محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829199340
نگاهی متفاوت به حضور مردم در پاسارگاد - باز خبر
واضح آرشیو وب فارسی:باز خبر: بازخبر / هفتم آبان ماه امسال برای دوستدارانِ ایران روزی به یادماندنی بود؛ چرا که برای نخستین بار همه ی دشت پیرامون آرامگاه کورش بزرگ مالامال از جمعیت شد؛ جمعیتی که از سراسر ایران ــ با وجود احتمال برخی برخوردهای امنیتی که گروه های مخالفِ نظام به آن دامن می زدند یا بسته بودن در ورودی این محوطه ی تاریخی ــ راهیِ این سفر شدند. گویا رشد جمعیتِ علاقه مند به موضوعِ کورش و تاریخ ایران در این سال ها رشدی تصاعدی بوده است که چندان هم دور از ذهن نیست. در سال ۱۳۸۴ که پس از همایشِ کوچکی که برای پاسداشتِ این شخصیتِ بزرگِ تاریخ مان بر دستِ انجمن افراز در فرهنگسرای سرو (بانو) برگزار کردیم و برنامه ی سفر به پاسارگاد را چیدیم ــ که جمعیتی بیش از ۱۰۰ تن اعلام همراهی کردند و با سه اتوبوس راهی شیراز شدیم و در آنجا دوستان مان در «شورای هماهنگی انجمن های ملی ـ تاریخی» نیز از استان های خوزستان، اصفهان و همدان به ما و شماری از فعالانِ استان فارس در تخت جمشید و سپس در هفتم آبان ماه در پاسارگاد پیوستند ــ شاید بیش از ۱۵۰ تن می شدیم، که این رقم تا سال گذشته به بیش از ۱۵ هزار تن رسید و اکنون مرز ۱۵۰ هزار تن را رد کرد… و این رویدادی بود که مفسران سیاسی و جامعه شناسان، از طیفِ راست تا چپ و از موافقان نظام تا مخالفانِ آن، از زاویه های مختلف به تحلیل و گزارش اش پرداختند هر چند رسانه های بزرگِ داخلی هم چنان آن را به سکوت گذراندند. آیا می توان این حرکت را به مثابه ی بیداری ملی در نظر گرفت، چرا که بیشترِ این گردِ هم آمدگان جوانانی بودند با شور و فعال، و در نتیجه مؤثر در کنش های فرهنگی؟ و اما بیداری ملیِ چیست و چه ویژگی هایی می تواند داشته باشد؟! آیا صرفِ علاقه مندی به تاریخ کهن، که قطعاً کورش یکی از اوج ها و نمادهای آن می تواند باشد، می تواند نشانه ای از بیداری ملی باشد؟ و آیا بیداری ملی حرکتی در برابرِ بیداری اسلامی است که بزرگان نظام درباره اش بسیار سخن گفته اند یا در عرضِ آن، که در این باره نیز بسیار شنیده ایم؟ در آغاز خوب است چند نکته آشکار شوند. نخست این که هر حرکت بزرگ اجتماعی حاشیه هایی دارد غیرقابل پیش بینی، یا در راستای خواستِ بازیگرانِ سیاسی و اهداف متفاوتِ آنان. از این رو، اگر گروه هایی در این مراسمِ بزرگ کوشیدند برداشت های سیاسی یا خوانش های تاریخی ویژه ای را گسترش دهند امری شگفت نیست؛ اما شگفت آن جاست که اکثریت همراهی نکردند و این موضوعی است که شایسته ی تحلیل و توجه است. روی سخنم دو گروه است؛ سلطنت طلبان و معارضانِ سیاسی نظام جمهوری اسلامی که به یاری رسانه های ماهواره ای در نظر داشتند این حرکت را به سمتِ رودررویی با حکومت ایران و هواداری از نظام سلطنتی بکشانند؛ و جوانانی خسته از برخی سخت گیری های داخلی که به پشتوانه ی سال ها آموزشِ نادرستِ تاریخ در کشورمان از سویی، و از آن سو برداشتِ نادرست برخیِ که ملیت را در تضاد با هویت دینی می بینند، تلقی و برداشتی ضداسلامی و در نتیجه نژادی از فرهنگ ایرانی داشته و شعارهایی در این راستا سر می دادند. اما آن اکثریت، آگاهانه یا ناآگاهانه، چه می خواستند؟ من در ادامه، برداشتم از این موضوع را، که گمان دارم توجه به آن می تواند راهی را بنمایاند و غلطیدن به کژراهه هایی را بازدارد، می نویسم؛ برای ورود به بحث بیداری ملی، در گام نخست، باید به این نکته ی مهم توجه کنیم که: رو در روییِ ملیت و اسلامیت، بر پایه ی دلایلی که خواهم آورد، در ایران درست نیست و روایی نداشته است، بلکه دوگانه ی تاریخی سازِ ما «داد و ستم» است. نخست آن که بر خلافِ شبه جزیره عربستان که اسلام مایه ی قوام دولت در آن شد و قبیله های آن سامان زیر پرچمِ اسلام گرد هم آمدند و حکومتی را پی ریختند که به آنها بزرگی و شخصیت بخشید، دولت در ایران و هویت ملی میانِ ایرانیان بسیار قدیم بود و خوشبختانه این دولت قدیم، که در همان لحظه ی شکل گیری به دستِ کورش بزرگ، نیرومند و وسیع بود، با مایه ای از خرد و داد و نه بر پایه ی دینی خاص شکل گرفت. به سخنِ دیگر، این حکومت به باورهای مردم کار نداشت و همگان را نه تنها در پرستش خدایانِ خود آزاد گذارد بلکه به همه دادگرانه یاری های دولتی رساند تا مراسم شان را به نیکی برپا دارند. در این جا دو نکته ی کوچک ولی بسیار مهم، که گاهی دستمایه ی نقد مخالفان است، شایسته ی توجه است: ۱٫ بر خلافِ آنچه شایع می کنند کورش تنها به یهودیان یاری نرساند، چرا که قوم های بسیاری در اسارت نبونید، پادشاه بابل، به سر می بردند و از جمله یاری او برای بازسازی معبدهای مردوک هم ثبت تاریخ است. هم چنان که در لوح های تخت جمشید ــ که صد البته مربوط به سال ها پس از اوست و از قضا مربوط به شاهنشاهی است که آشکارا خود را پیرو دینی خاص می داند (داریوش بزرگ) ــ سندهای متعددی پیرامونِ یاریگری حکومتی به پیروان دین های گوناگون برای انجام مراسم و بازسازی نیایشگاه ها یشان وجود دارد. اما چون یهودیان کتاب داشتند و شرح این بزرگیِ کورش را در کتاب شان ثبت کردند و شناختِ غربیان از کورش نخست از راه این کتاب بوده و نقاشی هایی که بر پایه ی آن کشیده اند و به ویژه از آن قوم های باستانی تنها یهودیان هستند که پیوستگیِ تاریخی شان را حفظ کرده اند و باقی خرده هویت های باستانی به آرامی محو شده اند و این یهودیان سنتِ باستانی احترام به پادشاهانِ پارسی را پاس داشته اند، این باور ایجاد شده که کورش تنها حامی یهودیان بوده است که به ویژه این موضوعِ دستمایه ی گروه های کورش ستیز در این سال ها قرار گرفته و آن را بزرگنمایی کرده اند. ۲٫ خرده می گیرند که چرا کورش هم چون ابراهیم نبی بت پرستی را برنینداخت و این آزاد گذاشتنِ مردمان در باورهای خود، فی نفسه، امری ارزشمند نیست. من با آرای این گروه از منتقدان مخالفم؛ چرا که به گمان من این خرد می بایست در میان مردمان شکل بگیرد و تاریخ نشان داده که اگر اندیشه ای، ولو بهترینِ آنها، با خشونت به مردم تحمیل شود تأثیری وارونه خواهد گذارد. هم چنان که همان پیروان ابراهیم بزرگ بارها به بت پرستی روی آوردند؛ اما شکستنِ فضاهای بسته و ایجادِ امکان ارتباط میان مردمان (کاری که به طرزی درخشان توسط مدیریتِ هخامنشی پی گرفته شد) و تنها جلوگیری از آسیب زدنِ مراسم دینی به خود یا دیگران ــ برای نمونه، جلوگیری از قربانی کردن انسان؛ که خشایارشا آن را در رابطه با معبد بعل مردوک در بابل، که در آن نوزادی را برای خدایشان قربانی می کردند، با اقتدار به انجام رساند ــ می تواند راه گشاتر باشد. به سخن دیگر، اگر مراسمی دربرگیرنده ی آزار و ستمی به دیگری نیست، بگذار آزاد باشد ــ هم چنان که در ادبیات ما نیز چنین مفهومی ستوده شده، و وارونه ی آن، خداپرستِ دیگرآزار مورد تندی و عتاب قرار گرفته است ــ و در گذر زمان و در پیوند با مردمانِ فرهیخته تر این کنش های هجو خودبه خود رو به زوال خواهند رفت و این دقیقاً روندی است که درباره ی برده داری هم در دوره ی هخامنشی پیش گرفته شد (علاقه مندان می توانند شرح مستند و تاریخی این موارد را در کتاب داریوشِ دادگر، از دکتر شروین وکیلی، پی بگیرند). این گونه است که در تاریخ ایران زمین، جز در مواردی کوتاه مدت که نسبت به تاریخِ جهان شگفت انگیز می نماید، ایران زمینیان و باشندگان گستره ی ایران زمین، در پرستشِ خدای خود آزاد بوده اند، دین های مختلف به این سرزمین آمد و در