پیام سفر وزیر خارجه سعودی به عراق برای ایران - سایت خبری اقتصاد نیوز

واضح آرشیو وب فارسی:اقتصاد نیوز: ۲۷ سال پس از حمله صدام به کویت در سال ۱۹۹۰ که منجر به قطع روابط دولت های عربی با عراق شد، حال وزیر خارجه عربستان سعودی در یک سفر ناگهانی صبح دیروز وارد عراق شد تا با مقامات بغداد دیدار و گفت وگو کند. به گزارش رسانه های سعودی، عادل الجبیر برای دیدار با حیدر العبادی، نخست وزیر عراق به این کشور سفر کرده است.به گزارش اقتصادنیوز ، جبیر پیش از این در حاشیه چند همایش و نشست بین المللی با العبادی دیدار و گفت وگو کرده بود. اگرچه مبارزه با تروریسم و افزایش همکاری ها بین دو کشور به عنوان دو هدف اصلی این سفر اعلام شده و کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق نیز اعلام کرده «عادل الجبیر» بخشی از حل و فصل مسائل منطقه ای و جهانی است که منطقه شاهد آن است، اما انتخاب مقطع زمانی کنونی برای انجام این سفر حاوی یک پیام بسیار مهم برای ایران در زمانی است که تنش ها میان ایران و عربستان در حال افزایش است. بغداد به عنوان یکی از متحدان تهران در جبهه مقاومت عمل می کند و همین موضوع باعث شده عربستان سعودی بارها عراق را به دلیل روابط نزدیک با ایران و همچنین به اتهام تبعیض فرقه ای علیه اهل سنت محکوم کند. دو دولت عربستان و عراق اگرچه در دوران پس از جنگ جهانی اول و در سال 1932 تاسیس شدند، اما پیشینه روابط نه چندان خوب این دو کشور به عواملی چون حمله جنگجویان اخوان (وهابیت) به رهبری ملک عبدالعزیز آل سعود به بغداد، شکست حکومت شریفیان در حجاز، اختلافات ایدئولوژیکی حکومت کودتای عبدالکریم قاسم با سعودی ها، تعلق عراق به اردوگاه شرق و حمایت از جنبش های سیاسی سوسیالیستی در خاورمیانه بر می گشت. هر چند در دهه 1970 میلادی و وقوع جنگ ایران و عراق، تنش ها میان ریاض و بغداد کاهش پیدا کرد و منجر به حمایت های مالی و معنوی عربستان از صدام شد، اما دیری نپایید که سیاست های توسعه طلبانه صدام در اشغال کویت و ادعاهای این کشور درخصوص رهبری جهان عرب، منجر به بروز اختلافات دو کشور و قطع روابط سیاسی از سوی سعودی ها در 1990 شد. در این سال سفارت عربستان در بغداد تعطیل شد. حضور غیرمستقیم در عملیات آزادسازی کویت و استفاده نیروهای ائتلاف از پایگاه های هوایی عربستان، بخشی از سیاست سعودی ها در مهار عراق بود. در همین خصوص، ثامر السبهان، سفیر به ظاهر برکنار شده عربستان در عراق مدعی شده این اقدام برای همکاری نزدیک تر بین دو کشور در مسائل امنیتی و همچنین مبارزه با تروریسم و افراط گرایی صورت گرفته است. از این مقطع تا سال 2003، سیاست خارجی عربستان در پیوند با استراتژی امنیتی آمریکا، بر مقابله با تهدید بالقوه عراق برای عربستان و شورای همکاری خلیج فارس تمرکز داشت. هرچند روابط دو دولت در سال 2004 و بعد از اشغال عراق از سر گرفته شد، اما سفارت ریاض در بغداد همچنان تعطیل ماند. در مقابل اما عراقی ها در سال 2009 اولین سفیر خود را روانه ریاض کردند. متعاقبا سعودی ها نیز با تاخیر در سال 2012، فهد عبدالله محسن الزید، سفیر خود در اردن را به عنوان سفیر غیرمقیم ریاض در بغداد انتخاب کردند. با کنار رفتن نوری المالکی از قدرت و نخست وزیر شدن حیدر العبادی در تابستان 2013، سعودی ها اقداماتی هرچند محتاطانه را برای ایجاد رابطه مجدد با عراق آغاز کردند که تصمیم برای بازگشایی سفارت مهمترین آنها به شمار می رفت، اگرچه کمتر از چند ماه پس از استقرار سفیر عربستان در بغداد، به دلیل تحرکات و دخالت های او، مقامات عراقی خواهان برکناری او شدند. متعاقب این فعل وانفعالات، فواد معصوم رئیس جمهور