واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: تنآسايي دولتي، گرفتاري دستگاه اجرايي
ايوان گنجارف، نويسنده شهير روسي رماني بسيار معروف به نام ابلوموف دارد كه به نقد اشراف قرن 19 روسيه ميپردازد و در آن به وصف يكي از اين اشراف به نام ابلوموف ميپردازد كه مهمترين دغدغه وي تنآسايي است.
نویسنده : مهدي پورصفا
ايوان گنجارف، نويسنده شهير روسي رماني بسيار معروف به نام ابلوموف دارد كه به نقد اشراف قرن 19 روسيه ميپردازد و در آن به وصف يكي از اين اشراف به نام ابلوموف ميپردازد كه مهمترين دغدغه وي تنآسايي است. اتفاقاً ابلوموف نيز شغلي دولتي داشته و حالا در ساختماني لميده است و از خواب خوش لذت ميبرد.
هيچ انگيزهاي نميتواند ابلوموف را از تختخواب بيرون بكشد. حتي عشق كوتاه اما سوزان وي نيز نميتواند تغييري در رويكرد او ايجاد كند و شخصيت گنجارف همچنان گوشه دنج را براي گذران زندگي ترجيح ميدهد. شايد براي كسي كه اين سطور را ميخواند، اين سؤال ايجاد شده باشد، كه چه دليلي وجود دارد در يك گزارش سياسي به چنين موضوعي پرداخته شود. ممكن است از لحاظ محتوا هيچ دليلي براي پرداختن به اين داستان وجود نداشته باشد، اما حال و هواي ابلوموف وضعيتي است كه امروز قوه مجريه به آن دچار شده است. وضعيتي كه به نظر ميرسد عشق سوزان انتخابات هم نميتواند آن را تغيير دهد و دولت همچنان مسير خود را طي ميكند.
تأملي در آسيبهاي دولت حزبي
دكتر روحاني دولتي به شدت محفلي دارد. زماني كه دولت وي تشكيل شد، اولين انتخاب وي از حلقه حاميان انتخاباتي وي بود. كساني كه ستاد وي را اداره كرده بودند و اغلب نيز پس از رد صلاحيت هاشمي رفسنجاني وارد ستاد وي شدند. ستادي كه تقريباً تنها شامل مردان وي در حزب كارگزاران بود. طبيعي بود كه روحاني پس از پيروزي در عرصه انتخابات رياست جمهوري كه كمتر ناظر سياسي آن را در ابتداي رقابتهاي سياسي انتخابات رياست جمهوري سال 92 پيش بيني ميكرد، مناصب كليدي خود را به آنها بسپارد. مرداني همچون محمد رضا نعمت زاده، زنگنه، محمد باقر نوبخت يا آخوندي كه وزارت راه و شهرسازي روحاني را تحويل گرفت. در اين ميان كسي انتظار نداشت با توجه به سياستها و جهت گيريهاي روحاني در دوران انتخابات رياست جمهوري وي دولتي فراجناحي را تشكيل دهد. طبيعي است كه مهمترين بازوهاي وي در دولت ياران نزديك روحاني در زمان سربالايي خواهند بود. اما به نظر ميرسد اين سيستم با مشكل جدي روبه رو شده است. در حقيقت با نزديكتر شدن انتخابات رياست جمهوري و ضرورت آغاز فعاليتهاي سياسي و حزبي عملاً مهم ترين دغدغه مردان روحاني در كابينه به از مسائل اجرايي به سمت مسائل انتخاباتي معطوف شده است.
واقعيت اين است كه كار انتخاباتي به هيچ عنوان كار ناپسندي محسوب نميشود. اراده يك سياستمدار معطوف به حضور در قدرت است و سياستمداري كه در عرصه قدرت حضور نداشته باشد، عملا از عرصه رقابتها كنار ميرود. با اين حال فعاليت انتخاباتي بي رويه عملاً ميتواند مشكلات فراواني را نصيب كشور كند. مقام معظم رهبري نيز در برهههاي گوناگون به آن اشاره كردهاند. از جمله اين موارد ميتوان به ديدار ايشان با اعضاي هيئت دولت در شهريور ماه سال جاري اشاره كرد كه فرمودند: دولت بايد با برنامهريزي و جديت، حداكثر بهرهبرداري را براي كار و تلاش در يك سال باقيمانده انجام دهد. دولت نبايد بههيچوجه خود را سرگرم بحثهاي انتخاباتي كند بلكه بايد تا آخرين روزِ كاري، براي كار، تلاش و حل مشكلات برنامهريزي كند و بهترين تبليغ براي دولتِ در رأس كار، اقدام و عمل آن دولت است. منتها در اين ميان مشكل اينجاست كه به نظر ميرسد مجموعه فعلي اجرايي كشور از بحث تمركز بيش از اندازه بر فعاليتهاي انتخاباتي عبور كرده و به نوعي ابلوموفيسم دولتي رسيده است و حتي معشوقي همانند انتخابات رياست جمهوري سال 96 هم ميتواند آن را به اين نتيجه برساند كه بايد كاري كرد، قبل از آنكه اوضاع بيشتر از آن به سمت وخامت برود.
