واضح آرشیو وب فارسی:فارس: استاد دانشگاه دولتی روسیه در گفتوگو با فارس:هدف از بیثبات کردن قزاقستان تغییر مسیر توسعه این کشور است
استاد دانشگاه دولتی روسیه گفت: تنشهای مرتبط با حضور عوامل افراطی در قزاقستان میتواند با هدف ایجاد هرج و مرج و تغییر مسیر توسعه این کشور باشد.
«بولات فتحولین» استاد دانشگاه دولتی اورال جنوبی روسیه در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، نظر خود در خصوص تحولات اخیر قزاقستان را مطرح کرد. به اعتقاد وی، قزاقستان برخلاف بروز یک سری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی باز هم در قیاس با سایر کشورهای آسیای مرکزی از وضعیت مناسب تری برخوردار است. ولی یک سری از عوامل باعث شده تا فضای امنیتی این کشور مواجه چالش های جدی شود. با متن این گفتوگو در زیر آشنا میشوید. فارس: به اعتقاد شما چرا طی ماه های اخیر اتفاقات امنیتی در قزاقستان رخ می دهد که از مرفه ترین جمهوری های آسیای مرکزی دانسته میشد؟ فتحولین: در حقیقت قزاقستان در مقایسه با سایر کشورهای آسیای مرکزی از لحاظ اقتصادی و اجتماعی مرفهترین کشور منطقه به شمار میرود. تاکنون در این کشور نه حوادثی نظیر انقلاب و کودتا اتفاق افتاده و نه «آستانه» اقدام به تغییر ناگهانی خط مشی خود کرده است. مدیریت کشور همانا با «نورسلطان نظربایف» میباشد که طبق قانون اساسی از جایگاه «پیشوای ملت» برخوردار است. تاکنون گستردگی قلمرو و منابع طبیعی قزاقستان اجازه داده است تا درآمدهای حاصله از فروش مواد خام در اختیار همه جمعیت گذاشته شود و در مجموع ثبات نظام مالی کشور حفظ گردد. در سطح قانونگذاری داخلی، قزاقستان پایبند به دموکراسی بوده و تلاش نزدیک شدن به استانداردهای اروپایی را دارد. البته ترکیب چند قومی و چندمذهبی جمعیت موجب رویکردهای محتاطانه ای در حوزه سیاست ملی قزاقستان شده است. در حال حاضر قزاقستان نزدیک ترین کشور برای روسیه بوده و سطح همگرایی 2 کشور به اندازه کافی بالا است. برخلاف تاجیکستان و قرقیزستان که مردم همه سنگینیهای بیثباتی در کشورهایشان را تجربه کردهاند، قزاقستان به اصطلاح از «تجربه بی ثباتی» برخوردار نیست. اگر وضعیت را یک مقداری با عرصه بهداشت قیاس کنیم پس باید انقلاب ها و کودتاها را یک نوع «واکسیناسیون» در برابر بیماری رادیکالیسم بدانیم. به صورت عمده جمعیت تاجیکستان و قرقیزستان با توجه به سابقه بسیار بد جنگ داخلی و کودتاهای صورت گرفته به نحوی از مرحله بیماری موسوم به «تغییر می خواهیم» عبور کرده و هیچ تمایلی به تکرار آن را ندارند. ازبکستان نیز سیستم دقیق و قوی ضد تروریسم را تدوین کرده و تاکنون موفق به حفظ ثبات و آرامی کشور بوده است. اما در این اواخر با توجه به وابستگی اقتصاد قزاقستان از قیمت ذخایر انرژی و سایر منابع در بازارهای جهانی، جمعیت این کشور با مشکلات اقتصادی مواجه شده است. این مشکلات شاید برای ساکنان سایر کشورهای مشترک المنافع کم ارزش دانسته شود ولی روی مردم قزاقستان اثر بسیار منفی به جای گذاشته است. به این دلیل است که طی کمتر از یک سال اخیر بخش قابل توجهی از مردم از منابع درآمد خود محروم شده و متناسب با آن میزان جرم و جنایت نیز افزایش یافته است. فارس: پس افزایش حوادث تروریستی در قزاقستان را فقط با بحث مشکلات اقتصادی و اجتماعی می توان مرتبط دانست؟ فتحولین: طی سالهای اخیر مراکز استانها و شهرهای مناطق قزاقستان به صحنه حوادث ناگوار و غیر منتظره تبدیل شدهاند که اخیرا «آلماتی» به عنوان پایتخت جنوبی قزاقستان نیز در ردیف آنها قرار گرفت. افزایش مشکلات اقتصادی و اجتماعی منجر به سرازیر شدن جوانان قزاق از روستاها، ناحیهها و شهرها به پایتخت کشور شده است. به صورت طبیعی ظهور مهاجران داخلی بدون مشغولیت این فرصت را فراهم میکند تا بخشی از آنها جذب محافل جنایی شوند. ساکنان بومی شهرهای به اصطلاح قدیمی که در فضای سنتهای مثبتی نظیر همزیستی مسالمت آمیز میان نمایندگان همه اقوام و ادیان پرورش یافتهاند، فرصت کافی در اختیار ندارند تا به افراد تازه وارد فرهنگ و نگرش عاقلانه به زندگی در شهرهای بزرگ را آموزش دهند. شهرنشینی و مخلوط شدن جمعیت ناهمگن در شهرهای بزرگ (به ویژه آلماتی و آستانه) و مراکز استان ها معمولا منجر به سوء تفاهم بین ساکنان بومی و تازه وارد میشود. در چنین شرایطی عوامل جنایی فعال شده و برای دستیابی به اهداف خود از روشهای نزدیک به ترور استفاده میکنند. فارس: شما نسبت به این باور که قزاقستان محلی برای ایجاد بی ثباتی در منطقه انتخاب شده است چه نظر دارید (به خصوص با توجه به اینکه نظربایف در رابطه به اتفاقات یک و نیم ماه پیش «آکتوبه» به منافع بازیگران خارجی اشاره کرده بود)؟ فتحولین: ضمن صحبت از بیثباتی، میتوان به 2 زمینه یا جهت اشاره کرد که گروههای مخرب روی آن هم در داخل و هم در خارج از قزاقستان حساب باز میکنند. مسیر اول مسیر لیبرال-اروپایی، ناسیونالیستی است که معمولا ورود به این مسیر از طریق «انقلاب رنگی» صورت میگیرد. این مسیر یک نوع ترکیبی از ملی گرایی و غرب گرایی (نظیر سناریوی اوکراین همراه با روسیه هراسی یا بدون آن): تغییر سیاست ملی و گذار از دولت چند ملیتی به دولت تک ملیتی. تغییر گرایشهای سیاسی و جهت گیری به سمت اروپا و آمریکا و انصراف از همگرایی اوراسیایی و برنامههای مربوط به آن. احتمالا چنین یک سناریویی مورد حمایت تمام نیروهای خواهد بود که خواستار خروج روسیه و چین از آسیای مرکزی میباشند. بعید است که کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا علیه چنین سناریویی موضع گیری کنند. مسیر دوم ترکیبی از «انترناسیونالیسم اسلامی» و اسلام گرایی است. به طور سنتی اسلام دولتی قزاقستان در رابطه به مسائل حاد و جدی اجتماعی و داخلی (سیاسی) پاسخ های روشنی ارائه نمیدهد و موظف هم نیست این کار را بکند زیرا بر اساس قوانین موجود در این کشور اسلام نمیتواند وارد سیاست شود. چرا که وظیفه و هدف این اسلام تکامل اخلاقی ملت دانسته میشود. در شرایطی که سیاستهای دولت در رابطه به جوانان مواجه ضعف بوده و اسلام سنتی نیز غیر فعال می باشد، گروه های خاصی برای بی ثبات سازی وضعیت کشور می توانند اقدام به تبلیغ ایده و افکار سلفیت در میان آن عده از جوانان کنند که به دنبال پاسخ سریع به پرسش های به اصطلاح «ابدی» خود می باشند. تنش های مربوط به حضور اسلام گرایان افراطی در قزاقستان می تواند در راستای ایجاد هرج و مرج قابل کنترل با هدف تغییر مسیر توسعه کشور مورد بهرهبرداری قرار داده شود. فارس: به نظر شما دولت قزاقستان برای اصلاح وضع باید اقدام به چه تدابیری کند؟ فتحولین: در زمینه ایدئولوژی باید اقدام به تحکیم بعد چند ملیتی و چند مذهبی توسعه قزاقستان کرد. همچنین باید امکان تکرار سناریوی اوکراین از بین برده شود. در زمینه دولت سازی باید به فعالیت های سازمان های غیر دولتی تحت حمایتهای مالی و فکری خارجی توجه جدی تری نشان داده شده و اقدام به تصویب قوانین مربوطه در مورد وضعیت حقوقی آنها صورت گیرد. در زمینه آموزش و پرورش باید سطح فعالیتهای تربیتی ارتقاء داده شده و از برنامه های آموزشی هر گونه اندیشه های مخرب بیرون کرده شود. در زمینه سیاست جوانان، حمایتهای اجتماعی از جوانان مناطق که وارد شهرهای بزرگ میشوند، مهم خواهد بود. همچنین باید از ادغام گروههای جنایی با جوانان تندرو جلوگیری به عمل آید. در زمینه سیاست (سیستم) اطلاعاتی (رسانهای) باید علیه استفاده از شبکه های بیثبات کننده از سوی نیروهای مخرب مقابله صورت گیرد. فارس: آیا تغییر و تحول احتمالی محدود به نهادهای انتظامی و امنیتی خواهد شد و یا گروههای نخبه را نیز فرا خواهد گرفت؟ فتحولین: البته نهادهای انتظامی و امنیتی باید به اصطلاح بیدار شوند و چالشهای پیش روی ثبات و امنیت کشورشان را دقیق شناسایی کنند. نخبگان سیاسی قزاقستان نیز باید در مورد شایستگی و صلاحیتشان به اصطلاح آزمایش شوند. ساز و کار این آزمایش در برنامه ملی «100 گام» نشان داده شده است. بنابراین استحکام و یکپارچگی نخبگان کشور عامل بسیار مهم در مراحل حساس میباشد. فارس: شما چه پیش بینی از آینده تحولات قزاقستان دارید؟ فتحولین: هیچ دلیلی برای این پیش بینی وجود ندارد که روند بی ثباتی در قزاقستان به سطح بحرانی خواهد رسید. طی سالهای توسعه موفقیت آمیز قزاقستان یک نوع ضریب مناسب امنیت به دست آمده است و با توجه به چالش های جدید، مکانیسمهای جبرانی هم به کار گرفته خواهند شد. انتهای پیام/ح
95/05/05 :: 13:19
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]