واضح آرشیو وب فارسی:شهرآرا آنلاین: شادی های مختلف نسبت به یکدیگر خنثی نیستند؛ یعنی اگر شما یک نوع شادی و لذتی را امروز تجربه کردید، این با لذت دیگری که در آینده می خواهید ببرید، نسبت دارد. به عبارت دیگر شما نمی توانید در یک آن لذت مادی و جسمانی ببرید و در آن دیگر بخواهید لذت روحانی دیگری را هم بچشید. لذا برخی لذت های جسمانی مانع هستند برای لذت روحانی و برخی دیگر مقدمه. آموزه های دینی هم که برخی لذت های جسمانی را محدود کرده است، ناظر به این است که این لذت ها را مانع می دانسته برای آن لذت های بالاتر. مسئله شادی های جسمانی و مانع بودن آن هم از آنجایی مذمت می شود که وقتی ابعاد متعالی انسان نفی یا نادیده گرفته شد، لذت های دنیایی و جسمانی محور و هدف می شود. علاوه بر این مسئله وقتی لذت های جسمانی محور و هدف قرار می گیرد خود منشا تولید یک نوع غم و اندوه نیز می شود؛ به سخن دیگر انسانی که بالذات گرایش به تعالی دارد وقتی در اوج لذت های جسمانی یاد پدیده ای مانند مرگ می افتد دچار نوعی غم و اندوه می شود. یکی از نیازها و گرایش های اصیل انسان در دیدگاه دینی کمال خواهی انسان است. حرکت در جهت پاسخ به این نیاز هم موجب شادی و لذت می شود و نوعی نشاط در شخص به وجود می آورد که اتفاقا نسبت به شادی های جسمانی از پایداری و دوام بیشتری برخوردار است. در عین حال اینکه ممکن است یکسری سختی های جسمانی هم در پی داشته باشد. بخشی از این شادی ناظر به نیت خداخواهی و کمال خواهی است که جزو ذات انسان است و وقتی فرد خالصانه پا در چنین مسیری می گذارد، درواقع به این نیاز خودش پاسخ می دهد و این پاسخ به نیاز شادی می آفریند که این محور عمیق تر شادی فرد را شکل می دهد. بخش دیگری از این احساس ناظر به دور کردن رذایل اخلاقی انسانی مانند حسد و... است و خود این مسئله نیز برای فرد لذت بخش است. کسی که با پای پیاده به زیارت امام رضا(ع) می آید درواقع در حال سلوک فردی و رشد معنوی است و در این میان آن شخص مشهدی که در حال خدمت رسانی به این شخص است، این پیام را منتقل می کند که من نه تنها از این رشد معنوی که تو می کنی ناراحت نیستم و حسودی نمی کنم بلکه از اینکه زمینه ساز این می شوم که تو رشد بکنی، خوشحال هم می شوم. حدیثی از حضرت علی(ع) در همین زمینه است که می فرماید: الحسد حبس الروح، حسادت زندانی کردن روح است. در حرکت هایی مانند خادمی برای زائران امام حسین(ع) و زائران امام رضا(ع) اتفاقی که برای این خادمان می افتد درواقع همان آزاد کردن روح محبوس آن هاست. همچنین که در روایات دینی ما آمده است که شادی و نشاط روحانی برخلاف شادی جسمانی باعث بسط وجودی شخص می شود. اتفاقی که در این موارد درس آموز است، این است فرد در چنین تجربه هایی یاد می گیرد که از خودش ایثار کند و تنها به فکر منافع خودش نباشد. نکته دیگر این شادی های روحانی مسئله جمعی بودن این امور و روحیه گروهی است. جالب است که گاهی دیده شده حتی خاندانی با هم دیگر یک موکب را مدیریت می کنند و هر کدام از بخش های خدمت رسانی بین اشخاص گروه تقسیم شده است. این روحیه تعاونی شکل می گیرد بین آدم ها و آدم هایی که به انگیزه های مشترک آمده اند، جمع شده اند فرهنگی بین مراودات آن ها جاری است که خود این لذت بخش است. به عبارت دیگر بخشی از شادکامی و نشاط مومنانه حاصل از بین بردن برخی رذایل اخلاقی است و بخش دیگری نیز حاصل بسط برخی فضایل اخلاقی مانند ایثار و گذشت. نکته مهمی که مدیریت فرهنگی باید به آن توجه کند، این است که این دو اتفاق در فرهنگ شهروندی سرریز می شوند و به اعتلای آن کمک می کنند. یعنی انسانی که به مدت پنج روز، ده روز شیرینی و لذت ایثار و گذشت را یاد گرفته است به نسبت کسی که این تجربه را نداشته است، زمینه بسیار خوبی دارد که در زندگی شهری خود نیز این کنش های مبتنی بر ایثار و گذشت را بروز دهد. در اینجا باید به دوگانه ای در مدیریت فرهنگی اشاره شود. اگر مدیریت فرهنگی در جامعه بود که از این شادی روحانی غفلت کرد یا آن ها را شادی ندانست و تنها به شادی جسمانی بسنده کرد، آن وقت اصلا ظرفیت هایی مانند ظرفیت دهه آخر صفر دیده نمی شود و شادی های روزمره و جسمانی که صرفا در فضای رسانه های غالب تبلیغ می شود تمام همت آن مدیریت فرهنگی می شود. اما اگر مدیریت فرهنگی مبانی روحانی گفته شده را قبول داشته باشد و بر آن اساس عمل بکند، آن موقع در عین اینکه مانع یک سری شادی های جسمانی حلال نمی شود، تلاش و همت خود را بر ظهور و بروز مظاهر متعالی می گذارد و زمینه ساز تجربه شادی های والاتر می شوند. نکته پایانی اینکه شادی که ناظر به ابعاد حسی است، یک شادی عقلانیت گریز است. به عنوان مثال وقتی یک بازی در استادیوم برگزار می شود، فوری مدیریت ورزشگاه و مسئولان در پی آن هستند که این شادی تبدیل به بحران نشود و انرژی متراکم مردم را کنترل کنند. در حالی که شادی ناشی از ابعاد روحانی در دل خود نظم و ساختاری دارد که مظهر آن را در همین همکاری مردم در آخر صفر می شود دید. درواقع خودشان این فعالیت جمعی را مدیریت می کنند چرا که عقلانیت در آن حاضر است و مدیریت جامعه تنها باید زمینه سازی این حرکت ها را بکند.
شنبه ، ۱۳آذر۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شهرآرا آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 8]