در اقتصاد و حوزه اجرايي چه خبر است
بهترين راه براي اطلاق اين واژه به وضعيت فعلي شرايط كشور در فضاي فعلي اقتصادي و سياسي كشور است. حتي ارائه آمار رشد 7 درصدي از سوي دولت نيز نتوانست در تغيير رويكردها نسبت به دولت تأثيرگذار باشد. در حقيقت بخش زيادي از مردم اين رشد را احساس نكردهاند. در واقع رشد اقتصادي امسال واقعاً صرفاً متعلق به گروه خاصي است نه متعلق به عموم جامعه. بهرغم آنكه عملاً بهدليلي نامكشوف امكان دسترسي به اجزاي رشد فعلاً براي اقتصاديون ممكن نيست، با بررسي صورتهاي مالي شركتها ميتوان با صحت بالايي فرض گرفت كه اين رشد گذشته از نقش كاملاً غالب نفت در آن، تا حد زيادي مربوط به صنايع محدودي بوده است كه پتروشيميها، خودروسازيها و فولاديها از آن جملهاند. صنايعي كه لابي قوياي در دولت دارند و امكان بازتوزيع رانت در آن فراهم بوده است. درآمد حاصل از رشد نفتي امسال كه به دلخوشي در سال گذشته در قالب بودجه جاري فزاينده دولت پيش خور شده است. پتروشيميها و فولاديها هم اساساً با توجه به ساختار سرمايهبرشان در توزيع عوايد رشد در جامعه بسيار كند هستند و به عنوان جزاير جداي اقتصادي عمل ميكنند. از سوي ديگر نكته مورد توجه ديگر كاهش شديد بودجه عمراني كشور است و عملاً طي سه ماهه اول سال جاري هيچ بودجه عمراني به طرحهاي عمومي اختصاص داده نشده است. همين مسئله سبب تشديد بيكاري، به خصوص در بين اقشار پايين دست و شهرستانها خواهد شد.
موضعگيري دولت نيز در خصوص بحث حقوقهاي نجومي به هيچ عنوان مطلوب نبوده است، به گونهاي كه رهبر معظم انقلاب در ديدار خود با فرماندهان نيروي دريايي به اين نكته صريحاً اشاره كردند كه در خصوص حقوقهاي نجومي دولت پيگيري صحيحي نداشته است. همين سخنان به خوبي نشان ميدهد كه عملكرد دولت در اين حوزه نيز به هيچ عنوان مورد رضايت مقامات بالادستي نظام نبوده است. در حوزه اشتغال نيز بيكاري به مرز 13 درصد رسيده است و بر طبق آمارها عملاً بيكاري در بين جوانان و اقشار تحصيل كرده از 27 درصد نيز فراتر رفته است. تازهترين سخنراني روحاني نيز نشان داد كه همچنان الگوي «تقصير دولت قبل» بود، محبوب دولتيان تدبير است. بحث برجام نيز خود حكايتي مفصل دارد كه شايد در فضاي محدود اين گزارش نتوان به آن پرداخت.
رقيبي براي متحول كردن فضا
همين دلايل به خوبي نشان ميدهد كه اميد روحاني تنها معطوف به نبودن يك آلترناتيو مناسب چه دربين اصلاح طلبان و چه دربين نيروهاي جبهه انقلاب است. چنين تصوري دولت را به نوعي ابلوموفيسم دچار كرده است كه حتي براي رضايت مردم نيز حاضر به تحركي هر چند كوچك در حوزه اقتصادي نيست. صرفنظر از اينكه فضاي سياسي كشور همچنان به روند فعلي خود ادامه خواهد داد يا نه ادامه چنين رويكردي توسط دولت علاوه بر وارد كردن فشار بيش از اندازه به مردم ميتواند تبعات منفي نيز براي نظام داشته باشد. شايد سر بلند كردن يك رقيب جان سخت براي دولت، مردم و نظام در برهه كنوني بسيار حياتي باشد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۰ دی ۱۳۹۵ - ۲۲:۰۳
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]