ضرورت توجه به شرکت های دانش بنیان در مقوله هسته ای

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: در میزگرد تخصصی ایرنا تاکید شد ضرورت توجه به شرکت های دانش بنیان در مقوله هسته ای تهران- ایرنا- همزمان با یازدهمین سالروز ملی فناوری هسته ای، کارشناسان این حوزه با حضور در میزگرد تخصصی ایرنا به بررسی روند گذشته و چشم انداز آتی این فناوری نه چندان جدید پرداختند و با توجه به نیازهای روز، از اهمیت ورود شرکت های دانش بنیان به مقوله فناوری هسته ای سخن گفتند.

تاکید بر روند صلح آمیز فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، تقویت اقدامات صورت گرفته در حوزه های پزشکی هسته ای، نیروگاه های هسته ای، کشاورزی هسته ای، داشتن نگاه معقولانه و بدون افراط و تفریط به این حوزه دانشی و تعیین سهم آن در اقتصاد و تولید علم کشور، فراهم کردن زمینه ورود بخش خصوصی به حوزه های مرتبط هسته ای و همچنین تقویت ارتباط دانشگاه ها و مراکز اصلی هسته ای در کشور از جمله محورهایی است که دکتر علی معافی فیزیکدان اتمی، دکتر پرویز پروین استاد دانشکده مهندسی انرژی و فیزیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دکتر محسن ساغری رئیس انجمن علمی پزشکی هسته ای ایران با شرکت در میزگرد "فناوری هسته ای" ایرنا به مناسبت روز ملی فناوری هسته ای، به بحث و بررسی آنها پرداختند. **ناآگاهی مخاطبان و مغلطه رسانه های غربی از فعالیت های هسته ای ایراندکتر علی معافی فیزیکدان اتمی و استاد دانشگاه به عنوان یکی از مهمانان میزگرد ایرنا محورهایی را همچون حرکت پرشتاب منطقه به سمت دستیابی به این دانش، سیاسی کاری مخالفان برنامه هسته ای صلح آمیز ایران و اهمیت دفاع رسانه ای داخلی از اقدامات هسته ای دولت، مورد تاکید قرار داد. وی با بیان این که فناوری هسته ای دو کاربرد نظامی و غیرنظامی دارد، به سابقه ساخت اولین سلاح هسته ای در بیش از 75 سال قبل اشاره کرد و گفت: ساخت سلاح هسته ای در دنیا موضوع جدیدی نیست، اما ایران هیچگاه به دنبال ساخت سلاح هسته ای نبوده و نیست.معافی با مرور برخی تعهدات ایران در قالب برجام اظهار داشت: طبق تعهدات کشورمان در برجام، وقتی حق غنی سازی به رسمیت شناخته می شود، ایران باید در راستای فعالیت های صلح آمیز هسته ای قدم بردارد، اما نکته اینجاست که تشخیص صلح آمیز بودن با کیست و در این زمینه تا کجا می توانیم پیش برویم؟دبیر کمیته ویژه توسعه فناوری اپتیک، لیزر، بیوفوتونیک و ساختارهای میکرونی دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: مغلطه ای که رسانه های غربی در خصوص فعالیت های هسته ای ایران انجام می دهند، ناشی از ناآگاهی مخاطبان نسبت به این فناوری است و رسانه ها از همین موضوع، سوءاستفاده می کنند و از طرف دیگر، ما هم اطلاع رسانی مناسبی در این زمینه نداریم و از طرح مباحث در این حوزه، پرهیز می کنیم.وی یادآور شد: درحالی حساسیت های زیادی متوجه فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران در دنیاست که عربستان در زمینه هسته ای سازی برق در منطقه پیشتاز است و کشورهای قطر و امارات متحده عربی نیز در رتبه های بعد از آن قرار دارند.به گفته معافی، امروزه کشور چین نیز در زمینه ساخت نیروگاه های هسته ای، زیردریایی های هسته ای و هواپیمابر رقیب اصلی آمریکا محسوب می شود.وی با بیان این که در سال 2014، حدود 11 درصد انرژی دنیا از فناوری هسته ای تولید شده است، خاطرنشان کرد: براساس هدفگذاری جهانی و آینده پژوهی های هسته ای، این میزان در سال 2040 میلادی باید به 69 درصد افزایش یابد یعنی تولید برق هسته ای از 21.6 تریلیون کیلووات ساعت به 36.5 تریلیون کیلووات ساعت برسد.