تدبیر هوشمندانه دولت یازدهم با اجرای طرح تحول سلامت

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تدبیر هوشمندانه دولت یازدهم با اجرای طرح تحول سلامت تهران- ایرنا- طرح تحول سلامت یکی از بزرگترین دستاوردهای دولت یازدهم در حوزه بهداشت و درمان محسوب می شود که به کاهش بار مالی پرداختی مردم به بیمارستان ها، نوسازی، بهسازی و ارتقای سطح تجهیزات پزشکی انجامید و با برنامه ریزی منسجم برای روند درمان گشایش های بسیاری را در عرصه پزشکی ایجاد کرد؛ این مهم با تدبیر کارشناسان حوزه سلامت رقم خورد.

تدبیر هوشمندانه دولت یازدهم با اجرای طرح تحول سلامت

سلامت جسم و روح ودیعه ای الهی است که در اختیار انسان قرار دارد تا با پشتوانه آن مسیر تکامل، پیشرفت و توسعه پیموده شود. سلامت در کنار امنیت یکی از مهمترین نیازهای هر جامعه محسوب می شود. تامین سلامت مردم در حوزه وظیفه های مسوولان و نهادهایی مشخص شده است چرا که در صورت نبود سلامت در میان اعضای جامعه، پویایی و سرزندگی از زندگی مردم رخت برخواهد بست؛ موضوعی که در دولت یازدهم به طور جدی در کانون توجه دولتمردان قرار گرفت. دولت یازدهم در شرایطی سکان دستگاه اجرایی را به دست گرفت که بحران دارویی در کشور به اوج خود رسیده بود. کمبود دارو از یک طرف و گرانی از طرف دیگر بیماران را در شرایط دشواری قرار داده بود. هزینه های درمانی مردم و مبلغی که به اصطلاح از جیب پرداخت می شد، برخلاف قانون برنامه توسعه چهارم و پنجم که می بایست به زیر 30 درصد می رسید روندی افزایشی داشت و بر پایه آمارهای مختلف رقمی میان 58 تا 65 درصد بود. افزون بر افزایش هزینه ها، خدمات بهداشتی و درمانی از کیفیت مناسبی برخوردار نبود و هزینه این خدمات در بخش خصوصی به قدری گران بود که توان استفاده از آن را کمتر از 10 درصد مردم داشتند. دولت یازدهم در چنین فضایی طرح تحول سلامت را کلید زد. این طرح در اواخر اسفند 1392 خورشیدی تصویب و از اردیبهشت 1393 خورشیدی اجرایی شد. تا کنون بیش از 10 میلیون نفر ایرانی که پیشتر هیچ بیمه ای نداشته اند، زیر پوشش سازمان بیمه سلامت ایران قرار گرفته اند. طرح تحول سلامت از ابتدا تا کنون در چهار مرحله اجرایی شده است که مرحله نخست آن در ارتباط با درمان بود. در مرحله دوم که به بهداشت اختصاص می یافت نوسازی و تکمیل خانه های بهداشتی، ایجاد پایگاه های سلامت ، بکارگیری مراقبان سلامت و ... انجام شد. پرچالش ترین و بحث انگیزترین بخش، مرحله سوم بود که وزارت بهداشت با تصویب شورای عالی بیمه و موافقت دولت تعرفه های پزشکی را مصوب کرد. مرحله چهارم نیز به اصلاحات در نظام آموزش و پزشکی با تاکید بر اعتباربخشی و ارتقای استانداردهای آموزشی و مسوولیت پذیر شدن دانشگاه ها، آموزش مجازی و ... ارتباط یافت. پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا برای بررسی دستاوردهای طرح تحول سلامت با «بهروز بنیادی» و «احمد همتی» از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس دهم شورای اسلامی به گفت وگو پرداخت. - متن کامل گفت و گوی ایرنا در ادامه آمده است: **ایرنا: هدف های دولت از اجرای طرح تحول سلامت چه بوده است؟ ***بهروز بنیادی: این طرح حاصل تلاش ها و تصمیم سازی نظام جمهوری اسلامی بود که با تلاش های دولت یازدهم به عرصه اجرا درآمد. طرح تحول سلامت برای دستیابی به چند هدف اصلی برنامه ریزی شد که عدالت و دسترسی همگان به خدمات و تجهیزات پزشکی، کاهش پرداخت های مردم، ارتقای شاخص های بهداشتی، سطح کیفیت نظام آموزشی، افزایش تخت های بیمارستانی، خانه های بهداشت و مرکزهای جامع سلامت، کلینیک های ویژه، به روز رسانی بیمارستان ها از نظر امکانات و تجهیزات، ترویج زایمان طبیعی و راهکارهای افزایش جمعیت از جمله مهم ترین هدف های طرح تحول سلامت به شمار می رود. ***احمد همتی: کاهش هزینه های مالی مردم، افزایش کیفیت خدمات درمانی، مهار پرداخت های نامتعارف پرداختی به پزشکان و افزایش زایمان طبیعی را می توان از جمله مهم ترین هدف های اجرای طرح تحول سلامت دانست. ** ایرنا: با اجرای طرح تحول سلامت چقدر در سلامت جامعه تغییر و تحول ایجاد شده است؟ ***بهروز بنیادی: طرح تحول سلامت پروسه ای مفید است که از همان ابتدا به صورت فعال و موثر آغاز به کار کرد و منابع مالی مناسبی نیز برای آن در نظر گرفته شد و منطبق بر مسیرهایی که برای دستیابی به پیشرفت برای آن اندیشیده شده بود حرکت کرد. با اجرای این طرح نظام سلامت با پیشرفت های شایان توجهی روبه رو شد. بنابراین می توان گفت این طرح در راستای برنامه های تعیین شده جلو رفت و بسیار موفقیت آمیز بود. ***احمد همتی: نخستین و مهمترین تحول، کاهش هزینه های درمان برای بیماران محسوب می شود. ارتقای سطح کیفیت و همچنین نوسازی و به روز رسانی تجهیزات بیمارستانی دیگر دستاورد طرح تحول سلامت به شمار می رود که گام موثری در ایجاد تغییرات بنیادی در حوزه سلامت محسوب می شود. اجرای این طرح بهداشتی- درمانی توانست، دریافت های نامتعارف بخش سلامت را مهار و آن را ساماندهی کند. از طرف دیگر از بار مالی سنگین جراحی ها که پیش از این بر عهده بیماران بود، به شدت کاسته شد و دولت این هزینه ها را بر عهده گرفت. بنابراین مشکلات مردم جامعه برای دریافت خدمات درمانی کم هزینه و مناسب حل و فصل شد. ** ایرنا: تحول در نظام سلامت با سه رویکرد حفاظت مالی از مردم، ایجاد عدالت در دسترسی به خدمات سلامت و نیز ارتقای کیفیت خدمات اجرا می شود، با گذشت چند سال از اجرای این طرح چقدر از این هدف ها محقق شده است؟ **بهروز بنیادی: تا کنون بسیاری از هدف های این طرح محقق شده است. به عنوان نمونه در موضوع زایمان طبیعی آمارها نشان می دهد که میزان سزارین در کشور به نحو مطلوبی کاهش یافته است، همچنین با بررسی اطلاعات و داده های به دست آمده از عملکرد طرح تحول سلامت، کاهش پرداخت ها از جیب مردم، بهبود وضعیت و کیفیت هتلینگ بیمارستان ها، ارتقای سطح کیفیت تجهیزات بیمارستان ها و بسیاری از موضوع های دیگر به روشنی مشاهده می شود. ** احمد همتی: با نگاهی به میزان مراجعه مردم به بیمارستان ها و میزان استفاده افراد از بیمه سلامت می توان به این نکته دست یافت که این طرح موفقیت های بسیاری به دست آورده است. از طرف دیگر در اجرای این طرح دسترسی افراد به خدمات بیمارستانی و پزشکی افزایش یافت و نوسازی، بهسازی و به روز رسانی های تجهیزات بیمارستانی به پیشرفت های قابل قبولی رسید. به دلیل پایین آمدن هزینه های مردم به جرات می توان گفت که اکنون موضوع عدالت محقق شده است، همین امر موجب شد که همه افراد با هر توان مالی بتوانند از نظام بهداشت و سلامت استفاده کنند که این خود نشان دهنده افزایش دسترسی بیماران به امکانات درمانی است. ارایه خدمات با کیفیت به بیماران نیز موضوعی است که با مقیم شدن پزشکان ارتقا یافته است. بنابراین همانطور که گفته شد، این طرح توانست به بیشتر هدف های تعیین شده دست یابد و هنوز هم در حال پیشرفت است. ** ایرنا: ایده اجرای طرح تحول سلامت از قبل وجود داشته یا اینکه ابداع و خلاقیتی تازه در مسیر درمان و بهداشت محسوب می شود؟ ***بهروز بنیادی: در دولت های گذشته نیز اقدام هایی برای ایجاد تغییرات در نظام بهداشت و سلامت صورت گرفت که در آن فعالیت های جزیره ای و انفرادی به وسیله سازمان های گوناگون انجام می شد اما اکنون این برنامه ها منسجم، ساختارمند و به صورت سیستمی یکپارچه با هدفی مشترک که همه ارگان ها و سازمان ها را در یک مسیر هدایت می کند، تحت عنوان طرح تحول سلامت در حال اجرا است. ***احمد همتی: این طرح در بیشتر کشور های جهان اجرا شده است و مردم کشورهای مختلف از مزایای بیشمار این طرح استفاده کردند.در ایران نیز برپایه نیازهای کشور این طرح بومی سازی و به مرحله اجرا درآمد بنابراین نمی توان آن را ابداع و اختراع نامید بلکه اجرای آن پیاده سازی روشی تازه و راهکاری مناسب برای بهبود حوزه بهداشت و درمان کشور است. ** ایرنا: آیا اطلاع رسانی مناسب میان اقشار پایین جامعه برای استفاده از این طرح صورت گرفته است؟ ***بهروز بنیادی: اطلاع رسانی در زمینه استفاده همگانی از بیمه های سلامت به صورت فراگیر از همان زمان آغاز اجرای این طرح به نحو مطلوب انجام شد. همانگونه که پیش بینی و برنامه ریزی شده بود، خانه های بهداشت، مراکز و شبکه های بهداشتی- درمانی و بیمارستان ها به مراجعه کنندگان اطلاع رسانی های لازم را ارایه می دادند. اینک تنها مشکلی که به ویژه قشرهای کم توان با آن روبه رو هستند، موضوع نحوه ارجاع به شمار می رود که برای پذیرش بیماران در مرکز های دیگر مُهر پزشک معالج ضروری است که این مربوط به تعریف سیستم اجرا می شود. ***احمد همتی: اطلاع رسانی درباره طرح تحول سلامت بسیار کامل انجام شد، چرا که از همان روز اجرایی شدن این طرح و حتی پیش تر، تبلیغات زیادی در این زمینه صورت گرفت. استقبال مردم از بیمارستان های دولتی نشانگر استقبال مردم از این طرح است. از طرف دیگر هزینه هایی که در زمان تسویه حساب به بیماران اعلام می شود و مشخص شدن میزان اختلاف مبلغ هزینه و مبلغ دریافتی از بیماران باعث شده است که آنها با مزیت های بیمه سلامت بیشتر آشنا شوند. ** ایرنا: چه موانع و نارسایی هایی ممکن است در اجرای این طرح وجود داشته باشد؟ ***بهروز بنیادی: این طرح در زمان اجرا با 2 معضل روبرو شد که یکی از آنها کمبود منابع مالی بر اثر کاهش درآمدهای مالی بود؛ با کاهش درآمدهای نفتی منابع این طرح نیز کاهش یافت، از طرف دیگر بودجه ای که قرار بود از راه هدفمندی یارانه ها و درصدی نیز از سازمان تامین اجتماعی دریافت شود، محقق نشد. مشکل دوم اینکه در ابتدا پیش بینی شده بود که نزدیک به چهار و نیم میلیون تن زیر پوشش بیمه ای این طرح قرار گیرند اما این تعداد به 11 میلیون رسید و تغییراتی که در کتاب تعرفه ها به وجود آمد، اجرای این طرح را با دشواری هایی روبه رو کرد اما در جلسه ای که 23 بهمن 1395 خورشیدی برگزار شد، خوشبختانه دولت منابعی را به بخش سلامت اختصاص داد که بر پایه آن بخشی از بدهی بیمه به داروخانه ها، بیمارستان ها، پزشکان و حق الزحمه پرستاران پرداخت می شود. در صورت تحقق این امر، جای طرح تحول سلامت روی ریل رونق تثبیت می شود. در بودجه 1396 خورشیدی نیز برنامه ریزی شده است که بیمه تامین اجتماعی حق درمان خود را در حساب مجزایی متمرکز کند که منابع درآمدی در سیستم درمان وارد و تخصیص پیدا می کند تا روند اجرای این طرح با مشکل رو به رو نشود. ***احمد همتی: یکی از مهم ترین چالش های اجرای طرح تحول سلامت نقص در اجرای طرح پزشک خانواده است که در جریان برنامه پنجم توسعه وجود داشت اما به درستی اعمال نشد و این امر افزایش هزینه های طرح تحول سلامت را به دنبال داشت. موضوع دیگر راهنماهای بالینی(Guideline) است که باید در برنامه های توسعه انجام می شد اما به دلیل نقص در اجرا، هزینه های طرح تحول سلامت افزایش یافت. اگر برنامه های گذشته به درستی صورت می گرفت هزینه های طرح کنونی پایین تر از میزان کنونی و کیفیت آن نیز به مراتب بیش از حالت کنونی بود. در طرح پزشک خانواده باید روندی برای مراجعه بیماران به پزشک مشخص می شد که بر پایه آن افراد در زمان نیاز نخست به پزشک عمومی مراجعه کنند و پس از مشخص شدن بیماری در صورت نیاز به متخصص ارجاع داده شوند. راهنمای بالینی نیز سیری از مسیردهی به بیماران محسوب می شود که بر پایه مشاوره هایی که صورت می گیرد، بیماران تنها برای آزمایش های ضروری به آزمایشگاه ها مراجعه کنند. اینک اما بیماران به طور مستقیم به متخصص مراجعه می کنند و آزمایش های مختلفی را که شاید ضروری نباشد به انجام می رسانند که این امر بار مالی زیادی به دنبال دارد. *گروه اطلاع رسانی خبرنگار: سیده مریم سیدان** انتشار دهنده: شهربانو جمعه **پژوهشم**9368**9131 *ایرنا مقاله کانالی برای انعکاس مقاله های اندیشکده ها- پژوهشکده ها- دانشکده ها- مراکز تحقیقاتی و رسانه های ایران وجهان* Irnaarticle@

19/01/1396

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 149]