عراق نیز سال 2015، برای دیداری رسمی به عربستان سفر کرد. این دیدار کم سابقه به عنوان نشانه ای از آب شدن یخ روابط دو طرف بعد از سال ها ارزیابی شد. سعود الفیصل وزیر خارجه سابق متوفی سعودی نیز در همان سال در دیدار با نخست وزیر عراق در حاشیه کنفرانس مبارزه با تروریسم در بروکسل با اشاره به اینکه ثبات عراق چهره منطقه را تغییر خواهد داد، تاکید کرد که به زودی به بغداد سفر می کند اما عمر او به این سفر قد نداد و خلفش عادل الجبیر روانه بغداد شد. حال این سفر حاوی پیام مهمی برای ایران است. گنجاندن عراق در ائتلاف نظامی عربستان دسامبر 2015 (آذر 1394) عربستان سعودی از شکل گیری یک ائتلاف اسلامی با مشارکت 34 کشور علیه تروریسم خبر داد. در آخرین تحول نیز سلطان نشین عمان که تاکنون از پیوستن به چنین ائتلافی خودداری کرده بود، طی بیانیه ای اعلام کرد که به عنوان چهل و یکمین عضو به این ائتلاف پیوسته است. این دولت ها، طی بیانیه مشترکی اعلام کردند در راستای مفاد توافقنامه سازمان همکاری های اسلامی مبنی بر مبارزه با تمام اشکال و مظاهر تروریسم، تصمیم گرفته اند یک ائتلاف نظامی اسلامی به رهبری عربستان سعودی تشکیل دهند. در واقع، تشکیل ائتلاف اسلامی ضدتروریسم به رهبری عربستان را باید در روند شکل یابی الگوی رفتاری جدید سعودی در نظام منطقه ای درک کرد. نقشی که بنا دارد علاوه بر مهار و مدیریت آشوب منطقه ای، با شکل دهی به یک محور از اهل سنت، نقش ایران و متحدان آن را تضعیف و به بازیابی مجدد در راهبرد آمریکا منجر شود. در این راستا تشکیل این محور هدف مهمی است و آن هم این که عربستان تلاش دارد نقش ایران و متحدان آن در خط مقاومت را مهار و تضعیف کند. در بیانیه تاسیس ائتلاف نیز اعلام شده این ائتلاف با تمام گروه هایی که در فهرست تروریسم قرار دارند، مبارزه خواهد کرد و «حزب الله» لبنان از جمله گروه هایی است که در فهرست تروریسم عربستان سعودی قرار دارد و بالطبع یکی از طرف های مورد حمله خواهد بود. فقدان حضور عراق به عنوان کشور افتاده در چنگال تروریسم در این ائتلاف که از همان آغاز به صورت آگاهانه و به دلیل نزدیکی به ایران کنار گذاشته شده بود، نشان داد که در واقع این ائتلاف تمرکز چندانی بر موضوع مبارزه با تروریسم ندارد و صرفا در راستای نقش جدید عربستان برای مهار ایران قابل ارزیابی است. به نظر می رسد وزیر خارجه عربستان به دنبال آن است تا در این سفر، مقامات عراقی را متقاعد به پیوستن به این ائتلاف کند. موضوعی که می تواند از یکسو منجر به نفوذ راهبرد عربستان به داخل عراق شود و از سوی دیگر حاوی پیام های مهم برای حضور ایران در عراق باشد. به خصوص که عربستان همواره مدعی سرکوب اهل سنت و به حاشیه راندن عراق در فضای پس از صدام بوده و به دلیل ارتباطاتی که این سال ها با جریان های معترض سنی در عراق داشته است، با این حال بعید است که بغداد بخواهد به این در خواست عربستان برای پیوستن به ائتلاف چراغ سبز نشان دهد و در صورت پیوستن احتمالی بغداد نیز، دور از ذهن است که این ایفای نقش علیه ایران در روند همکاری های رو به گسترش باشد. در سوی دیگر، تحلیلگران معتقدند این سفر را باید نوعی تجدید نظر در سیاست های شکست خورده عربستان در قبال عراق به حساب آورد که تاکنون مقاماتسعودی امید داشتند که از طریق فعال کردن بحران های هویتی-قومی و همچنین حمایت از داعش آن را در روند تضعیف قرار دهند. گزارش از کامران کرمی

جمعه ، ۲۶خرداد۱۳۹۶

[مشاهده متن کامل خبر]

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اقتصاد نیوز]

[مشاهده در: www.eghtesadnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 68]