معافی ادامه داد: ساخت نیروگاه های هسته ای در کشورهای مختلف به سرعت در دست انجام است و این نیروگاه ها عموما چهار نوع هستند که در نگاه تخصصی، نسل های اول تا چهارم آنها به ترتیب با نیروی بخار آب، فشار آب، آب سنگین و آب سبک کار می کنند.وی تاکید کرد: برق هسته ای را یک انرژی پاک و مقرون به صرفه می دانیم که فناوری آن از سوی بسیاری از کشورهای دنیا دنبال می شود و ما هم چاره ای جز حرکت در این مسیر نداریم و طبق آمار، ایران حداقل به 40 نیروگاه هسته ای برای تامین برق خود نیاز دارد.این استاد دانشگاه بیان داشت: تنها نگرانی مربوط به انرژی هسته ای در ایران که در برجام نیز به آن اشاره شده، ممکن است مدیریت پسماندهای هسته ای باشد که این مقوله، یکی دیگر از رشته های فیزیک هسته ای است و براساس آن باید ببینیم زباله های هسته ای باید چگونه مدیریت شوند که برای انسان ها و محیط زیست، آسیب رسان نباشند.وی اظهار کرد: همه اینها بهانه ای شده که در زمینه ساخت نیروگاه های جدید هسته ای و نیروگاه های نسل چهارم برای کشورمان مانع ایجاد کنند.معافی ادامه داد: بسیار مایلیم که گزارشی در خصوص اقدام عملی ایران برای تولید برق هسته ای براساس پیش بینی هایی که سازمان های هسته ای جهانی انجام می دهند، از طرف سازمان انرژی اتمی انتشار یابد تا مشخص شود که اولا این اقدامات، کاملا صلح آمیز است و هم این که طبق تاکیدات برجام، وظیفه آژانس بین المللی انرژی اتمی است که به ایران در این زمینه کمک کند. وی با بیان این که سانتریفیوژ به معنای دانش هسته ای نیست، افزود: متاسفانه هر جا صحبت از دانشمند و فناوری هسته ای می شود، عده ای به سانتریفیوژ، تعبیر می کنند در حالی که این فناوری بسیار گسترده است.معافی اعلام داشت: ایران به دنبال تولید رادیودارو، برق هسته ای و به کار گرفتن جدیدترین فناوری های پیشرفته در صنایع مختلف همچون گاز و نفت، کشاورزی و اکتشاف معدن است و نباید به استفاده های مخرب از فناوری هسته ای محکوم شود.این فیزیکدان اتمی بر ضرورت تفکیک و جداسازی مباحث علمی، صنعتی و نظامی فعالیت های هسته ای تاکید کرد و گفت: ما نباید از فعالیت های کاملا علمی خود نگرانی و واهمه داشته باشیم زیرا هر قدر در مقابل دشمن، عقب نشینی کنیم آنها جلوتر خواهند آمد و چه بسا به بهانه های مختلف، ظرف چندسال آینده حتی فناوری لیزر را برای کشورمان در فهرست تحریم ها قرار دهند. وی خواستار دفاع رسانه های داخلی از عملکرد دولت در حوزه های هسته ای و همچنین پیگیری مطالبات ایران در این حوزه شد و گفت: به عنوان مثال کشورهای غربی در برجام متعهد شدند که در صورت تعطیلی سایت فردو از سوی ایران، مرکز پیشرفته تحقیقات هسته ای را به جای آن بنا کنند که تحقق این موضوع مهم، جای پیگیری جدی دارد.این استاد دانشگاه تصریح کرد: ما نباید در مقابل خواسته های به حق کشور خود در مجامع بین المللی سکوت کنیم و در همین راستا، اولا فردو باید به مرکز پیشرفته بین المللی تحقیقات هسته ای تبدیل شود و در درجه بعد، ایران در راستای فعالیت های صلح آمیز هسته ای که تولید برق هسته ای، پزشکی هسته ای، کشاورزی هسته ای و تصویربرداری هسته ای از مهم ترین آنهاست، از حمایت های بین المللی برخوردار شود.*** از انرژی هسته ای سوخت پاک تولید کنیم دکتر پرویز پروین استاد دانشکده مهندسی انرژی و فیزیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در این نشست گفت: کار در زمینه دانش هسته ای قدمت 100 ساله دارد در حالی که خیلی از علوم دیگر مانند نانو ذرات، نانو فناوری ها، فتونانیک و نانو ساختارها همچنان روبه رشد هستند و روی آنها کار می شود.