واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: چشمانداز روابط روسيه و چين در بخش انرژي
در سالهاي اخير روسها با درك مخاطرات تداوم وابستگي به صدور گاز طبيعي به بازار اروپا، به دنبال متنوع نمودن سبد صادراتي خود هستند و با برطرف شدن موانع دستيابي به قيمت مورد توافق، ميتوانند به تداوم صدور گاز طبيعي به بازار بزرگ چين اميدوار شوند
در سالهاي اخير روسها با درك مخاطرات تداوم وابستگي به صدور گاز طبيعي به بازار اروپا، به دنبال متنوع نمودن سبد صادراتي خود هستند و با برطرف شدن موانع دستيابي به قيمت مورد توافق، ميتوانند به تداوم صدور گاز طبيعي به بازار بزرگ چين اميدوار شوند. روسها هم اينك 21 درصد ذخاير گازي دنيا را در اختيار دارند و 19 درصد گاز توليد شده در دنيا را به خود اختصاص دادهاند. همچنين يك پنجم گاز صادر شده دنيا به اين كشور تعلق دارد. هرچند بر اساس آمار شركت بريتيش پتروليوم، مجموع ذخاير اين كشور 9/32 (32 مميز 9) تريليون متر مكعب ميباشد.
در مقابل چينيها در نظر دارند تا سال 2030 ميلادي، تقاضاي گاز خود را سه برابر كنند و روسها اميدوارند از اين فرصت حداكثر استفاده را ببرند. در افق 2030 ميلادي نيز، روسيه اميدوار است 20 درصد صادرات گاز طبيعي خود را در منطقه شرق آسيا به فروش برساند.
اما تحقق آرزوهاي روسها در گروي بهرهبرداري بدون تأخير از ميدان گازي عظيم سيبري شرقي است و اجراي سرمايهگذاري هنگفت مورد نياز منوط به اطمينان از وجود بازارهاي پايدار مصرف گاز طبيعي خواهد بود. ولي فراموش نكنيد كه رهبران روسيه از وابسته شدن همهجانبه به چينيها بيمناكند و به دنبال توسعه حضور خود در بازارهاي شرق دور نظير كرهجنوبي و ژاپن هستند. فراموش نكنيد فشار سياسي قابل توجهي روي گازپروم براي تقويت حضور خود در شرق دور وجود دارد و ولاديمير پوتين پس از پيروزي در انتخابات رياست جمهوري 2012 ميلادي، در نخستين سخنراني خود در مارس آن سال، از مديران ارشد گازپروم خواست فعاليتهاي اكتشاف و توليد در شرق روسيه را در اولويت برنامههاي خود قرار دهند. به دنبال ديدار چندي پيش رؤساي جمهور روسيه و چين در شهر سن پطرزبورگ، كرملين با انتشار بيانيهاي سه هدف مورد نظر همكاريهاي دو طرف در بخش انرژي را به شرح زير اعلام نمود: عرضه درازمدت گاز طبيعي از مسير شرقي، افزايش فروش نفت خام از طريق خط لوله سيبري شرقي- اقيانوس آرام و ساخت يك مجتمع پتروشيمي و پالايشگاهي مشترك در خاك چين.
هم اينك، روسها قيمتگذاري گاز طبيعي فروخته شده خود در خاك اروپا را بر اساس قيمت نفت انجام ميدهند كه اين امر با اعتراض كشورهاي اروپايي روبهروست. به همين دليل، گفتوگوها بر سر اين مسئله ادامه دارد و در سال 2014 ميلادي نيز تداوم خواهد يافت.
در ماه مارس سال 2013 ميلادي، دو طرف توافقنامه 30 ساله فروش گاز طبيعي روسيه به چين را امضا نمودند. گاز طبيعي فروخته شده به چينيها از طريق خط لوله مسير شرقي و از شهر ولاديوستوك صادر خواهد شد و از 38 ميليارد متر مكعب در سال آغاز شده و امكان افزايش آن به 60 ميليارد متر مكعب وجود خواهد داشت.
براي تحقق اين قرارداد، روسها در گام نخست توسعه ميدانهاي مهم ياكوتيا و سيبري شرقي را در دستور كار قرار خواهند داد و بيش از 5000 كيلومتر خط لوله انتقال گاز طبيعي را احداث خواهند نمود. در بخش قابل توجهي از اين مسير، پيش از اين خط لوله انتقال نفت خام با ظرفيت انتقال يك ميليون بشكه نفت در روز احداث گرديده تا نفت توليد شده در سيبري شرقي و مركزي را به منطقه ولاديوسك منتقل نمايد.
