واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اردوغان در سفر سه روزه به حاشیه خلیج فارس ؛ اهداف سیاسی یا اقتصادی تهران- ایرنا- سفر دوره ای رییس جمهوری ترکیه به سه کشور حاشیه خلیج فارس را می توان از جنبه های گوناگونی مورد تحلیل قرار داد. در حالی که ترکیه بیشتر به منافع اقتصادی این سفر توجه دارد و کشورهای عربی به دنبال دستاوردهای سیاسی از آن در عرصه بین الملل هستند.
به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه در سفر سه روزه خود به کشور بحرین، عربستان و قطر که روز گذشته (28 بهمن ) به پایان رسید ، گروه بزرگی از نمایندگان بنگاه ها و فعالان اقتصادی ترکیه را با خود همراه کرد تا با استفاده از ابزار تعاملات دیپلماتیک و سیاسی، منافع اقتصادی و تجاری مورد نظرش را به حداکثر برساند. در چند سال گذشته به ویژه با برجسته شدن موضوع داعش، تروریسم و جنگ در سوریه همکاری این کشورها نمود بیشتری را در مسایل منطقه ای پیدا کرد. در سال های گذشته روابط ترکیه با کشورهای حاشیه خلیج فارس به ویژه عربستان و قطر به دلایل سیاسی گسترش یافت اما تحلیلگران روابط ترکیه با عربستان و قطر را به دلایل گوناگون مهم ارزیابی می کنند. همسویی این سه کشور در موضوع سوریه و رقابت های عربستان و قطر در میان کشورهای عربی اهمیت خاصی داشته است. به گفته کارشناسان سیاسی ، این کشورها میزان کنونی هماهنگی و همکاری را برای دو طرف راضی کننده نمی دانند. بی دلیل نیست که اردوغان در سفرش به این سه کشور وزیران سیاسی و اقتصادی کابینه را با خود همراه کرد. در این سفر وزیران امورخارجه، انرژی و منابع طبیعی، اقتصاد، دفاع و مسئول سازمان اطلاعات ملی ترکیه، رییس جمهوری این کشور را همراهی کردند.** ترکیه به دنبال سرمایه گذاری و بازارهای عربیمساله مورد علاقه ترکیه و اردوغان اقتصاد است که از محورهای گوناگونی قابل توجه است. گرچه افزایش سطح همکاری ها و مبادلات تجاری دوطرف مورد تاکید مقام های این چهار کشور بوده است اما افزایش سرمایه گذاری ها و انجام پروژه های مشترک نیز از جمله مسایل مورد علاقه آن ها به ویژه ترکیه بیان شده است. بروز مشکلات امنیتی در سوریه و تنش ترکیه با اروپا و روسیه در یکی دوسال گذشته باعث شد تا آنکارا از نظر اقتصادی با دوره شکوفایی خود فاصله بگیرد. برخی شاخص های اقتصادی ترکیه همچون نرخ رشد این کشور کاهش و حجم بدهی های آن افزایش یافته است و در این دوره اقتصاد ترکیه دچار رکود شده است. ترکیه به دنبال بازارهای جدید برای صادرات و منابع تازه سرمایه گذاری است. ترکیه درچارچوب های اقتصادی به همکاری با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و درآمدهای نفتی آن ها نظر ویژه ای دارد. تارنمای خبرگزاری «آناتولی» ترکیه در این زمینه عنوان کرد: مقام های ترکیه ای به اقتصاد نگاه ویژه ای دارند و معتقد هستند نتیجه همکاری دوطرفه اقتصادی و سیاسی آن ها در سیاست خارجی این کشورها دیده خواهد شد. عربستان و قطر از اولویت های ترکیه در منطقه آگاه هستند.«همچنین ترکیه به دنبال متنوع سازی منابع انرژی خود است. درحالی که ترکیه، عربستان و قطر را شریک مهم خود در حوزه انرژی می داند دوحه و ریاض، آنکارا را بهشت امنی برای سرمایه گذاری می بینند.»تارنمای تحلیلی «میدل ایست مانیتور» مهمترین هدف این سفر را اقتصادی ارزیابی کرد و نوشت: 940 شرکت عربستان سعودی سرمایه گذاری 6 میلیارد دلاری را در ترکیه انجام داده اند.بر اساس این گزارش، ار دوغان در حالی به سه کشور بحرین، عربستان و قطر سفر کرد که در 10 سال گذشته میزان صادرات ترکیه به این کشورها 33 میلیارد دلار بود. تحلیلگران اقتصادی کاهش ارزش لیر ترکیه و بحران اقتصادی در این کشور از مهمترین دلایلی می دانند که عربستان را واداشته است تا در کشوری که آن را دوست خود می داند سرمایه گذاری کند.خبرگزاری آناتولی در زمینه مبادلات تجاری ترکیه و قطر هم نوشت: بین سال های 2007 تا 2016 روابط ترکیه و قطر رشد چشمگیری داشت. سال گذشته ترکیه 440 میلیون دلار کالا به طور عمده لوکس به قطر صادر کرد و در مقابل 271 میلیون دلار نفت و محصولات وابسته به آن را از قطر وارد کرد. ترکیه کشور جذابی برای سرمایه گذاری کشورهای عرب منطقه در حوزه های بانکی، حمل و نقل، گردشگری، املاک و بخش انرژی است. به عنوان نمونه در سال 2016 «بانک ملی قطر» نزدیک به 3 میلیارد دلار در یکی از بانک های ترکیه سرمایه گذاری کرد. تعداد پروژه هایی که پیمانکاران ترک در قطر در حال انجام آن هستند نیز بیش از 120 مورد است که ارزش تقریبی آن نزدیک به 17 میلیارد دلار برآورد می شود. ** هماهنگی برای سوریه پس از جنگترکیه، عربستان و قطر از مهمترین کشورهای حامی مخالفان «بشار اسد» بوده اند که اکنون دریافتند پایان جنگ در سوریه نزدیک است. آن ها فهمیدند که با تلاش کشورهای دیگر همچون روسیه و ایران، اکنون از اهمیت سیاست ها و تلاش های آن ها کاسته شده است. به همین دلیل تلاش دارند هرچه سریع تر خود را برای دوره پس از جنگ آماده کنند. به نظر می رسد بخشی از هدف این سفر دوره ای هماهنگ شدن کشورهای بازنده، برای نقش آفرینی در آینده سوریه است. تارنمای شبکه خبری«تی.