وی با بیان این که نتیجه و دستاورد مهم علم هسته ای استفاده در بخش های مختلف مانند پزشکی و یا کشاورزی است، به برخی کاربردهای صلح آمیز صنعت هسته ای در تولید انرژی، پزشکی و طیف سنجی اشاره کرد و گفت: امروزه با تولید چشمه های RGB دیودی LED مصرف انرژی برای روشنایی به میزان قابل ملاحظه ای کاسته خواهد شد و لذا بکار گیری انرژی های تجدیدپذیر و پاک مانند نیروگاه های خورشیدی بر مبنای سلول خورشیدی با قابلیت های زیست سازگار در این راستا کاهش آلاینده ها و کنترل گرمایش زمین نویدبخش است؛ انرژی هسته ای نیز از جمله منابع پایه برای نیروگاه ها است که به کاهش گرمایش زمین کمک می کند و عاری از آلاینده های گلخانه ای است اما چالش پسماند هسته ای و چگونگی انباشت آن همچنان باقی است.به گفته دکتر پروین، در حوزه پزشکی هسته ای دو نوع اسکنر SPECT و PET کاربرد روز افزونی یافته اند. توموگراف گسیل کننده پوزیترون بدلیل کیفیت بالای تصویر، نوفه کم و اکتویته بالا و نیمه عمر کوتاه رادیو داروها و قابلیت دینامیکی قادر است در تشخیص تومورهای سرطانی و تعیین نرخ متابولیسم حتی مراحل نخستین وقوع بیماری را شناسایی نماید، همچنین رادیو هسته ها از طرق اکتیواسیون نوترونی در راکتور هسته ای یا از طریق واکنش پروتون با عناصر هدف در سیکلوترون تولید می شود.وی ادامه داد: تومو گراف PET از یک سیکلوترون کوچک، اسکنر و ازمایشگاه تولید رادیو دارو مانند DFG - 18 F تشکیل شده است. در حال حاضر ٣ مرکز PET در ایران وجود دارد و در کشور همسایه ترکیه ٢٠٠ مرکز در حال کار هستند؛ علاوه بر این، یکی دیگر از موضوعات مهم وجود مناطق طبیعی با دوز بالای رادیو اکتیو در جهان است و در ایران منطقه رامسر از مناطق با دوز طبیعی بالا است که توسط سازمان انرژی اتمی پایش می شود.دکتر پروین ادامه داد: در زمینه طیف سنجی هسته ای، تعیین کمترین مقادیر ممکن عنصری در مواد نیز از چالش هایی است که به روش اکتیواسیون نوترونی و طیف سنجی گاما با دتکتور سینتیلاتوری یا بوسیله آشکارساز Ge انجام می شود و در شناسایی چاه نفت، پزشکی قانونی و پژوهش های فیزیک کاربرد زیادی دارد. امروزه طیف سنجی فروشکست القایی لیزری و طیف سنجی فلورسانس ایکس نیز از روش های جایگزین آن به شمار می روند.اولین فارغ التحصیل دکترای هسته ای در کشور افزود: در زمینه درمان سرطان روش های هسته ای براکت تراپی، پروتون تراپی، تراپی با باریکه الکترون و همچنین رادیو تراپی گاما مهمترین ابزار می باشند. امروزه روش های نوین فوتو دینامیک تراپی و ترمال تراپی به کمک شیمی تراپی ترکیبی با نانو ذرات (فعال شده با فوتون و لیزر) نیز از روش های جایگزین و موثر محسوب می شوند.دکتر پروین گفت: در ضمن لازم است چه در کاربردهای صلح آمیز هسته ای و چه در مباحث دانش بنیان در فناوری های دیگر از نیروهای آکادمیک و دانشجویان و بخش خصوصی و شرکت های دانش بنیان هر چه بیشتر بهره گیری شود؛ نکته حائز اهمیت آن که دانش هسته ای به دلایل منحصر به فرد آن و ویژگی بازدارندگی (Deterrence) بعد از جنگ جهانی دوم از وقوع یک جنگ جهانی خانمانسوز دیگر جلوگیری کرده است.وی همچنین در بخش دیگری از اظهاراتش تاکید کرد: پیشرفت ظاهری در کار نباید مانع توسعه اقتصاد و بخش خصوصی شود، در 10 سال گذشته بزرگنمایی هایی از صنعت هسته ای در کشور صورت گرفت که نیازی به آن نبود در حالی که می توانست روند طبیعی خود را طی کند و این مساله باعث صدمه شدیدی به اقتصاد و روابط بین المللی کشور شد.پروین افزود: نباید روی یک موضوع مانند هسته ای که یک علم است و مثلا چین 30 سال و یا روسیه 50 سال است به تمام ابعاد آن دست یافته اند، به طریقی سرمایه گذاری کنیم که تمام ارکان جامعه را تحت تاثیر قرار دهد.