سبقت نفت از گاز در مبادلات انرژي چين و روسيه
در رقابت نفسگير شركتهاي روسي براي تصاحب بازار انرژي سرزمين اژدهاي زرد، شركتهاي نفتي روسيه تاكنون به موفقيتهاي بيشتري دست يافتهاند. شركت روسنفت چندي پيش، قرارداد سه برابر نمودن مقدار نفت صادراتي خود به پكن را امضا نمود و توانست از يك وام 2 ميليارد دلاري و جلب نظر شركت سي ان پي سي براي توسعه يك ميدان نفتي در مناطق قطبي يخزده شمال روسيه برخوردار شود. در مقابل، به دنبال امضاي يادداشت تفاهم دولت چين با شركت گازپروم در مارس سال 2006 ميلادي، همچنان آينده اين توافقات كاملاً مشخص نيست. به هر حال، شركت روسنفت توانسته است از همكاري چينيها در فعاليتهاي اكتشافي خود بهرهمند شده و بانك توسعه چين از همكاريهاي دوطرف، استقبال كرده و تاكنون تسهيلات مالي قابل توجهي را در اختيار روسها قرار داده است.
اگرچه تا سال 2012 ميلادي، روسها همه ساله 15 ميليون تن نفت (معادل 300 هزار بشكه در روز) به پكن تحويل ميدادند، اما هم اينك اين عدد از مرز 50 ميليون تن در سال (معادل يك ميليون بشكه در روز) عبور كرده است. در اين ميان، روسها براي افزايش صادرات نفت به چين بايد از مسيرهاي متفاوتي استفاده كنند. خط لوله سيبري شرقي به اسكورودينو و ديجينگ چين كه 300 هزار بشكه در روز ظرفيت دارد، بخشي از راهحل است. استفاده از پايانه كوزمينو، يكي ديگر از مسيرهاي صادراتي ميباشد. فروش نفت به چين از طريق قزاقستان نيز از ديگر راهحلهاست. گفته ميشود در سال 2014 ميلادي، اين مسير با ظرفيت 200هزار بشكه در روز آغاز به كار خواهد نمود. هرچند در مجموع، روسها تمايل چنداني به استفاده از مسيرهاي ديگر و پرداخت حق ترانزيت به كشورهاي ثالث ندارند. از سوي ديگر، شركت روسنفت در نظر دارد تا در سالهاي آينده ظرفيت صدور نفت به چين را به تدريج افزايش دهد.
در مجموع بخش مهمي از قرارداد روسنفت و چين به حضور چينيها در بخشهاي بالادستي اكتشافات خشكي و فراساحلي در صنعت نفت روسيه ميباشد. اين دو شركت در نظر دارند تا توسعه سه بلوك اعلام نشده فراساحلي را در درياي برنت و هشت بلوك خشكي را در روسيه به صورت مشترك اجرا نمايند. در مقابل دستيابي شركت سي ان پي سي به بخش بالادستي صنعت گاز روسيه، از ديرباز با موانعي از طرف رهبران گازپروم روبهرو بوده است. هرچند دو طرف دليل عدم توافق دوجانبه را به مسائل مالي و روشهاي انتقال مرتبط ميدانند. چينيها اميدوارند كه بتوانند تجارب خود در توسعه ميادين گازي تركمنستان و واردات گاز طبيعي از اين كشور را در روسيه نيز تكرار نمايند، اما همچنان گازپروم مانعي مهم بر سر وقوع اين رويداد ميباشد.
رهبران پكن تمايل زيادي دارند تا بخشي از سهام پروژه فراساحلي ميدان ساخالين- سه را به دست آورند. اما ژاپنيها از اين اتفاق بيمناكند، چراكه آنان از آغاز اميدوار بودهاند كه در اين پروژه و طرح در دست طراحي توليد ال ان جي ولاديوستوك مشاركت داشته باشند.
در اين ميان، تنش قابل مشاهدهاي ميان اولويتهاي سياسي و منطق تجاري وجود دارد. چراكه در بازار انرژي چين كه با يارانههاي دولتي همراه است، قيمت پيشنهادي روسها غيررقابتي بوده و مشخص نيست حجم گاز به فروش رسيده در اين بازار چقدر خواهد بود.
هرچند بارها روسيه متهم به استفاده از نفت به عنوان يك سلاح شده است، اما فراموش نكنيد عموماً اين اتهام از سوي كشورها و شركتهايي مطرح ميشود كه در گذشته به مصرف نفت و گاز داراي يارانه توليد شده در شوروي سابق وابسته شده بودند.
در مجموع، منابع غني هيدروكربوري روسيه، اين كشور را به يكي از بازيگران بازار انرژي دنيا تبديل نموده است. اما فراموش نكنيد كه روسها با توسعه همكاري با كشورهاي منطقه آسياي ميانه و قفقاز، به دنبال تقويت زمينه افزايش فروش نفت و گاز طبيعي به بازار بزرگ و در حال رشد چين و در گام بعدي كشور هند هستند. اما در سايه اعلام طرحهاي بلندپروازانه پكن در اكتشاف و توليد از ذخاير غيرمتعارف خود، آينده واردات درازمدت ذخاير هيدروكربوري آنان در هالهاي از ابهام قرار دارد.
نويسنده: دينا كرينيكوا
منبع: OILGRAM
مترجم: محسن داوري
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۵ - ۲۰:۲۱
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]