آر.تی» ترکیه سفر اردوغان را با هدف مسایل امنیتی و موضوع سوریه دانست و نوشت اردوغان و ملک سلمان در مورد آینده سوریه به گفت وگو پرداختند. اما این تارنما در بخشی از گزارش خود اعتراف کرد: هر دو کشور در 6 سال گذشته از گروه های مخالف گوناگونی حمایت کردند. آن ها اکنون در دیدارشان اعلام کردند به محض پایان درگیری ها در سوریه برای بازسازی این کشور وارد عمل می شوند.تارنمای روزنامه «دیلی صاباح» نیز در گزارشی سفر رهبران عربستان و ترکیه را با هدف همکاری برای بازسازی سوریه ارزیابی و تاکید کرد: رهبر عربستان سعودی اعتقاد دارد که جنگ در سوریه بیشتر از یک سال ادامه نخواهد یافت در همین راستا ترکیه و عربستان در بازسازی این کشور مشارکت می کنند. در بخشی از این تحلیل آمده است: مسیر تجاری در دوره جنگ نمی توانست برقرار شود اما اگر جنگ برطرف و راه برای تجارت باز شود میزان داد و ستد دوطرفه به دو برابر افزایش می یابد. یکی از مقام های اقتصادی عربستان نیز در زمینه مشارکت در بازسازی سوریه اظهار کرد که ریاض و آنکارا باید به برادران سوری خود کمک کنند تا آینده ای روشن بسازند. البته وی بر این اعتقاد است بازسازی سوریه را نباید به دولت ها سپرد بلکه منابع مالی برای بازسازی باید از سوی ترکیه و عربستان سعودی به پروژه های خاصی اختصاص پیدا کند. ** کشورهای عربی و ائتلاف سازی های سیاسی برخی تحلیل ها نیز اهداف سفر اردوغان به سه کشور عربی را از دیدگاه مسایل سیاسی و امنیت منطقه ای مورد ارزیابی قرار داده اند. موضوع درگیری ها در سوریه و دیگر مسایل منطقه ای در کنار نمایش صف بندی های سیاسی در خاورمیامه از مهمترین اهداف این سفر بیان شده است.خبرگزاری «آسوشیتدپرس» نیز بخشی از هدف سفر دوره ای اردوغان به کشورهای خلیج فارس به ویژه عربستان را گسترش روابط دو کشور سنی دانست که از مخالفان در جنگ سوریه حمایت می کنند و در چند سال گذشته به هم نزدیک تر شده اند. از زمان پادشاهی ملک سلمان در عربستان (سال 2015 ) از میزان تنش میان ریاض و آنکارا کاسته شد. روابط این دو کشور به علت حمایت ترکیه از اخوان المسلمین و «محمد مرسی» رییس جمهوری پیشین مصر که متحد آنکارا بود متشنج شد. عربستان پشتیبان اصلی «عبدالفتاح السیسی» است که اکنون به جای مورسی قدرت را به دست گرفته است. این سفر را نمی توان بدون درنظرگرفتن مسایل سوریه تحلیل کرد. در شرایط کنونی ترکیه در کنار روسیه و ایران که حامی دولت بشار اسد هستند در موضوع سوریه نقش آفرین شده است. هفته گذشته اردوغان در دیدار با وزیر امورخارجه عربستان در آنکارا اعلام کرد که جایگاه عربستان و ترکیه در موضوع سوریه کاملا برجسته است. سفر اردوغان به قطر که از مخالفان دولت اسد حمایت می کند نیز در همین چارچوب قابل ارزیابی است. اردوغان حتی در منامهِ بحرین از ایجاد «منطقه امن» در شمال سوریه خبر داد.از طرف دیگر به نقل از آسوشیتدپرس هر دوکشور عربستان و ترکیه امیدوارند تا روابط خود را با واشنگتن و رییس جمهوری جدید آمریکا بهبود ببخشند. ترکیه در دوره باراک اوباما روابط پرتنشی را با آمریکا داشت زیرا اوباما از گروه های کرد حمایت می کرد. روابط عربستان نیز با آمریکا سرد بود زیرا به تعبیر ریاض، اوباما علاقه ای برای مداخله در جنگ داخلی سوریه نداشت و به همین دلیل بحران طولانی شد.تارنمای «عرب نیوز» سفر دوره ای اردوغان را با مسایل گوناگون منطقه با ارتباط دانست و نوشت: موضوع حل مساله سوریه درصدر گفت وگوهای دوطرفه بوده است. در کنار آن موضوع یمن، لیبی، ایران و همکاری های امنیتی دوجانبه علیه تروریسم نیز در این سفر مورد توجه قرار گرفته است. به طور کل می توان این گونه نتیجه گرفت در حالی که عمده توجه ترکیه به مسایل اقتصادی است اما مقام های عربستانی همکاری های امنیتی و مبارزه با تروریسم و صف بندی های منطقه ای را برجسته تر می دانند.پژوهشم**9130**1601**خبرنگار: حسین عباسی نسب** انتشاردهنده : شهناز حسنی
29/11/1395
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]