وی ادامه داد: این یک حقیقت است که دانش هسته ای مانند تمام علوم دیگر مزایا و در عین حال معایبی دارد؛ به عنوان مثال نیروگاه هسته ای خوب است چون گاز گلخانه ای تولید نمی کند و موجب گرم شدن زمین نیز نمی شود اما به هر حال، معایبی نیز دارد و آن این که مواد رادیواکتیو آن را چه کنیم؛ هرجا ببریم آلودگی هسته ای ایجاد می کند، باید مثلا 400 متر زیر زمین یا زیر اقیانوس ها برده شود، در هر حال آثار زیست محیطی دارد که در آینده مشخص می شود.به اعتقاد استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر، در واقع، برای تامین انرژی ما هم باید مانند همه جای دنیا کار کنیم، کشورهای پیشرفته تقسیم بندی کرده اند، مثلا 10 درصد تولید مربوط به هسته ای، 10 درصد خورشیدی و 15 درصد بادی تخصیص داده اند و با توجه به این تقسیم بندی هر کدام وظیفه ای انجام می دهند.وی اظهار کرد: بنابراین از نظر تولید انرژی، باید انرژی ها را به چندین منبع تقسیم و از تمام آنها استفاده کنیم، با توجه به پتانسیل کشور در زمینه خورشید می توان از آن برای تولید انرژی استفاده و حداقل انرژی خاورمیانه را تامین کنیم و نفت را به عنوان ثروت ملی ذخیره نگه داریم و یا با ارزش افزوده بفروشیم.***فناوری هسته ای در پزشکی پروین گفت: فناوری هسته ای در حوزه های مختلفی از جمله پزشکی کاربردهای زیادی دارد اما باید با دقت و راهکارهای مقتضی از آن استفاده شود، به عنوان مثال چند سال پیش که ابتدای راه ورود هسته ای به علم پزشکی بود فردی بر اثر تصادف استخوان های بدنش خرد شده بود و با کمک تزریق پلوتونیوم که موادی رادیواکتیو است استخوان ها ترمیم شد، اما چهار سال بعد به علت مسمومیت ناشی از تشعشات رادیواکتیو فرد مذکور فوت کرد چون پلوتونیوم یک ماده سمی است و پرتوزا است که باید در دوزهای مشخص استفاده شود.وی افزود: یک نیروگاه هسته ای میلیون ها بکرل واپاشی انجام می دهد در حالیکه هنوز راهی برای حفاظت از آن نداریم، این مشکل اصلی سوخت هسته ای است، از طرف دیگر، برای استفاده از آن نیازمند غنی سازی هستیم که بحث سانتریفیوژ یا لیزر مطرح می شود، اینها واقعا بخش اصلی از فناوری هسته ای نیستند بلکه هسته ای، علمی مربوط به مواد پرتوزا است و نحوه استفاده از آنها و نحوه گرفتن انرژی از برخی مواد پرتوزا مانند اورانیوم، پلوتونیوم یا توریوم است، بقیه فناوری هایی هستند که به آن اضافه شدند که می تواند سانتریفیوژ و یا شتاب دهنده ها باشد.پروین درباره کاربرد هسته ای در پزشکی ادامه داد: برای تشخیص سرطان می توان از فناوری هسته ای به روش های مختلف استفاده کرد که "پت اسکن" Pet Scan یکی از آنها است؛ در این روش می توان زمانی که هنوز تومور در بدن رشد نکرده است امکان ابتلای فرد به سرطان را از طریق فعل و انفعالات شیمیایی در بدن تشخیص داد، مزیت دیگر آن این است که گرچه قدرت تفکیک وجود ندارد اما پارازیت روی آن سوار نمی شود.وی افزود: ارزش روش پت اسکن به این است که تصویر بسیار بهتری نسبت به روش های دیگر به دست می دهد چون نفوذ پارازیت آن نسبت به روش های دیگر کمتر است، از طرف دیگر قابلیت این را دارد که در مدت کوتاهی که واپاشی های هسته ای انجام می شود عکس های متعدد گرفته شود و به صورت داینامیک از فعالیت های سوخت و سازی بخش بدن استفاده می کند.استاد دانشگاه امیرکبیر تاکید کرد: در نتیجه با به کارگیری دانش هسته ای و دیگر فناوری های جدید، امروزه سرطان از یک بیماری مهلک به یک بیماری مزمن تبدیل شده است.***ضرورت توجه به شرکت های دانش بنیان در مقوله فناوری هسته ای پروین یکی از سرمایه های اصلی کشور را نیروی انسانی و تحصیلکرده دانست و تصریح کرد: می توان با برنامه ریزی و بهبود و توسعه فضای دانشگاه ها و کسب و کار از این پتانسیل به خوبی استفاده کرد.