عمارت بلدیه به عنوان شاخص ترین بنای مرکز استان در شرایط ناایمن بسر می برد و هر لحظه ممکن است یک فاجعه میراثی و حتی انسانی در مرکز رشت رخ دهد.
۱۸ مهر ۱۳۹۶
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: گیل نگاه]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]