واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: خاك از آب بحرانيتر است!
يكي از عوامل مؤثر در توسعه كشاورزي در كنار آب، خاك است كه متأسفانه كمتر به آن توجه ميشود.
نویسنده : مهران ابراهيميان
هم اكنون ايران به دليل شرايط جفرافيايياش تنها 17 درصد از پهنه سرزمينياش(اعم از بيابان و كوهستانهاي زياد) قابليت كشت كشاورزي دارد. اين ميزان سهم ما را از زمينهاي قابل كشت جهان 1/2 درصد كرده است. اما براساس آمارهاي موجود جهاني سهم ما از فرسايش خاك جهاني حدود 10درصد است. به عبارت بهتر سهمهاي ما از خاك قابل كشت و فرسايش خاك نشان ميدهد وضعيت خاك ما به مراتب از وضعيت آب بحرانيتر بوده و بر اساس تخمينهاي بدبينانه اگر روند فرسايشي خاك به همين منوال پيش برود تا 30 سال آينده در ايران خاكي كه قابليت كشت داشته باشد نخواهيم داشت.
همچنين گفته ميشود ما جزو پنج كشور نخست «صحرازايي» هستيم كه روزي 40 هكتار و سالانه تا 1/5 ميليون هكتار از زمينهاي ايران را به بيابان تبديل ميكنيم كه مهمترين عوامل آن كاهش بارندگي و استفاده بيرويه از آبهاي زيرزميني و توسعه بيرويه دامپروري است، به نحوي كه هم اكنون تعداد دامهاي موجود در كشور بيش از سه برابر ظرفيت مراتع و زمينهاست. ما هم اكنون سالانه حدود 3/5 ميليون گاو و 1/5 ميليون ساير دامها (گوسفند و بز و...) را ميپرورانيم. براي اين ميزان دام و دامپروري حدود 10 ميليون تن خوراك نياز داريم كه بخشي از خوراك آنها (حدود يكسوم) را از طريق واردات و همين مقدار نيز در اثر فشار خارج از ظرفيت به زمينها و مراتع تأمين ميكنيم.
در چنين شرايطي تصميمگيري تمركز روي توليد چنين محصولي در حوزه اقتصاد بايد بسيار هوشمندانه و با نگاه درازمدت باشد زيرا هزينه جلوگيري از فرسايش خاك خيلي كمتر از بازسازي فرسايش خاك است، لذا بايد تصميمي جدي براي تحول در اقتصاد كشاورزي بگيريم.
ممكن است برخي از افراد عامي وجود جنگلها را دليلي بر رد اين اعداد بحراني بدانند اما پوشش جنگلي ما نيز به سرعت در حال كاهش است، اگر چه آمار رسمي وجود ندارد اما برخي تخمينهاي غيررسمي نشان ميدهد ما حدود دو سوم جنگلهاي خود را در 50 سال اخير از دست دادهايم. همچنين گزارشات خيزش جنگلها و سيلهاي مخرب در شهرهاي شمالي نيز نشان ديگري بر فشار بيش از حد به جنگلها و استفاده از دام در جنگلهاست كه توان بازسازي جنگلها را به تناسب استفاده از آنها گرفته است. هر چند كه جنگلهاي ما با جذابيت ويلاسازي نيز با يكي از خطرناكترين عوامل مخرب مواجه است و خاكي که پذيراي جنگلهاست و براي انسانها حياتي است به مراتب و به نسبت ساير نقاط كشور بيشتر در خطر است. بايد بدانيم كه روند سالهاي اخير در فشار بيش از حد به زمينها حتماً بايد بازنگري شود تا مانع از «رشد مخرب» اقتصادي شويم.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۲ آبان ۱۳۹۵ - ۲۲:۰۱
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]