وی افزود: در بسیاری از کشورها شرکت های دانش بنیان حرف اول را می زنند به عنوان مثال فقط سه شرکت در دنیا دستگاه پت اسکن تولید می کند و بقیه کشورها باید از آنها خریداری کنند که هر سه متعلق به دنیای غرب است.پروین ادامه داد: این کشورها، شرکت های دانش بنیانی را راه اندازی و حمایت کردند و تمام دانش مورد نیاز را در اختیار آنها قرار دادند تا به روز پیش روند، مدل های پایین تر را به کشورهای دیگر می فروشند و خود از مدل های بالاتر استفاده می کنند و از این راه کسب درآمد می کنند.وی اظهار کرد: در حالی که ما در کشور این روند را نداریم، در واقع از شرکت های دانش بنیان زیاد صحبت می شود اما وقتی عملا وارد موضوع در این مقوله می شویم می بینیم فضای کشور چندان پذیرای آن نیست یعنی قوانین، مسائل بانکی و دیگر موضوعات اذیت کننده است، در حالی که باید امکانات و فضا وجود داشته باشد تا در نهایت شرکتی داشته باشیم که بتواند کالای قابل عرضه در جهان تولید کند. ** تولید هشت پرتوداروی جدید ایرانی طی دو سال اخیر/ پرتوداروهای ایرانی بدون رقیب اروپایی رئیس موسسه تحقیقات پزشکی هسته ای در این میزگرد به برخی از دستاوردهای پزشکی محققان هسته ای کشور اشاره کرد و گفت: پزشکی هسته ای در واقع یکی از فناوری های انرژی هسته ای است که در آن از پرتوداروها برای تشخیص و درمان داروها استفاده می شود و اساس این رشته را پرتوداروها و تشکیلات آنها تشکیل می دهند و بدون وجود پرتوداروها معمولا هیچ کاری در این رشته انجام پذیر نیست. دکتر محسن ساغری افزود: خوشبختانه در ایران از اوایل سال 1360 بود که سازمان انرژی اتمی با تشویق متخصصان پزشکی هسته ای اقدام به تولید پرتوداروی "تکنسیوم" کرد که یکی از پرمصرف ترین پرتوداروها در بخش های پزشکی هسته ای جهان است و درحال حاضر در دنیا به یک کالای استراتژیک تبدیل شده به دلیل اینکه بسیار زیاد مورد مصرف است و مراکزی که در جهان آن را تولید می کنند بسیار محدود هستند. وی ادامه داد: سازمان انرژی اتمی از سال 1368 فناوری تولید تکنسیوم را آغاز کرد و بعد ژنراتور تکنسیوم را ساخت و معمولا این پرتودارو به صورت ژنراتور هر هفته تحویل مراکز پزشکی هسته ای می شود. رئیس انجمن علمی پزشکی هسته ای ایران گفت: در آن زمان به دلیل این که برداشت شخصی من این بود که تولید پرتوداروها مقرون به صرفه نیست با تولید آن موافق نبودم اما بعد از وضع تحریم ها علیه ایران، با توجه به اینکه پیشرفت قابل توجهی از سال 1360 تا 1370 در زمینه تولید تکنسیوم و به ویژه کیت های تشخیصی داشتیم، مراکز پزشکی هسته ای از این توفیق استفاده کرده و توانستند به کار خود ادامه دهند و اگر چنین فناوری نبود، عملا پزشکی هسته ای تعطیل می شد. وی خاطرنشان کرد: پزشکی هسته ای یک رشته تخصصی است که مانند سایر رشته های تخصصی، سهم بسزایی در سلامت جامعه و نظام سلامت دارد؛ زیرا اقدامات تشخیصی و درمانی که در این رشته انجام می شود، اغلب مکمل سایر اقدامات تشخیصی و درمانی در رشته های دیگر است و بعضا می تواند منحصر به فرد باشد. ساغری گفت: خوشبختانه سازمان انرژی اتمی از آنجا که تولیدکننده این پرتوداروها است، طی این سال ها به ویژه در یکی دو سال اخیر اقدامات خوبی را انجام داده اند و پرتوداروهای خوبی نیز تولید کرده اند که حتی برخی از آنها در کشورهای اروپایی نیز وجود ندارد و این فرصت مغتنمی برای ما است زیرا هم سبب توسعه در بخش تشخیصی و هم درمانی این رشته می شود. ** پرتوداروهای تولیدشده طی دو سال گذشته در ایران استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: تاکنون حدود 30 پرتودارو یا همان کیت های تشخیصی در کشور تولید شده است اما طی دو سال گذشته پرتوداروهای پپتیدی جدیدی تولید شده که برای تشخیص سرطان هایی نظیر