هم کنشی با دیگر دین ها و اندیشه ها نیرومندتر شد و از این جا به سرزمین های دیگر رفت، و به ویژه ساختارِ ملیت از دینی خاص جدا بوده است، مگر در موردهای بسیار محدودی که روایتی دینی ابزاری برای تقویت هویت ملی شده باشد که در این موارد هم دین های گسترش یافته در ایران زمین از نظر محتوایی بسیار به هم نزدیک هستند. به سخن دیگر، همان «داد»، که در معنای وسیع ترش قرار گرفتن هر چیزی به جای خود معنی می دهد، روحِ و اصلِ این ادیان را می سازد و نه شعایر و رسوم. از این رو، به نظر می رسد نوعی تقابل میان ایرانیت و اسلامیت که در تاریخ معاصرمان شکل گرفته یا احساس می شود که وجود دارد ویژگیِ تمدنی و ذاتیِ فرهنگی ما نباشد و حاصل دو تلاشِ نادرست در همین دوره از تاریخ مان باشد؛ یکی کنشگرانی که برای ایجاد تغییر در اوضاعِ مملکت در آغاز سده ی اخیر «غرب» را الگو گرفتند و شکل گیری تمدن غربی از دلِ نقدِ دین و حتی رو در رویی با آن و بازگشتش به تمدنِ کهنِ یونانی را برای ما مشابه سازی کردند، در حالی که تمدن کهن ایرانی هیچ گاه در میان ایرانیان از میان نرفته و با شاهنامه این پیوند ابدی شده بود؛ و دیگری کنشگرانی اسلامی که در انقلابِ ایران این ایده ی اسلامِ شبه جزیره ای را وام گیری کردند که ملیت در تقابل با اسلام است، که در آنجا، با توضیحی که داده شد، این برداشت بدیهی بود و در واقع هویتِ مردمانِ آن دیار ــ یا سرزمین هایی چون مصر که نتوانستند و یا اصلاً نمی شد که چیزی از جهان باستان شان را به دنیای مسلمان شده ی جدید بیاورند، چرا که تعارض میان آن دو بسیار زیاد بود ــ با مسلمان شدن شان شکل گرفته بود. به بحثِ نخست بازگردم. بیداریِ ملی ای که شکل گرفته چنین پشتوانه ای دارد؛ یعنی هنگامی که به کورش ارجاع داده می شود می بایست این چنین باشد: راهی را برای بازگشت به اخلاقی که روزگاری کل این منطقه ی وسیع را در صلح نگاه داشته بود بیابد؛ سببِ پیوند مردمان و اقوامِ نه تنها ایرانِ سیاسیِ کنونی، بلکه همه ی باشندگان ایران بزرگِ فرهنگی شود؛ بار دیگر انگیزه ای شود برای بازسازیِ ایران، این قلبِ تپنده ی نوعی از هویت و تمدن که جهانِ پرآشوبِ امروز بسیار نیازمند آن است. حال، تا چه اندازه این بیداری با آگاهی همراه باشد به ما و توانِ رسانه ایِ آگاهانِ جامعه و همکاری نهادهای حکومتی با آن هم بر می گردد، چرا که اگر این آگاهی حضور نداشته باشد همان می شود که گروهی پیامِ دادگرانه ی کورش را با مذهبی خاص می آمیزند، یا به شکلِ حکومت تقلیل می دهند یا در مخالفت با تبار و تیره ای دیگر می بینند و روحِ قوم گرایانه به آن می دهند که شوربختانه این روزها، با بی توجهی برخی می رود که گسترده شود و کلیت این سامان را به آتش کشد و کارِ ناتمامِ ابرقدرت ها در دو سده ی اخیر برای تجزیه ی سرزمین و ملت ایران را به انجام رساند… اما در برابر، اکثریتی خودجوش که آگاهی هایشان را از کانال های قدرتمند قانونی و خوانش های رسمی نگرفته اند پیام همبستگی سر می دهند و با لباس های گوناگون و شادابِ قومی شان در کنار هم می ایستند و آشکارا پیام می دهند که کورش، در مقام چکیده ای از روح ایرانی، نه وابستگی به قوم خاصی دارد و نه پیرو دینی ویژه است، او یاورِ هر آنچه دادگرانه باشد است و دشمنِ هر آنچه ستمگرانه باشد؛ و از این رو، هراسی از آن نباید وجود داشته باشد و همه ی ما باید این روحیه را توانمند کنیم. *علیرضا افشاری * روزنامه نگار، پژوهشگر تاریخ و دبیر دیده بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران
پنجشنبه ، ۲۷آبان۱۳۹۵
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باز خبر]
[مشاهده در: www.bazkhabar.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]
-
گوناگون
پربازدیدترینها