تومورهای نوروآندوکرین سیستم عصبی مرکزی، سرطان سینه، پروستات و سرطان بافت لنفاوی استفاده می شود. * لوتیشیوم 177 (Lu-Dotatate 177) ساغری افزود: لوتیشیوم 177 با پپتیدی به نام "دوتاتیت (Dotatate)" نشاندار می شود و برای تشخیص و درمان تومورهای نوروآندوکرین مانند تومور کارسینوئید که بیشتر روده را مبتلا می کند، مورد استفاده قرار می گیرد که حائز اهمیت است. * Lu-PSMA 617 وی ادامه داد: یکی دیگر از پرتوداروهای تولیدشده، PSMA 617 است که لوتیشیوم 177 با آن نشاندار می شود و برای درمان سرطان پروستات که دومین علت مرگ و میر در مردان است، بسیار کاربرد دارد. به گفته ساغری، معمولا سرطان پروستات با جراحی درمان می شود اما گاهی به درمان ها مقاوم هستند، PSMA 617 پرتوداروی جدیدی است که به تازگی در ایران استفاه می شود و در اروپا نتایج بسیار خوب و امیدوارکننده ای داشته است. * رینیوم 188 (Re-HDD lipiodol 188) استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: رینیوم 188 نیز در سال های اخیر تولید شده است که در سرطان اولیه کبد استفاده می شود البته درمان این بیماری اول جراحی و بعد شیمی درمانی یا روش های دیگر مانند بستن سرخرگ کبدی است که نتایج خوبی نداشته است اما خوشبختانه این پرتودارو ارزش بسیاری در درمان این سرطان پیدا کرده است. * گالیوم 68 Dotatae ساغری اظهار کرد: یکی دیگر از این پرتوداروهایی که ژنراتور آن در ایران تولید شده است، "گالیوم 68 دوتاتیت" است که در واقع پپتیدی است که به وسیله گالیوم 68 نشاندار می شود و برای تشخیص تومورهای نوروآندوکرین و برخی از سرطان ها به عنوان درمان استفاده می شود. * Tc-Trodate وی گفت: کیت های تشخیصی دیگری نیز سازمان تولید کرده مانند "تکنیزیوم تروتات" که در تشخیص پارکینسون مورد استفاده قرار می گیرد که یک کیت جدیدی است و در کمتر جایی از آن استفاده می شود و ما نیز خوشبختانه در کشور داریم. * Tc-Bombesin به گفته ساغری، پرتوداروی "بمبزین"، داروی دیگری است که تولید شده و برای تشخیص سرطان سینه مورد استفاده قرار می گیرد. * رینیوم 188 HEDP وی گفت: پرتوداروی "رینیوم 188 HEDP" برای درمان سرطان های پیشرفته مثلا در سرطان های سینه و پروستات استفاده می شود که معمولا بیماران مبتلا دردهای شدیدی دارند، از آن برای درمان تسکینی استفاده می شود زیرا مسکن های قوی هم در این بیماران موثر نمی شود. ساغری خاطرنشان کرد: این دارو در جاهایی که تومور نفوذ کرده می نشیند و دردهای بیمار تسکین می یابد. * رینیوم 188 Colloid وی رینیوم 188 کولوئید را دیگر پرتوداروی تولیدشده در سال های اخیر عنوان کرد و افزود: در روماتولوژی برای درمان سینوکتومی مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از بهترین راه های درمان برای این بیماران وقتی که به داروها جواب نمی دهند تزریق این دارو به داخل مفصل می شود. ساغری اظهار کرد: پرتوداروهای تولیدشده طی چند سال اخیر، چشم انداز خوبی را در پزشکی هسته ای در بخش تشخیصی و درمانی ایجاد کرده است و ما وقتی در مجامع علمی جهانی که شرکت می کنیم حرفی برای گفتن داریم. وی ادامه داد: این مساله باعث خوشنودی و افتخار ما ایرانی ها است که در این اوضاع و احوال و فراز و نشیب ها و چالش هایی که در کشور به دلیل تحریم ها ایجاد شده، این دستاوردها را داشته ایم. ** جایگاه ایران در پزشکی هسته ای ساغری در خصوص جایگاه ایران در پزشکی هسته ای گفت: اکنون 200 متخصص در حوزه پزشکی هسته ای داریم و بیش از 160 مرکز پزشکی هسته ای در کشور فعال است و این درحالیست که در ابتدای انقلاب اسلامی، متخصص پزشکی هسته ای نداشتیم و مراکزی که در زمینه پزشکی هسته ای کار می کردند، اقداماتی در حد اولیه انجام می دادند. وی افزود: ما از نظر تعداد مراکز و نیروی متخصص در منطقه آسیای غربی در ردیف اول هستیم و بیش از 90 درصد کارهای تشخیصی و درمانی پزشکی هسته ای را که در سطح جهان انجام می شود، در کشورمان انجام می دهیم. ساغری در خصوص توریست درمانی در حوزه پزشکی هسته ای نیز اظهار کرد: از کشورهای دیگر مانند عراق، آذربایجان و افغانستان نیز بیمارانی برای تشخیص یا درمان بیماری به کشور ما می آیند. وی در خصوص تاثیر تحریم ها بر حوزه پزشکی هسته ای و همچنین توفیقات صورت گرفته در دوره پسابرجام گفت: یکی از امیدواری ها این بود که در پسابرجام پیشرفتی در همه زمینه ها داشته باشیم اما شیاطین شیطنت های خود را می کنند با این حال خوشبختانه اقدامات خوبی انجام شده است؛ یکی از اقداماتی که پس از برجام قرار بود انجام شود، این بود که آژانس بین المللی اتمی به سازمان انرژی اتمی ایران برای فناوری های جدید کمک کند و در حال حاضر مانعی را نمی بینم و کم و بیش کمک هایی انجام می شود زیرا مواد اولیه برای تهیه کیت های تشخیصی باید از خارج وارد کشور شود که در زمان تحریم به سختی این کارها انجام می شد اما اکنون به راحتی انجام می شود. ساغری گفت: این کمک ها به ویژه از زمانی است که پت اسکن (سه سال قبل) در کشور به کار گرفته شد، بیشترین دارویی که برای پت اسکن استفاده می شود FGD است که خوشبختانه سازمان انرژی اتمی از سه سال قبل آن را تولید می کند و در مراکزی که پت اسکن داشته باشند، می توانند از این پرتودارو استفاده کنند و اخیرا شنیده ایم که مرکزی نیز همزمان با سالروز فناوری هسته ای (20 فروردین ماه) در کرج افتتاح می شود؛ راه اندازی این مرکز سبب خواهد شد که تولید پرتو دارو بیش از پیش افزایش یابد و کمکی بزرگی برای انجام پت اسکن است. ** لزوم اجازه دادن به بخش خصوصی برای فعالیت در زمینه پزشکی هسته ای رئیس انجمن علمی پزشکی هسته ای ایران ورود بخش خصوصی به فعالیت های حوزه پزشکی هسته ای را با اهمیت خواند و گفت: باید به بخش خصوصی تحت ضوابط خاصی برای خرید پت اسکن و راه اندازی مراکزی برای بهره برداری از این دستگاه ها اجازه داده شود؛ تعدادی موافقت اصولی به دانشگاه ها واگذار کردند و آن را موکول کردند به اینکه بخش خصوصی بیاید و سرمایه گذاری کند اما بخش خصوصی به دلیل گرفتاری ها در بخش دولتی معمولا حاضر نیستند که وارد این حوزه شوند. به گفته ساغری، قبل از دولت فعلی، در کمیسیون ماده 20 در وزارت بهداشت، بیش از 20 موافقت اصولی پت اسکن به دانشگاه ها داده شد اما هیچ اتفاقی رخ نداد و در دولت جدید همه آنها لغو شد و به برخی مراکز دانشجویی این اجازه را داده اند؛ درحال حاضر سه مرکز و یک مرکز بخش خصوصی چند سال گذشته این دستگاه را آورده و در فرودگاه پیام نصب کرده اند و شنیده ایم که اخیرا اجازه فعالیت به آن داده اند. وی در مورد علت ارائه نشدن مجوز فعالیت در زمینه بهره برداری از دستگاه پت اسکن به بخش خصوصی اظهار کرد: تمایلی برای ورود بخش خصوصی به این حوزه وجود ندارد و متاسفانه به دلیل افراط و تفریط هایی که داریم و از ترس برخی مسائل، کارهایی را که باید انجام شود انجام نمی دهیم؛ این درحالی است که ترکیه با جمعیتی معادل کشور ما دارای 100 دستگاه پت اسکن است. ساغری گفت: قبل از این که این سه دستگاه در کشور مورد استفاده قرار گیرد، بیماران ایرانی اکثرا به ترکیه یا کشورهای دیگر می رفتند و این نقص بسیار بزرگی در پزشکی هسته ای است. وی خواستار افزایش دستگاه های پت اسکن و اعطای مجوز استفاده از آنها توسط بخش خصوصی با نظارت وزارت بهداشت شد و گفت: اکنون در بیمارستان شریعتی تهران که مرکز تحقیقات پزشکی هسته ای قرار دارد، لیست انتظار دوماهه برای استفاده از دستگاه پت اسکن داریم و میزان تقاضا در این بخش زیاد است. ساغری گفت: دستگاه پت اسکن 80 درصد در تشخیص سرطان ها و پیگیری بیماران بعد از درمان از این دستگاه استفاده می شود و در تشخیص و درمان سرطان ها بسیار موثر است. وی توضیح داد: نقش مهم این دستگاه در مرحله بندی سرطان و مسیر درست درمان این بیماری است؛ یعنی بعد از اینکه سرطان تشخیص داده شد، با پت اسکن راه درمان مشخص می شود که آیا نیاز به جراحی هست یا نه و به این ترتیب، مانع از انجام بسیاری اقدامات نادرست تشخیصی و درمانی می شود و بسیار مقرون به صرفه است و به همین دلیل، در کشوری مانند آمریکا بیمه ها هزینه های آن را قبول کرده اند. ساغری گفت: همچنین در حین درمان بیمارانی که شیمی درمانی می شوند، بعد از حدود 10 روز می توان با استفاده از این دستگاه، میزان تاثیرگذاری شیمی درمانی را تشخیص داد. وی ادامه داد: در واقع پت اسکن برای مشخص کردن جواب به درمان، بهترین وسیله است زیرا وقتی که دو تا سه ماه بعد از شیمی درمانی برای او پت اسکن انجام شود، نشان داده می شود که بهبود یافته یا نه، احتمال عود بیماری را به وسیله این دستگاه می توان مشخص کرد و همچنین اینکه با استفاده از پت اسکن می توان بدخیم یا خوش خیم بودن تومور را تشخیص داد. ساغری با بیان اینکه پت اسکن به عنوان آخرین مرجع تشخیصی است، گفت: پت اسکن، یک تصویربرداری متابولیک است و به دلیل بالا بودن دقت این دستگاه، بعد از استفاده از آن برای یک بیمار، نباید انجام "ام آر آی" یا سونوگرافی برای او تجویز شود و گزارش آن باید برای درمان مورد استفاده قرار گیرد. ** صادرات پرتوداروهای تولید ایران رئیس موسسه تحقیقات پزشکی هسته ای گفت: در حال حاضر "ژنراتور تکنسیوم" تولید ایران که یکی از پرمصرف ترین داروهای مورد استفاده در پزشکی هسته ای است، به مصر و هندوستان صادر می شود و حتی برخی کشورهای اروپایی نیز خواهان استفاده از تولیدات ایران هستند. ** لزوم ارتباط دانشگاه ها با مراکز فعال در حوزه پزشکی هسته ای ساغری نبود ارتباط میان دانشگاه ها با مراکزی که کارهای اساسی در زمینه پزشکی هسته ای انجام می دهند را یک ضایعه بزرگ توصیف کرد.وی سپس گفت: در سازمان انرژی هسته ای متخصصان برجسته ای حضور دارند؛ چه اشکالی دارد که دانشگاه های ما با مراکزی مانند این سازمان ارتباط داشته باشند زیرا دانشگاه ها به عنوان اتاق فکر در فعالیت های این مراکز بسیار می توانند کمک کنند.این استاد دانشگاه ادامه داد: متاسفانه دانشگاه ها کار خودشان را انجام می دهند و مقاله می نویسند اما مقالات را کسی نمی خواند و این یک ضایعه و چالشی است که در کشور وجود دارد که باید برطرف و ارتباط مستقیم و هم اندیشی برقرار شود. ساغری گفت: امروز دنیا به سرعت در حال پیشرفت است و هر روز تکنولوژی جدیدی می آید و اقدامات منحصر به فردی ایجاد می شود و ما باید با این تکنولوژی که با سرعت در حال پیشرفت است همگام باشیم. **روز ملی فناوری هسته ای20 فروردین ماه سال 1385 خبر دستیابی ایران به فناوری غنی سازی اورانیوم و راه اندازی یک زنجیره کامل غنی سازی در نطنز اعلام شد.در پی این خبر با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به پاس قدردانی از تلاش های افتخارآمیز دانشمندان جوان ایران اسلامی، بیستم فروردین ماه، مقارن با تکمیل چرخه سوخت هسته ای در تقویم رسمی ایرانیان روز ملی فناوری هسته ای نام گرفت و هرساله در این روز دستاوردهای جدید متخصصان، دانشمندان و فرزندان این مرز و بوم به مرحله بهره برداری درمی آید. علمی* 1055* 9014*1834خبرنگار:زینب کارگر*کیمیا عبدالله پور* ناهید شفیعی*انتشار: زهره محتشمی پور

20/01/1396

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]